Kreu 4 Flashcards
Cka osht shteti liberal?
shteti liberal esencën e qenies së vet e shpreh, pike sä pari, si institucion
ndertuar mbi parimet e lirisë dhe të barazisë së njerëzve para ligjit, té lirive qytetare
dhe politike, te sovranitetit shtetëror, te kushtetutshmērisë, te parlamentarizmit, tẽ
qarkullimit te lirë të njerëzve e të vlerave të tyre krijuese shpirtérore e materiale, të
disponimit tě lirë te pronës dhe tä pacenueshmärisë. së saj, te ekonomisë së tregut e tě
kontraktimit tö lirë et).
Cilat janë karakteristikat e shtetit dhe shoqerise liberale
a) E gjithë periudha mbështetjen e vetë themelore e gjen në mardheniet e reja ekonomike
b) Esenca e formacionit të ri, sidomos pronësisë private
c) shprehe konfrontet dhe prezencën e shtresave shoqërore si edhe luftën politike për primat brenda shtetit
ç) Për shkak të rrethanave ekonomike e politike përshkohet me komunikime të gjalla dhe tepër intensive ndërmjet qendrave të rëndësishme ekonomike.
d) Shekujt ë përshkojn ë riten dhe zhvillimin shtetit liberal dhe
bashkēkohës, në një konkurencë të madhe të dominimeve politike dhe
tyre, posaçërisht pas zbulimeve të mēdha ekonomike, do të kenë nxitjen gjeorafike, me tẽ cilat do tẽ hyhet nẽ vrapin e madh per sigurimin e kolonive të reja.
dh) Gjithä periudhën e shteteve liberale D posaçërisht shekuit D vonshäm të saj, e pärshkon nië garë e madhe ndërshtetërore brenda sistemit, e edhe nẽ relacion me bllokun e ish vendeve
tä Lindjes, 3 tẽ ashtuquajturave vendeve te “demokracisë popullore”, nä zhvillimin e proceseve tekniko-teknologjike, si shprehje e mendimit tä avancuar shkencor në gjitha fushat.
e) Shteti liberal, si shprehje e një varianti tẽ tě ndërtimit tä shoqërisẽ njerëzore, ve nẽ dimensione tä qarta relacionet me kishěn dhe institucionet e saj.
Ne procesin transformimit tä shteteve feudale nä shtete liberale do tẽ
mbesin, karshi shteteve tä tiera, edhe një varg shtetesh nä mes rrugë-midis
periudhës feudale dhe asajl borgjeze
Ne sa periudha te zhvillimit ka kapercyer shoqeria?
3 periudha:
-Periudha e pare (periudha e liberalizimit borgjez) ku shteti nuk nderhyne ne punet e ekonomise dhe zgjate deri ne shekullin XIX.
-Periudha e dyte (Imperializmi) fillon ne vitet e 70ta te shekullit te XIX dhe mbaron ne luften e pare boterore. Imperializimi karakterizohet me zgjerim te territoreve: Anglia, Franca, Gjermania, AustroHungaria Rusia. Blloku qendror (Gjermani, AustroHungari dhe Itali) vs Blloku i Antantes (Angli, France dhe me vone Rusi)
-Periudha e trete (Prej WW1 deri me sot) dhe konsiderohet si periudha e shtetit modern apo bashkohes
-Nen faza e pare: Prej WW1 deri ne
WW2. (prej monarkise ne komunizem)
-Nenfaza e dyte: Prej WW2 deri me sot
(prej komunizmit ne demokraci)
Pervec monarkise absolute, cfare trajta te tjera te monarkise hasim ne fazen e revulucioneve
Monraki kushtetuse dhe parlamentare
Trajtat republikane ne fazen e revolucionit?
Republika parlamentare dhe presidenciale
Cka jane shtete unitare dhe te perbera
Unitare shtetet pa njeris te decentralizuara tperbera e kunderta
Cila jane parimet mbi te cilat mbeshtetet rregullimi i shtetit modern dhe liberal?
1.Parimi mbi lirine dhe barazine e njeriut
2.Parimi i sovranitetit (shkurtimisht shpreh karakterin suprem te pushtetit shteteror, apo teresine e ketij pushtetit brenda kufive te shtetit dhe pavarsise ne krahasim me shtetet e tjera. Si derivim te termit praim te sovranitetit kemi sovranitetin nacional dhe ate popullor)
3.Parimi i konstitucionalizmit (vision i krijimit te nje akti juridik i cili eshte ne lufte me shoqeriine absolute dhe regjimeve te saj. )
4. Parimi i ndarjes se pushteteve
5.Parimi i perfaqesimit te popullit
6..Parimi i shumepartishmerise
Si ndahen kushtetutat per nga kohelindja dhe tipi i tyre?
Kohelindja: Hisotrike dhe te shkruara
Tipi: Shkurte dhe te gjate si dhe rigjide dhe elastike.
