Taugakerfið-Mannslíkaminn

Question 1

Úr hverju er taugakerfið?

Answer 1

Það er gert úr taugafrumum

Question 2

Hvað gerir taugakerfið?

Answer 2

Það tekur við og sendir boð um líkamann.

Question 3

Hvað gera taugafrumurnar?

Answer 3

Þær flytja veik rafboð sem kallast taugaboð

Question 4

Lýstu leið tugaboðanna:

Answer 4

Taugaboðin berst til frumubolsins með griplum, svo berast þau áfram til annarra taugafrumu með síma, símar geta verið fáir mm upp í rúmlega metra á lengd. Boðin geta farið á 100m/sek

Question 5

Hvað eru taugamót?

Answer 5

Þar sem símaendi tengist himnu annarra frumu.

Question 6

Úr hverju er taugakerfið gert?

Answer 6

Heila, mænu og taugum

Question 7

Úr hverju er miðtaugakerfið?

Answer 7

Heila og mænu

Question 8

Úr hverju er úttaugakerfið?

Answer 8

Taugum sem flytja boð til líkamans frá heila og mænu

Question 9

Hvað gera taugar sem liggja út frá heilanum?

Answer 9

Þær flytja boð til líffæra, t.d. hreyfiboð til vöðva

Question 10

Hvað gera taugar sem liggja inn í heilann?

Answer 10

Þær flytja boð til heilans, t.d. frá augunum.

Question 11

Hvað umlykur heilan?

Answer 11

Þrjár heilahimnur og vökvi

Question 12

Hvað þarf heilinn?

Answer 12

Mikið súrefni og glúkósa

Question 13

Hvað gerist ef blóðflæði til heilans er ekki nægilegt?

Answer 13

Okkur svimar

Question 14

Í hvað skiptist heilinn?

Answer 14

Stóra heila, litla heila og heilstofn

Question 15

Hvað gerir stóri heilinn?

Answer 15

Skráir og stjórnar

Question 16

Hvað er ysti hlutur heilans?

Answer 16

Heilabörkur, þar eru allir frumubolir taugafrumna

Question 17

Hvað heitir innri hlutur heilans?

Answer 17

Heilahvíta

Question 18

Í hvað skiptist stóri heilinn?

Answer 18

Hægra og vinstra heilahvel

Question 19

Hverju stjórnar litli heili?

Answer 19

Jafnvægi og samhæfir vöðvahreyfingar.

Question 20

Hverju stjórnar heilastofnin?

Answer 20

Ósjálfráðri starfsemi

Question 21

Hvað eru skyntaugar?

Answer 21

Taugar sem flytja boð til heilans

Question 22

Hvað eru hreyfitaugar?

Answer 22

Taugar sem flytja boð frá heilanum

Question 23

U.þ.b 45cm

Answer 23

Hvað er mænan löng?

Question 24

Nefndu meðfædd taugaviðbrögð:

Answer 24

Sársaukaviðbragð og sogviðbragð

Question 25

Nefndu nokkur lærð taugaviðbrögð:

Answer 25

Hjóla, hlaupa, hoppa og labba

Question 26

Hvað er skammtímaminni?

Answer 26

Þar sem við geumum hvað við hugsum hverju sinni

Question 27

Hvað er langtímaminni?

Answer 27

Þar sem við geymum atburði, tungumál og þekkingu sem við höfum lært

Question 28

Hvað gerist þegar við sofum?

Answer 28

Virkni hans minnkar og hann endurnærist og við hvílumst

Question 29

Hvað gerist við drauma svefn?

Answer 29

Við öndum hratt, blóðþrýstingur hækkar og hjartað slær hraðar, augun hreyfast

Question 30

Hvað er heiladauði?

Answer 30

Þegar starfsemi heilans og heilastofns hefur stöðvast

Question 31

Lýstu spennuhöfuðverk:

Answer 31

Verður oft vegna streitu sem veldur spennu í hálsi og hnakka

Question 32

Lýstu mígreni:

Answer 32

Mjög mikill hausverkur. Kemur oft í köstum og veldur ógleði. Talið er að æðar í heila víkki

Question 33

Lýstu heilahristing:

Answer 33

Verður vegna höfuðhöggs. Veldur ógleði, uppköstum og minnisleysi

Question 34

Afh færðu flogaveiki?

Answer 34

Útaf því að ákveðnar taugafrumur í heila verða skyndilega óeðlilega virkar.

Question 35

Hver er algengasta tegund heilabilunar?

Answer 35

Alzheimersjúkdómurinn er algengasta tegundin

Question 36

Af hverju stafar slag?

Answer 36

Hann stafar af því að blóðtappi stíflar æð í heila eða æð opnast og það blæðir úr henni.

Question 37

Hvað höfum við margar margar lyktarskynfrumur?

Answer 37

Margar milljónir

Question 38

Hvar eru lyktarskynsfrumurnar?

Answer 38

Í efri hluta nefholsins

Question 39

Hverjar eru bragðtegundirnar?

Answer 39

Sætt, súrt, salt, beiskt og bragðfylling

Question 40

Hvar eru skynfærin næmust?

Answer 40

fingurgómum, vörum, lófum, iljum og kynfærum.

Question 41

Hvernig sjáum við?

Answer 41

• Ljós fellur á gagnsæja glæruna og fer í gegnum sjáaldrið og inn í augað
• Þar fer ljósið í gegnum glæran augasteininn og þaðan í gegnum glerhlaupið.
• Síðan fellur það á skynfrumur sjónunnar.
• Þar kallast fram taugaboð.
• Boðin berast eftir sjóntaugininni til sjónsvæðisins í hnakkablaði heilans.
• Þar er unnið úr boðunum og þau túlkuð

Question 42

Nefndu gerðir skynfrumna:

Answer 42

Keilur og stafir eru skynfrumur augans

Question 43

Hvað gera keilur og stafir?

Answer 43

Keilur greina liti og stafir greina svart og hvítt

Question 44

Hvar eru skynfrumurnar flestar?

Answer 44

Á miðgrófinni

Question 45

Lýstu nærsýni:

Answer 45

Augað er líklega of langt

Question 46

Hver er lausnin við nærsýni?

Answer 46

Dreifigler

Question 47

Lýstu fjærsýni:

Answer 47

Augað er of stutt

Question 48

Hver er lausnin við fjærsýni?

Answer 48

Safngler

Question 49

Nefndu nokkra sjóngalla:

Answer 49

Sjónskekkja, ellifjarsýni og ský á auga

Question 50

Lýst sjónskekkju:

Answer 50

Sveigja glærunnar eða augasteins er ekki jöfn alls staðar.

Question 51

Lýstu ellifjarsýni:

Answer 51

Sveigjanleiki augasteinsins minnkar með árunum

Question 52

Lýstu því þegar fólk hefur ský á augunum:

Answer 52

Augasteinninn er ekki alveg gagnsær

Question 53

Hvað er hljóð?

Answer 53

Bylgjur sem berst um loftið

Question 54

Hvar eru skynfrumur eyrans?

Answer 54

Kuðungnum

Question 55

Hvernig heyrum við?

Answer 55

Hljóðbylgjurnarskellaá hljóðhimnunni og láta hana titra. Við það hreyfast heyrnarbeinin og koma vökva í kuðungi á hreyfingu. Hreyfingin lætur skynfrumur í kuðungi sveiflast til. Sveiflurnar kalla fram taugaboð sem berast með heyrnartaug til heila.

Question 56

Hvert er hlutverk kokhlustar?

Answer 56

Að jafna þrýsting báðu megin við hljóðhimnuna

Question 57

Hvar eru jafnvægisskynfæri okkar?

Answer 57

Í bogagöngum í eyranu

Question 58

Hvað eru boðberar líkamans?

Answer 58

Hormón

Question 59

Hvað eru hormón?

Answer 59

Efni sem berast með blóðinu

Question 60

Hvar myndast hormón?

Answer 60

Í innkirtlum

Question 61

Nefndu nokkra innkirtla:

Answer 61

Skjaldkirtill, heiladingull, hóstarkirtill og briskirtill

Question 62

Hvað er bensíngjöf líkamans?

Answer 62

Skjaldkirtillinn.