Raspad srpskog carstva Srbi pod turskom vlašću i austrijskom vlašću-pitanja (ispravljeno) Flashcards
1
Q
Ko je bio poslednji srpski vladar iz dinastije Nemanjić? (godine vladavine)
A
(Uroš Nejaki 1355-1371)
2
Q
Ko se proglasio carem u Grčkoj i osporio Uroša Nejakog vlast?
A
(Simeon Paleolog)
3
Q
Koja porodica je ovladala Zetom?
A
(Balšići)
4
Q
Ko je vladao zapadnom Srbijom, od Rudnika do Jadranskog mora?
A
(Vojislav Vojinović)
5
Q
Ko je vladao u istočnoj Makedoniji?
A
(Despot Dejan sa sinovima Jovanom i Konstantinom)
6
Q
Koja porodica se izdvojila kao najmoćnija 60-tih godina 14.veka?
A
(Mrnjavčevići)
7
Q
Ko je bio Uroša Nejakog brat i koju titulu je imao?
A
(despot Uglješa)
8
Q
Do kada su Uroš i Uglješa bili najmoćniji oblasni gospodari?
A
(do 1371.)
9
Q
U kojoj bici su Uroš i Uglješa stradali?
A
(Marička bitka ili boj kod Černomena, 26. septembar 1371.)
10
Q
Ko su sve bili turski vazali nakon Maričke bitke?
A
(Marko Mrnjavčević i braća Dejanovići)
11
Q
Koji grad je bio prestonica Marka Mrnjavčevića?
A
(Prilep)
12
Q
Ko je bio najuticajniji predstavnik srpske vlastele, nakon Maričke bitke?
A
(Lazar Hrebeljanović)
13
Q
Pod kojim imenom je poznata Lazara Hrebeljanovića država?
A
(Moravska Srbija)
14
Q
Koji grad je Lazara Hrebeljanovića prestonica?
A
(Kruševac)
15
Q
Dokle su se prostirali Lazara Hrebeljanovića posedi, na severu i na zapadu?
A
(Od Kosova do Dunava)
16
Q
Koji rudarski centri su se nalazili u Moravskoj Srbiji?
A
(Rudnik i Novo Brdo)
17
Q
Sa kim je Lazar Hrebeljanović bio u savezu?
A
(Sa drugim oblasnim gospodarima, Vuk Branković i Đurađ II Stracimirović Balšić su mu bili zetovi)
18
Q
Koji manastiri su Lazara Hrebeljanovića najznačajnije zadužbine?
A
(Ravanica i crkva Sv. Stefana u Kruševcu, odnosno Lazarica)
19
Q
Koji manastir je sagradila kneginja Milica?
A
(Ljubostinju)
20
Q
Kosovska bitka; tačan datum, ko je predvodio srpsku vojsku, ko je komandovao desnim i levim krilom; ko je predvodio tursku vojsku, Ishod i posledice bitke; Ko je bio jedini srpski velikaš, koji je pružao otpor Turcima nakon Kosovske bitke?
A
(28. jun 1389. godine, srpsku vojsku je predvodio knez Lazar, desno krilo Vuk Branković, a levo Vlatko Vuković, Turke je pretvodio Sultan Murat sa dva sina, Bajazitom i Jakubom, oba vladara su poginula, knjeginja Milica sa sinovima Stefanom i Vukom priznaje vrhovnu vlast sultana Bajazita, Vuk Branković pruža otpor Turcima)
21
Q
Ko je vladao Srbijom nakon smrti kneza Lazara?
A
(Kneginja Milica)
22
Q
Ko je nasledio sultana Murata u Osmanskom carstvu?
A
(Bajazit)
23
Q
Šta je Muraz uspeo da osvoji?
A
(Trnovsku Bugarsku)
24
Q
U kojoj bici 1395.god. je Murat pretrpeo poraz?
A
(bitka na Rovinama)
25
Ko je predvodio hrišćansku vojskuprotiv Murata?
(vlaški vojvoda Mirča)
26
Koji srpski velikaši su učestvovali u bici na Rovinama i kakva je bila njihova sudbina?
(Stefan Lazarević, Marko Mrnjavčević i Konstantin Dejanović, svi sem Stefana su poginuli)
27
Posle koje bitke je pokorena Vidinska Bugarska?
(bitka kod Nikopolja)
28
Ko je predvodio hrišćane u bici kod Nikopolja?
(mađarski kralj Žigmund Luksemburški)
29
Koja sila je postala pretnja Turskoj početkom 15.veka?
(Mongoli)
30
Koji veliki osvajač je predvodio Mongole?
(Tamerlan)
31
U kojoj bici i kada su Mongoli pobedili Turke?
(Bitka kod Angore 1402.)
32
Šta je Stefan Lazarević dobio od vizantijskog cara, nakon bitke?
(titulu despota)
33
Čiji vazal je Stefan Lazarević još postao i šta je zauzvrat dobio?
(Mađarski, dobio je na upravu Mačvu i Beograd)
34
Kom viteškom redu je Stefan Lazarević pripadao?
(viteškom redu Zmaja)
35
Čije posede je nasledio Stefan Lazarević nakon 1421.god.?
(Balše III)
36
Koji grad je bio prestonica srpske despotovine?
(Beograd)
37
Koji značajan zakon je doneo despot Stefan?
(Zakon o rudnicima)
38
Koji rudnik je u vreme despota Stefana Lazarevića bio najveći na Balkanu?
(Novo Brdo)
39
Koji manastir je bio despota Stefana najznačajnija zadužbina?
(Manasija, odnosno Resava)
40
Koja značajna delatnost je u to vreme obavljana u Manasiji tj. Resavi?
(Resavska skola, najvažniji prepisivački i prevodilački centar despotovine)
41
Ko je napisao despota Stefana žitije?
(Konstantin Filozof)
42
U kom stilu su gradjeni manastiri u vreme kneza Lazara i despota Stefana?
(Moravski stil)
43
Ko je napisao u to vreme Žitije Stefana Dečanskog?
(Grigorije Camblak)
44
Ko je napisao Pohvalu knezu Lazaru?
(Monahinja Jefimija)
45
Koje značajno književno delo je napisao sam despot Stefan?
(Slovo ljubve)
46
Ko je nasledio despota Stefana na vlasti i koje godine?
(Đurađ Branković, 1427.)
47
Do kada je Đurađ Branković vladao?
(Do smrti, 1456.)
48
Koji novi grad je Đurađ Branković sagradio kao prestonicu?
(Smederevo)
49
Ko je po legendi bio kriv za teškoće prilikom gradnje grada?
(Njegova (Đurađa Brankovića) žena, Irina Kantakuzin, odnosno u narodu Prokleta Jerina)
50
Kada su Turci prvi put zauzeli Smederevo?
(1439.)
51
Uz čiju pomoć i kada je obnovljena despotovina?
(1444. godine je sklopljen mir posle despotovog pohoda uz pomoć Janoša Hunjadija i mađarskog kralja Vladislava)
52
Koji turski sultan dolazi na vlast sredinom 15.veka?
(Mehmed II Osvajač)
53
Koje je bilo prvo osvajanje Mehmeda II Osvajača?
(Vizantija)
54
Šta je Mehmed II osvojio 1455.god.?
(Južni deo despotovine sa Novim Brdom)
55
Koji grad je Mehmed II pokušao da osvoji 1456. godine i ko je predvodio odbranu tog grada?
(Beograd koji je branio Janoš Hunjadi, odnosno Sibinjanin Janko)
56
Ko je nasledio despota Djurdja? (godine vladavine)
(Lazar Branković 1456 - 1458)
57
Kada su Turci definitivno osvojili srpsku despotovinu (Smederevo)?
(1459.)
58
Ko je bio na čelu Osmanskog carstva?
(sultan)
59
Koja je bila sultanova dodatna funkcija?
(funkcija kalife / titula kalife, bio je islamski verski poglavar)
60
Ko je pomagao sultanu u upravljanju državom?
(Carski divan (savet ili veće) ili Visoka porta)
61
Kako se zovu ministri u Osmanskom carstvu?
(veziri)
62
Ko je na čelu Veća?
(Veliki vezir)
63
Kako se administrativno delilo Osmansko carstvo?
(na beglerbegluke, dalje na sandžake i na kraju na nahije)
64
Koji je bio povremeni drugi naziv za sandžak?
(pašaluk)
65
Ko je vršio sudsku vlast u Osmanskom carstvu?
(Kadija)
66
Koje dve vrste zakona su postojale u Osmanskom carstvu?
(Šerijat i Kanun, islamsko versko pravo i sultanovo zakonodavstvo)
67
Kako se stanovništvo Osmanskog carstva delilo staleški?
(Na asker i raju, vladajući vojnički stalež i pokoreno stanovništvo)
68
Ko je činio konjicu u osmanskoj vojsci?
(Spahije, turski feudalci)
69
Ko je činio elitnu osmansku pešadiju?
(Janičari)
70
Kako se zove turski feudalni sistem?
(Timarski sistem)
71
Koje vrste feudalnih poseda postoje u Osmanskom carstvu? (poredjati ih po veličini)
(Timari, zeameti i hasovi)
72
Kome su dodeljivani timari i zeameti i uz koji uslov?
(spahijama uz uslov da vrše vojnu službu)
73
Kome su dodeljivani najveći posedi?
(sultanovi posedi, njegovim rodjacima ili visokim državnim službenicima)
74
Kako se zovu posedi, zadužbine bogatih muslimana?
(Vakufi)
75
Za šta su korišćeni prihodi od tih poseda?
(za funkcionisanje škola, bolnica, džamija i u dobrotvorne svrhe)
76
Koje obaveze je raja imala prema spahiji?
(spahijsku glavarinu (ispendžu), deo poljoprivrednih proizvoda (desetak-ušur) i kuluk)
77
Koje obaveze je raja imala prema sultanu?
(plaćanje poreza, harača i kuluk)
78
Koji porez su Vlasi plaćali sultanu?
(filuriju)
79
Od čega je zavisio iznos harača?
(Od oblasti i razdoblja u kome je prikupljan)
80
Koji su bili hrišćanski redovi u osmanskoj vojsci?
(martolosi, vojnuci, derbendžije, šajkaši)
81
Koji dogadjaj je označio prekretnicu u razvoj Osmanskog carstva?
(Poraz osmanske flote kod Lepanta 1571.)
82
Koji je bio osnovni uzrok krize turskog feudalnog sistema?
(Prestanak osvajanja i gubitak teritorija)
83
Šta su to čitluci?
(zemljišni posedi u punom vlasništvu koji su se mogli nasledjivati i prodavati)
84
Kako se zove gospodar čitluka?
(Čitluk-sahibije)
85
Koji su bili oblici otpora pokorenih hrišćana?
(bune i ustanci ili hajduci i uskoci)
86
Ko je bio na čelu hajdučke čete, a ko je bio njegov zamenik?
(harambaša i barjaktar)
87
Kako se zovu ljudi koji su skrivali hajduke?
(jataci)
88
Ko su uskoci?
(pretežno Srbi koji su sa granica Mletačke republike i Habzburške monarhije upadali na teritorije Osmanskog carstva)
89
U kojim ratovima su uskoci učestvovali?
(Dugi rat 1591-1606; Uskočki rat 1615-1617; Kandijski rat 1645-1669)
90
Koji grad je bio najpoznatije uporište uskoka?
(Senj pod Velebitom)
91
Ko je bio komandant uskočkih četa u Dalmaciji?
(Stojan Janković)
92
Kada su Srbi prestali da biraju svoje patrijarhe?
(posle smrti Arsenija II oko 1463.)
93
Koja crkvena organizacija je počela da širi svoj uticaj na srpske zemlje?
(Ohridska arhiepiskopija kojoj je pripojena srpska crkva 1528.)
94
Ko je digao bunu protiv pripajanje s.c. ohridskoj arhiepiskopiji?
(episkop Pavle)
95
Kada je Pećka patrijaršija ponovo obnovljena?
(1557.)
96
Uz čiju podršku je Pećka patrijaršija ponovo obnovljena?
(velikog vezira Mehmed paše Sokolovića)
97
Ko je bio izabran za prvog patrijarha Pećke patrijaršije?
(Makarije)
98
Kada i gde je izbio veliki ustanak Srba, u vreme Dugog rata?
(U Banatu 1594.)
99
Ko je predvodio veliki ustanak Srba, u vreme Dugog rata?
(vršački vladika Teodor)
100
Kakve zastave su nosili ustanici u vreme Dugog rata i koje su bile posledice?
(nosili su zastave sa likom Sv. Save, ustanak je krvavo ugašen, Teodor ubijen, a Sinan paša je spalio mošti Sv. Save na Vračaru)
101
Kada je Porta ukinula Pećku patrijaršiju i kome je srpska crkva ponovo bila podredjena?
(1766. carigradskoj Vaseljenskoj patrijaršiji)
102
Koje dve mitropolije su sačuvale samostalnost?
(Karlovačka i Cetinjska)
103
Koji Srbin se proglasio za cara, nakon Mohačke bitke?
(Jovan Nenad)
104
Kojom oblašću je upravljao i koji grad Jovanu Nenadu je bio prestonica?
(većim delom današnje Bačke sa centrom u Subotici)
105
U koji rat se Jovan Nenad uključio i koga je podržavao?
(u borbe oko prestola ugarske Jovana Zapolje i Ferdinanda I Habzburškog, podržao je Ferdinanda)
106
Koji je bio prvi kopneni rat, koji su hrišćani vodili protiv Osmanskog carstva? (naziv rata i godine trajanja)
(Dugi rat 1591 - 1606)
107
Koji je bio najznačajniji mletačko-osmanski rat, u kojem su učestvovali i Srbi? (naziv rata, zašto se tako zove i godine trajanja)
(Kandijski rat 1645 – 1669, nazvan po Kandiji, odnosno Kritu (na venecijanskom), zato što je vodjen oko Krita)
108
Kako je okončan Kandijski rat?
(Osmansko carstvo je preotelo Krit, Mletačka je utrostručila posede u Dalmaciji, zaleđu Zadra i Splita)
109
Pod kojim imenom je poznat rat od 1683-1699.god.?
(Veliki bečki rat)
110
Kojim dogadjajem je započet Veliki bečki rat?
(drugom osmanskom opsadom Beča 1683.)
111
Koje zemlje su formirale savez protiv Osmanskog carstva i kako se zvao taj savez?
(Sveta liga, Habzburška monarhija, Mletačka republika, Poljska i Rusija)
112
Dokle je prodrla austrijska vojska u Velikom bečkom ratu?
(do Skoplja)
113
Posle koje bitke je počelo srpsko povlačenje na sever i kada je bila Prva velika seoba Srba i ko ju je predvodio?
(Posle bitke kod Kačanika, Prva velika seoba 1690. predvodio je Arsenije III Crnojević (Čarnojević) )
114
Gde su vodjene ratne operacije nakon 1690.god.?
(prostor južne Ugarske)
115
Ko je preuzeo komandu nad austrijskom vojskom nakon 1690. i u koje dve bitke je on porazio Turke?
(princ Eugen Savojski, bitka kod Sente i bitka kod Slankamena)
116
Kojim mirom je okončan Veliki bečki rat i koje su odredbe?
(Karlovačkim mirom, Osmansko carstvo prepušta Ugarsku sa Erdeljom, Slavoniju, Srem i teritoriju današnje Hrvatske Habzburzima, Dalmaciju, Herceg Novi i Peloponez Mletačkoj)
117
Kada je počelo pomeranje srpskog stanovništva ka severu i severozapadu?
(Nakon Maričke i Kosovske bitke)
118
Kada su počela prva preseljenja Srba na prostor Južne Ugarske?
(1459. godine)
119
Koji ugarski kralj je prihvatio oko 200.000 Srba?
(Matija Korvin)
120
Koji austrijski car je izdao Srbima privilegije izmedju 1690 i 1695.god.?
(Leopold I)
121
Koja prava su Srbi stekli privilegijama Leopolda I?
(slobodno ispovedanje vere, osnivanje Karlovačke mitropolije, biranje starešine, korišćenje julijanskog kalendara, nema plaćanja desetka katoličkoj crkvi, održavanje crkvenonarodnih sabora)
122
Koje mesto je bilo centar Srba u Ugarskoj?
(Sentandreja)
123
Kako se zvala i koje godine je osnovana pravoslavna mitropolija na tlu Habsburške monarhije?
(1708. Karlovačka mitropolija)
124
Gde je bilo prvobitno sedište Karlovačke mitropolije?
(u manastiru Krušedol)
125
Gde su se nalazili najznačajniji srpski manastiri na tlu Habsburške monarhije?
(Fruškogorski manastiri)
126
Koja dva manastira imaju poseban značaj?
(Vrdnik i Krušedol)
127
Čije mošti su prebačene u Vrdnik?
(mošti kneza Lazara)
128
Koji srpski patrijarsi su sahranjeni u Krušedolu?
(Arsenije III i Arsenije IV)
129
Koji srpski kralj je sahranjen u Krušedolu?
(Milan Obrenović)
130
Koji je bio osnovni zadatak Vojne krajine?
(da zaštiti carstvo od upada Osmanlija)
131
Kako su se zvale vojne jedinice graničara-krajišnika?
(regimente)
132
Kako se zovu vojne oblasti u okviru krajine?
(generalati)
133
Koja dva osnovna generalata su osnovana i gde su im bili centri?
(Karlovački u Karlovcu i Varaždinski u Varaždinu)
134
Pod čijom upravom je bila Vojna krajina?
(Dvorskog ratnog veća sa sedištem u Gracu)
135
Koji austrijski car, kojim dokumentom i koje godine je Srbima krajišnicima dao autonomna prava?
(Vlaški statut 1630. Ferdinand II)
136
Na kom crkvenonarodnom saboru i koje godine su Srbi zahtevali da Banat postane srpska autonomna oblast?
(Temišvarski sabor)
137
Koji čuveni srpski mitropolit je izabran na tom saboru?
(Stevan Stratimirović)
138
Kada i gde je osnovana prva srpska gimnazija?
(U Sremskim Karlovcima 1791.)
139
Koje godine je osnovana Bogoslovija?
(1794.)
140
Koje godine je u Novom Sadu osnovana Srpska pravoslavna gimnazija?
(1810.)
141
Ko je bio najpoznatiji srpski slikar 18.veka, predstavnik baroka?
(Teodor Kračun)
142
Ko je bio najpoznatiji predstavnik srpskog prosvetiteljstva u 18.veku?
(Dositej Obradović)
143
Na kojoj funkciji u ustaničkoj Srbiji je Dositej Obradović bio?
(ministar prosvete)
144
Koju svečanu pesmu je Dositej napisao?
(Vostani Serbie)
145
Koji monah i istoričar je napisao Istoriju Srba i ostalih slovenskih naroda?
(Jovan Rajić)
146
Koji srpski dobrotvor je osnovao zadužbinu u Pešti i pomagao rad Matice srpske?
(Sava Tekelija)
147
Ko je proglašen za savladara cara Uroša, a ko je dobio titulu mladog kralja?
(Vukašin i Marko)
