stari istok i grcka Flashcards
1
Q
Od kada do kada postoji nezavisna egipatska država?
A
Egipatska država bila je veoma dugovečna, trajala je od oko 3000.god. p.n.e. do 332.god. p.n.e., kada je Egipat osvojio Aleksandar Makedonski
2
Q
Kako je Herodot nazvao Egipat?
A
Herodot je Egipat nazvao “darom Nila”
3
Q
Kako su se zvale prve seoske zajednice u Egiptu?
A
Nome
4
Q
U koje dve države su se nome udružile?
A
One su se ujedinile vremenom u Gornji i Donji Egipat. Oko 3000.god. p.n.e. faraon Gornjeg Egipta Menes (Narmer) pokorio je Donji Egipat i ujedinio dve zemlje.
5
Q
Ko je bio prvi faraon ujedinjenog Egipta?
A
Menes(Narmer)
6
Q
Koji grad mu je Menesu (Narmeru) bio prestonica?
A
On je preneo prestonicu egipatse države iz Abidosa u Memfis
7
Q
Na koja dva načina možemo izvršiti periodizaciju Egipta?
A
Egipatski istoričar i sveštenik iz 3.veka p.n.e. Maneton je podelio istoriju Egipta na 30 dinastija
Celokupnu istoriju Egipta delimo na tri velika vremenska perioda i državne zajednice: Staro carstvo, Srednje carstvo i Novo carstvo
8
Q
Kako zovemo period prve dinastije u istoriji Egipta?
A
Staro carstvo
9
Q
Koje dinastije pripadaju Starom carstvu?
A
od 3. do 6 dinastije
10
Q
Koji faraon se smatra prvim faraonom Starog carstva?
A
faraon Zoser
11
Q
Zbog čega je došlo do slabljenja Starog carstva i ko ima glavni uticaj u tom razdoblju?
A
Pred kraj Starog carstva, u vreme faraona 5.dinastije došlo je do slabljenja vlasti faraona, lokalni činovnici, koji su se zvali nomarsi, preuzeli su politički uticaj.
12
Q
Kako se zovu grobnice, koje su poslužile kao osnova kasnijih piramida?
A
Mastabe
13
Q
U vreme kojih dinastija su građene piramide?
A
Za vreme vladara 3 i 4 dinastije
14
Q
Koji faraon je sagradio prvu stepenastu piramidu?
A
Zoser
15
Q
Koji faraoni su sagradili piramide i u kom veku?
A
Faraoni 4. dinastije Keops (Kufu), Kefren i Mikerin (26.vek p.n.e.)
16
Q
Kako se zove period izmedju Starog i Srednjeg carstva?
A
“prvi prelazni period”-oko 150 godina dugačkog perioda sukoba i gladi
17
Q
Koje dinastije pripadaju prvom prelaznom periodu?
A
7,8,9 i 10 dinastija
18
Q
Koji faraon se smatra osnivačem Srednjeg carstva?
A
Mentuhotep II
19
Q
Kada je osnovano Srednje carstvo?
A
Oko 2040.god. p.n.e.
20
Q
Koji grad je bio prestonica Egipta tokom Srednjeg carstva?
A
Teba
21
Q
Ko je bio najmoćniji faraon Srednjeg carstva?
A
Sezostris
22
Q
Koja civilizacija se razvila tokom perioda Srednjeg carstva pod uticajem Egipta?
A
Kritska
23
Q
Koji osvajači spolja su srušili Srednje carstvo?
A
doseljenici iz Azije, Hiksi.
24
Q
Kako zovemo vlast Hiksa nad Egiptom?
A
vreme “drugog prelaznog perioda”
25
Od kada do kada je trajalo Novo carstvo?
od 1550.god. p.n.e. do 1069.god. p.n.e.
26
Koje dinastije obuhvata Novo carstvo?
18., 19. i 20. dinastije
27
Koji faraon je bio osnivač 18.dinastije?
faraon Ahmoze
28
Ko je bio najveći osvajač iz vremena 18.dinastije i gde su bile granice Egipta u vreme njegove vladavine?
Najveći osvajač iz tog razdoblja bio je faraon Tutmes III (15.vek p.n.e.) Poznat je kao „Napoleon starog Egipta“
Država se protezala od Libije do Asirije do Punta.
29
Koji hramovi su sagrađeni u vreme faraona 18.dinastije?
hramovi u Karnaku i Luksoru
30
Gde su sahranjivani faraoni iz vremena Novog carstva?
sahranjivani su u Dolini kraljeva, u blizini Tebe.
31
Čija grobnica je jedina otkrivena netaknuta?
faraona 18.dinastije Tutankamona
32
Koji faraon je bio najznačajniji vladar 19.dinastije?
Ramzes II (13.vek p.n.e.)
33
Sa kojim narodom je Ramzes II vodio najveće borbe?
sa Hetima oko prevlasti nad Sirijom
34
Gde i kada je došlo do najznačajnije bitke Heta i Egipćana?
došlo je 1274..god. p.n.e. (po egipatskom kalendaru) kod grada Kadeša
35
Kakav je bio ishod bitke kod Kadeša?
Bitka je završena nerešeno, a Heti su zadržali vlast nad Kadešom. 1258.god. p.n.e. Ramzes II je sklopio mir sa hetskim vladarom Hatušilišom III, to je najstariji sačuvani mir u istoriji, kojim su podeljene sfere na Bliskom istoku.
Egipat je zadržao južnu Siriju, dok su Heti zadržali severnu Siriju.
36
Koje hramove je sagradio Hatušiliš III?
Dogradio je hramove u Karnaku i Luksoru, sagradio je hram Abu Simbel, hram mrtvih Rameseum
37
Zbog čega je došlo do slabljenja Egipta krajem 2.milenijuma p.n.e?
Tokom 13. i 12. veka p.n.e. velike seobe zahvatile su prostor istočnog Mediterana, seobe su dovele do političke nestabilnosti i ugrozile trgovinu Egipta
38
Kako se zovu narodi koji su izazvali krizu u Sredozemlju? Koji egipatski faraon je suzbio njihovu invaziju?
''narodi sa mora'', suzbio ih je Ramzes III
39
Kada je usledio poslednji period uspona egipatske države?
Poslednji kratkotrajni uspon Egipta usledio je za vreme faraona 26.dinastije, faraon Psametih I je uspeo da izdejstvuje samostalnost Egipta
40
Koji grad je bio centar države tokom poslednjeg perioda uspona egipatske države?
Sais
41
Koje godine i zašto je okončan poslednji period uspona Egipta?
525.god. p.n.e Egipat su osvojili Persijanci, čime je započet period strane prevlasti nad Egiptom
42
Kako se u istorijsko-geografskom smislu deli Mesopotamija?
U istorijsko-geografskom smislu deli se na: severnu (Asirija), središnju (Akad) i južnu (Sumer)
43
Kojoj grupi naroda pripada stanovništvo Mesopotamije?
Semitskoj grupi naroda
44
Gde i kada je nastala prva civilizacija na tlu Mesopotamije?
Oko 3500.god. p.n.e. nastala je najstarija civilizacija na prostoru Mesopotamije, Sumer
45
Koje je njihovo najznačajnije civilizacijsko dostignuće?
Klinasto pismo
46
Kako se zovu hramovi u sumerskim gradovima?
Stepenasti hramovi-zigurati
47
Koji su najznačajniji sumerski gradovi-države?
Ur, Uruk, Kiš, Lagaš, Uma, Nipur, Eridu, Larsa
48
Kako su sumerski podanici nazivali svoje kraljeve?
Ensi, lugal
49
Kako se zove period u kojem je kraljevska vlast u sumerskim gradovima postala nasledna?
naziva se ranodinastički period ( 2900-2350.god. p.n.e.)
50
Koji narod i kada je pokorio sumerske gradove-države?
U 24.veku p.n.e. sumerske gradove pokorili su stanovnici severnijeg dela Mesopotamije, Akadjani
51
Ko je bio najznačajni vladar sumerske države?
Sargon
52
Koju titulu je imao Sargon?
Vladar 4 strane sveta
53
Koji sumerski grad se izdvojio kao najmoćniji nakon propasti akadske vlasti?
Ur
54
Koje dve države su nastale početkom 2.milenijuma p.n.e. na tlu Mesopotamije?
Asirija i Starovavilonsko carstvo
55
Koje pleme je osnovalo Starovavilonsko carstvo?
pleme Amorita
56
Ko je bio najznačajniji vladar Starovavilonskog carstva i u kom veku je vladao?
Hamurabi (1792-1750.god. p.n.e.)
57
Koji narod je uništio Starovavilonsko carstvo?
uništili su Heti 1595.god. p.n.e.
58
Koji narod je osnovao prvo svetsko carstvo?
Asirci
59
Koja tri grada su bila prestonice Asirskog carstva?
Nimrud, Asur i Niniva
60
Kada je Asirsko carstvo dostiglo vrhunac moći?
U 8 i 7.veku p.n.e.
61
Navedite makar dvojicu istaknutih vladara Asirskog carstva?
Asurnasirpal I, Asurnasirpal II, Sargon II
62
Koje carstvo je nastalo na ruševinama Asirskog carstva?
Novovavilonsko carstvo
63
Koje pleme je osnovalo Novovavilonsko carstvo?
Haldejci
64
Koji je bio najznačajniji vladar Novovavilonskog carstva?
Nabukodonosor II
65
Koji narod je tada bio odveden u tzv. „vavilonsko ropstvo“?
Jevreji
66
Koji narod je srušio Novovavilonsko carstvo?
Persijanci
67
Koji vladar je osvojio Vavilon?
Kir
68
Koje pleme je stvorilo državu na prostoru Anadolijske visoravni?
Hetiti
69
Koji grad je bio prestonica Hetitskog carstva?
Hatuša
70
Šta je Hetite razlikovalo od drugih plemena?
(upotreba konja i borbenih kočija; prvi narod koji je razvio metalurgiju gvožđa i kovali su kvalitetno gvozdeno oružje)
71
Koje pismo su koristili?
Klinasto pismo
72
U kom periodu je Hetitsko carstvo dostiglo vrhunac?
Najveću moć su dostigli u vreme Novog Hetitskog carstva, izmedju 1420 i 1200.god. p.n.e.
73
Koje države su Hetitima bile konkurent za prevlast na Bliskom istoku?
Novo egipatsko carstvo i Asirija
74
Sa kojim egipatskim faraonom su Hetiti ratovali?
Ramzesom II
75
Koje carstvo je srušilo Hetitsku državu?
Asirsko carstvo
76
Koji narod je poznat kao prvi pomorski narod u istoriji?
Feničani
77
Kojim privrednim delatnostima su se oni bavili i zbog čega?
Zanastvom i pomorskom trgovinom, zbog odsustva plodnog zemljišta
78
Koje je bilo njihovo najznačajnije kulturno dostignuće?
Glasovno pismo - feničanski alfabet
79
Koji su bili najznačajniji feničanski gradovi-države?
Biblos, Sidon, Tir i Ugarit
80
Gde su sve Feničani osnivali svoje kolonije?
U severnoj Africi, na Siciliji, Sardiniji, Korzici, Malti
81
Koja je bila najznačajnija Feničanska kolonija?
Kartagina, kolonija grada Tira. Osnovana je oko 750 god. p.n.e. na prostoru današnjeg Tunisa
82
Kako se zvao praotac Jevreja?
Abraham (Avram)
83
Gde su Jevreji prvobitno živeli?
U planinskim predelima Mesopotamije, u zemlji Kanaan
84
Gde su se Jevreji kolektivno iselili i zbog čega?
U Egipat
85
Kada su se Jevreji vratili i ko ih je predvodio na tom putu?
Oko 1235.god.p.n.e. predvodio ih je Mojsije koji se msatra osnivačem jevrejske vere. Prema Petoknjižju (Tora) on je oslobodio Izraelce iz egipatskog ropstva, a Bog Jahve (Jehova) mu je na gori Sinaj podario Deset božijih zapovesti i Zakon, utemeljivši jevrejski narod.
86
Koje dve države su Jevreji osnovali?
Judeju i Izrael
87
Koji je glavni istorijski izvor za istoriju Jevreja?
Stari zavet
88
Koje pleme je bilo suparnik Jevreja u zemlji Kanan?
Filistejci
89
Koji jevrejski vladar je pobedio to pleme?
Kralj David
90
Koji grad je učinio prestonicom jevrejske države?
Jerusalim
91
Koji jevrejski vladar je bio poznat po mudrosti i bogatstvu?
Solomon
92
U kom veku je vladao Solomon?
10. veku (970-930. god.p.n.e.)
93
Koju značajnu građevinu je Solomon sagradio?
Hram posvećen bogu Jahve u Jerusalimu
94
Na koje države se raspala jevrejska država nakon smrti cara Solomona?
Judeju i Izrael
95
Koji vladar i kada je osvojio Jerusalim, odveo Jevreje u ropstvo i uništio Solomonov hram?
Novovavilonski car Nabukodonosor 586 god.p.n.e.
96
Koji vladar je Jevrejima omogućio povratak u Jerusalim?
Kir Veliki
97
Koje je bilo prvo carstvo, koje se prostiralo na tri kontinenta?
Persija
98
Koji gradovi su bili prestonice Persijskog carstva?
Pasargand, Suza i Persepolis
99
Koje gradove je povezivao tzv. „Carski put“?
Suzu i Sard
100
Kako se zvala lična carska garda u Persiji?
''besmrtnici''
101
Koliko je bilo gardista u carskoj persijskoj gardi?
10 000
102
Ko je i u kom veku osnovao Persijsko carstvo?
Kir II Veliki u Vi veku
103
Koju dinastiju je Kir II Veliki osnovao?
Dinastiju Ahemenida
104
Koja država se prva našla na udaru Kira II Velikog?
Lidija
105
Koju državu je Kir II Veliki uništio nakon toga i koje teritorije je time pripojio?
Novovavilonsko carstvo, pripojio je Mesopotamiju, Siriju, Fenikiju i Palestinu
106
Koji persijski vladar i kada je osvojio Egipat?
525. god.p.n.e. Kambis II
107
Koji persijski vladar je uveo Persiju na evropski kontinent?
Darije I
108
Kako se zovu administrativne oblasti koje je osnovao Darije I?
Santrapije
109
Gde su se pojavile prve kulture bronzanog doba, na prostoru Grčke?
Na Kritu u Troji i Mikeni
110
Koje su bile dve najznačajnije civilizacije bronzanog doba na prostoru Grčke?
Kritska (minojska) i mikenska
111
Kako se drugačije zove kritska civilizacija i po kome je dobila ime?
Minojska po kralju Minosu vladaru grada Knososa
112
Ko je zaslužan za otkriće Minojske civilizacije?
Engleski arheolog Artur Evans
113
Koje istorijske izvore imamo za kritsku civilizaciju i zbog čega?
Naša znanja o minojskoj civilizaciji zasnivaju se uglavnom na arheološkim iskopavanjima, malobrojni pisani izvori ne mogu da se koriste, jer kritsko pismo, “linearno a” pismo nije dešifrovano, problem je u nepoznavanju jezika kojim su se služili stanovnici Krita
114
Koje su tri najznačajnije kritske palate?
Tri najveće palate bile su u Knososu, Festosu i Maliji
115
Za vreme kog vladara je kritska civilizacija dostigla vrhunac?
sredinom 2.milenijuma p.n.e. za vreme kralja Minosa
116
U kom gradu je kralj Minos vladao?
Knososu
117
Kako su Grci nazivali Minosovu palatu?
„lavirint“
118
Gde se sve proširio uticaj Krita za vreme njegove vladavine?
Na Sredozemlje, pre svega na zemlje Levanta i Egipat
119
Gde su pronađene kritske naseobine, izvan Krita?
na ostrvu Teri (današnji Santorini) i Rodosu
120
Šta je to talasokratija?
Prevlast na moru
121
Kada je i na koji način došlo do propasti minojske civilizacije?
Zbog erupcije vulkana i zemljotresa na ostrvu Teri, koji su doveli do stvaranja cunamija uništena je severna obala Krita. Posle tog događaja došlo je do slabljenja kritske civilizacije
122
Koji narod je nakon toga osvojio Krit?
Ahajci
123
Koji grad je bio centar najmoćnije ahajske kraljevine?
Mikena
124
Gde se nalazi Mikena?
Na ostrvu Peloponezu
125
Koji čuveni arheolog je otkrio Mikenu?
Nemački arheolog Hajnrih Šliman 1876. godine
126
Koje je najznačajnije Šlimanovo arheološko otkriće u Mikeni?
Lavlja kapija
127
Koje je vremensko trajanje Mikenskog doba?
16.-12. veka p.n.e.
128
Koji su bili značajni centri te civilizacije, osim Mikene?
Pilos i Tirint na Peloponezu i Teba i Atina u srednjoj Grčkoj
129
Koje pismo su koristili Ahajci?
“linearno b”
130
Koju titulu su nosili ahajski kraljevi?
vanaks
131
Koji je bio najznačajniji događaj sa kraja mikenske epohe?
Trojanski rat
132
Koje su godine trajanja Trojanskog rata, po grčkoj tradiciji?
Od 1194 do 1184. god. p.n.e.
133
Zbog čega je po tradiciji došlo do opsade Troje?
Zato što je trojanski princ Paris oteo Helenu, ženu spartanskog kralja Menelaja
134
U kom delu je opisana poslednja godina opsade Troje?
Homerovom delu „Ilijada“
135
Ko je pronašao ostatke antičke Troje?
Šliman
136
Gde se nalaze ostaci antičke Troje?
Na severu Turske, na brdu Hisarlih
137
Zbog čega je, po dominantnoj teoriji, nestala mikenska civilizacija?
Zbog seobe Doraca
138
Kada su, po Tukididu, Dorci zauzeli Peloponez?
Tukidid navodi da su Dorci zauzeli Peloponez 80 godina nakon pada Troje (tj. 1104.god. p.n.e.)
139
Šta savremena nauka kaže o nestanku mikenske civilizacije?
Savremena nauka ovu tezu dovodi u pitanje, budući da je jedan deo stanovništva Mikene govorio dorskim dijalektom grčkog jezika, što svedoči o njihovom ranijem prisustvu na tom prostoru i da oni nisu odgovorni za nestanak mikenske civilkizacije.
Nova istraživanja ukazuju na potencijalni uticaj invazije „naroda sa mora“, koji su negativno uticali na trgovinu u istočnom Sredozemlju, što se veoma negativno odrazilo ekonomiju i bogatstvo mikenskih gradova i potencijalno dovelo do njihovog medjusobnog sukoba, što je moglo dovesti do sloma čitave civilizacije
140
Koje doba u istoriji Grčke počinje nestankom mikenske civilizacije?
Grčko mračno doba ili geometrijski period
141
Od kada do kada je grčko mračno doba trajalo?
Od oko 1100. god. p.n.e. do 8. veka p.n.e.
142
Zbog čega geometrijski period nazivaju mračnim periodom?
Napušteno je linear b pismo, porušeni su mnogi do tada veliki gradovi
143
Zbog čega ga zovemo homerskim?
-jer je delom opisano u Homerovom delu
144
Na kom prostoru su se Grci masovno naseljavali u vreme mračnog doba?
U ovom periodu Grci proširuju matičnu teritoriju na zapadnu obalu Male Azije, naročito u oblasti Jonije, koju su naselili kolonisti sa suprotne obale Egejskog mora
145
Koji su bili najznačajniji jonski gradovi na zapadnoj obali Male Azije?
Efes i Milet
146
Kakvo uređenje je dominiralo u grčkim zajednicama u vreme mračnog doba?
U ovom periodu imamo rodovsko uredjenje. Njegova osnova je rod (gens), rodovi se grupišu u bratstva (fratrije), a bratstva u plemena (file)
147
Kako su Grci nazivali svoje kraljeve?
Bazileusi
148
Kako se zovu najuglednije plemenske vodje?
Aristokratija
149
Šta njihovo aristokratija znači u prevodu?
(„vladavina najboljih“) „aristoi“-najbolji ili „eupatridi“-blagorodni, rodjeni od plemenitih očeva
150
Kako su Grci nazivali slobodan narod?
Demos
151
Koje je vremensko trajanje arhajskog doba?
Od VIII veka p.n.e do početka grčko-persijskih ratova 449. god pn.n.e.
152
Koje su najznačajnije promene u Ahajskom dobu?
(pojava prvog kovanog novca, povećanje broja stanovnika, masovne seobe na obale Sredozemnog, Crnog i Mramornog mora)
153
Kako se zove grčki grad-država?
Polis
154
Kako zovemo utvrđenje u polisu?
Akropolj
155
Kako se zove glavna tržnica, pijaca?
Agora
156
Kako se zove oblik uređenja u kojem vlada grupa porodica istaknutog porekla?
Aristokratija
157
Kako se zove oblik uređenja u kojem vlada grupa ljudi, koja se izdvaja po svom bogatstvu?
Oligarhija
158
Kako se zove oblik uređenja u kojem čitav narod ima pravo da bira i da bude biran?
Demokratija (narodna skupština)
159
Koji slojevi stanovništva nisu imali politička prava u polisu?
Robovi
