TEORIA - język Flashcards
Z czego głównie zbudowany jest język?
Z mięśni poprzecznie prążkowanych krzyżujących się w 3 płaszczyznach, zwykle pod kątem prostym
Co obejmuje składające się na język mięśnie?
Powięź i błona śluzowa
Co jest charakterystyczne dla budowy górnej powierzchni języka?
- mocno przylegająca błona śluzowa niemalże wżerająca się w tkankę śródmiąższową mięśni
- brak błony podśluzowej
- brodawki
- pokryty nabłonkiem wielowarstwowym płaskim o cechach rogowacenia grubości do 0,1mm
- grzbiet od nasady i trzonu oddziela tzw. bruzda krańcowa
- występuje migdałek językowy
- liczne gruczoły językowe tylne
JAkiego typu gruczoły znajdziemy w części grzbietowej języka?
w błonie śluzowej górnej powierzchni języka znajdują się liczne drobne gruczoły śluzowe i surowicze ( von Ebnera)
Gdzie występuje migdałek językowy?
Migdałek językowy to skupisko tkanki limfoidalnej w tylnej części grzbietu języka
Czym pokryte są dolna i boczne powierzchnie języka?
Cienkim nabłonkiem wielowarstwowym płaskim
Dokąd odporowadzana jest wydzielina z okolic bocznych i dolnej języka?
Wydzielina odprowadzana jest do okolicy więzadełka języka
W luźnej błonie podśluzowej języka dolnej i bocznej jego powierzchni występują liczne sploty żylne. Co umożliwia ich obecność?
Wchłanianie substancji np leków, nitrogliceryny.
Czy na koniuszku języka znajdują się jakieś gruczoły?
Tak, na koniuszku znajdziemy małe gruczoły językowe
Wiemy że na języku występują wyniosłości błony śluzowej - brodawki.
Jak możemy podzielić je ze względu na pełnioną przez nie funkcję?
- brodawki mechaniczne
- brodawki zmysłowe
Jakie typy brodawek wyróżniamy?
- nitkowate
- grzybowate
- okolone
- liściaste
Gdzie znajdują się brodawki nitkowate?
rozchodzą się rzędami na prawo i lewo od bruzdy pośrodkowej
GDzie znajdują się brodawki grzybowate?
Występują pojedynczo pośród brodawek nitkowatych, a najwięcej ich jest w pobliżu koniuszka języka
Gdzie znajdują się brodawki okolone?
Jest ich 10-20 ułożonych wzdłuż bruzy krańcowej
Gdzie znajdziemy brodawki liściaste?
na bocznych brzegach tylnej części języka
Ile długości mają brodawki nitkowate?
1-3 mm
JAkie są najliczniejsze brodawki języka?
Nitkowate - wtórne brodawki to ok 400-500 na cm2 języka
Kiedy wykształcają się brodawki nitkowate?
a) w życiu płodowym
b) po narodzinach
b) po narodzinach
Czy brodawki nitkowate są mocno unerwione?
Tak, bardzo mocno, jako że znajdują się w nich zakończenia włókien nerwowych w postaci ciał blaszkoatych - receptory dotyku
Jaką funkcję pełnią brodawki nitkowate?
Funkcję mechaniczną, nie mają kubków smakowych
Czy brodawki nitkowate rosną ?
Tak, brodawki nitkowate ulegają ścieraniu i wykazują niewielki ale stały wzrost
Scharakteryzuj brodawki grzybowate
- nieliczne - ok 200 sztuk
- maczugowate, dużo brodawek wtórnych
- powierzchnia górna równa
- nabłonek silnie zrogowaciały
- silnie unaczynione
- mogą zawierać kubki smakowe
Scharakteryzuj brodawki okolone
- u człowieka ok 8-10 sztuk
- ułożone na kształt lit. V przed bruzdą graniczną
- zagłębione w powierzchnię błony śluzowej, okolone rowem okołobrodawkowym
- rów okołobrodawkowy przechodzi w wał okołobrodawkowy
- brodawki wtórne tylko w górnej części brodawek okolonych
- pokryte nabłonkiem nierogowaciejącym lub słabo rogowaciejącym
- na powierzchniach bocznych występują kubki smakowe - ok 80 szt
Jak scharakteryzujesz brodawki liściaste?
- U człowieka szczątkowe
- owalne uwypuklenia błony śluzowej, oddzielone równoległymi rowkami
- nabłonek brzegów bruzd - kubki smakowe ok 100 szt
- na dnie rowków - ujścia gruczołów surowiczych
Jaki kształt mają kubki smakowe?
owalne, ok 30-80 um średnicy
Z ilu komórek zbudowany jest kubek smakowy?
z około 50-80 komórek
Czy kubki smakowe występują jedynie na języku?
Nie, kubki smakowe znajdziemy na łuku podniebienno-gardłowym
podniebieniu miękkim
tylnej pow. nagłośni
tylnej ścianie gardła
JAk zbudowany jest kubek smakowy?
- 50-80 komórek
- nad każdym kubkiem jest dziurka w nabłonku - otwór smakowy zewnętrzny
- w otworze występuje mieszanina śliny i wydzieliny gruczołów Ebnera tzw amorficzna substancja glikoproteidowa
Czy kubek smakowy budują komórki jednego typu?
Nie, kubek smakowy budują 4 typy komórek:
- typ I - 60-80% komórek, ciemne wrzecionowate, rozciągają się od bł. podst aż do otworu smakowego; ciemna cytoplazma,jądro u dołu; wydzielają glikozaminoglikany - podobne do glejowych, otaczają włókno nerwowe
- typ II - 15-30 %, szersze niż typ I, jądro bardziej okrągłe, cytoplazma z licznymi mitochondriami i pęcherzykami, mają mikrokosmki
- typ III = komórki receptorowe- 7-14% podobne do kom. nerwowych; pod jądrem pęcherzyki podobne do synaptycznych, zawierają serotoninę,
- typ IV - komórki niezróżnicowane
Na czym polega odczuwanie smaku?
Polega na wiązaniu substancji rozpuszczonych w płynie pokrywającym komórki kubków smakowych z odpowiednimi białkami receptorowymi lub kanałami jonowymi w błonie tychże komórek.
Substancje smakowe działają na pręciki smakowe i powodują powstanie potencjału generującego w kubkach smakowych, który z kolei wyzwala potencjał czynnościowy w neuronach czuciowych
Co jest niezbędne do odczuwania smaku?
-Smak można odczuć jedynie gdy pokarm rozpuszczony jest w wodzie - stąd ślina!
Gdzie odczuwamy smaki?
Smaki wyczuwamy wszystkimi częściami języka i przylegającyhc struktur jamy ustnej
Jak interpretujemy smak słodki?
Dostajemy informację że pokarm dostarczy nam energię i węglowodany
Co to jest smak umami?
Jest to tzw. smak mięsny lub białkowy. Inforuje o obecności aminkowasów w pokarmie, zwłaszcza kwasu glutaminowego
Smak - mądrość natury, ratuje nas przed truciznami
Smak gorzki, jesteśmy na niego bardzo czuli , bo substancje trujące często są gorzkie. Receptory smaku gorzkiego są nawet w komórkach mięśni gładkich drzewa oskrzelowego!
Smak słony informuje nas o …..
obecności soli mineralnych np sodu czy potasu
Smak kwaśny śiwadczyć może o ….
o niedojrzałości pokarmu, odpowiada za niego często witamina C
Jaki smak jest najnowszym odkryciem naukowców?
smak tłusty
Inforuje nas o zawartości tłuszczu w pokarmie
Jaki nerw jest głównym nerwem czuciowym odpowiedzialnym za smak?
Za odbiór wrażeń smakowych odpowiadają 3 nerwy:
Nerw językowo-gardłowy IX - doprowadza wrażenia smakowe z 1-3 tylnej części języka.
Poza tym nerw twarzowy VII odpowiada za wrażenia z kubków smakowych na 2-3 przednich języka.
Nerw błędny X odbiera wrażenia z korzenia języka i innych okolic poza językiem
Dokąd biegną włókna smakowe 3 nerwów czaszkowych odbierających bodźce smakowe?
- Spotykają się w rdzeniu przedłużonym, w jądrze samotnym
- Dalej aksony biegną do wstęgi przyśrodkowej
- dalej do brzusznego tylno-przyśrodkowego jądra wzgórza
- ze wzgórza aksony idą do pola twarzowego kory somatosensorycznej zakrętu zaśrodkowego
Co się stanie gdy pobudzi się korę smakową?
Powstają halucynacje smakowe - np ozanka ataku padaczki
Co się stanie gdy kora smakowa ulegnie uszkodzeniu?
Nastąpi zanik zdolności rozróżniania smaku
Jaki jest próg smaku?
1 mała łyżeczka cukru na 7l wody- wyczuje go około połowa badanych
Jaki jest podział procentowy nabłonka węchowego?
80-90 % smaku to węch
10-20 % kubki smakowe
