RZS Flashcards
Denozumab
Wiąże się z RANKL
Metotreksat 7
- Antymetabolit kw. foliowego.
- Wysokie dawki- nowotwory- hamuje reduktazę dihydrofolianową i cz. monocytów i limfocytów.
- Niższe dawki- schorzenia zapalne- hamuje synteze tymidylanu i transfomylazę biorącą udział w syntezie nukleotydów purynowych, chemotaksję neutrofili.
- Długi czas działania- poliglutaminowany i uwięziony w cytoplazmie.
- Lek I rzutu, RZS, nowotwory, kolagenozy.
- Doustnie, domięśniowo, podskórnie
DN: nudności, wymioty, uszkodzenie śluzówki gopp, wątroby, reakcja nadwrażliwości, zwiększa podatność na zakażenia, jest teratogenny.
Leflunomid 7
- Konwersja do aktywnego metabolitu- Teriflunomidu.
- Hamuje dehydrogenazę kw. hydroortotowego DHODH i tym samym syntezę pirymidyn.
- Hamuje proliferację LT B, wytwarzanie przeciwciał.
- Hamuje TNF, pobudza cytokiny przeciwzapalne IL-10.
- Stosowany, gdy metotreksat nie
DN: luźne stolce, biegunka, teratogenny.
Cholestyramina nasila jego wydalanie
Azatiopryna
- Antymetabolit puryn.
- Po przekształceniu do 6-tioguaniny hamuje syntezę puryn.
- Stracił na znaczeniu- rezerwowy.
- Pozwala na obniżenie dawki glikokortykoidów.
- SLE, ch. Becheta, polimiositis.
- Metabolizowana przez oksydazę ksantynową, uważać z lekami na dnę.
DN: mielosupresja, wypryski, zab. żołądkowo-jelitowe, 0,3% populacji wrażliwe, więc trzeba uważać, aby nie zepsuło szpiku
Mykofenolan mofetylu
- Przekształcany do aktynwgo metabolitu- kwasu mykofenolowego, który hamuje typ 2. dehydrogenazy monofosforanu inozyny IMPDH2- synteza puryn- KRYTYCZNY ENZYM.
- Hamowanie proliferacji LT i B.
- Działanie przeciwzapalne na poziomie śródbłonka.
- Zapobieganie odrzucenia przeszczepu, kolagenozy, leczenie nerek w SLE, RZS, ale brak dużych badań
DN: mielosupresja, hepatotoksyczność, zab. żołądkowo-jelitowe
Cyklofosfamid
- Lek alkilujący DNA.
- P/w nowotworowy.
- Hamuje proliferację LT i B.
- W mniejszych dawkach stymulacja odpowiedzi immunologicznej przez supresję Treg.
- RZS, kolagenozy.
DN: mielosupresja, wyłysienie, krwotoczne zapalnie pęcherza moczowego, rak pęcherza
Leki wiążące immunofilinę i przeciwciała przeciwko IL-2R
- Cyklosporyna– spore działania uboczne, nefrotoksyczność
- Takrolimus
- Syrolimus
- Ewerolimus
- Daklizumab
- Bazyliksymab
Sole złota:
Aurotiojabłczan sodu, aurotioglukoza, auranofina Penicylamina Sulfasalazyna Chlorochina, hydroksychlorochina Minocyklina
Aurotiojabłczan sodu, aurotioglukoza, auranofina
- Toksyczne, niejasny mechanizm działania
- Gromadzone w makrofagach i monocytach upośledzają syntezę cytokin, chemokin i rzadziej eikozanoidów.
- Hamują chemotaksję neutrofilii i degranculację histaminy z mastocytów.
- Domięśniowo, doustnie
- Gromadzone w błonach maziowych, nerkach, wątrobie, śledzione, w. ch., szpiku
- Morfologia, badania moczu okresowo.
- Autotiojabłczan- jak po nitroglicerynie.
Penicylamina
- Toksyczna.
- Niejasny mechanizm działania- chelator miedzi, zmniejsza wytwarzanie IL-1, hamuje LT.
- Ch. Wilsona, zatrucie miedzią, ołowiem, RZS 3. rzut.
- 30% alergia, zesp. toczniopochodny z cechami uszkodzenia nerek, pancytopenia, rzadko niedobór pirodyksyny
Sulfasazalyna
- Połączenie kwasu 5-aminosalicylowego z sulfapirydyną.
- W terapii biorą udział jej oba składniki, mechanizm niejasny.
- Hamuje proliferację LT, wytwarzanie prozapalnych eikozanoidów, działanie antyoksydacyjne.
- Początkowa faza RZS, tani.
- Kolagenozy.
Chlorchina, hydroksychlorchina
- Lek na malarię.
- Mechanizm niejasny.
- Hamowanie LT, prezentacji antygenów, chemotaksji monocytów i neutrofili, stabilizacja błon lizosomalnych w krwinkach białych, działanie antyoksydacyjne, hamowanie syntezy DNA i RNA w kom. zapalnych.
- Zmniejsza objawy zapalenia po 3-6 miesiącach.
- Początkowy okres RZS przy małym nasileniu, zapobieganie nawrotom, zwalczanie objawów skórnych w toczniu i z. Sjorgena.
DN: duże dawki- odwracalne uszkodzenie planki, pp, fototoksyczne
Bezpieczne dla kobiet w ciąży
Minocyklina
- Antybiotyk makrolidowy.
- Hamowanie metaloproteinaz tkankowych.
- Nieduże nasilenie choroby.
Leki hamujące działanie TNF:
Infliksymab-mysio-ludzkie- dożylnie
Adalimumab-ludzkie
Etanercept- fałszywy receptor dla TNF alfa
Golimumab-przeciwciało monoklonalne dla TNF alfa
Certolizumab Pegol- PEG+humanizowany fragment Fab przeciwciała TNF alfa
DN-Leki hamujące działanie TNF:
- Reakcje autoimmunizacyjne.
- Upośledzenie reakcji, w których biorą udział makrofagi
- Osoby z SM nie powinny stosować
- INFLIKSYMAB- reakcja uczuleniowa.
- Nie należy stosować szczepionek z żywymi drobnoustrojami
- Nie stosować w ciąży.
Leki hamujące IL-1beta
ANAKINRA- antagonista R dla IL-1
RYLONACEPT- białko fuzyjne neutralizujące IL zanim połączy się z receptorem
RZS oporne na leczenie
DN: reakcja uczuleniowa, nie podawać w ciąży, zwiększenie ryzyko zakażeń, bóle głowy, nie łączyć z lekami przeciwko TNF
TOCYLIZUMAB
- Humanizowane przeciwciało przeciwko IL-6R
- Skojarzony z metotreksatem lub monoterapia
- Dożylnie.
- SIRUKUMAB działa podobnie
DN: zwiększa ryzyko zakażeń
TOFACYTYNIB
- Inh. kinazy tyrozynowej JAK, która przez autofosforylację po związaniu cytokin z właściwym receptorem aktywuje białka STAT.
- Monoterapia, dożylnie
- RZS oporne na leczenie
- Podobnie: BARICITINIB DECERNOTYNIB
DN: podwyższenie aktywności transaminaz we krwi, hiperlipidemia, wzrost ryzyka zakażeń i nowotworó∑
Inh. sygnału kostymulacji LT
ABATACEPT- ludzkie IgG i ludzkie CTLA-4
BELATACEPT- różni się dwoma aminokwasami
RYTUKSYMAB
- Mysio-ludzkie przeciwciało przeciw CD20 na LB- akt dopełniacza- liza kom., zwłaszcza wczesne i nowotworowo zmienione.
- Zmiany w ekspresji antygenów, zmiany w cyklu kom.
- B-kom. chłoniak nieziraniczy.
- Skojarzony z metotreksatem
DN: zespół uwalniania cytokin: sztywność mięśni, objawy uszkodzenia płuc, dreszcze, gorączka, zaczerwienienie skóry, obrzęk naczynioworuchow, pokrzywka, nudności, wymioty, ból głowy- 1 podanie, 2h po wstrzyknięciu; zwiększa ryzyko zakażeń, nie podawać szczepionek z żywymi drobnoustrojami - Podanie poprzedza się podaniem leków przeciwhistaminowych i paracetamolu.
OKRELIZUMAB- SM
OFTAMUMAB OBINUTUZUMAB Przewlekła białaczka limfocytowa
Inne leki
LENERCEPT- IgG i TNFR
PEGSUNERCEPT- pegylowany R dla TNF alfa
KAKAKINUMAB- pm przeciw IL-1
PRANLAKSAN- hamuje uwalnianie IL-1,18
APRASTAT- hamuje uwalnianie TNF; oba toksyczne
BELIMUMAB
TABALUMAB-ludzkie przeciwciała przeciwko czynnikowi aktywujacemy kom. B
ATACICEPT- białko fuzyjne blokujące działanie BlyS na dojrzałe limfocyty
EKULIZUMAB- przeciwko komponencie C5 dopełniacza.
DENOZUMAB- przeciwko RANKL
ODANACATIB- inhibitor katepsyny K, osteoklasty
