Structuur, ontstaan en evolutie van het heelal (deel 2) - p. 20-30 Flashcards
Wat is de lengte van de Grote Muur?
500 miljoen lj
Hoe ontstaan superholtes en wat is hun Engelse naam?
- superclusters klonteren onder invloed v. zwaartekracht samen en vormen geheel, maar trekken andere gebieden daardoor leeg
- galactic voids
Wie heeft het probleem van Newton opgelost en hoe heet deze theorie?
Albert Einstein stelt de algemene relativiteitstheorie
Hoe kan je het uitzicht van de Melkweg in bovenaanzicht best beschrijven?
- balkspiraalstructuur > centrum van Melkwegstelsel is
balkvormig: uit het centrum vertrekken spiraalarmen! - spiraalarmen > buitenste gebieden buiten de galactic
bulge van een spiraalstelsel (bestaan uit stof en gas!)
Wanneer ontdekte Vesto Slipher dat de meeste sterrenstelsels roodverschuiving vertonen?
1912
Geef de betekenis, het ontstaansproces en de situering in het heelal van Milkomeda.
- door zwaartekracht zullen binnen ca. 4 miljard jaar Melkwegstelsel en Andromedanevel botsen met mekaar en FUSEREN tot 1 groot sterrenstelsel -> Milkomeda
- Lokale Groep
Wat is de lengte van de Lokale Groep?
7 miljoen lj
Welk probleem had Isaac Newton aangehaald in zijn publicatie (incl. naam en eeuw van
publicatie)?
Hoe werkt de zwaartekracht?
➔ publicatie Principia (17de eeuw)
Geef de betekenis en de concrete ontdekking van de Laniakea-supercluster.
- grote supercluster waarin de Lokale Supercluster zich bevindt
- ontdekt door Universiteit v. Hawaï (2014)
Wanneer maakte Edwin Hubble zijn ontdekking?
1929
Wat ontdekte Vesto Slipher?
sterrenstelsels vertonen roodverschuiving
Wat is de concrete opbouw van de Lokale Groep (incl. benamingen van genoemde sterrenstelsels)?
= groep van meer dan 40 sterrenstelsels:
-> drie grote spiraalvormige sterrenstelsels:
- Melkwegstelsel
- Andromedanevel
- Driehoeknevel
-> Magehaense Wolken (satellietstelsels / dwergstelsels van het Melkwegstelsel, ontdekt door Ferdinand Magelhaen):
- Grote Magelhaense Wolk
- Kleine Magelhaense Wolk
Geef de betekenis en kenmerken van het Gat van Boötes.
= extreem uitgestrekt gebied in heelal waar nauwelijks sterrenstelsels voorkomen
- grootste superholte, ronde vorm met diameter v. 330 miljoen lj, naam: sterrenbeeld Boötes (= Ossenhoeder)
Maak een schets van de Melkweg in bovenaanzicht.
zie cursus p. 23
Wat is de lengte van de Lokale Supercluster?
100 miljoen lj
Hoeveel sterren bevat het Melkwegstelsel?
200 miljard tot 400 miljard sterren
Hoe zien Einstein en Ans Hekkenberg een zwart gat in theorie?
de extreemste versie van de kromming van deze ruimtetijd (gigantische massa -> extreem diepe put in ruimteweefsel)
Wat is de concrete betekenis van
wet van Hubble-Lemaître?
hoe verder een sterrenstelsel van onze
Aarde staat, hoe sneller het zich van ons verwijdert
Wat is ruimtetijd?
het idee dat ruimte en tijd niet los van elkaar bestaan, maar samen één vierdimensionale structuur vormen
Maak een schets van de Melkweg in zijaanzicht.
zie cursus p. 23
Geef het synoniem, de betekenis incl. het aantal clusters in de Lokale Supercluster.
- synoniem: Virgosupercluster
- een supercluster waarin de Lokale Groep zich bevindt
- tussen 100 en 200 clusters
Bespreek hoe bijzonder de spiraalvormige structuur van de Melkweg is.
erg bijzonder > er komen in het Lokale Heelal (= onze buurt) meer ELLIPTISCHE sterrenstelsels voor omdat er door de relatief grote dichtheid aan sterrenstelsels
meer botsingen en fusies zijn dan in legere gebieden!
Wat is de formule van de hubbleconstante?
H = v/d
(H = hubbleconstante, v = snelheid, d = afstand tot Aarde)
Hoe kan je het uitzicht van de Melkweg in zijaanzicht het best beschrijven?
- galactic disc (disk) = dunne, platte schijf met sterren
- galactic bulge = centrale verdikking in Melkweg waar
de meeste sterren aanwezig zijn - interstellaire ruimte = ruimte tussen de sterren in het
sterrenstelsel (bv. donkere materie/ donkere energie)
Bespreek de “strijd” om erkenning tussen George Lemaître en Edwin Hubble.
- 1927: Lemaître (Belg) ontdekt expansie heelal door roodverschuiving.
(publicatie in Frans en weinig gelezen) - 1929: Hubble ontdekt hetzelfde idee, publiceert internationaal → veel aandacht
- 2018: IAU erkent Lemaître officieel → wet heet nu Hubble-Lemaître-wet
Bespreek hieronder waarom er een grote meerderheid is aan elliptische
sterrenstelsels (in vergelijking met spiraalvormige)
donkere materie vormt het heelal als een kosmisch web
> in de knooppunten waar deze “draden” van dat “web”
samenkomen zijn er vooral ELLIPTISCHE stelsels omdat
de hoge materiedichtheid daar zorgt voor MEER FUSIES
Waar bevindt de Zon zich?
in de Orionarm (spiraalarm) op ca. 28.000 lj van de kern
Wat is de betekenis van roodverschuiving (+verschil met blauwverschuiving)?
- Blauwverschuiving:
object komt dichterbij → golflengte van licht ↓ → blauw licht - Roodverschuiving:
Object beweegt weg → golflengte van licht ↑ → rood licht - Hubble: Sterrenstelsels vertonen roodverschuiving → bewijs voor expansie heelal (Oerknal)
Geef de betekenis en de concrete opbouw van de Grote Muur.
- galactische muur waarin de Laniakea-supercluster zich bevindt
- draderig netwerk van superclusters
Geef een synoniem voor de hubble-classificatie.
hubble-reeks
Geef de structuur van het heelal schematisch weer.
- planetenstelsel -> sterrenstelsel -> cluster -> supercluster -> grote supercluster -> galactische muur
- Zonnestelsel -> Melkweg -> Lokale Groep -> Lokale Supercluster -> Laniakea-supercluster -> Grote Muur