thema 1 experimentele designs en validiteit Flashcards
between-subjects design
tussenproefpersonendesigns. studies waar iedere proefpersoon aan slechts een enkele experimentele conditie wordt blootgesteld. groepen personen die vergeleken worden.
treatment conditie
groep waarin nieuw medicijn wordt toegediend.
placebo
controleconditie/groep waarbij placebo wordt toegediend.
within-subjects designs
binnenproefpersonendesigns, worden alle proefpersonen juist aan alle experimentele en controlecondities blootgesteld.
repeated-measure designs
herhaalde metingdesigns. de reactie van de proefpersonen wordt gemeten na het toedienen van de treatment.
probleem within-subjects design
volgorde-effecten.
counterbalancing
volgorde waarin de condities worden aangeboden varieert. Is vorm van controle
mixed-designs
mix van tussen- en binnenproefpersonendesign.
minimized harm
proefpersoon zo min mogelijk belasten
active informed consent
deelnemer moet handeling verrichten om deel te nemen
passive informed consent
deelnemer moet handeling verrichten om niet deel te nemen
vereiste informatie informed consent
vrijwillige deelname, recht deelname beeindigen, doel van onderzoek, onderzoeksprocedure, risco’s, maatschappelijk ut, duur van onderzoek, contactinformatie, anonimiteit
debriefing
na afloop onderzoek ethisch om met deelnemers onderzoeksprocedure te bespreken
ethische debriefing
niet te lang op zich laten wacheten
bedrog
soms noodzakelijk deelnemers voor te liegen over inhoud onderzoek
onacceptabel bedrog
ongeoorloofd om tegen deelnemers te liegen, tenzij aannemelijk kan maken dat nodig is.
bedrog: gebruik van handlangers
acteurs of onderzoeksassitenten inzetten. Asch naar asch effect en lijnstukken beoordelen.
bedrog: Staged manipulations in field settings
omstandigheden waarin proefpersonen zich bevinden kunnen gemanipuleerd worden. bv negatieve terugkoppeling na maken puzzel.
direct bedrog: misleidende instructie
Milgram experiment
Wat moet er in een goede proceduresectie staan?
samenvatting van instructies voor proefpersonen, beschrijving experimentele manipulaties, methode experimentele controle zoals counterbalancing, duur experiment, eventuele beloningen.
Betrouwbaarheid
synoniem aan ruis. In hoeverre meting vrij van error. statistisch probleem.
bias
systematische redenen waarom metingen van elkaar afwijken
validiteit
meten we wat we willen meten? In hoeverre vrij van bias. filosofisch probleem
interne validiteit
causale relatie tussen twee variabele voldoende is aangetoond. is er voldoende bewijs dat X een verandering op Y veroorzaakt.
externe validiteit
In hoeverre kunnen de resultaten uit het onderzoek gegeneraliseerd worden naar de doelpopulatie. 2 types
Drie condities van causale inferentie
- de oorzaak doet zich voorafgaand aan het effect. 2. de oorzaak en het gevolg zijn aan elkaar gerelateerd (covariatie) 3. er zijn geen plausibele verklaringen voor de geobserveerde covariatie (geen schijnverband)
ecologische validiteit
de mate waarin situaties in het experiment gegeneraliseerd kunnen worden naar real-life situaties (externe validiteit). niet synoniem aan realisme.
generaliseerbaarheid tussen mensen
de mate waarin de mensen die aan het onderzoek hebben deelgenomen een weergave zijn van de doelpopulatie in het algemeen. (externe validiteit)
bedreigers interne validiteit: 1/10 tussentijdse externe voorval (history)
specifieke gebeurtenissen die plaatsvinden tussen de eerste en de tweede meting
bedreigers interne validiteit: 2/10 rijping of groep (maturation)
veranderingen die binnen proefpersonen optreden door het verloop van de tijd.
bedreigers interne validiteit: 3/10 testeffect
de effecten die de voormeting heeft op de uitkomsten van de daaropvolgende testen. Onder controle te houden: zonder voormeting
bedreigers interne validiteit: 5/10 statistische regressie
extreme proefpersoonkenmerken bij voormeting die natuurlijk terugzakken/-groeien naar een minder extreem niveau. Natuurlijke terugval.
bedreigers interne validiteit: 7/10 uitval (experimental mortality)
proefpersonen die niet meer meewerkeln aan latere metingen in het experiment om redenen die niet relevant kunnen zijn voor de steekproefkenmerken van het experiment.
bedreigers interne validiteit: 8/10 interactie tussen bedreigers
een combinatie van bedreigers die elkaar versterken