Teorie atrybucji Flashcards
Co to jest atrybucja?
poszukiwanie przez jednostkę odpowiedzi na pytanie, dlaczego przytrafiło się jej jakieś zdarzenie oraz sposoby wyjaśniania przyczyn zachowań własnych i innych ludzi
Na jakich 3 wymiarach rozpatrywane sute przyczyny?
- PERSONALIZACJA
zewnętrzny - wewnętrzny - STAŁOŚĆ (czasowa)
stałe - zmienne
przyczyna utrzymuje się w czasie czy jest chwilowa - ZASIĘG
ogólność - specyficzność
uniwersalny - ograniczony
niepowodzenie wystepuje w wielu róznych sytuacjach → niepowodzenie ograniczone tylko do jednej sytuacji
Kiedy style wyjaśniania wydarzeń są najbardziej wyraźne?
najbardziej wyraźne, kiedy mamy do czynienia z sukcesami i porażkami oraz w sytuacjach trudnych i nieoczekiwanych
Jakie wyróżniamy 2 style wyjaśniania wydarzeń?
styl optymistyczny i pesymistyczny
Jak osoba ze stylem optymistycznym będzie tłumaczyła niepowodzenia?
zewnętrzne, zmienne, ograniczone (specyficzne)
Jak osoba ze stylem optymistycznym będzie tłumaczyła sukcesy?
wewnętrzne, stałe, uniwersalne (ogólne)
Jak osoba ze stylem pesymistycznym będzie tłumaczyła niepowodzenia?
atrybucje niepowodzeń: wewnętrzne, stałe, uniwersalne (ogólne)
Jak osoba ze stylem pesymistycznym będzie tłumaczyła sukcesy?
zewnętrzne, zmienne, ograniczone (specyficzne)
Styl jest WYUCZONY → jakie są 2 sposoby?
- Modelowanie
przyjmujemy z otoczenia sposób rozumienia i wyjaśniania świata oraz naszych w nim możliwości - Doświadczanie zdarzeń w interakcjach z ludźmi znaczącymi
Czym jest styl poznawczy?
przyjęty sposób wyjaśniania wydarzeń, wywołuje w nas określone emocje i zachowania
Efekty treningu bezradności związane są z tym, że:
- jednostka dostrzega niekontrolowalność sytuacji
- jednostka oczekuje braku wpływu na efekty swoich działań w przyszłości
Zdefiniuj iluzję kontroli
zniekształcenie poznawcze, polegające na skłonności jednostki do dostrzegania własnego wpływu na zdarzenia obiektywnie niekontrolowane np. losowe
Informacyjny model bezradności
Proces zmagania się z sytuacją niekontrolowaną prowadzi do stanu nieredukowalnej entropii poznawczej
Niemożność wyłonienia wiodącej hipotezy będącej potencjalnym rozwiązaniem
Na czym polega wyuczona bezradność?
to syndrom zaburzeń poznawczych, motywacyjnych i emocjonalnych wywołanych uprzednim kontaktem z sytuacją niekontrolowaną
Czynniki warunkujące powstanie deficytów
- zaangażowanie się w proces rozwiązywania zadań
- utrzymywanie się iluzji kontroli w sytuacji niekontrolowanej
Stan wyczerpania poznawczego (2 deficyty)
- stosowanie w sytuacjach problemowych prostszego planu B - deficyt poznawczy
- spadek ciekawości i zainteresowania problemem - deficyt motywacyjny
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Różnica pomiędzy obserwatorem, a aktorem!!
przecenianie roli czynników wewnętrznych w zachowaniu innych ludzi i niedocenianie wpływu czynników sytuacyjnych.
Odwrotnie, kiedy oceniamy własne zachowania
Np. miałem wypadek → ktoś mi wyjechał, ktoś inny miał wypadek → pewnie za szybko jechał
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Zjawisko światła rampy
Skłonność do przesadnej oceny stopnia, w jakim nasze działania i wygląd są dostrzegane przez innych
Szczególnie w okresie nastoletnim
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Nierealistyczny optymizm
Atrybucja polegająca na przekonaniu, że dobrze rzeczy raczej zdarzają się nam, niż innym, a złe rzeczy zdarzają się raczej innym
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Wiara w sprawiedliwy świat
Atrybucja polegająca na założeniu, że złe rzeczy zdarzają się złym ludziom, a dobre rzeczy spotykają dobrych ludzi
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Podstawowy błąd atrybucji
tendencja do niedoceniania roli czynników sytuacyjnych jest najbardziej powszechna, ponieważ dominują atrybucje osobowościowe, ale jest więcej sytuacyjnych kiedy występujemy w roli aktora
np. nie zdała, bo jest głupia, a nie dlatego, że np. miała ciężką sytuację rodzinną
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Egotyzm atrybucyjny
Służy ochronie naszej oceny przed konsekwencjami negatywnych wydarzeń. Tutaj jednak mamy większe zróżnicowanie, czasami jednak porażki przypisywane są czynnikom wewnętrznym → funkcja adaptacyjna
np. zaliczę egzamin, dzięki swoim zdolnościom, a kiedy nie zdałam → prowadzący mnie nie lubi, miałam trudniejszą grupę itp
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Egocentryzm atrybucyjny
mamy lepszy dostęp do informacji dotyczących własnego wkładu pracy, a nie wkładu grupy.
Lepiej zapamiętujemy informacje dot. tego co my zrobiliśmy i dokładniej to odtwarzamy
Błędy wyjaśniania atrybucji:
Efekt fałszywej powszechności
obracamy się w gronie osób które są do nas podobne i wydaje nam się, że pewne zachowania i przekonania występują w populacji generalnej częściej, niż w rzeczywistości