Sr 2 Flashcards
Opzet vereiste
willen en weten van iets
Aanmerkelijke kans
- Is afhankelijk van de omstandigheden van het geval + aard van de gedraging en omstandigheden waaronder deze is verricht Slaan met pistool
- ‘aanmerkelijke kans’ = reële, niet onwaarschijnlijke mogelijkheid + de geenszins als denkbeeldig te verwaarlozen kans
Bewust: normaliteitssyllogisme
- Ieder normaal mens weet dat… + verdachte is normaal
- ervaringsregels/ feiten v algemene bekendheid: [iets dat iedereen al weet zal verdachte ook weten]
Aanvaarden: uiterlijke verschijningsvormen
- ‘Bepaalde gedragingen kunnen naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als zo zeer gericht op een bepaald gevolg dat het niet anders kan zijn dan dat de verdachte de aanmerkelijke kans op het desbetreffende gevolg heeft aanvaard’
- Algemene ervaringsregel: ieder normaal mens die deze gedraging verricht, is zich niet alleen bewust van …, maar aanvaardt ook
Eisen voor Verontschuldigbare feitelijke dwaling
Componenten
Feitelijk: Verdachte dwaalt omtrent de feiten (‘iets niet weet’)
* B.v. knecht wist niet dat melk was aangelengd
Normatief: dwaling is niet verwijtbaar, niet aan zijn schuld te wijten, is verontschuldigbaar (‘verschoonbaar’) – de dwaling moet niet verwijtbaar zijn
* Onderzoeksplicht
Eisen voor psychische stoornis
- Moet spraken zijn van een psychische stoornis?
- Oorzakelijk/ causaal verband tussen stoornis en begaan van feit?
* Deskundige zal de rechter voorlichten of die stoornis van invloed op het begaan van het feit? - Reden om feit vanwege de stoornis niet toe te rekenen?
Ben je verwijtbaar in die toestand gekomen?
- niet kon begrijpen dat dat feit wederrechtelijk was (cognitief gebrek) of
niet in staat was in overeenstemming te handelen met zijn begrip van de wederrechtelijkheid van dat feit (volitief gebrek: niet vrij om wil te bepalen)
- Kan wel toerekenbaar zijn – omdat het een normatieve vraag is
B.v. culpa in causa – ben je verwijtbaar in die toestand gekomen?
Als je niet verwijtbaar in die toestand bent gekomen ook al weet je niet wat je in die toestand zou doen
(Het is niet vereist dat je het kon voorzien dat je deze strafbare feiten zou plegen)
psychische stoornis opzet wegneemt?
Arrest Tolbert
- Psychische stoornis neemt opzet weg ‘indien bij de verdachte ten tijde van zijn handelen ieder inzicht in de draagwijdte van zijn gedragingen en de mogelijke gevolgen zou hebben ontbroken’
schuld eisen
Onvoorzichtig gedrag?
- Voorzienbaarheid: Kon en behoorde de dader het (onwenselijke) gevolg van zijn gedraging te voorzien?
JA indien een normaal mens het gevolg kon en behoorde te voorzien
JA indien een concreet gedragsvoorschrift (bijvoorbeeld een wettelijk voorschrift, maar dat hoeft niet)
- Was er (dus) ook de plicht om de gedraging achterwege te laten (wederrechtelijk)?
NEE indien met de gedraging een geoorloofd risico werd genomen
NEE indien er sprake was van een rechtvaardigingsgrond voor de gedraging
Aanmerkelijke mate?
- Is het onvoorzichtige gedrag van voldoende gewicht om ‘aanmerkelijk’ te kunnen worden genoemd?
Wat verwachten we van de normaal voorzichtige mens (en niet de meest voorzichtige mens)
Verwijtbaar?
- Kon van de dader worden gevergd dat hij anders handelde (e.e.a. ‘vermijdbaar’?)
NEE indien er sprake was van een schulduitsluitingsgrond
Verpleegsterarrest – strafuitsluitingsgrond = bewijsverweer
Noodweer – rechtvaardiginggrond
De aanval
1. Aanranding van lijf, eerbaarheid, goed – van jezelf of een ander
2. Aanranding is ogenblikkelijk
- Overzichtsarrest: ‘Van een “ogenblikkelijke” aanranding = onmiddellijk dreigend gevaar voor een aanranding.’
Maar enkele vrees voor zo’n aanranding is daartoe echter niet voldoende.
- En aanranding is nog niet afgelopen
3. Aanranding is wederrechtelijk
De verdediging Overzichtsarrest
1. Verdediging is noodzakelijk (eis van subsidiariteit)
- Wanneer verdediging noodzakelijk?
Feitelijk onmogelijk om aan de aanranding te onttrekken (vluchten)
of
Onttrekking aan aanranding wel mogelijk, maar wordt niet gevergd arrest Boze buurman
2. De verdediging: Gegeven noodweersituatie: was begaan strafbaar feit geboden? (Proportionaliteit eis)
- Verdediging moeten niet tot een onredelijke verhouding staan tot de aanranding Overzichtsarrest
3. [Culpa in causa]
- Schuld aan dat er een aanranding is gekomen
- Wanneer staat culpa in causa (‘schuld aan de oorzaak’) bij de verdachte/aangerande aan noodweer(exces) in de weg?
- Hangt af van de omstandigheden:
o B.v. aanranding uitlokt Overzichtsarrest
Noodweerexces – schulduitsluitingsgrond
Vereisten noodweerexces: Overschrijding grenzen noodzakelijke verdediging als gevolg van een hevige gemoedsbeweging
1. De aanval
- Aanranding van lijf, eerbaarheid, goed
- Aanranding is ogenblikkelijk?
- Aanranding is wederrechtelijk
2. De verdediging
- Verdediging is noodzakelijk (eis van subsidiariteit) of noodzakelijk zijn geweest
- De verdediging: Gegeven noodweersituatie: was begaan strafbaar feit geboden? (Proportionaliteit eis)
3. Dubbele causaliteit’:
- Aanranding veroorzaakt hevige gemoedsbeweging
Overzichtsarrest moet van doorslaggevend belang geweest zijn.
Andere factoren kunnen hebben bijgedragen aan het ontstaan van die hevige gemoedsbeweging
B.v. psychische stoornis maar mag niet doorslaggevend zijn
- Hevige gemoedsbeweging veroorzaakt overschrijding van de grenzen tot onmiddellijk gevolg
Intensief exces
De aanval
- Aanranding van lijf, eerbaarheid, goed
- Aanranding is ogenblikkelijk
- Aanranding is wederrechtelijk
De verdediging
- Verdediging is noodzakelijk (eis van subsidiariteit)
- Maar niet proportioneel – te intensief
Extensief exces: 1e graad
De aanval
- Aanranding van lijf, eerbaarheid, goed
- Aanranding is ogenblikkelijk
- Aanranding is wederrechtelijk
De verdediging
- Verdediging is noodzakelijk (eis van subsidiariteit) of noodzakelijk zijn geweest
- Maar niet proportioneel – gaat te lang door
Extensief exces: 2e graad (tardief exces):
De aanval
- Aanranding van lijf, eerbaarheid, goed
- Aanranding is niet ogenblikkelijk
- Aanranding is wederrechtelijk
De verdediging
- Verdediging is noodzakelijk (eis van subsidiariteit) of noodzakelijk zijn geweest
- Proportioneel
Poging algemene vereisten
- Misdrijf – moet gaan over iemand die een misdrijf wil plegen
- Voornemen – opzet om dat misdrijf te plegen
- Begin van uitvoering Cito-arrest
- Naar hun uiterlijke verschijningsvorm moeten worden beschouwd als te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf
uiterlijke verschijningsvorm’?
o Niet alleen wat iedereen ter plekke kan zien, maar ook wat achteraf objectief komt vast te staan/ “wat zeggen die gedragingen als ik alles weet?” Arrest Videodozen
- Wanneer ‘gedraging naar uiterlijke verschijningsvorm gericht op voltooiing van het misdrijf’?
Soms biedt delictsomschrijving/ bestanddelen aanknopingspunt:
- Hangt af van concrete omstandigheden van het geval Poging tot bevrijding
* Belangrijke beoordelingsfactor is hoe dicht de vastgestelde gedragingen bij de voltooiing van het voorgenomen misdrijf lagen
o tijd en/of plaats + hoe concreet deze daarop waren gericht (grote afstand in tijd/plaats kan gecompenseerd worden door concrete gerichtheid)
o een samenstel van gedragingen, met inbegrip van die van eventuele deelnemers
niet alleen naar verdachte gedraging kijken maar ook deelnemers b.v. stond klaar met auto
o Aard van het misdrijf kan van belang zijn, maar niet noodzakelijk is dat al een bestanddeel van het misdrijf is vervuld.
Ondeugdelijke poging
Relatief ondeugdelijk: winkella blijkt leeg te zijn = strafbare poging tot diefstal
Absoluut ondeugdelijk: beoogde slachtoffer blijkt al overleden vóór begin van uitvoering = straffeloze poging tot doodslag (of zware mishandeling of verkrachting)
Vrijwillige terugtred art. 46b Sr
Terugtreden door omstandigheden deels afhankelijk, deels onafhankelijk van wil van verdachte
- Baby Eemskanaal – nat/ koud (onafhankelijk) maar enkele feit dat externe factoren een rol hebben gespeelt zegt niet dat er geen spraken zou kunnen zijn van vrijwillige terugtred
- Formule van Frank:
Vrijwillig terugtreden indien de dader dacht: ik kan wel verder, maar ik wil niet.
Niet vrijwillig terugtreden indien hij dacht: ik wil wel verder, maar ik kan niet.
- Maatstaf: Wat doet een ‘redelijk denkend misdadiger’
Vrijwillig terugtreden bij voltooide poging? Remkabel
- moet iets doen om de voltooiing te belemmeren. van belang dat de gedraging naar aard en tijdstip geschikt is om de voltooiing te belemmeren
Voorbereiding vereisten
- Voorbereiding van misdrijf 8 jaar of meer
- Voorbereidingsgedraging verrichten: verwerft, voorhanden heeft enz
- Met voorbereidingsmiddel: voorwerpen (incl. geld, lid 5), stoffen, informatiedragers, enz.
- Middel is bestemd tot begaan van misdrijf
—een middel is bestemd tot het begaan van het misdrijf indien het naar zijn uiterlijke verschijningsvorm ten tijde van het handelen dienstig kan zijn voor het misdadige doel dat de verdachte met het gebruik van dat middel voor ogen had’
——–‘voor het misdadige doel’ – criminele intentie kan toelichten of ‘onschuldig’ middel bestemd is tot begaan van misdrijf b.v. keukenmes
—Begaan van misdrijf
——–2 interpretatiemethode in artikel - Functionele interpretatie – heeft een functie in het geheel tot het begaan tot het misdrijf
- Temporele interpretatie – ten tijde van het begaan van het misdrijf
- Opzettelijk
- Relatief of absoluut ondeugdelijk?
- Vrijwillige terugtred mogelijk, art. 46b Sr
Functioneel daderschap natuurlijke persoon criteria
- Wie is normadressaat?
- Zo ja: hééft rechtspersoon het delict gepleegd?
–Objectieve delictsgedraging verricht?
—-IJzerdraadcriteria: kunnen beschikken over en aanvaarden van verboden gedraging [Beschikkingsbevoegdheid = Zeggenschap over plaatsvinden van verboden gedraging + Aanvaarden = Niet betrachten van de zorg die in redelijkheid van de verdachte kon worden gevergd met het oog op de voorkoming van de gedraging
– Eventueel: subjectieve bestanddelen vervuld? – Opzettelijk [Functionele dader moet zélf opzet hebben]