t.2 Historia da normalización Flashcards
1ª ava sociolinguística
¿Qué é a normativización?
proceso de elaboración dunha norma estándar da lingua que sirva como modelo de corrección a todos os falantes nos **usos cultos e formais, orais coma escritos. **
Trátase de crear unha gramática e de establecer as normas ortográficas e morfolóxicas, así coma o léxico correcto que debemos empregar. Na maioría das linguas románicas o proceso de construcción da variante estándar comezou no s.XVI, pero no galego, os primeiros intentos foron no s.XIX, cando comezou a recuperarse como lingua da literatura.
¿Cales foron as etapas do proceso de normativización do galego?
1-Galego popular e dialectal (s.XIX)
2- Galego enxebrista ou diferencialista (etapa de preguerra)
3- Galego protoestándar (1936-1980)
4- Galego estándar (1980 á actualidade)
¿En que consistíu a etapa do Galego popular e dialectal?
no s.XIX
Os autores do Rexurdimento carecen dunha norma (descoñecen a literatura medieval), polo que empregan a lingua oral da súa zona, seguindo a ortografía castelá e empregando un léxico con dialectalismos, vulgarismos e castelanismos. Conscientes da necesidade dunha norma común, aparecen as primeiras gramáticas e dicionarios, pero carecen de rigor, e non se chega a un acordo.
¿Como foi a estapa do Galego enxebrista ou diferencialista?
Na etapa de preguerra
Orixe na intención dos autores das Irmandades e do Grupo Nós de diferenciar o galego escrito do castelán. Esto lévaos a empergar cultismos, hipergaleguismos, arcaísmos e lusismos, e se eliminan os dialectalismos. Nesta etapa inténtase a estandarización do galego coas “Normas para a unificación do idioma galego”, publicadas solo SEG en 1933, pero que non chegaron a consolidarse. A RAG tampouco conseguiu elaborar unha gramática nin un dicionario
¿Como é a etapa do Galego protoestándar?
en 1936-1980
1. a editorail Galaxia elaborou nos anos 50 unhas normas internas que servisen de referencia aos escritores.
- En 1970, a RAG e o ILG (Instituto da Lingua Postal) publican Normas ortográficas para a unificación do idioma galego. Buscábase simplificar a ortografía, a gramática e corrixir os excesos de diferenciación do castelán da etapa anterior.
¿Como é a etapa do Galego estandar?
1980 á actualidade
o galego convértese en lingua cooficial co Estatuto de Autonomía (1981), comenzando a usarse en ámbitos dos que estaba desterrado. ensino, Administración, medios de comunicación… exisindo a elaboración dunha norma estándar.
En 1982, o ILG e a RAG publican Normas ortogŕaficas e morfolóxicas do idioma galego, aprobadas e aceptadas pola Xunta de Galicia. Esta normativa tivo reaccións en contra por parte do reintegracionismo, defensores dun maior achegamento ao portugués. Entre estas dúas tendencias existe unha itermedia, a de mínimos reintegracionistas, que pretende un achegamento progresivo ao portugués especialmente no léxico, porque a aproximación da ortografía resultaría difícil de acadar. A solución a este enfrontamento chegou coa modificación das normas en 2003, introducindo cambios que serviron de achegamento, especialmente no que se refire a buscar a referiencia no portugués para os termos científicos e técnicos.
¿Cales son as desviacións da norma da lingua galega?
1-Dialectalismos
2-Vulgarismos
3-Hiperenxebrismos
4-Arcaísmos
¿Que é un dialectalismo?
formas propias dunha área concreta
1-Fonéticos (ghato, truita, muito…)
2- Morfolóxicos (o irmao, ladrois, iste, pantalois)
Que é un vulgarismo?
deforamcións propias da lingua oral coloquial: apalpar, indición, esame, verdá, probe, perfeuto, vran, pra, pasao, construción…
Que son os hiperenxebrismos?
palabras galegas coincidentes co castelán que son deformadas por diferencialismo: ambente, primaveira, escea, mediciña, sinceiro, conexo (coello)
Que son os arcaísmos?
formas en desuso exclusivas dos usos formais: vegada, ren , conquerir, cor…
Que son as interferencias?
prestamos innecesarios, elementos lingüísticos para os q xa existe unha palabra propia na lingua receptora. No galego, os castelanismos sona interferencia máis frecuente, aínda que na actualidade son os anglicismos
1-Castelanismos léxicos
2-Castelanismos fónicos
3-Castelanismos morfosintácticos
4-Castelanismos ortográficos
Que son os castelanismos léxicos?
máis abundantes, substituíndo as formas propias ( arcilla-arxila), convivindo con elas pero restrinxindo o seu significado (billa-grifo) creando formas erróneas de aparencia galega (conexo-coello); termos de significado xeral en detrimento dos específicos galegos (último-derradeiro)
Que son os castelanismos fónicos?
non distinción de vogais medias abertas e pechadas ou colocación errada da sílaba tónica
¿Que son os castelanismos morfosintácticos?
erros noxénero, na colocación dos pronomes átonso, formas verbais compostas, ausencia do artigo diante do posesivo
