Thema 1: biomoleculen Flashcards
Wat is biochemie?
biochemie bestudeert de chemie van biologische processen + vormt een brug tussen biologie en chemie
Wat zijn de 4 meest voorkomende atoomsoorten in levende cellen?
- waterstof
- koolstof
- zuurstof
- stikstof
(mineralen komen voor in kleinere hoeveelheden)
Geef wat info over water (H2O)
- polaire molecule
- meest voorkomende anorganische molecule in levende organismen
Je hebt water als belangrijkste anorganische stof wat zijn nog andere anorganische stoffen?
- zuurstof
- koolstof
- sommige zuren, basen, zouten
Hoe noem je een water oplosbare stof?
hydrofiel
Hoe noem je een niet water oplosbare stof?
hydrofoob
Wat zijn nog andere functies van water?
- warmteregulatie
- stevigheid plantencellen
- afvoer van afvalstoffen urine
Wat bestaat er uit 2 koolstoffen?
alkanen en alkenen
wat is het verschil tussen alkanen en alkenen?
alkanen = enkelvoudige binding met 4 H’s
alkenen= meervoudige/dubbele binding met 4 H’s
Welke alkanen heb je?
- methaan
- butaan
- hexaan
Welke alkenen heb je?
- etheen
Waar vind je methaan in terug?
- aardgas
- aardolie
- broeikasgas
waar vind je butaan in terug?
- brandstof van aanstekers
- gasflessen
waar vind je hexaan in terug?
- oplosmiddel
waar vind je etheen in terug?
- plantenhormoon
- grondstof voor kunststoffen
welke functionele groepen zijn er?
- alcoholen
- carbonzuren
- amine
- amide
- fosfaatgroep
- esters
- ethers
wat zijn kenmerken van alcoholen?
- brandbaar
- wateroplosbaar
- reactief
wat zijn kenmerken van ethers?
- brandbaar
- vluchtig
wat zijn kenmerken van carbonzuren?
- zure eigenschappen
- wateroplosbaar
- reactief
wat zijn kenmerken van esters?
- geurend
- reactief
wat is een kenmerk van amine?
- belangrijk in eiwitten
wat is het verschil tussen amine en amide?
amine = heeft C, N, H
amide = heeft C, N, H en O met dubbele binding
wat zijn de kenmerken van fosfaatgroep?
- belangrijk voor DNA
- geneesmiddelen
Wat zijn de belangrijke functies van sachariden?
- directe energiebron
- bouwstenen voor structuur en stevigheid in plantencellen
- bouwstoffen voor genetisch materiaal (DNA)
- reservestoffen voor energieproductie
Wat zijn monosachariden?
- eenvoudige suikers
- snelle suikers
- bestaan uit 1 molecule
Wat zijn kenmerken van glucose?
- 6 hoek met een O
- belangrijkste energiebron
- komen voor in zoete vruchten
- molecule heeft blauwe kleur
wat zijn kenmerken van fructose?
- 5 hoek met een O
- komt voor in honing, fruit, sommige groenten
- heel zoet
- molecule heeft gele kleur
Wat zijn kenmerken van galactose?
- 6 hoek met een O
- belangrijk hersenontwikkeling van lange termijn geheugen
- aanwezig in groenten en fruit
- molecule heeft roze kleur
wat zijn disachariden?
- opgebouwd uit 2 monosachariden
- binden via condensatiereactie
wat is een condensatiereactie?
water wordt afgesplitst
wat is een hydrolyse?
- afbraak van disacharide
- water wordt toegevoegd
wat is een glucosidebinding?
binding tussen de monosachariden in een disacharide
wat zijn kenmerken van sucrose/ sacharose
- glucosemolecule en fructosemolecule
- komt voor in suikerriet en suikerbiet
wat zijn kenmerken van lactose?
- glucosemolecule en galactosemolecule
- komt voor in melk en melkproducten
wat zijn kemerken van maltose/ moutsuiker?
- 2 glucosemoleculen
- belangrijke rol bij brouwen van bier
wat zijn kenmerken van zetmeel?
- 2 verschillende polysachariden = amylose en amylopectine
- Amylopectine werkt sneller als je snel suikers nodig hebt omdat deze vertakt is
- amylose is niet vertakt maar is spiraalvormig
wat zijn polysachariden?
- meerdere monosachariden aan elkaar
- gevormd door meerdere condensatiereactie tussen de monosachariden = polymerisatie
- trage suikers
wat zijn kenmerken van glycogeen?
- heel sterk vertakt (breekt snel af voor energieproductie)
- bij mensen zit dat in je lever en spieren
wat zijn kenmerken van cellulose?
- meest voorkomende polysacharide
- lange linaire ketens
- moeilijk af te breken
wat zijn voedingsvezels?
- diverse grope van onverteerbare koolhydraten
- komen vooral voor in groente, fruit, volkoren graanproducten, peulvruchten en noten
- hebben positief effect op de gezondheid
- fermenteerbare vezels = afgebroken bacteriën dikke darm, beetje energie wordt omgezet in vetzuren die houden massa van de darm soepel en dat zorgt voor een goede stoelgang en het verlagen van je cholesterol
- niet fermenteerbare vezels = vergroten volume darminhoud en bevorderd de stoelgang
