skład chemiczny organizmów Flashcards
hierarchiczna organizacja budowy organizmów
komórka-> tkanka-> narząd-> układ narządów-> organizm
makroelementy
powyżej 0,01% suchej masy
Na, Mg, K, Ca, Cl
pierwiastki biogenne: H, O, P, S, N, C
wodór H
tlen O
węgiel C
wchodzą w skład podstawowych związków chemicznych
są materiałem służącym do budowy struktur komórkowych
azot N
składnik aminokwasów, nukleotydów, kwasów nukleinowych, ATP, neuroprzekaźników
niedobór: żółknięcie liści u roślin, zanik mięśni u zwierząt
siarka S
składnik niektórych aminokwasów: metionina, cysteina
tworzy mostki dwusiarczkowe (3rzedowe białka)
fosfor P
wchodzi w skład nukleotydów, kwasów nukleinowych, fosfolipidów, fosfoprotein
wapń Ca
składnik szkieletów zwierząt, niezbędny w funkcjonowaniu komórkę mięśniowych i nerwowych, bierze udział w krzepnięciu krwi, składnik pektyn i ściany komórkowej roślin
niedobór: krzywica, osteoporoza, próchnica, zaburzenia krzepnięcia krwi, drgawki i skurcze mięśni
nieprawidłowy wzrost i martwica organów roślinnych, zakłócenia gospodarki wodnej
magnez Mg
składnik kości, aktywator enzymów, niezbędny do uzyskiwania ATP i syntezy białek, składnik chlorofilu
niedobór: zwiększenie pobudliwości komórek nerwowych i mięśniowych, zaburzenia rytmu pracy serca
zahamowanie fotosyntezy, chloroza, wiednięcie
chlor Cl
odpowiada za równowagę wodno-mineralną, składnik kwasu solnego (sok żołądkowy), foteliza wody w fazie jasnej fotosyntezy
niedobór: zaburzenia trawienia, zaburzenia gospodarki wodno-mineralnej
zaburzenia przebiegu fotosyntezy
potas K
przewodzenie impulsów nerwowych, wpływa na skurcze mięśni, składnik płynów ustrojowych, aktywator enzymów u roślin
niedobór: zaburzenia rytmu pracy serca, osłabienie mięśni
żółknięcie liści, więdniecie rośliny, zahamowanie wzrostu korzeni i pędów
sód Na
przewodzenie impulsów nerwowych, składnik płynów ustrojowych
niedobór: utrata pobudliwości komórek nerwowych
u roślin praktycznie nie występuje
mikroelementy
występują poniżej 0,01% suchej masy
Cr, Mn, Fe, Co, Cu, Zn, Se, B, F, Al, Si, Mo, Cd, Sn, I (15)
żelazo Fe
składnik białek złożonych transportujących i magazynujących tlen, składnik wielu enzymów
niedobór: osłabienie, anemia, zaburzenia rytmu pracy serca, zakłócenie procesu oddychania komórkowego
zakłócenie przebiegu fotosyntezy i oddychania komórkowego, żółknięcie liści
jod I
składnik hormonów tarczycy
niedobór: powiększenie tarczycy, niedorozwój umysłowy
u roślin nieznane
miedź Cu
składnik enzymów i hemocyjaniny, uczestniczy w syntezie hemoglobiny i chlorofilu
niedobór: anemia, odbarwienia włosów i paznokci
zwijanie i więdniecie liści
kobalt Co
składnik witaminy B12
niedobór: niedokrwistość złośliwa,
fluor F
buduje kości
składnik szkliwa zębów
niedobór: próchnica zębów
u roślin nieznane
rola wody
w temp. p. jest cieczą-> płynne środowisko wewnątrz komórek, środowisko życia organizmów wodnych
mniejsza gęstość w stanie stałym-> lód tworzy się tylko na powierzchni zbiorników
b. dobry rozpuszczalnik związków polarnych i jonowych-> środowisko reakcji chemicznych w komórkach, główna substancja transportującą w organizmach
zdolność do kohezji i adhezji-> umożliwia podnoszenie się wody w kapilarach wbrew grawitacji
wysokie napięcie powierzchniowe-> na powierzchni wody mogą utrzymywać się małe organizmy
duże ciepło parowania (zmiana stanie skupienia) -> ogromna rola w termoregulacji organizmów
duże ciepło właściwe (zmiana temp)-> zapewnia stabilne warunki życia, obecna w organizmach zapewnia brak nagłych zmian temperatury
większa gęstość niż powietrza-> utrzymywanie się w wodzie bardzo dużych organizmów
mało ściśliwa-> utrzymuje jędrność komórek
reaktywna-> jest substratem i produktem
sole mineralne
regulują stan uwodnienia komórek,
aktywują enzymy,
warunkują odpowiedni przebieg procesów fizjologicznych,
są fizjologicznymi układami buforowymi (stałe pH)
