Theorie Flashcards
Internationale voedselveiligheid: WHO - doel
- WHO – world health organization (WGO: wereld gezondheids
organisatie)
Doel WHO:
Er voor zorgen dat iedereen over de wereld toegang heeft tot de zorg die zij
nodig hebben. (medicijnen/ziekenhuizen/… - gezondheidszorg voor iedereen) –> een betere gezondere toekomst voor alle mensen van de hele wereld.
Hoofdkwartier in Geneve
- Opgezet in 1948
Internationale voedselveiligheid: WHO - activiteiten
Informatie en advies geven, educatie, onderzoek, medicatie, vaccinatie,
standaarden zetten, eradicatie van bepaalde ziektes, technische hulp, betaalbare
zorg/medicijnen/vaccinatie..,…
- Bestrijding van ziekten, zowel infectieuze als niet infectieuze ziekten
- Focus op gezondheid van moeders en kinderen
- Veilige lucht, voedsel en drinkwater
- Toegang tot medicatie en vaccinatie
Internationale voedselveiligheid: WHO - structuur
5 dingen
6 prioriteiten van de WHO:
- Vooruitgang in het bereiken van universele gezondheidszorg
- Bereiken van gezondheidsgerelateerde ontwikkelingsobjectieven (SDG): focus op gezondheid van moeder en kind, HIV, malaria, TB, polio eradicatie, een aantal neglected tropical diseases.
- Werken aan niet overdraagbare ziekten, mentale gezondheid, geweld, verwondingen,
handicap. - Verzekeren dat alle landen acute gezondheidsrisico’s/bedreigingen kunnen detecteren en op
een juiste manier reageren, volgens de International Health Regulations. - Stijging van de toegang tot kwalitatieve, veilige, en betaalbare medicatie, vaccins,
diagnostische testen etc. - Socio-economische en omgevingsdeterminanten van gezondheid aanpakken om gezondheid
en onevenwichten binnen en tussen landen te verkleinen (voedselveiligheid en voeding)
WAT ZIJN DE SUSTANAIBLE DEVELOPMENT GOALS EN NOEM X
AANTAL ER VAN
dit zijn 17 doelen die landen moeten bereiken
tegen 2030 voor een gezondere wereld, zoals verminderde armoede, geen hongersnood, kwalitatief
onderwijs, genderneutraliteit, goede gezondheid en welbevinden, …
Welke rol speelt de WHO in de SDG
- International food safety authorities network (INFOSAN) is
ontwikkeld door het WHO en FAO snelle manier informatie uitwisselen
betreft voedselveiligheid (bvb: uitbraak salmonella over verschillende
landen) Door deze informatie kan snel actie genomen worden - Studies uitvoeren: experten samenbrengen (evaluatie chemische risico’s,
micorbiologische risico’s, ziektelast, …) - Richtlijnen en adviezen opstellen
- SPS (zie verder)
- International food standards: codex alimentarius (zie verder)
belangrijk aandeel in SPS (Sanitary and Phytosanitary measures) en de Codex Alimentarius (internationale
standaarden voor voedsel).
Internationale voedselveiligheid: O.I.E – World organisation for animal health - Structuur OIE
World assembly of delegates – hoogste beslissingsorgaan in het OIE
- Elke lidstaat heeft een voorzitter: nationale delegatie van alle lidstaten
o CVO: chief veterinary officer per lidstaat
(van belgie: de directeur-generaal van het FAVV)
- Eenmaal jaarlijkse vergadering
o Wijzigingen goedkeuren
o Programma voorleggen
Visie van de OIE
De algemene visie van deze organisatie = dieren beschermen en onze toekomst veiligstellen. Ze leveren
informatie die:
o Beheersen van risico’s voor de gezondheid en welzijn van alle land- en zeedieren.
o Ze staan ook in voor het minimaliseren van de geassocieerde gevaren voor de volksgezondheid.
o Ze beschermen onze omgeving en biodiversiteit in een One Health aanpak.
‘potrect animals and preserve our future’
- Economische groei
- Social en milieu-omgeving welzijn
Activiteiten van de OIE:
- Beheersen van risico’s voor de gezondheid en welzijn van alle land en
zeedieren
- Minimaliseren van geassocieerde gevaren voor de volskgezondheid
- Beschermen van onze omgeving en biodiversiteit in een ‘one health’
aanpak
Missies van de OIE:
- standaards
- transparantie
- expertise
- solidariteit
Terrestrial animal health code
Volume 1: algemeen boek met algemene richtlijnen, standaarden en
adviezen voor de diagnose van dierziekten (niet ziekte specifiek)
- Diagnose, surveillance en notificatie (staalname, testen, …)
- Preventie en controle van dierziekte
- Handel richtlijnen voor import en export en veterinaire certificaties (veilige
handel)
- De rol van de diergeneeskundige diensten in voedselveiligheid
Volume 2: ziektespecifieke richtlijnen omvat alle OIE listed diseases
(aangifte plichtige ziekten op globaal niveau, dit zijn 117 ziekten)(als
een lidstaat een van deze ziekten vind in zijn land moeten zij dit aangeven bij het
OIE) en assisteert de lidstaten in diagnose, preventie en controle van specifieke
ziekten. Ook voorziet het richtlijnen voor veilige internationale handel in dieren
en dierlijke producten
Listed disease welke criteria zijn er voor welke ziekten er op de lijst moeten?
- 117 ziekten staan er in de OIE lijst (2020)
- Leden moeten de ziekte aangeven wanneer die voorkomt
- Het aangeven van de ziekte moet een internationale verspreiding tegen gaan
- OIE zal lidstaten adviseren om gepaste acties te ondernemen om de verspreiding tegen te gaan.
criteria 6x
-waarvoor staat WAHIS, op welke 4 pijlers is dit gebaseerd?
= world animal health information system
Helpt bij het snel en transparant delen van informatie van de globale dierziekten over de lidstaten.
1. Een informatie systeem om informatie te delen over de lidstaten snel en efficiënt via internet
2. een vroeg detectiesysteem van dierziekten
3, continu surveillance
4. betrouwbare informatie doordat geverifieerd door experten
internationaal: FAO – food and agriculture organization
Hoofdkwartier is in Rome en bureaus in 130 landen.
De Conference is de hoogste autoriteit, waarbij er een
representatie van alle leden aanwezig is. Tijdens de 2-jaarlijkse conferenties bekijken zij:
o De globale strategieën en internationale netwerken.
o Ze gaan activiteiten evalueren
o Budget goedkeuren.
o Verkiezing van Council leden en directeur
o Huidige directeur-generaal = Qu Dongyu
Food and Agriculture Organization of the UN. Deze organisatie pleit voor het bestrijden van honger en elke andere vorm van voedselonzekerheid. Zo werken ze met het productief en duurzaam maken van boshouderijen, visserijen enz. Ook het bestrijden van landelijke armoede en het mogelijk maken van voedselsystemen.
internationaal: FAO – food and agriculture organization - 5 strategische objectieven
FAO en voedselveiligheid:
Bovenstaande internationale organisaties gaan samenwerken rond het One Health
principe. Dit is de erkenning dat de gezondheid van mensen, dieren en het ecosysteem
allemaal gelinkt zijn. Hiernaast is er de sociale en economische impact. De organisaties
hebben 3 prioriteiten (FAO, WHO en OIE):
- Zoönotische influenza,
- Antibiotica resistentie (ook bij planten)
- Rabiës.
WTO
-World Trade Organization
Deze stellen de regels op van handel tussen de landen in de WTO-handelsovereenkomsten.
- Dit zorgt voor een vlotte en vrije handel internationaal gezien. Dit moet wel op een veilige manier gebeuren
(grenzen sluiten bij ziekte?).
- Rol WTO =
o Opstellen, uitwerken van de handelsregels
o Forum voor onderhandelingen voor nieuwe overeenkomsten
o Bemiddeling bij disputen
o Hulp aan ontwikkelingslanden - Ontstaan in 1995 als opvolging van GATT (General agreement of tariffs and trade)
- 160 lidstaten
- Omvat ongeveer 95% van de wereldhande
Wat is de insteek van de WTO bij voedselveiligheid
De WTO beschrijft de handel, die op een veilige manier moet gebeuren, in de Sanitary and Phytosanitary Measures (“ensuring safe trading without unnecessary restrictions”).
- De SPS omschrijft hoe overheden maatregelen voor voedselveiligheid, voor gezondheid van dier en plant kunnen toepassen bij verhandeling.
- Deze regels worden gebaseerd op standaarden. Deze standaarden worden bepaalde door:
o De Codex Alimentarius Commission (voor voeding)
o OIE (diergezondheid)
o FAO’s Secretariat of the International Plant Protection Convention (plant-gezondheid).
Op het gebied van voedselveiligheid zijn de belangrijkste partners van het WTO:
FAO, WHO en OIE, aangezien
deze de standaarden in de SPS gaan bepalen.
De Codex Alimentarius
Deze gaat de internationale voedselstandaarden en -normen omschrijven en vastelggen
- Deze werd opgericht door het FAO en WHO in 1963 in Rome.
- De internationale voedselstandaarden bevatten de veiligheid, kwaliteit en “fair trade”, namelijk de hygiëne, contaminatie, diergeneesmiddelen, pesticiden, voedingsadditieven en contaminanten, etikettering, presentatie, analysemethoden, staalname technieken, import/export inspectie, en certificering
- Het hoofddoel is het beschermen van de gezondheid van de consument.
- De codex wordt in vele landen als basis voor de nationale wetgeving gebruikt.
- Hiernaast wordt de Codex gebruikt als onderdeel van de SPS van de WTO.
De codex Alimentarius “commission” is verantwoordelijk voor de implementatie van het FAO/WHO Food
Standards Programma. Er zijn hiernaast 2 soorten “committees”:
1. General subject committees (algemene standaarden ontwikkelen betreft “goede praktijken”)
2. Commodity committees (standaarden ontwikkelen voor bepaalde producten).
ISO (international organization for standardization)
- De ISO leggen ook normen en tandaarden vast
- Zoals de datum op een verpakking: jaar – maand – dag = ISO 8601
Conformiteit = evalueren of het product/systeem aan de standaarden voldoet. Dit gebeurt door het testen,
certifiëren en inspecteren. ISO heeft ook het CASCO comité (committee on Conformity Assessment) dat
standaarden ontwikkelen voor het evalueren van conformiteit.
- Testen = het determineren van bepaalde karakteristieken van een product, meestal uitgevoerd door een
labo.
- Certificatie = een geschreven bewijst (certificaat) afgeleverd als bewijs dat het product/systeem aan de
standaarden voldoet (conform is)
- Inspectie = regelmatig controles van product/systeem om na te gaan of de standaarden behaald worden.
Werk je nog altijd via de standaard waarvoor een certificaat verkregen werd
Efsa
Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid of EFSA
- EFSA geeft onafhankelijk wetenschappelijk advies aan autoriteiten over
voedselveiligheid, en hiernaast aan de brede bevolking. Ze voeren risico evaluaties
uit doorheen de volledige voedselketen (“van boerderij tot bord”). Ze maken geen
wetten, ze kunnen enkel adviseren. - EFSA is een EU-agentschap (gefinancierd door de EU)
- Is onafhankelijk van de Europese Commissie, Raad, Parlement en de lidstaten.
- Ze zijn ontstaan in 2002 na een reeks voedselcrisissen na het opstellen van de General Food Law.
- EFSA geeft advies, wat uiteindelijk de basis zal vormen van Europese strategieën en wetgeving betreft
voedsel en voeder veiligheid, nutritioneel, diergezondheid en -welzijn, plantbescherming en -gezondheid. - EFSA bekijkt ook de impact van de voedselketen op de biodiversiteit. (One-health, dier mensen en omgeving
samenbrengen)
Structuur EFSA
- Er is een onafhankelijk management board (de leden worden verkozen door de Europese Raad)
- Uitvoering gebeurt door de directeur en het managementteam.
- Het EFSA coördineert verschillende netwerken van organisaties met expertise op specifieke terreinen =
“Scientific networks”. - Het Scientific committee en panel zijn onafhankelijk wetenschappelijke experten. Er zijn 10 verschillende
panels die topics van voedselveiligheid op zich nemen (bv “Animal Health and Welfare”, “Biological Hazards”,
“Plant Health”, etc.)
Hoe het EFSA werkt
Het EFSA werkt meestal op vraag voor wetenschappelijk advies van de Europese Commissie, het Europees
Parlement of lidstaten.
- Ze werken ook op eigen initiatief, voornamelijk onderzoek naar nieuwe zaken, gevaren en nieuwe
evaluatiemethoden.
- Hierbij is er een nauwe samenwerking met de nationale autoriteiten en voedselveiligheidsdiensten.
- Het advies komt uit de Scientific Panels and Scientific Committee.
- EFSA krijgt een aanvraag voor advies à De vraag gaat naar een specifiek panel à een werkgroep wordt
gevormd (leden van verschillende panels en externe experten). Het gevormde document gaat terug naar de
panel en er wordt een Scientific Opinion gepubliceerd op de website.
- Onafhankelijkheid is een belangrijk principe bij EFSA
- Onafhankelijk management board, waarvan de leden verkozen werden door de Europese raad
EFSA-partners:
- Europese commissie
- Het Europees Parlement
- Andere op vraag (zoals ECDC, …).