Paleolit Flashcards
• Otoczaki
(Oldewajska, Mode 1) - ‘chopper, chopping tool’
Dolny Paleolit
- 6-1.9 mln -> Etap Inicjalny
- 9-1.5 mln -> Etap Klasyczny -> redukcja bryły w kierunku bardziej zaostrzonym
• Pięściakowa
Aszelska, Mode 2
Dolny Paleolit
1.5 mln -> Etap przejściowy
1.7-1 mln -> Faza Wczesnoaszelska
1 mln-600 K -> Faza Środkowoaszelska (pięściaki bardziej wygładzone, ostrzejrze)
600-300K -> Faza Późnoaszelska (miekki tłuk/pośrednik, nowe techniki: Kombewa, Tabelbala)
W Europie: 1mln – 300K
• Mikrolityczna
Dolny Paleolit
1.93mln i później. ‘odpadki’
Paleolit Dolny
2.6mln – 300K – trwa 2.3 mln lat:
Otoczaki
Pięściaki
Mikrolityczna
• Mustierska
300-40K
Paleolit Środkowy
o Musterian Typowy – głównie ostrza lewaluaskie (EU wschodnia)
o Aszelska – Typ A = pięściaki sercowe | Typ B = proto-tylczaki (szatelperonien)
o Szarentien – Nielewaluaskie (Quna) | Lewaluaskie (Le Farassie) (EU Południowa)
o Zębaty – nierówne rozmiary, zębate zakończenia
o Aszelska
300-40K
Paleolit Środkowy
Mustierska
Typ A = pięściaki sercowe | Typ B = proto-tylczaki (szatelperonien)
o Szarentien
300-40K
Paleolit Środkowy
Mustierska
Nielewaluaskie (Quna) | Lewaluaskie (Le Farassie) (EU Południowa)
• Mikock
300-40K
Paleolit Środkowy
Technika rdzeniowa | a-symetryczne noże krzemienne | nóż tylcowy (Keilmeser)
Paleolit Środkowy
300-40K – trwa 260 tys lat
• Mustierska
o Musterian Typowy – głównie ostrza lewaluaskie (EU wschodnia)
o Aszelska – Typ A = pięściaki sercowe | Typ B = proto-tylczaki (szatelperonien)
o Szarentien – Nielewaluaskie (Quna) | Lewaluaskie (Le Farassie) (EU Południowa)
o Zębaty – nierówne rozmiary, zębate zakończenia
• Mikock
Technika rdzeniowa | a-symetryczne noże krzemienne | nóż tylcowy (Keilmeser)
• Szatelperońska
45-30 K
Przejściowy między Środkowym a Górnym
(Chatalperonian)– technika wiórowa. (Francja, Belgia)
Narzędzia: Drapacz, ostrza szatelperońskie, ryrec, tylczak łókowy
• Ulucka
45-30 K
Przejściowy między Środkowym a Górnym
technika wiórowa, cieńsze niż szatelperońskie, nie koniecznie z wiórów
Narzędzia: ostrza z kości, drapacze (czasem z surowców)
• Bohunicka
45-30 K
Przejściowy między Środkowym a Górnym
technika rozwinięta lewaluaska
Narzędzia: ostrza przypominające szatelperońskie, drapacze
• Szeleta
45-30 K
Przejściowy między Środkowym a Górnym
technika wiórowa (np obłazowa w polsce)
Narzędzie: ostrza liściowate (obie strony pokryte negatywami)
• Jerzmanowicka
45-30 K
Przejściowy między Środkowym a Górnym
(Jaskinia nietoperzowa – stanowisko eponomiczne)
Narzędzia: ostrza liściowate, rylce
• Ranis-Mauren
45-30 K
Przejściowy między Środkowym a Górnym
Narzędzia: liściowate
• Oryniacka
40-30K
Górny Paleolit
zaczyna się. Rozwuj w Górnym Paleolicie
Drapacze pyskowate, rdzeniowe, odłupkowe (mają zawsze kawałek kory)
Posążki zwierząt, ‘guziki’ z ciosu mamuta, posążki ludzi, flet(!!!), groty z rysunkami, pierwsza Venus
Grawecka
• 30-20K
Górny Paleolit
(Dolni Vestovice, Czechy | Obłazowa (Polska) - warstwa 8
Wenus
Kultura Pawlowska – najwcześniejrzy Graweten (np. Obłazowa)
ostrza z zadziorami | długie ostrza (Grawety)| ostrza Font Robert (podobne do liściowatych) |
drapacze | podwujne rylce (Rylce Noailles) - ostrza po dwuch stronach, ‘wełgłowe boczne’ |
muszle konos(epigrawetien, k. Solutrejska) | Ornamenty krzywoliniowe – styl Pawlowski
Kultura Solutierska
22-18 K - Przejściowe między Górnym a Schyłkowym
Kultura Bedegulien
18-17 K - Przejściowe między Górnym a Schyłkowym
Kultura GRUBGRABEN
17-16 K - Przejściowe między Górnym a Schyłkowym
Magdaleńska
16-11 K
Przejściowy I Schyłkowy Paleolit
Groty Magdaleńskie
Górny Paleolit
40- 13K (ok.) – trwa 27tys lat
Wejście Homo-Sapiens do Europy | Stabilizacja osadnictwa | nowe techniki | zmiany w zakresie kultury duchowej | rozwój sztuki | kryzys klimatyczny – wyludnienie i rekolonizacja niżu po pleniglacjale II.
Wyznacznik: ostrza kościane | inne formy drapaczy | groty z rysunkami
Paleolit Schyłkowy
13-10K (ok) trwa 3K lat
Wejście na Niż Europejski | Nowe kultury | Nie oddziela się w basenie śródziemnomorskim
• Hamburska
13-10K
Paleolit Schyłkowy
Jednozadziorce | przekuwacze o skręconym rządle (czasem podwójne=Zinken)