Semestr II Flashcards
koniec sredniowiecza
“ 1453: Upadek konstantynopola
1450: wynalezienie czcionki
1493: odkrycie Ameryki”
Leszek Kojzer
(ur. 11 sierpnia 1944 w Milanówku, zm.2016 w Łodzi[1]) – polski profesor archeologii, specjalista w dziedzinie budownictwa i architektury obronnej i rezydencjonalnej na ziemiach polskich w okresie średniowiecza i nowożytności.
Pfaltz
“pałac, funkcje rezydencjonalne
Średniowieczne Niemcy: umocnione dwory królewskie z włościami, gdzie odbywłay się zjazdy; najczęściej budowane w ośrodkach władzy świeckiej – protomiasta, cesarskie, królewskie, ale też biskupie. (np. Akwizgran, Goslar)
“
Reichsburg
“głównie okres sztaufijski
samotne zamki wzniesiona na wzgórzach, nieraz używane do polowania. Sieć osadnicza to wieś a nie proto-miasto”
Akwizgran
"Przełom Viii-iX wiek (ok. 800) - Wzniesiony przez Karola Wielkiego, na wzór rzymskich pałaców, w miejsce wcześniejszego dworu. - Na planie centralnym - Aula I Capella - Solaria "
Goslar
“Xi wiek, okres Ottoński (Salicki)
Wzniesiony przez Henryka II w górniczym mieście Goslar
Aula I Capella
Kaplica na planie centralnym
Aula: 2 koniugacje. Solaria
Obrona: Aktywa - okna strzelnicze, pasywna - masywny parter
“
Eger
“Ok. 1180, okres Staufijski
Wzniesione przez cesarza Fryderyka I Barborossę w Chebie
z kamienia
Aula - malowidla, duże okna, okulusy. Dwie koniugacje. Brak solarium
Kaplica - plan centralny
“
Zamek książęcy Wrocław
“Okres Sztauficki – 1 połowa Xiii w
(?) książę Bolesław Wysoki, rozbudowuje Henryk Brodaty
niewielkie ruiny fundamentów
Aula - wieża mieszkalna,
Kaplica - plan centralny
Istnienie niedużego budynku - może klasztoru
Wały (nie znaleziono wczesnych murów kamiennych)
“
Małgorzata Chorowska
historyk architektury z politechniki wrosławskiej. Badanie cegieł. Zmiana datowanie oraz funkcjinalności elementów budowli
Legnica
“Okres Sztauficki
Bolesław rozpoczyna budowe, Hanryk Brodaty rozbudowuje.
Aula - 3 koniugacje - im wyżej tym większe okna. 1sza k - małe okna wentylacyjne. Duże okna - sala reprezentacyjna. Małe okna - prywatne pomieszczenia mieszkalne
Kaplica - Centralna na planie 6-boku
obrona: mury na uprzednich wałach, fosa
2 wieże (potem rozbudowywane)
zielona komnata”
Kyffhausen
“Zbudowany przez króla Lotara von Supplinburg, ukończone u schyłku Xii wieku przez Fryderyka I Barbarosse.
Górny (Lewy) Środkowy, Dolny (prawy)
Zamek Dolny - Budowa Kaplicy na planie podłóżnym nie centralnym
“
Zamek Lenno
“Okres Stauficki, koniec Xii/Xiii w
3 fazy rozbudowania.
Wg. Hohorowskiej – najstarszy jest romański domek, potem kaplica, potem 6boczna wieża i 4boczna wieża mieszkalna w narożniku
zamek we Wleniu obok miejscowości Lwówka Śląskiego, nad rzeką bóbr
Zbudowany przez Bolesława Wysokiego, kontynuowany przez Jenryka Brodatego.
Zamek Kamienny.
Trzy najstarsze elementy: budynek prostokątny, kaplica na planie podłużnym, wieża (pozostałości przy nowszej wieży)”
Regale Zamkowe
Monopol/przywilej władcy»_space; tylko on może budować zamek albo przekazać komóś prawo do zbudowania zamku. (pozwolenia najczęściej dotyczyły reihsburgów – pfalze najpierw były tylko królewskie, potem pojawiają się pfalze biskupów.
Zwierciadło Saskie
“Prawa lenne. Różne drobiazgi na temat własności itp.
Na zdjęciu – element dotyczący zamków:
Ilustrowanie tego co może się zdażyć jeśli ktoś zbuduje miasta bez pozwolenia władcy.
“
Donjon
“wieże mieszkalne, najpierw we Francji - X w (wracają XiVw), potem wysp Brytyjskich - Xi-Xii w, Niemcy - koniec Xi w, Polska - Xiii w
Przeznaczone od początku do zamieszkania. Duże obiekty. Miały elementy obronne.
Najstarsze – na prostokątach (może na wcześniejszych elementach Karolińskich)
“
Caen, Normandy
“Obwód obronny, wieża o funkcji mieszkalnej, obiekt sakralny (kaplica)
» idea podobna, mimo że nie Pfalz.
“
Donjon w Langeais
“koniec X wieku
Niżej – małe okna (z racjo obronnych), miejsca gospodarcze; wyżej – większe okna, miejsca mieszkalne
Plan: przypory w narożnikach (‘Lizen’)
“
Coucy (Aisne)
“Zniszczone w czasie wojny (niemcy wycofują się z Francji i ja niszczą)
Plany odbudowania, ale jeszcze nie doszły do skutku
Mury oparte na uwczesnych wałach. | Bardzo grube mury | Elementy obrony czynnej | Z wieży wiele wyjść na chodniki/mury obronne. | Na samej górze – jeszcze jedna koniugacja – strzelnice. Obrona czynna. | Wysoka koniugacja 3 – mieszkalna. | 2 koniugacja – z kominkiem | “
Tower of London
“Keep, 1077-1102.
Widać czworoboczniść i cztery wieże w narożnikach.
Rekonstrukcja Tower of London z końca Xi wieku:
Biforia – większe okna u góry | Budynek podłużny – Aula
Wysokie wejście – obronna forma. Schody drewniane – łatwo zniszcyć w razie ataku wroga.
Elementy obrony biernej : nad wodą, wysokie wejścia, wały, mury.
Element obrony czynnej –ściana wieży nieco ukośna – jak zrzucają elementy broniąc zamek – odbijają się od muru i uderzają wroga z dużą siłą.
ściana magistralna
Jak widać dziś + plany koniugacji:
W wieżyczkach – klatki schodowe. Tylko w jednej wieżyczce klatki schodowe na całą wysokość. Przejścia w grubości muru.
“
Rochester Castle, Kent
“Keep. 1 poł. Xii w.
4 wieże
Im wyższa koniugacja, tym więcej pomieszczeń w mórach.
Przejścia w murach. Okazałe okna.
PIC22 – podbijanie zamku
1. Wykop
2. Podpalenia»_space; osłabia budowe. Zapada się część obronna.
** często obrona zamku miała miejsce pod ziemią. (ustalano beczki z wodą i jak woda drżała – tam ktoś kopał)
“
Plan: przypory w narożnikach (‘Lizen’)
Wzmacnia zamek, bo najsłabsze są narożniki | Najpierw były czworo/wieloboczne. Potem – cylinder.
Okres LT A
“510/480-420
Kultura Lateńska
Groby Książęce”
