Türkçe - Sözcük Türleri

Question 1

İsim - Ad

Answer 1

Cins
Özel
Topluluk
Somut
Soyut

Question 2

Sıfat - Ön ad

Answer 2

İsimleri niteler ya da belirtir.

1-Niteleme
güzel hava
2-Belirtme
sayı: ikişer ceviz, bir yalnız ihtiyar
soru: kaç araba
belgisiz: bütün çocuklar, soğuk bir gece
işaret: şu kitap

Sıfat yapan ki: Bahçedeki top

Question 3

Zarf - Belirteç

Answer 3

Yüklemi belirtir.

Durum: güzel okudu
Soru: Niçin, Neden, Ne zaman, Kimle
Yer yön: İleri, Aşağı, Yukarı, Öte, Beri
Zaman: Akşam, Gelince,
Miktar - Azlık çokluk - En - Daha - Çok - Fazla - Oldukça

Derecelendirme: zarf zarfı ya da sıfatı derecelendirir: daha güzel elbise

Question 4

Zamir - Adıl

Answer 4

İsmin yerine kullanılabilen isim soylu sözcükler.

Dönüşlü: Kendi
Kişi: Ben, Sen, Onlar
İşaret: O, Bunlar, Şuraya, Böylesi
Belgisiz: Herkes, Kimse, Biri
Soru: Kaçı gelmiş ? Nereden geldi ?

İlgi zamiri: Senin-ki
İyelik zamiri: Bebeğ-im

Question 5

Edat - İlgeç

Answer 5

Cümleden çıkarıldığında anllamda bozulma olur.

ile (-la ve -le),
gibi, beri, göre
için, diye,
üzere, kadar,
yalnız (bir, tek, sadece),
ancak,
-e doğru (doğru),
-karşı (karşı),
-den başka (başka),
-den dolayı,
-den ötürü

Question 6

Bağlaç

Answer 6

Cümleden çıkarıldığında anllamda bozulma olmaz, daralır.

ama, fakat, lâkin, ancak, yalnız, oysa, oysaki, hâlbuki.
ve, ile, ki, de, çünkü, zira.
madem, mademki.
veyahut, yahut, veya, ya da.
şayet, eğer, ise.
hem… hem
ister… ister
ne… ne
ya… ya

Question 7

Ünlem

Answer 7

Yapma!
Öyle yorgunum ki!..
İşte şimdi yandık!..
Ne güzel tesadüf!
Hişt! Buraya gel!
Şşt! Sus bakayım!
Ee, yeter artık!
Ah!

Ünlemden türemiş sözcükler:
Onun ahı

Question 8

Fiilimsi

Answer 8

İsim fiil: ma-ış-mak

Sıfat - Ortaç fiil:an-ası——mez-ar-dik-ecek-miş
(fiile gelirse kip-isim soylu sözcüğe gelirse sıfat fiil olur)

Zarf - Ulaç - Bağ fiil: -ken
-alı, -eli
-asıya, -esiye
-madan, -meden
-dığında, -diğinde, -duğunda, -düğünde; -tığında, -tiğinde, -tuğunda, -tüğünde
-ınca, -ince
-ıp, -ip, -up, -üp
-arak, -erek
-dıkça, -dikçe; -dukça, -dükçe; -tıkça, -tikçe; -tukça, -tükçe
-maksızın, -meksizin
-r/-ar/-er/-ur/-ür/-ır/-ir… -maz/-mez

isim soylu sözcüğe gelirse zarf fiil olmaz.

Question 9

İsim Tamlaması

Answer 9

Belirtili
Belirtisiz
Zincirleme

Question 10

Sıfat Tamlaması

Answer 10

Sıfat ve nitelediği adlar oluşturur

Question 11

Kurallı Birleşik Sıfat

Answer 11

Uzun kollu gömlek

Gözü mavi kız

Question 12

Adlaşmış Sıfat

Answer 12

Maviyi = mavi rengi
Binenler = binen insanlar

Question 13

Kalıcı Ad

Answer 13

Yemek, Dondurma, Çakmak

Question 14

Ek alan yer yön zarfları isimleşerek dolaylı tümleç olur:

Answer 14

Dışarıya çıktı
İçeriye geldi
Beriye uçtu

Question 15

Tamlayanı cümle biçiminde tamlamalar

Answer 15

Seni seviyorum sözü
Savaş çıkacak söylentisi

Question 16

Bir kelimesi

Answer 16

En sevdiği sayı birdi = İsim
Biri gelmiş = Belgisiz Zamir
Bir elma = Sayı sıfatı
Yalnız bir ihtiyar = Belgisiz sıfat
Bir onu severim = Edat

Question 17

Ek Eylem - Ek Fiil

Answer 17

İsimleri ve isim soylu sözcükleri (zamir ve edat) yüklem ya da zarf yapar:
hastaydı - hasta idi - o hasta (düşmüş),
gibiydi (edat yüklem olmuş)
yıllardır (isim zarf olmuş)

Çekimli fiilleri birleşik zamanlı yapar: rivayet - hikaye - şart:
uçuyorsa - ise (şart)
geliyormuş - imiş (rivayet)
okuyordu - idi (hikaye)

Question 18

Müzikle, resimle, tiyatroyla ve sinemayla ilgilenmiştir.” cümlesinde kaç tane edat kullanılmıştır ?

Answer 18

Müzikle, resimle’den sonra virgül kullanılmı; edattırlar
tiyatroyla kelimesinden sonra ve bağlacı gelmiş, iki ve yan yana gelemeyeceğinden edat olur. Toplamda 4 tane ile edatı vardır.

Question 19

Şey kelimesi sözcük türü bakımından nedir ?

Answer 19

Zamir

Question 20

Çekimli fiil=Kip eki ve şahıs eki almış fiil

Answer 20

Kip ekleri ikiye ayrılır:
Dilek kipleri:
gereklilik = -meli/-malı
istek = -a/-e
şart = -sa/-se
emir kipinin eki yoktur

Zaman kipleri:
gelecek = -ecek
geniş = -(a)r
şimdiki = (i)mekte, -(i)yor
görülen geçmiş zaman= -di
duyulan geçmiş zaman= -miş

Şahıs ekleri fiillere gelerek eylemi kimin yaptığı hakkında bilgi verir.

Question 21

İsimler iyelik eki alır.

Answer 21

kitab”ım”
“benim kitabım”

Question 22

Fiiler şahıs eki alır.

Answer 22

geleceğ”im”
“ben” geleceğim.

Question 23

Bir cümlede fiilimsi varsa cümle girişik birleşik yapılıdır.

Answer 23

Boğazı “yüzerek” geçeceğini söylemiş.

Question 24

Fiilimsi yan cümleciktir.
Aşağıda dizede kaç tane yan cümlecik vardır?

Seni yerlerde göklerde bulamazlarken
Bende gizli olduğunu sezenler olmuş

Answer 24

bulamazlar-ken = zarf fiil
ol-duğ-unu = sıfat fiil
sez-en-ler = sıfat fiil

3 adet

Question 25

Fiilimsi ekleri fiilden isim yapım ekleridir.

Answer 25

okumak => okuma (isim fiil) = okuma eylemi

okumak => okuduğu (sıfat fiil) = okunan şey

okumak => okuyarak (zarf fiil) = eylemin nasıl yapıldığını belirtmiş, zarflaşmış

**zarflar da zamir, bağlaç, edat, ünlem ve sıfatlar gibi isim soylu sözcüklerdir.
**kelimeleri totalde isim ve fiil olmak üzere ikiye ayırırız.

Question 26

Fiile gelen -ler eki şahıs ekidir.
İsme gelen -ler eki çoğul ekidir.

Answer 26

severler => onlar severler
kitaplar => birden fazla kitap

Question 27

-me/-ma’nın iki görevi vardır, her ikisi de yapım ekidir:
1) Olumsuzluk
2) İsim fiil

Answer 27

Bana bağırma! (olumsuzluk)
Ona bağırmayı ben de istememiştim. (isim fiil)

Question 28

Kişi ile dönüşlülük zamirinin birlikte kullanılması anlatım bozukluğu yapmaz, şahıslar bir ise pekiştirme anlamı katar.

Answer 28

Kendi kendine yürümeyi öğrendi.

Question 29

Zarf soruluyorsa zarf fiil ara.

Answer 29

Zarf fiiller çok farklı görevler üstlenirler.
**-ince/-eli/-esiye eki zaman anlamı katar
Muzaffer gelince başlayacağız.
Dedem bu dünyadan göçeli seneler oldu.
Beni göresiye gözleri doldu.
**-e … -e/-erek eylemin nasıl yapıldığı anlamını katar.
Ağlaya ağlaya yürüdü.
Üzülerek söylüyorum ki…

Question 30

Yukarı çıktı - Zarf Tümleci
Yukarıya çıktı - Dolaylı Tümleç
Yukarı mahalle - sıfat

Answer 30

Ek alıyorsa Dolaylı Tümleç
Almıyorsa Zarf

Question 31

-dır/-dir ek fiili fiili birleşik zamanlı yapmaz.

Answer 31

Birleşik zamanlı demek iki tane kip kullanılması demektir.

geli-yor-muş = şimdiki zamanın rivayeti
geli-yor-du = şimdiki zamanın hikayesi
geli-yor-sa = şimdiki zamanın şartı

-dır/-dir Bildirme ekidir.