Stany nagłe Flashcards
1
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa a. objawy przedmiotowe
A
i. Nagły ból trzewny o różnym nasileniu i lokalizacji
1. Lędźwiowej
2. Biodrowej
3. Pachwinowej
ii. nudności, wymioty, gorączka, dreszcze,
iii. częstomocz, parcie naglące, skąpomocz, bezmocz
iv. Promieniujący, niezależny od pozycji ciała
v. bladość powłok, skóra wilgotna
vi. bolesność uciskowa i opukowa okolicy lędźwiowej lub w przebiegu moczowodu
vii. osłabienie szmerów perystaltycznych
viii. Krwiomocz makroskopowy lub krwinkomocz
2
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa b. Choroby współistniejące
A
i. Dna
ii. cukrzyca
iii. nadczynność przytarczyc
iv. nowotwory, przewlekłe choroby jelit
3
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa c. Badania obrazowe
A
i. USG
ii. RTG przeglądowe jamy brzusznej
4
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa d. Postępowanie w fazie ostrej – bez gorączki
A
5i. ograniczenie płynów
ii. leki przeciwbólowe
iii. leki rozkurczowe
iv. leki przeciwzapalne
5
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa e. Postępowanie w fazie ostrej – z gorączką
A
i. odprowadzenie moczu powyżej przeszkody poprzez:
1. nakłucie przezskórne (nefrostomia, cystostomia)
2. cewnik omijający przeszkodę
ii. pobranie moczu do badania bakteriologicznego
iii. dożylny antybiotyk o szerokim spektrum (do czasu otrzymania antybiogramu)
iv. parenteralne nawodnienie chorego z prowadzeniem bilansu płynów
v. leki przeciwbólowe
vi. leki rozkurczowe
6
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa f. diagnostyka różnicowa
A
i. półpasiec
ii. schorzenia kręgosłupa
iii. zawał nadnercza
iv. i w chuj innych
7
Q
- atak bólowy nerki - kolka nerkowa g. kolka nerkowa w przebiegu kamicy moczowej
A
i. Kamień do 5 mm ma możliwość samoistnego odejścia pod warunkiem prawidłowej budowy dróg moczowych
ii. Leczenie endoskopowe np. URS
iii. Leczenie chirurgiczne
8
Q
- ZATRZYMANIE MOCZU
A
a. Nagle występująca niezdolność do opróżnienia pęcherza moczowego spowodowana…
i. przeszkodą podpęcherzową
ii. niewydolnością mięśnia wypieracza
iii. współistnieniem obydwu rodzajów przyczyn
9
Q
- ZATRZYMANIE MOCZU przyczyny i. przeszkodą podpęcherzową
A
- BPH
- zwężenie szyi pęcherza
- zwężenie cewki (stany zapalne, ciała obce, nowotwory)
- zastawka cewki moczowej
- rak stercza
- leki sympatykomimetyczne
- czynniki psychogenne
10
Q
- ZATRZYMANIE MOCZU niewydolnością mięśnia wypieracza
A
- tamponada skrzepami krwi
- miopatia
- stwardnienie rozsiane
- uszkodzenie pourazowe układu nerwowego
- leki parasympatykolityczne
11
Q
- ZATRZYMANIE MOCZU b. objawy
A
i. ból w podbrzuszu o różnym nasileniu w zależności od ilości zalegającego moczu
ii. niemożność oddania moczu
iii. objawy wegetatywne
iv. bolesność uciskowa i opukowa okolicy nadłonowej
12
Q
- ZATRZYMANIE MOCZU badanie
A
c. badanie przezodbytnicze i USG
13
Q
- ZATRZYMANIE MOCZU d. leczenie
A
i. cewnikowanie
ii. cystostomia przezskórna
iii. Konieczne jest stopniowe upuszczanie moczu z uwagi na możliwość krwawienia z żył podśluzówkowych, tamponady pęcherza i możliwości wstrząsu krwotocznego.
14
Q
e. Przeciwskazaniem do przezskórnego nakłucia nadłonowego jest:
A
i. uprzednio wykonywane zabiegi w obrębie podbrzusza
ii. mały marski pęcherz
iii. nowotwory pęcherza moczowego
iv. zaburzenia krzepnięcia krwi
v. stany zapalne w obrębie podbrzusza
15
Q
f. W przypadku tamponady pęcherza należy
A
i. wykonać urethrocystoscopię
ii. opróżnić pęcherz ze skrzepów
iii. pozostawić cewnik trójdrożny
iv. włączyć stałe płukanie pęcherza
v. leki uszczelniające naczynia (cyklonamina, vit”C”
vi. leki wpływające na układ krzepnięcia /pod kontrolą/)
16
Q
- krwiomocz a. przyczyny nieoczywiste
A
i. choroby układowe (np.: toczeń)
ii. leki przeciwzakrzepowe i przeciwnowotworowe (methotrexat, cyclofosfamid)
17
Q
- ostre stany zapalne nerek a. Czyli co się w to wlicza
A
i. Odmiedniczkowe zapalenie nerek
ii. roponercze
iii. ropień nerki
iv. ropień przynerkowy
v. ropień okołonerkowy
18
Q
b. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek i. Obejmuje
A
- miąższ nerki
- układ kielichowo-miedniczkowy
- moczowód
19
Q
b. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek ii. etiologia
A
- Najczęściej Escherichacoli
- Enterobacteriaceae
- Staphylococcusaureus
20
Q
b. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek iii. objawy
A
- nagły początek z wysoką gorączką o charakterze septycznym
- dreszcze, bóle głowy, nudności, wymioty
- tępy stały ból w okolicy lędźwiowej nasilający się przy mikcji promieniujący do łopatek, brzucha
- częstomocz
- dolegliwości bólowe przy mikcji
21
Q
b. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek iv. badania
A
- leukocytoza
- leukocyturia, bakteriuria, erytrocyturia, białkomocz
Urografia
22
Q
Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek Urografia – obraz
A
spłaszczenie brodawki
- spłaszczenie brodawki i zniekształcenie kielicha
- zanik brodawki, kolbowate sklepienie kielicha
- jamka brodawki
- martwica brodawki nerkowej
- sekwestracja brodawki nerkowej
23
Q
Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek v. leczenie
A
- antybiotykoterapia – początkowo antybiotyk o szerokim spektrum a następnie zgodnie z antybiogramem
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
- umożliwienie swobodnego odpływu moczu
- usunięcie przyczyny usposabiającej do zakażenia moczu
24
Q
c. roponercze
A
i. obecność ropnego moczu w poszerzonym układzie kielichowo-miedniczkowym z zakażeniem miąższu nerki i jego zniszczeniem
25
c. roponercze ii. przyczyny
1. najczęściej na skutek zakażenia wodonercza u chorych z przeszkodą w odpływie moczu
2. ostre roponercze w przypadku mnogich ropni korowych nerki lub ostrej martwicy brodawek nerkowych
26
c. roponercze iii. leczenie
1. chirurgiczne(nefrektomia)
| 2. antybiotykoterapia
27
d. Ropnie rodzaje
i. Ropień okołonerkowy – poza powiezią nerki
ii. Ropień przynerkowy – wewnątrz powięzi nerki, ale przed torebką włóknistą nerki
iii. Ropień nerki – wewnątrz nerki
28
d. Ropnie iv. Przyczyny
1. Powstaje na drodze krwiopochodnej
| 2. Powikłanie odmiedniczkowego zapalenia nerek
29
d. Ropnie v. Objawy
1. Nagły początek z wysoką gorączką o charakterze septycznym
2. Tępy ból w okolicy lędźwiowej
3. Objawy wegetatywne
30
d. Ropnie Leczenie
1. drenaż
2. antybiotykoterapia
3. umożliwienie swobodnego odpływu moczu
31
e. czyrak gromadny nerki
i. Zakażenie ogniskowe kory nerki prowadzące do wytworzenia obszarów martwicy
ii. Najczęstszym czynnikiem patogennym jest infekcja gronkowcem złocistym na drodze krwiopochodnej
iii. Objawy i leczenie jak w ropniu
32
5. Urosepsa etiologia
a. wywodzi się z zakażeń układu moczowego i jest najczęściej wywołana przez tlenowe bakterie Gram-ujemne takie jak:
i. Escherichia coli
ii. Klebsiella
iii. Enterobacter
iv. Pseudomonasaeruginosa
v. Proteusvulgaris
33
5. Urosepsa Śmiertelność
b. Śmiertelność w posocznicy G(-) sięga do 25% , a w przypadku wstrząsu 50%
34
5. Urosepsa c. Najczęstsze przyczyny
i. Zamykający światło dróg moczowych kamień moczowodowy z roponerczem
ii. Odlewowy kamień nerkowy ze współistnieniem zakażenia
iii. Zatkanie moczowodu z zakażeniem proksymalnego odcinka dróg moczowych
iv. Retencja moczu z zakażeniem dróg moczowych
v. Ostre zapalenie gruczołu krokowego z wytworzeniem ropnia
vi. Ropień okołonerkowy lub czyrak mnogi nerki
vii. Zwężenie cewki moczowej z ropniem okołocewkowym
viii. Zgorzel Fourniera
ix. Ciało obce w drogach moczowych
35
5. Urosepsa d. objawy
i. gorączka, dreszcze, tachykardia, hipotonia
ii. oliguria
iii. zaburzenia świadomości, nudności, wymioty, biegunka
iv. podwyższona leukocytoza; CRP
v. trombocytopenia
vi. biochemiczne cechy uszkodzenia wątroby
vii. zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
36
5. Urosepsa e. leczenie
i. antybiotykoterapia o szerokim zakresie działania
ii. odprowadzenie zakażonego moczu powyżej przeszkody
iii. likwidacja przyczyny zakażenia
1. ewakuacja ropnia
2. usunięcie martwiczych tkanek
37
6. „ostra moszna” a. Zapalenie najądrza i. etiologia
1. Najczęściej zakażenie z cewki pęcherza moczowego na drodze wstępującej, rzadziej krwionośnej lub chłonnej
38
6. „ostra moszna” a. Zapalenie najądrza ii. Czynniki:
najczęściej E.coli, chlamydie
39
6. „ostra moszna” a. Zapalenie najądrza iii. objawy
1. Obrzęk i ból najądrza, przekrwienie i obrzęk moszny
2. Bóle promieniujące do pachwiny, podbrzusza, krocza
3. częstomocz
4. gorączka
40
6. „ostra moszna” a. Zapalenie najądrza iv. badanie
USG!
41
6. „ostra moszna” Zapalenie najądrza v. Leczenie
1. Antybiotykoterapia
2. Uniesienie moszny (suspensorium)
3. w przypadku ropnia–leczenie chirurgiczne
42
6. „ostra moszna” b. zapalenie jądra i. etiologia
1. Poprzez ciągłość z zapalenia najądrza (E. coli, chlamydie)
2. Na drodze krwiopochodnej – wirusowe zapalenie przyusznicy)
43
6. „ostra moszna” b. zapalenie jądra ii. objawy
1. Stwardnienie, obrzęk i ból jądra, przekrwienie i obrzęk moszny
2. Bóle promieniujące do pachwiny, podbrzusza, krocza
3. Gorączka
44
6. „ostra moszna” b. zapalenie jądra iii. Badanie i leczenie
jak w zapaleniu jądra
45
„ostra moszna” ropień jądra i ropień najądrza co to
i. Powikłanie zapalenia najądrza lub jądra
46
„ostra moszna” ropień jądra i ropień najądrza ii. Objawy
1. bolesność
2. chełbotanie
3. bóle promieniujące do pachwiny, podbrzusza, krocza
4. gorączka
47
„ostra moszna” ropień jądra i ropień najądrza leczenie
iii. USG + leczenie chirurgiczne albo antybiotykoterapia
1. Tetracykliny
2. Metronidazol
48
„ostra moszna” d. zgorzel moszny Fourniera co to
i. gwałtownie postępująca martwica tkanki podskórnej o septycznym przebiegu u chorych z osłabieniem układu odpornościowego, w cukrzycy
49
„ostra moszna” d. zgorzel moszny Fourniera ii. etiologia
1. Bakterie tlenowe G-ujemne, G-dodatnie
| 2. bakterie beztlenowe (bacteroides fragilis)
50
„ostra moszna” d. zgorzel moszny Fourniera iii. objawy
1. Szybko postępujący obrzęk moszny z ogniskami martwicy
| 2. Gorączka septyczna
51
„ostra moszna” d. zgorzel moszny Fourniera iv. Badania obrazowe
1. USG moszny
52
„ostra moszna” d. zgorzel moszny Fourniera v. leczenie
1. antybiotykoterapia
2. chirurgiczne
3. intensywny nadzór
53
e. guz jądra i. BADANIE FIZYKALNE
Może być wystarczającym badaniem dla wstępnego rozpoznania nowotworu jądra
54
e. guz jądra ii. Objawy
1. Azoospermia i hipogonadyzm
2. Jednostronny niebolesny guz jądra
3. Dolegliwości bólowe w zakresie moszny
4. Zapalenie najądrza (około 25% chorych)
5. Ginekomastia (około7% chorych)
6. W zaawansowanej chorobie – bóle w okolicy lędźwiowej 11%
55
e. guz jądra iii. USG
1. wykonywać zawsze, nawet jak guz ewidentny w badaniu fizykalnym
3. w każdym przypadku wątpliwości w ocenie zmiany w obrębie moszny
1. mikrozwapnienia
2. objętość jądra <12ml
3. atrofia
4. niejednorodny miąższ
56
e. guz jądra USG 2. bezwzględnie konieczne
2. bezwzględnie konieczne w przypadku podejrzenia klinicznego guza i prawidłowego badania przedmiotowego jądra
1. guz zaotrzewnowy
2. podwyższone b-HCG lub AFP
3. mężczyzn z problemami z płodnością
57
e. guz jądra iv. diagno
1. Oznaczenie markerów biologicznych
2. CT jamy brzusznej i miednicy
i. czułość w ocenie węzłów zaotrzewnowych –70-80%
3. CT klatki piersiowej
i. Zalecane u wszystkich pacjentów, ponieważ w 10% przypadków mogą być małe guzki podopłucnowe niewidoczne w RTG klp
4. CT lub MRI mózgu w przypadku objawów klinicznych i/lub poziomu HCG > 10 000 IU/l
58
e. guz jądra diagno Oznaczenie markerów biologicznych
iii. Alfa-fetoproteina—AFP
1. T ½ = 5-7 dni
iv. gonadotropina kosmówkowa (podjednostka beta) –hCG
1. podwyższone w 40 -60% nienasieniaków
2. podwyższone w 10-30% -nasieniaków
3. T ½ = 24 –36 godzin
4. 90% NSGCT ma AFP lub HCG, 40-50% obydwu
v. dehydrogenaza kwasu mlekowego –LDH
1. koreluje z zaawansowaniem choroby
2. T ½= 24 godz.
vi. łożyskowa fosfataza alkaliczna
59
e. guz jądra v. Leczenie
1. orchiectomia z dostępu przez kanał pachwinowy
| 2. badanie patomorfologiczne każdego usuniętego jądra
60
priapizm
a. Stan patologiczny cechujący się przedłużoną (>4 godzin) bolesną erekcją po, lub bez związku ze stymulacją seksualną
b. Wzwód nie dotyczy ciała gąbczastego
61
priapizm c. Podział
i. Priapizm niskoprzepływowy (niedokrwienny)
ii. Priapizm wysokoprzepływowy (tętniczy)
iii. Priapizm jąkający (przerywany/nawrotowy)
62
Priapizm niskoprzepływowy (niedokrwienny)
1. znikomy lub brak napływu krwi tętniczej do ciał jamistych
2. Hipoksja, Hiperkapnia, Kwasica
3. Wymaga szybkiej interwencji
4. Czas ma wpływ na ew. późniejsze ED
5. W badaniach
1. hipoksja
2. kwasica
3. pogorszony dopływ krwi tętniczej
63
Priapizm wysokoprzepływowy (tętniczy)
1. Zwykle po tępym urazie krocza
2. Uszkodzenie t. jamistej
3. Leczenie - Przetoka wysokoprzepływowa między tętnicą a ciałem jamistym
4. Uczynnia się przy pobudzeniu seksualnym (rozluźnienie mięśni prążkowanych i okluzja żył)
5. Objawia się ok 2-3 tygodni po urazie
6. W badaniach
1. prawidłowe stężenie tlenu w krwi pobranej z ciał jamistych
2. prawidłowe pH
3. dobry przepływ tętniczy
64
iii. Priapizm jąkający (przerywany/nawrotowy)
1. Nawracające epizody bolesnych wzwodów
2. Zwykle samoograniczające się
3. Czas trwania zwykle krótszy niż w niskoprzepływowym
65
Priapizm d. Zmiany tkankowe
i. Po 12 godzinach
1. Obrzęk śródmiąższowy
ii. Po 24 godzinach
1. Uszkodzenie śródbłonka
2. Odsłonięcie błony podstawnej
3. Przyleganie płytek krwi
iii. Po 48 godzinach
1. Skrzepy w ciałach jamistych
2. Martwica miocytów (zastąpienie ich fibroblastami)
66
Priapizm e. Badania
i. morfologia krwi z obrazem odsetkowym krwinek
ii. parametry krzepnięcia krwi
iii. gazometrię krwi pobranej z ciał jamistych
iv. ultrasonografię dopplerowską
v. arteriografię
67
f. leczenie priapizmu niskoprzepływowego
i. Aspiracja zalegającej krwi przez igłę18 wprowadzoną przez żołądź
ii. Podanie do ciał jamistych wstrzyknięciem przezskórnym
1. Adrenalina 10-20 ug
2. Fenylefryna100-500 ug
3. Efedryna 50-100 ug
4. Noradrenalina10-20 ug
iii. Zabieg można powtarzać co 5 minut lub do ustąpienia obrzmienia prącia, ale maksymalnie 3-krotnie.
iv. Wytworzenie przetoki ciała jamiste-żołądź igłą „Tru-cut”
v. Leczenie operacyjne poprzez wytworzenie krążenia obocznego:
1. ciała jamiste / ciało gąbczaste
2. ciała jamiste /żyła odpiszczelowa
3. ciała jamiste /żołądź prącia
68
g. leczenie priapizmu wysokoprzepływowego
i. Nie trzeba się spieszyć
ii. Nie aspirować krwi, bo to nie ma sensu
iii. Nie podawać sympatykomimetyków, bo mogą się wchłonąć do krążenia
iv. Okłady z lodu na krocze
v. Miejscowy ucisk na krocze
vi. Leczenie zabiegowe
1. Selektywna embolizacja przetoki
2. Chirurgiczne zamknięcie przetoki
69
h. Leczenie priapizmu jąkającego
i. Leczenie polega na zapobieganiu nawrotom
ii. Hormonalne Zmniejszenie wpływu testosteronu na wzwód
1. Agoniści/Antagoniści GnRH
2. Antyandrogeny (Flutamid, Bikalutamid)
3. Finasteryd
4. Ketokonazol i inne przeciwgrzybicze
iii. W razie zaostrzenia leczenie jak w priapizmie niskoprzepływowym
iv. Opcjonalnie i doraźnie można stosować iniekcje z alfa-mimetyku (stosowane w domu przez pacjenta)
70
i. Zadzierzgnięcie prącia – załupek – paraphimosis
i. podanie leków przeciwbólowych
ii. odprowadzenie ręczne napletka
iii. w przypadku niepowodzenia - w znieczuleniu miejscowym grzbietowe nacięcie napletka
71
8. Dysrefleksja autonomiczna
a. jest zespołem występującym u chorych z uszkodzeniem rdzenia kręgowego powyżej T6 (zwykle w odcinku szyjnym)
b. najczęściej w okresie 3-8 miesięcy od uszkodzenia jako odpowiedź układu autonomicznego (nadmierna aktywacja) na drażnienie okolicy krocza, pęcherza moczowego, cewki lub odbytnicy
72
8. Dysrefleksja autonomiczna c. Objawy kliniczne obejmują:
i. zaburzenia ciśnienia tętniczego /gwałtowny wzrost/
ii. wzrost amplitudy ciśnienia krwi
iii. bradykardia
iv. napadowe pulsujące bóle głowy
v. „gęsią skórkę"
vi. zlewne poty
vii. uczucie niepokoju
viii. zaczerwienienie skóry szczególnie twarz, barki, szyja.
ix. zaburzenia widzenia (rozmyty obraz, podwójne widzenie, gwiazdki, mroczki itp.)
73
8. Dysrefleksja autonomiczna d. leczenie
i. usunięcia czynnika drażniącego
ii. leków blokujących receptory alfa
1. fentolamina 5 mg szybko wstrzykniętej dożylnie
iii. U chorych zagrożonych występowaniem tego zespołu można przed wykonaniem cystoskopii profilaktycznie podawać Chloropromazynę 25 mg i. m.co 6 h
