Coğrafya - Yer Şekillerini Oluşturan Kuvvetler ve Jeolojik Zamanlar Flashcards by Seymik Reis

Türkiye’nin yeryüzü şekillerinin oluşumunda hangi kuvvetler etkili olmuştur ?

İç kuvvetler
Dış kuvvetler

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Oluşum enerjisini magmanın hareketinden alarak meydana gelen kuvvetlere ne denir ?

İç kuvvetler

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Güneş temelli ortaya çıkan, enerjisini güneşten alan ve yıkıcı - aşındırıcı kuvvetlere ne denir ?

Dış kuvvetler

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

İç kuvvetler nelerdir?

Epirojenez (Kıta oluşumu)
Orojenez (Dağ oluşumu)
Volkanizma
Depremler (Seizma)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

İç kuvvetlerin oluşturduğu yer şekillerini aşındıran kuvvetler nelerdir ?

Dış kuvvetler:
Akarsu
Rüzgar
Buzul
Dalga
Akıntı
Yer altı suları

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Anadolu’nun bugünkü şeklini almasında en fazla etkili dış kuvvet nedir ?

Akarsular

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Jeolojik zamanlar nelerdir?

Prekambriyum (İlkel Zaman)
Paleozoik (I. Jeolojik Zaman)
Mezozoik (II. Jeolojik Zaman)
Senozoik (III. Jeolojik Zaman)
a)Tersiyer - Neozoik
b)Kuarterner

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

I. Jeolojik Zaman’da neler oldu ?

Zonguldak - Taş kömürü yatakları
En eski ve temel arazi olan, sert sağlam tabaka masif alanları oluştu:
Yıldız (Istıranca) - Trakya - Bozulmamıştır
Biga - Çanakkale
Menteşe, Saruhan - Menderes
Alanya, Anamur - Akdeniz - Bozulmamıştır
Taşeli
Kırşehir
Bitlis Bingöl Masifi
Mardin Masifi - Bozulmamıştır
Zonguldak Masifi
Daday, Devrekani - Kastamonu
Tokat Masifi
Ardahan Masifi - Bozulmamıştır

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Masiflerin Türkiye’ye faydaları nelerdir ?

Zonguldak - taş kömürü
Yıldız - Alanya - Anamur - Mardin’de kırılmadan sağlam bir şekilde günümüze kadar gelmiş olup buralarda deprem oldukça azdır

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Türkiye’nin şekillenmesinde en az etkili dış kuvvet nedir ?

Buzullar

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Karstik sahalarda hangi dış kuvvetler etkilidir ?

Yer altı suları

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Kıyı şekillenmesinde hangi dış kuvvet en çok etkilidir ?

en çok dalgalar

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde en etkili dış kuvvet nedir ?

Rüzgar

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Anadolu’daki fay hatları nelerdir ?

KAF - kuzey anadolu fay hattı
BAF - batı anadolu fay hattı
DAF - güneydoğu anadolu fay hattı

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Mezozoik - II. Jeolojik zaman - Dinazor çağında neler olmuştur ?

Anadolu arazileri dış kuvvetlerce aşınarak yükseltisi deniz seviyesine kadar inen “peneplen”ler oluşmuştur
Tortulanma
Avrasya ve Afrika arasında Tetis Okyanusu
Alp Himalaya hazırlık dönemi

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

İlk insan hangi jeolojik zamanda ortaya çıkmıştır ?

Kuarterner 4. Jeolojik zaman

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Türkiye’nin günümüzdeki görünümü hangi jeolojik zamanlarla beraber oluştu ?

III. ve IV. jeolojik zaman

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

III. Jeolojik zamanla birlikte neler oluşmuştur?

Tuz, bor, linyit, petrol ve doğal gaz oluştu
*I. Epirojenez oluştu
*Alp Himalaya kıvrımı gerçekleşti
dolaylı olarak;
- Esnek yapıda olan araziler yükselerek dağları oluştu;
  > Doğu Anadolu yükseldi
  . Karadeniz göl olarak oluştu
  . Volkanik dağlar oluştu
- Karasu - Aras, Toroslar ve Kuzey Anadolu Dağları oluştu
- Katı sert yapıda olan araziler kırılarak fay hatlarını oluşturdu.
  > Kuzey Anasolu Fay Hattı (KAF)
  > Doğu - Güney Anadolu Fay Hattı (DAF)
  > Batı Anadolu Fay hattı (BAF)
  > Jeotermal santrallerin ve kaplıcaların temeli
- Ege’nin horst ve grabenleri oluştu

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Anadolu’nun genç olduğunun göstergesi nedir ?

Aktif fay hatları
Depremin varlığı
Kaplıcaların varlıkları
Jeotermal santrallerin varlıkları
Akarsuların yüksek alanlardan akması
Fiziki haritada sarı ve kahverengi alanların çoğunlukta olması (Henüz dış kuvvetler tarafından aşınmamış çünkü, yükselti fazla)
Akarsuların aşındırma özelliğini devam ettirmesi, bulanık akması
Linyit rezervi fazladır
Tektonik ova ve göller fazladır

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

En son sönen volkan dağımız hangisidir ?

Nemrut Dağı

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Maden çeşitliliği ve mineral bakımından toprak - bitki örtüsü - verimli toprak zenginliği ülkemizde hangi bölgemizde daha çoktur ?

Doğu Anadolu volkanik dağların fazlalığı nedeniyle

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Türkiye’nin volkanik dağları en çok hangi bölgemizde görülür ?

Doğu Anadolu Bölgesi - B. - K. Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut, Diyarbakır - Karacadağ
İç Anadou Bölgesi - Karadağ, Konya - Karacadağ, Hasan Dağı, Melendiz, Erciyes

istisna olarak Ege’de bir tane: Manisa Kula Dağı

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Sırasıyla taş kömürü ve linyit kömürü hangi zamanda oluşmaya başlar ?

I. jeolojik zaman - III. jeolojik zaman

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Anadolu’da en geniş alanda bulunan fosil yakıt ürünü enerji kaynağı nedir ?

Linyit kömürü

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Linyit yatakları en çok nerededir ?

Kahramanmaraş Afşin - Elbistan

Petrol ülkemizde nerede çıkarılmaktadır ?

Batman

Kaya tuzu - jips ülkemizde nerede çıkarılmaktadır ?

Sivas

Balıkesir Susurluk'ta ne çıkarılmaktadır ?

Bor

Karasal yer kabuğu ile okyanusal yer kabuğu arasındaki dengeye ne denir ?

İzostatik denge

IV. Jeolojik zamanda ne yaşandı ?

Buzul Çağı - Anadolu 4 kez buzullaştı. 2. Epirojenik hareket - kıta oluşumu Anadolu yükselmeye başladı Ege - Marmara bölgesi ve Kıbrıs kırılıp çöktü Ege Denizi ve adalarının oluşması Marmara Denizi'nin oluşması Ria tipi kıyının Çanakkale ve İstanbul Boğazı'nda oluşması Karadeniz'in bir deniz haline gelmesi Günümüz hayvan ve bitkileri oluştu

Anadolu'dan yükselmeden kırılan ve çöken parçalar nelerdir ?

Egeid karası Marmara Kıbrıs Adası

Batıdan doğuya doğru gidildikçe yükseltinin artması; diğer bir deyişle haritada batıdan doğuya doğru gidildikçe kahverengi sarı renklerin artması neyin göstergesidir ?

Türkiye'nin genç - yeni oluşmuş bir arazi üzerinde bulunması

Egeid karasının Akdeniz'in suları altında kalmaya başladığı dönemde ne oluştu ?

Ege adaları

Eski akarsu vadilerinin deniz altında kalmasıyla oluşan kıyı şekli nedir ?

Ria tipi kıyı

Dünya'nın en büyük gölü nedir ?

Hazar Denizi

Okyanusa bağlantııs olmayan büyük su birikintilerine ne denir ?

Göl

Okyanusa bağlantısı olan büyük su birikintilerine ne denir ?

Deniz

Akarsuların yüksek alanlardan akmasının sebebi nedir ?

Türkiye'nin genç - yeni oluşmuş bir arazi üzerinde bulunması, yükseltinin fazla olması

Türkiye'nin en yüksek ve en alçak bölgeleri sırasıyla ?

Doğu Anadolu - Marmara Bölgesi

Türkiye'nin en yüksek düzlükleri hangi bölgede bulunur ?

Güneydoğu Anadolu

Derinlik volkanizmasïna örnek olan Bursa Uludağ hangi kayaç örneğidir?

Batolit, iç püskürük granit kaya

Volkanizma sonucu yüzeyde gaz sıkışması sonucu oluşan çukurlara ne denir ?

Maar

Ülkemizde maar örnekleri nelerdir ?

Konya Meke Nevşehir Acıgöl

Ülkemizde krater örneği neresidir ?

Bitlis Nemrut Dağı

Volkan konilerinin üst yüzeylerinin basınçla havaya uçması sonucu oluşan volkanizma şekline ne denir ?

Krater

Türkiye'de epirojenez sonucu hangi olaylar görülmüştür?

Anadolu yükselir Karadeniz ve Akdeniz alçalır Çukurova, Trakya, Batı Anadolu ve Ege Denizi çöker İstanbul ve Çanakkale boğazları oluşur (IV. Jeolojik zaman)

Türkiye'nin kıyı şekillenmesinde en etkili olan kuvvet nedir ?

Epirojenez= koy, körfez, liman ve ada oluşumunu sağlar

Menteşe Dağları içerisinde bulunan dağlar nelerdir ?

Beşparmak, Madranbaba, Akdağ

Kaz Dağı yakınlarındaki ovanın adı nedir ?

Edremit Ovası

Nur-Amanos-Gavur kırıklı dağları horst iken bir graben olan ovasının adı nedir?

Amik Ovası

Türkiye'nin günümüzdeki görünümü elde etmesinde en etkileyici kuvvet nedir?

Orojenez

Türkiye'nin günümüzdeki görünümünü elde etmesinde en az etkili dış kuvvet nedir ?

Buzullar

Bir yörenin kayaç yapısına ne ad verilir?

Litolojik Yapı

Tektonik yapı ne demektir?

Kırıklı yer yapısı

Jeomorfoloji nedir?

Yer şekilleri

Jeoloji nedir ?

Yer yapısı bilimi

Batolit nedir?

İç püskürük volkanik kütle

Orojenez nedir?

Kırık ve kıvrım dağlarının oluşumu

Epirojenez nedir?

Kıta oluşumu

İz düşüm alan nedir?

İki annem ve boylam arası alan

Kuş uçuşu uzaklık nedir ?

Engebe dikkate alınmadan hesaplanan uzaklık

Ankara kenti çevresinde yaygın olup Ankara taşı olarak da bilinen kayaç nedir ?

Andezit

Yer yüzüne çıkamadan soğuyan Uludağ batoliti hangi kayaçtır ?

Granit

Erzurum Kars çevresinde bulunan volkanik dış püskürük kayaç nedir ?

Bazalt

Dış kuvvetlerden hangisinin Türkiye'deki etki alanı bulunduğu enleme bağlı olarak diğerlerinden daha dardır?

Buzullar

Türkiye'nin Anadolu ve Trakya olmak üzere iki yarımadadan oluşması dış kuvvetlerden hangisine ait şekillerin yaygın olmasında etkili olmuştur?

Dalga ve akıntılar

Türkiye'de bitki örtüsünün seyrekleştiği bölgelerde hangi dış kuvvet daha etkilidir?

Rüzgarlar

Hangi dış kuvvetin dar bir alanda da olsa görülmesi Türkiye'nin yüksek bir ülke olması ile ilgilidir?

Buzullar

Fay hatlarına bağlı çökmeler hangi bölgelerde görülmez?

Yıldız masifleri, Mardin masifleri Karaman Anamur Taşeli masifleri

KAF özellikleri nelerdir ?

Doğu batı yönlü uzanır 3 jeolojik zamanda oluşmuştur Saros Körfezi'nden Türkiye'yi terk eder En şiddetli depremleri üretir

Şiddetli deprem oluşma ihtimali düşük olan yerler nerelerdir?

İç Anadolu İğneada çevresi Sinop Yarımadası Menteşe-Hatay Hassa hariç Akdeniz, Karaman, Anamur Bölgeleri