Spraakkenmerken Flashcards
spastische dysartrie
geven zelf aan dat het traag / vermoeiend is om te spreken
alle spraakcomponenten betrokken
- ademhaling: verminderd
- fonatie: stem vaak groot probleem (hees / gespannen / lage toonhoogte)
- resonantie: hypernasaliteit
- articulatie: onnauwkeurig
- prosodie: traag, monotoon, korte zinnen, te veel nadruk
slappe dysartrie
afhankelijk van uitval craniale zenuw(en)
- trigeminus V = articulatie (kaak / sensibiliteit)
- facialis VII = articulatie (lippen)
- glossopharyngeus IX / vagus X = hypernasaliteit / articulatie (plofklanken) / stem
- hypoglossus XII = korte zinnen / traag tempo
atactische dysartrie
- slepende spraak: “alsof ik gedronken heb”
- op wang bijten
- vertragen = betere spraak
- meest aangetaste spraakcomponenten
o articulatie
⇾ onregelmatig
⇾ vocalen vervormen
⇾ telescopie
o prosodie
⇾ traag tempo
⇾ gelijkmatige / overdreven nadruk
⇾ overdreven luidheidsvariaties
UUMN dysartrie
- niet zo ernstige dysartrie
- meest gestoorde spraakcomponenten
o articulatie: onnauwkeurige consonanten
o prosodie: vertraagd tempo - zwakte
- soms ook spasticiteit / coördinatieproblemen merk je in diadochokinese
hyperkinetische dysartrie
heel heterogeen!
- welke bewegingen zijn er
- welke spieren zijn aangetast
- alle spraakcomponenten kunnen aangetast zijn
- soms beperkt tot fonatie
⟹ observatie van bewegingen = belangrijk voor diagnose!
hypokinetische dysartrie
- meest gestoorde spraakcomponenten
o stem
⇾ hees ⇾ hypo
⇾ gespannen ⇾ hyper
⇾ borrelig
⇾ zacht
⇾ neiging tot hogere toonhoogte
o articulatie
⇾ klein
⇾ binnensmonds
o prosodie
⇾ monotoon
⇾ soms festinaties (neiging om te versnellen met kleiner bereik van beweging - onwillekeurig herhalen
o iteraties = syllaben / klanken
o palilalie = woorden / zinsdelen / zinnen (steeds sneller en stiller) - moeilijk om te starten maar eens ze begonnen zijn moeilijk om te stoppen
- enig dysartrietype waar versnelde spraak mogelijk is
gemengde dysartrie
- meest voorkomend = SLAP + SPASTISCH
- bijkomende stoornissen = afhankelijk van lokalisatie