Stromingen binnen de ethiek Flashcards
Consequentialisme
Morele handelingen zijn gebaseerd op en gerelateerd zijn aan de gevolgen zie zij hebben
Utilisme
Vorm van consequentialisme waarbij beoordeeld wordt op basis van alle betrokken
Act-utilisme
Elke handeling moet afzonderlijk worden beoordeeld. De handeling die de beste consequenties heeft is de beste mogelijkheid
Bezwaar: Doordat bepaalde algemeen aanvaarde regls genegeerd worden en alleen per geval naar de gevolgen van een handeling wordt gekeken, kunnen moreel problematische beslissingen worden genomen
Regel-utilisme
Een handeling is juist wanneer hij een op grond van een regel wordt uitgevoerd.
bezwaar: de regel moet zonder uitzondering gevolg worden.
Hedonistisch utilisme (1 intrinsieke waarde)
De enige intrinsieke waarde is ‘vreugde’. De gevolgen met instrumentele waarden worden wel herkent, maar het stelt dat de uiteindelijke waarde afhankelijk is van aangename gewaarwording of vreugde.
Instrumentele waarde moet leiden tot vreugde. De te groter de kans en des te meer vreugde bereikt kan worden, des te groter de instrumentele waarde.
Bezwaar: waardebeoordeling is beperkt
Pluralistisch utilisme (meerdere intrinsieke waarden)
Er zijn vele intrinsieke waarden.
Het is mogelijk om verschillende intrinsieke waarden bijeen te brengen tot een samengesteld goed.
Bezwaar: hoe moet je waardevolle dingen vergelijken?
Preferentie-utilisme
De waarde wordt hier achterwegen gelaten en er wordt gekeken naar de voorkeuren van de personen dei de gevolgen ondergaan. Hierbij wordt dus gekozen voor de handeling die de grootst mogelijke vervulling van de preferenties van alle betrokkenen heeft.
Bezwaar: tellen de preferenties allemaal even zwaar mee?
Deontologisch
Neemt de consequenties niet mee in de morele beoordeling.
Deontologisch: het argument van de rationele actor
Mag niet consequentialistisch denken. Het gaat altijd om categorisch imperatief, een voorschrift dat onvoorwaardelijk geldig is en bovendien vrij is van een bepaald object.
> aard van de handeling
Deontologisch: het argument van de morele ervaring
De gevolgen tellen wel een beetje mee, maar ook de aard van de handeling. Moraal wordt gezien als een zeer complex verschijnsel
Pluralistische deontologische theorie
Twee kenmerken:
1. meerdere basale morele regels
2. er is niet een onderliggend principe dat deze regels kan rechtvaardigen
Er wordt ingezoomd op een relevante beschrijving van een handeling. Is dat de enige relevante beschrijving? > handelen
Basale plichten: trouw, dankbaarheid, herstel, rechtvaardigheid, weldoen, verbetering van jezelf en niet-schaden. > handelen volgens intuitie
Deontologisch: rechtvaardigheidstheorie
Rechtvaardigheid is de basisstructuur die de samenleving ordent. Bepaalt de verdeling van de primaire sociale goederen: basisvrijheden (meningsuiten etc, beweging en beroepskeuze), macht en voordelen van sociale posities, inkomen en vermogen, zelfrespect
> iedereen hoort gelijk recht te hebben op het meest uitgebreide systeem van gelijke basis rechten.
Sociale en economische ongelijkheden moeten zoo geregeld worden dat ze tegelijk in het het grootste voordeel uitvallen van van minstbedeelden en gekoppeld zijn ambten en positites die openstaan voor allen in omstandigheden die iedereen een eerlijke gelijkheid van kans bieden.
Zorgethiek
Kenmerkend door de aandacht voor verantwoordelijkheid in plaats van individuele rechten, en om persoonlijke relaties in plaats van onpartijdigheid.