Shteti dhe institucionet ne periudhen liberale Flashcards
Cka osht shteti liberal?
Shteti liberal ne thelb eshte institucion i cili themelohet mbi parimet e lirise dhe barazise, te lirive qytetare dhe politike, te sovranitetit shtetëror, te kushtetutshmērisë, te parlamentarizmit etj. Te qarkullimit te lire te njerezve si dhe krijimin dhe pronesine e vlerave shpirterore. Liria per te poseduar prone private dhe te pacenueshme, pjesemarrja ne ekonomine e tregut etj.
Cilat jane parimet mbi te cilat ndertohet shteti liberal?
Parimi i lirive dhe barasize se te drejtave te njeriut, parimin e sovranitetit, parimi i kushtetuetshmerise, shume partive, parlamentarizmit, parimit te ndarjes se pushtetit dhe parimi i perfaqesimit te popullit.
Cfare lloje te kushtetutave kemi per nga lloji i tyre, nga nxjerrja dhe nga qendrueshmeria
Dy lloje te kushtetutave: historike dhe te shkruara; historikja nuk gjendet ne tekst dhe te shkruarat gjenden.
Per nga menyra e nxjerrjes: permes parlamentit dhe referendumit te popullit.
Qendrueshmeria: rigoroze dhe fleksibile
Sa modele te shumepartishmerise kemi
Tipi bipatrist dhe polipartist (dy dhe shume parti)
Cka osht statute law
Statuse law osht osht e drejta ligjore, e cila eshte e shkruar dhe e cila shfaqet si burim i se drejtes ne shtetet me sistem ligjor anglo-sakson. Me Statute Laë kuptojmë një sistem të posaçëm të burimeve të së drejtës që rrejedhin si rezultat i aktivitetit legjislativ të mbretërve anglez dhe të
parlamentit, dhe me të cilat janë rregulluar marrëdhënie të caktuara në fusha të ndryshme të së drejtës.
Cilat jane burimet e se drejtes ne sistemin evropian-kontinental
Ligjet, dekretligjet, e drejta zakonore, e drejta e recipuar romake dhe praktika gjyqesore.
Cilat jane deget e se drejtes ne shoqerine liberale?
E drejta civile, administrative, penale, nderkombtare publike dhe private
Cilat jane parimet mbi te cilat mbeshteten gjykatat borgjeze
Parimin e shumeshkallshmerise, pavarsise dhe territorialitetit ne gjyqesi
Cilat gjykata bejne perjashtim ndaj parimit te territorialitetit te gjyqesise
Gjykata politike dhe ushtarake
Cka eshte bill of rights dhe ne cilin vit i krijua
Bill of rights isht akt juriik i leshuar ne vitin 1689 nga vilhelm oranzh. Ky akt parashihte qe pushteti legjislativ te kalonte tek parlamenti dhe se mbreti nuk kishte te drejte te abrogonte/derogonte ose te nxjerre ligje pa pelqimin e parlamentit.
Cili osht dallimi ne mes te common law dhe statue law
Common law i referohet sistemi juridik anglo-sakson dhe e cila krijohet ne baze te gjykatave mbreterore ndersa statue law osht nje nder burimet e se drejtes angleze dhe qe krijohet prej aktivitetit legjislativ te mbretit, parlamentit dhe dhomave te tij te cilet rregullojne marrdhenie te caktuara ne fusha te ndryshme te se drejtes.
Cilat jane parimet mbi te cilat eshte formuar teksti i deklarates se shkruar amerikane
E drejta ne jete, liri dhe kerkim te fatit
Nga kush perbehet parlamenti britanez
Dhomat e ulet dhe e larte apo dhoma e lordeve dhe komunave
Nga kush perbehet kongresi amerikan
Nga dhoma e representuesve numri i te cilit varet nga madhesia e njersive federale ne amerike dhe nga senati numri i te cileve eshte statik: 2 kongresmene per njesi federale
Permes sa formave e shpreh kongresi amerikan veprimtarine e tij
4 formave:
Ligjet
Resolutat pajtimdhenes
resolutat e thjeshta
resolutat e perbashketa