Sözlü Flashcards
Kopmuş bir bacak nasıl transfer edilir?
Temizlenir.
Kopan parça gazlı beze alındıktan sonra bir poşete konularak ağzı bağlanır, içinde buz ve su olan başka bir poşete konur.
El cerrahisi tanımı:
Boyun kökünden parmak ucuna her türlü cilt ve yumuşak doku, sinir, kas, kemik vb doku rekonstrüksiyonları.
Dirsek ve dirsek altı her türlü cilt, yumuşak doku, kemik tendon, damar, sinir yaralanma ve defektleri.
Ön kolun esas fleksörü:
M.brachialis
Fleksörler: m.deltoideus, m.biceps brachii, m.coracobrachialis, m.pectoralis major.
Ön kol: m.brachialis, m.biceps brachii, m.brachioradialis, m.pronator teres.
Gece ağrısı yapan 3 hastalık:
Ankilozan spondilit
Dejeneratif disk hastalığı
Skolyoz
Phalen ve allen testleri:
Allen: El veya ayak bileği gibi çift damarlı bölgelerde arterlerin kanlanmasını anlamaya yarayan test. Radial ve ulnar artere bası yapılır, hastaya avucunu açıp kapatması söylenir, kan akımı azaldığı için el soluklaşır. Bu arterlerden tek tek elimizi çekip kanlanması değerlendirilir.
Phalen: Eller max fleksiyonda 1 dk bekletilir. Median sinir trasesinde ağrı, uyuşma, hissizlik olursa test pozitiftir. Karpal tünelde.
Displazi nedir:
Kemik ve kıkırdağın anormal gelişmesi, büyüme, yoğunluk, organizasyon bozukluğu. Boy kısalığı Bağ gevşekliği Göğüs duvarı anormallikleri Kaslarda hipotoni Büyük kafa Alt ekst dizilim bozukluğu Polidaktili Orantısız cücelik
Legg-calve perthes:
Femur başı kemikleşme merkezinin (epifiz) avasküler nekrozudur. Ölü kemiğin ortadan kaldırılması ve sonrasında yeni kemik oluşumuyla seyreden ve yeniden şekillenme süreci iskelet gelişimi tamamlanana dek süren bir hastalıktır. 1-8 yaş sık. E>K.
Klinik: topallama, aktiviteyle artan dinlenmeyle azalan kaşıkta kalça önünde diz çevresinde büyük torakanter çevresinde ağrı. Kalça abdüksiyon ve iç rotasyonu kısıtlı.
İyi prognoz: <6 yaş, erkek, kısa hastalık süresi, grup a.
Sınıflama: Grup a, dış kolonda yükseklik kaybı yok.
Grup b, dış kolonda yükseklik kaybı var ama %50
örtüm tedavisi (femoral, iliak osteotomi)
Grup c: izlem, semptomatik (dinlenme, NSAİİ, traksiyon, ağırlık verme kısıtlaması)
Tırnak enf:
Paronişiya: tırnak yatağı çevresinin enfeksiyonu, distal kısım şiş kızarık ağrılı, en sık staf aureus, erken dönemde ab, antiinf, soğuk uygulama. Geç drenaj.
Felon: parmağın distal kısım pulpasının penetran yaralanma sonucu enf’u.
Karpal tünel send:
Median sinir sıkışması.
Klinik: Gece ağrısı, parmaklarda karıncalanma, hissizlik, tenar atrofi, yalancı opozisyon.
Td: NSAİİ, lokal kortizon, cerrahi.
De Quarvain tenosinoviti ve tedavisi:
1.dorsal kompartmanda APL ve EPB tendonlarının stenozan tenosinoviti.
Td: NSAİİ, kortizon, cerrahi.
Açık kırıkların td sınıflaması:
Tip 1: <1cm yaralar. Kontaminasyon derecesi ve kas hasarı minimal.
Tip 2:1-10 cm’lik yaralar. Yaralanma ve kontaminasyon riski orta.
Tip 3: >10 cm yaralar. Yüksek enerjili yaralanma ile olur. Yumuşak doku yaralanması fazladır. Kontaminasyon riski fazla.
Debridman, kırık redüksiyonu, yaranın kapatılması, eksternal fiksatör, enf profilaksisi (clostridium ve tetanoz)
Kaza yerinde: ABC, yara yeri temiz pansumanla kapatılır, kırık tespit edilip merkeze yollanır.
Ameliyat hazırlığı: Ekstremite antiseptikle temizlenir, hasta steril örtülür, şok td’ye devam edilir.
Yara debridmanı: bol sf ile yıkanarak yabancı cisimler uzaklaştırılır, ölü dokular eksite edilir, küçük serbest kemik parçaları uzaklaştırılır.
Yara kapatılması: Yara temizse kapatılır, yara kirliyse açık bırakılır ve tekrarlayan debridmanlar sonrası 5-7 gün sonra kapatlır.
Kırık stabilizasyonu: alçı, traksiyon, internal ve eksternal fiksatörler.
Enf profilaksisi: Geniş spektrumlu ab.
Galeazzi kırığı ve tedavisi:
Radius 1/3 distal cisim kırığı+distal radioulnar eklem çıkığı.
Td: Konservatif. Ulna distal çıkık redükte edilir.
Vertebra kırığı:
Komplike kırıklar: hiperekstansiyon zorlanması, ön kolon kırık.
Burst kırığı: aksiyle yüklenme sonucu, ön+orta kolon kırık, nörolojik lezyon riski fazla, interpediküler mesafe artmış.
Emniyet kemeri kırıkları: ön kolonda fleksiyon, orta ve arka kolonda distraksiyon.
Kırıklı çıkıklar: fleksiyon, rotasyon, distraksiyon, en instabl kırık, nörolojik lezyon riski en fazla.
Fm: nörolojik değerlendirme, kas gücü, bulbokavernöz refleks, sakral spearing.
Cerrahi end: Nörolojik lezyon varlığı, kırıklı çıkık, en az 2 kolonun kırığı. >%50 çökme gösteren. >30 derece kifoz ve kompresyon kırıkları. Torakolomber birleşmedeki multiple kırıklar.
Kompartman sendromu:
Rijid osseofasyal dokuların çevrelediği kompartmanlar içerisindeki basıncın artmasına bağlı dokuların mikrosirkülasyon ve fonksiyonlarının kaybı.
5P (HASAN): hissizlik, ağrı, solukluk, adele felci, nabızsızlık.
Td: acil olarak fasyotomi kompartmanın dekompresyonu.
En çok yapan kemikler: tibia cisim kırığı, tarsometatarsal eklem yaralanması, humerus suprakondiler kırığı, ön kol kırığı.
Septik artrit:
Eklemlerde mikroorganizmaların oluşturduğu sinovia ve sinoviyal sıvının enf enfekte olması sonucu oluşan pyojenik enfeksiyon.
En sık çocuklarda kalça, erişkinde diz tutulur.
Eklem içinde bakteri artışı, sinovit, sinovial sıvı artışı, püy oluşumu.
Klinik: ateş, ekstremite üzerine basamamak, 40mm/saat üzeri sedim, 12000 hücre/ml beyaz küre, eklemde kızarıklık, şişme, hassasiyet.
Tanı: ponksiyonla alınan eklem sıvısında 50.000/ml fazla lökositoz. Gram boyama, kültür. X-ray’de eklem aralığı artmış.
Td: ab+eklem drenajı+rehabilitasyon
Td amaçları: sepsis kontrolü ve uygun ab td, eklem drenajı, ağrı gider, eklem anatomik yapının korunması.
Gkd:
RF: pozitif aile öyküsü, doğum öncesi makat duruş, çoğul gebelik, oligohidramnioz, ilk doğum, kız çocuk, beyaz ırk, kundak uygulanan bebekler, mekanik yapısal faktörler, kalçaların ekstansiyon-adduksiyona zorlandığı her durum.
Tanı: RF taşıyan ve en az 1 fm bulgusu olan bebek aksi ispatlanana kadar gkd kabul edilir. İlk 6 ay kalça usg altın standart. 6 aydan sonra ön arka pelvis grafisi.
Td: İlk 6 ay evde dinamik veya statik ortez, 6-18 ay kapalı açık redüksiyon, >6y düzeltici osteotomi, dirençli olgularda total kalça artroplastisi.
Ayak arkları kaç tanedir:
Medial longitudinal ark Lateral longitudinal ark Transvers ark (anterior, mid, posterior)
Boksör kırığı:
- Ve 5. Metakarpal boyun kırığı.
Td: atel (konservatif)
Kırık cerrahisi komponentleri:
Şok Akut sıkıntılı solunum send DVT Tetanoz Kompartman send Kas-iskelet sist enf Kaynama gecikmesi Kaynamama Deformiteli kaynama Avasküler nekroz (kanlanma az humerus boyun, femur boyun, talus boyun, scafoid) Travmatik ossifikasyon Refleks sempatik distrofi
Kırıklarda cerrahi td end:
Açık redüksiyon başarısız ise Eklem içi kırıklar Avülsiyon kırıklar İnstabil kırıklar Kötü ve yavaş kaynayan kırıklar Patolojik kırıklar Multiple kırıklar Bakım güçlüğü olan kırıklar.
Monteggia kırığı td elin duruşu şekli:
Ulna cisim kırığı+prox radioulnar eklem çıkık.
Erişkin cerrahi, çocuk kapalı redüksiyon+uzun kol sirküler alçı.
Öncellikle radius başı çıkığı redükte.
Legg-Calve-perthes:
Femur başı avasküler nekrozu.
Bulgular: Ağrı, sinsi topallama, abdüksiyon ve iç rotasyon kısıtlı, trandelenburg pozitif.
Dönemler: sinovit dönemi (1-3 hafta), avn dönemi (6 ay-1yıl), rejenerasyon dönemi, rezidüel dönem (kalıcı sekel dn)
Kötü prognoz: ileri yaş, femur başının %50’den fazla tutulumu, kadın cinsiyet, kalça hareket kısıtlılığı.
Td: İstirahat, hareket restorasyonu, femur başının asetabulum dışına taşmasının önlenmesi, iyi prog konsertvatif, kötüde cerrahi.
Ön kol kırığına erişkinde yaklaşım, çocuktan farkı:
Ön kol çift kemik kırıkları
Monteggia:ulna kırık+proksimal radioulnar eklem çıkık
Galeazzi: radius orta-alt 1/3’ü kırık+distal radioulnar eklem çıkık
Direkt mekanizma erişkin yüksek enerjili travma ile
İndirekt mekanizma çocuk açık el üzerine düşme ile
Td: erişkin cerrahi, çocuk konservatif.
Komplikasyonları: yanlış kaynama, kompartman send, enf, damar-sinir yaralanması, radioulnar sinositoz.
Millet finger:
Çekiç parmak.
Distal flanksın fleksiyon deformitesi.
Td: 6-8 hafta splint, intramedüller çivileme.
