Thema 3 Sytematische ontwikkeling en evaluatie van eHealth

Question 1

Hoofdstuk 7

De noodzaak van een holistische benadering

De CeHRes Roadmap biedt een raamwerk dat bestaande benaderingen, zoals participatieve ontwikkeling, mensgericht ontwerp en overtuigende technologie integreert en heeft vijf pijlers. Welke zijn dit?

Zie pagina 29 en leg de CeHRes Roadmap uit adhd fases contextuele analyse, specificatie van waarde, ontwerp, operationalisatie en summatieve evaluatie

De CeHRes roadmap is een flexibel en iteratief proces, niet sequentieel (opeenvolgend). Er wordt continue geevalueerd. Er wordt ook wel van Agile Science gesproken
Agile Science: waarbij ontwikkeling en evaluatie parralel en iteratief plaatsvinden.

Fase 1 Contextuele verkenning: grondig onderzoek van de context.
De contextuele verkenning zorgt ervoor dat ehealth technologie wordt ontwikkeld/geïmplementeerd met oog voor de behoeften en de omgeving waar het wordt gebruikt.

Fase 2 Waarde specificatie: Bepalen van de specifieke waarde voor de beoogde context. het
- bouwt voort op de problemen die zijn geïdentificeerd in de contextuele verkenning.
- De problemen worden hier verfijnt, er wordt een businessmodel gecreëerd (zie p. 32) en waarden worden vertaald naar specifieke technische eisen.

Fase 3 Ontwerp: technologie te ontwikkelen die aantrekkelijk is voor de gebruiker en gedragsverandering stimuleert.
-Er worden prototypes met lage precisie (lo-fi) en hoge precisie (hi-fi) ontwikkeld
-Cruciaal om behoefte van gebruiker centraal te houden
-Gebruikersvriendelijkheidstest
-Persuasieve technologie en gedragsveranderingstechniek worden geïntegreerd.
-Uit het ontwerp komt de eerste versie van ehealth technologie voor praktisch gebruik, ofwel van concept naar middel

Fase 4 Operationalisatie: inbedding van het product
- Richt zich op concrete planning en uitvoering van de introductie, verspreiding, acceptatie en internalisatie van de ehealth technologie in de beoogde context.
-Zorgen dat de technologie op lange termijn wordt gebruikt
-Concrete activiteiten om te implementeren, zoals pilotprogramma’s, presentaties, overtuigende pleitbezorgers
-Het resultaat van de operationaliseringsfase is de invoering en integratie van de technologie in de praktijk met een plan en betrokken belanghebbenden.

Fase 5 Summatieve evaluatie: beoordelen van de impact van de technologie en analyseren van de acceptatie van de technologie.
-Summatieve: optellend
-Bepalen of waarden zijn bereikt en of er onverwachte effecten zijn en waar verbetering mogelijk is

Formatieve evaluatie: draait om het voortdurend verzamelen van informatie om het proces te verbeteren.
-Dit kan bij/tussen elke fase (is de cirkel telkens in de afbeelding)
-Geen concrete eindresultaten, aangezien formatieve evaluatie een doorlopend proces is.

Answer 1

Technologie, mensen en context als geheel zien.

Vijf pijlers
1. Participatief proces
2. Creëert nieuwe infrastructuren
3. Nauw verweven met implementatie
4. Overtuigend ontwerp
5. Voortdurende evaluatiecycli

Fase 3
Lo-Fi: belangrijkste functies en doelen
Hi-Fi: uiteindelijke product

Question 2

Hoofdstuk 8

Contextuele analyse: de eerste stap in elk ehealth project
Doel: begrip te krijgen van gebruikers, belangrijke belanghebbenden en hun omgeving

Vragen bij deze analyse zijn bv:
-Wat gaat er goed/wat kan er beter?
-Welk probleem moet worden aangepakt?
-Voor wie is het een probleem?

Wat is de toegevoegde waarde van de contexuele analyse?
- Om een mismatch te voorkomen. Hiermee wordt bedoeld dat er geen product wordt ontwikkeld die niet door de gebruikers wordt gebruikt

Er zijn verschillende methode voor de contextuele analyse, zie p. 40.

De resultaten leiden tot beslissingen in het ehealth ontwikkelproces, zoals doelgroep bepaling en probleemdefinitie.
- het is een iteratief en flexibel proces.

1. Bij ehealth ontwikkeling is het van belang om continue de context in gedachten te houden.
2. Bij waardespecificatie moeten belangrijke belanghebbenden worden betrokken.
3. Bij ontwerp moeten belangrijke belanghebbenden opnieuw worden betrokken
4. Operationele fase omvat de implementatie van de technologie
5. Evaluatie moet holistisch, ofwel betrokkenheid van belanghebbenden en aandacht voor de impact van de technologie.

Question 3

hoofdstuk 10
Humen-centred design (HCD)
Doel om oplossingen voor problemen te ontwikkelen door menselijke perspectieven te betrekken in alle stappen van het proces.

Sleutel tot een HCD proces
- Betrekken van gebruikers
- evaluatie
- veldtesten
- vroege feedback
- Iteratief proces

HCD proces bestaat uit de volgende stappen
1. probleemanalyse en begrip van de doelgroep
2. Ideeëngeneratie
3. Prototyping en testen
4. Ontwikkeling van het definitieve product

Methode voor vereiste
Vereisten zijn essentiële specificatie en criteria die de basis vormen voor het ontwerpen van ehealth technologie, zie p. 43.

Vereisten verzamelingsmethode, zie p. 44 en 45

Wat zijn prototypes
Lo-fi: ruwe representatie van ideeën
Hi-fi: uiteindelijke product

Ontwerproces
1. Schets: vereisten verkennen en ideeën visualiseren
2. Wireframes: richten op basisstructuur van het product
3. Vroege digitaal prototype gecreëerd (mock-ups): kijken naar kleuren, lettertype en grafische elementen
4. Hoogwaardig protoype: benadert het eindproduct.
Belangrijkste doel is om te valideren of het ontwerp voldoet aan de vereisten en de behoeften van de gebruiker

Evaluatiemethode
1. Expert gebaseerd: expert voert een bruikbaarheidsanalyse uit en identificeert mogelijke ontwerpfouten.
2. Gebruikers gebaseerd: eindgebruikers worden bij de evaluatie betrokken.

Methoden voor formatieve evaluatie
-Gebruikersvriendelijkheidstest - thinking out loud

• Heuristische evaluatie: ontwerpen beoordelen op
  gebruiksvriendelijkheidsproblemen
• Cognitieve walkthrough: beoordelen of de gebruikers de juiste acties kunnen uitvoeren
• Prestatietest: vereist het product/prototype aan het uiteindelijke product.
• Veld test: richt zich op het gebruik van een bijna voltooid product door eindgebruikers. Doel om specifieke gebruikerservaringen en problemen te ontdekken die niet eerder aan het licht zijn gekomen.

Question 4

Hoofdstuk 11
Persuasieve technologie wordt door Fogg geïntroduceerd als het bewust ontwerpen van interactieve informatietechnologieën om attitudes of gedrag van gebruikers te veranderen zonder dwang of bedrog.

Richt zich op vrijwillige verandering, met als hoofddoel gedragsverandering.

Persuasieve communicatie
Omvat de communicatie tussen mensen en technologie en richt zich op het begrijpen en voorspellen van factoren die attitudes en gedrag kunnen veranderen.

Volgens Schulz van Tun zijn er vier communicatie lagen te onderscheiden die van belang zijn bij het zenden (coding) en ontvangen (decoding) van informatie om mensen te overtuigen.
1. Factuel layer: feiten en data.
2. Expressive layer: relatie tussen zender en ontvanger
3. Self-revealing layer: drukt emoties en waarden van zender uit.
4. Appellation layer: verwijst naar wensen, adviezen, instructies en (gewenste) effecten.

Gezondheidsbevordering
-Theory of planned behavior (TPB) heeft INTENTIE als belangrijkste voorspeller van gedrag
-Elaboration Likelihood Model (ELM) legt uit hoe ATTITUDES worden veranderd door informatieverwerkingspaden.

Social marketing strategieën worden gebruikt om mensen te beïnvloeden en naleving te stimuleren. De basisprincipes van social marketing zijn: sociale normen, conformiteit (aanpassen aan de verwachting) en naleving om doelgericht gedrag te realiseren.

Het Persuasive Systems Design (PSD)
Multidisciplinaire aanpak van belang en geleide proces PSD.
PSD is een benadering voor het ontwerpen en evalueren van persuasieve systemen. Het gaat ervan uit dat technologie nooit neutraal is en altijd invloed heeft op de gebruiker.

PSD identificeert vier categorieën softwarefuncties
1. Ondersteuning van primaire taken: doel begrijpelijkheid van informatie vergroten.
2. Dialoogondersteuning: Interactie tussen het systeem en de gebruiker vergemakkelijken
3. Ondersteuning van systeemgeloofwaardigheid: betrouwbaarheid en geloofwaardigheid
4. Sociale ondersteuning: sociale ondersteuningsfuncties motiveren gebruikers, zoals herinneringen sturen

Invloed op naleving
-Dialoogondersteuning kan de naleving verhogen.
- Primaire taakondersteuning had geen significante invloed op naleving, wat aantoont dat het ontwerp van de interactie tussen het systeem en gebruikers cruciaal is voor langdurig gebruik van technologie in gezonheidsinterventies.

Invloed op effectiviteit
- Persuasieve technologie is over het algemeen effectief bij verbetering gezondheid/welzijn.
- Positieve relatie tussen persuasieve kenmerken en effectiviteit, alleen is het niet zo gemakkelijk als meer kenmerken dus meer effectiviteit. hiervoor meer onderzoek nodig.

Waargenomen overtuigingskracht
-Meten hoe overtuigend een product is. Dit door PPQ Perceived persuasiveness Questionnaire.

Uit evaluatieonderzoek blijkt dat ehealth technologieën vaak problemen hebben met bruikbaarheidsproblemen. Persuasieve technologie kan helpen om deze problemen dmv dialoogondersteuning en ondersteuning van de primaire taak op te lossen

Persuasieve functies kunnen therapietrouw verhogen en leiden tot meer betrokkenheid van de gebruikers. Dit suggereert dat een gepersonaliseerde aanpak beter aansluit dan een ‘one-size-fits-all-benadering’.

Ethiek
Persuasieve technologie (PT) probeert gebruikers letterlijk te overtuigen om gewenst gedrag aan te nemen alleen zijn er ook ethische kwesties, zoals:
- Verantwoordelijkheid. Wie is verantwoordelijk voor het bevorderen van gezond gedrag?
- Autonomie: PT kan de keuze vrijheid beperken
- Impact op zelfbeheersing: PT kan leiden tot afhankelijkheid
- Gelijkheid: PT kan groepen bevooroordelen/benadelen

De toekomst van PT is veelbelovend alleen heeft ook vragen en uitdagingen:
1. Begrijpen hoe gedragsveranderingsinterventies kunnen worden toegepast.
2. Identificeren van factoren die therapietrouw verhogen
3. Onderzoeken welke kenmerken meest effectief zijn
4. Betrokkenheid vergroten.

Question 5

Hoofdstuk 14
Wat is evaluatie?
Evaluatie is systematisch verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie om de waarde en resultaten vast te stellen. In geval van eHealth: informatie verzamelen om algehele kwaliteit en effectiviteit van ehealth te beoordelen.

Twee doelen:
1. Voortgang en bereiken van doelen beoordelen
2. Impact en effectiviteit beoordelen

Wat is het verschil tussen effectiviteit en efficiëntie?
Effectiviteit: meet of technologie beoogde effect bereikt
Efficiëntie: beoordeelt of zaken anders kunnen
Naleving: is of de gebruikers het gebruiken zoals bedoeld
Betrokkenheid: meet gebruikersbetrokkenheid

Randomized Controlled Trial (RCT) gouden standaard voor effectiviteitsonderzoek

RCT: experimenteel onderzoek waarbij deelnemers willekeurig worden verdeeld in een experimentele en controle groep. Metingen voor en na het experiment

Beperkingen RCT
1. Weinig inzicht in onderliggende processen van gedragsverandering.
2. Niet vaststellen of de onderliggende theorie achter een interventie juist is.
3. Geen informatie over de actieve ingrediënten van een interventie
4. Statisch van aard en behandelen technologie als een vaststaand gegeven

Hoewel RCT waardevol is zijn er meer evaluatietechnieken nodig om een vollediger beeld van ehealth-technologieën te krijgen.

Bv Black Box.
Wanneer we alleen naar de effectiviteit van een technologie voor de gehele gebruikersgroep kijken, weten we niet hoe of welke delen van de technologie effectief waren en voor wie. Bij een black box weet je niet wat er zich binnenin afspeelt.

Verschillende manieren van randomisatie
Gebalanceerde randomisatie: gemiddeld een gelijk aantal proefpersonen aan elke behandeling toewijzen.

Adaptieve randomisatie (AR): nieuwe deelnemers worden toegewezen aan behandeling obv resultaten van eerdere deelnemers. (outcome-adaptive randomisatie)

Sequentiële multiple assignment randomisatie trail (SMART): patient kan bij een initiele behandeling worden overgeschakeld naar een andere behandeling obv eigen antwoord op eerste behandeling.

SMART-AR: evaluatie van verschillende behandelcomponenten mogelijk.

Behavioural Intervention Technology (BIT): mobiele technologie wordt gebruikt om gedragsinterventies te leveren ter ondersteuning aan fysieke en mentale gezondheid.

Evaluaties van gezondheidstechnologie en economische evaluaties
Health Technology Assessment (HTA): systematische evaluatie van gezondheidstechnologieën en interventies. Doel: informeren van gezondheidsbeleid en de besluitvorming.

Economische evaluatie: vaststellen of ehealth-technologie kosteneffectief is in vergelijking met traditionele zorg, zoals:
- Kosten-batenanalyse (CBA). Wegen de voordelen op tegen de nadelen?
-Kosten-effectiviteitsanalyse (CEA)
- Kosten-utiliteitsanalyse (CUA)
CEA en CUA: is de verbetering in effect/utility van ehealth de kosten waard?

Beperkingen economische evaluatie
-ehealth toepassingen zijn divers dus generaliseerbaarheid is lastig
-resultaten uit verschillende evaluatiemethoden zijn tegenstrijdig