t.2 Historia da normalización Flashcards
1ª ava sociolinguística
¿Qué é a normativización?
proceso de elaboración dunha norma estándar da lingua que sirva como modelo de corrección a todos os falantes nos **usos cultos e formais, orais coma escritos. **
Trátase de crear unha gramática e de establecer as normas ortográficas e morfolóxicas, así coma o léxico correcto que debemos empregar. Na maioría das linguas románicas o proceso de construcción da variante estándar comezou no s.XVI, pero no galego, os primeiros intentos foron no s.XIX, cando comezou a recuperarse como lingua da literatura.
¿Cales foron as etapas do proceso de normativización do galego?
1-Galego popular e dialectal (s.XIX)
2- Galego enxebrista ou diferencialista (etapa de preguerra)
3- Galego protoestándar (1936-1980)
4- Galego estándar (1980 á actualidade)
¿En que consistíu a etapa do Galego popular e dialectal?
no s.XIX
Os autores do Rexurdimento carecen dunha norma (descoñecen a literatura medieval), polo que empregan a lingua oral da súa zona, seguindo a ortografía castelá e empregando un léxico con dialectalismos, vulgarismos e castelanismos. Conscientes da necesidade dunha norma común, aparecen as primeiras gramáticas e dicionarios, pero carecen de rigor, e non se chega a un acordo.
¿Como foi a estapa do Galego enxebrista ou diferencialista?
Na etapa de preguerra
Orixe na intención dos autores das Irmandades e do Grupo Nós de diferenciar o galego escrito do castelán. Esto lévaos a empergar cultismos, hipergaleguismos, arcaísmos e lusismos, e se eliminan os dialectalismos. Nesta etapa inténtase a estandarización do galego coas “Normas para a unificación do idioma galego”, publicadas solo SEG en 1933, pero que non chegaron a consolidarse. A RAG tampouco conseguiu elaborar unha gramática nin un dicionario
¿Como é a etapa do Galego protoestándar?
en 1936-1980
1. a editorail Galaxia elaborou nos anos 50 unhas normas internas que servisen de referencia aos escritores.
- En 1970, a RAG e o ILG (Instituto da Lingua Postal) publican Normas ortográficas para a unificación do idioma galego. Buscábase simplificar a ortografía, a gramática e corrixir os excesos de diferenciación do castelán da etapa anterior.
¿Como é a etapa do Galego estandar?
1980 á actualidade
o galego convértese en lingua cooficial co Estatuto de Autonomía (1981), comenzando a usarse en ámbitos dos que estaba desterrado. ensino, Administración, medios de comunicación… exisindo a elaboración dunha norma estándar.
En 1982, o ILG e a RAG publican Normas ortogŕaficas e morfolóxicas do idioma galego, aprobadas e aceptadas pola Xunta de Galicia. Esta normativa tivo reaccións en contra por parte do reintegracionismo, defensores dun maior achegamento ao portugués. Entre estas dúas tendencias existe unha itermedia, a de mínimos reintegracionistas, que pretende un achegamento progresivo ao portugués especialmente no léxico, porque a aproximación da ortografía resultaría difícil de acadar. A solución a este enfrontamento chegou coa modificación das normas en 2003, introducindo cambios que serviron de achegamento, especialmente no que se refire a buscar a referiencia no portugués para os termos científicos e técnicos.
¿Cales son as desviacións da norma da lingua galega?
1-Dialectalismos
2-Vulgarismos
3-Hiperenxebrismos
4-Arcaísmos
¿Que é un dialectalismo?
formas propias dunha área concreta
1-Fonéticos (ghato, truita, muito…)
2- Morfolóxicos (o irmao, ladrois, iste, pantalois)
Que é un vulgarismo?
deforamcións propias da lingua oral coloquial: apalpar, indición, esame, verdá, probe, perfeuto, vran, pra, pasao, construción…
Que son os hiperenxebrismos?
palabras galegas coincidentes co castelán que son deformadas por diferencialismo: ambente, primaveira, escea, mediciña, sinceiro, conexo (coello)
Que son os arcaísmos?
formas en desuso exclusivas dos usos formais: vegada, ren , conquerir, cor…
Que son as interferencias?
prestamos innecesarios, elementos lingüísticos para os q xa existe unha palabra propia na lingua receptora. No galego, os castelanismos sona interferencia máis frecuente, aínda que na actualidade son os anglicismos
1-Castelanismos léxicos
2-Castelanismos fónicos
3-Castelanismos morfosintácticos
4-Castelanismos ortográficos
Que son os castelanismos léxicos?
máis abundantes, substituíndo as formas propias ( arcilla-arxila), convivindo con elas pero restrinxindo o seu significado (billa-grifo) creando formas erróneas de aparencia galega (conexo-coello); termos de significado xeral en detrimento dos específicos galegos (último-derradeiro)
Que son os castelanismos fónicos?
non distinción de vogais medias abertas e pechadas ou colocación errada da sílaba tónica
¿Que son os castelanismos morfosintácticos?
erros noxénero, na colocación dos pronomes átonso, formas verbais compostas, ausencia do artigo diante do posesivo
Que son os castelamismos ortográficos?
uso da ortografía castelá en lugar da galega (Boda, hombro, abogado, automóvil)
