Stanične diobe Flashcards
Što je mitoza?
Dioba tjelesnih stanica. Iz jedne stanice nastaju dvije - stanice kćeri s jednakim brojem kromosma i nasljednom uputom koja je identična onoj kakvu je imala stanica - majka.
Opiši profazu kod mitoze.
- kromatin se spiralizira, skraćuje i deblja
- u stanici postaju vidljivi dvostruki kromosmi
- kromatide su obavijene jedna oko druge
- razgrađuju se jezgrice i jezgrina ovojnica
- centrosom se dijeli na dva centirola koji putuju prema suprotnim polovima
- putem se stvara diobeno vreteno
Opiši metafazu kod mitoze.
- kromosomi su najbolje vidljivi u stanici
- uz pomoć kinetahora vezani su za nit diobenog vretena
- dvostruki kromosmi su pravilno raspoređeni u ekvatorijalnoj ravnini stanice -> tvore metafaznu ploču
Opiši anafazu kod mitoze.
- stanica se izdužuje
- rastežu se niti diobenog vretena i vuku kromatide prema suprotnim polovima
- počinje razdvajanje sestrinskih kromatida na mjestu centromere
- svaka kromatida postaje jednostruki kromosom - putuju prema suprotnim polovima stanice
Opiši telofazu.
- kromosomi su na polovima stanice
- počinje despiralizacija
- razgrađuju se niti diobenog vretena
- počinje sinteza jezgrine ovojnice
- postaju vidljive jezgrice
Što je citokineza?
Dioba citoplazme. Kod životinjskih stanica: uvrtanje stanične membrane. Počinje već krajem anafaze, a potpuna podjela citoplazme je nakon završene telofaze. Biljne stanice: stvaranje poprečne pregrade između stanica kćeri.
Koja je uloga i rezultat mitoze?
Uloga: umnožavanje stanica - rast i razvitak, regeneracija, obnavljanje stanica, nespolno razmnožavanje. Rezultat: od jedne stanice nastaju dvije tjelesne stanice, neizmjenjena nasljedna uputa, stalan diploidan broj kromosoma kao u početne stanice.
Što je mejoza?
Redukcijska dioba. Broj kromosoma se reducira na polovinu i tako nastaju haploidne stanice gamete.
Što su homologni kromosmi?
Par kromosoma u diploidnoj tjelesnoj stanici (jedan od oca, jedan od majke).
Što su aleli?
Varijante gena za isto svojstvo.
Opiši mejozu I.
Tijekom mejoze iz diploidne stanice nastaju dvije genetički različite haploidne stanice.
PROFAZA I
- udvostručeni centrosomi putuju na polove stanice
- oblikuju se diobeno vreteno, jezgrina ovojnica se razgrađuje, nestaju jezgrice
- konjugacija - homologni kromosmi se sparuju, sljubljuju čitavom svojom dužinom - bivalenti, tetrade
- CROSSING-OVER - ukriženje i izmjena dijelova kromatida između dva homologna kromosoma
METAFAZA I
- parovi homolognih kromosoma smještaju se u ekvatorijalnu ravninu diobenog vretena
ANAFAZA I
- jedan kromosom svakog homolognog para putuje na suprotan pol diobenog vretena (broj kromosoma se reducira)
TELOFAZA I
- nastaju dvije stanice s polovičnim brojem dvostrukih kromosoma
Opiši mejozu II.
Ekvacijska dioba, razdvajanje sestrinskih kromatida u kojim su izmješani majčini i očevi dijelovi genoma. Odvija se na isti način kao mitoza. Nastaju 4 stanice (gamete) s polovičnim brojem kromosoma i različitom kombinacijom gena.
Kako se postiže ranolikosta gameta?
Crossin overom u profazi I i nasumičnom orijentacijom kromosoma u metafazi I i II.
Što je spermatogeneza, a što oogeneza?
Spermatogeneza - stvaranje spermija u muškim spolnim žlijezdama (sjemenicim)
Oogeneza - stvaranje jajne stanice u spolnim žlijezdama žene (jajnici ili ovariji)
