rzeźba Flashcards
Złotnik i rzeźbiarz Benvenuto Cellini
Najbardziej znanym dziełem
Celliniego jest Perseusz. Ze względu na burzliwy żywot i awanturnicze skłonności Cellini musiał opuścić Włochy
i schronić się na dworze króla Francji Franciszka I, dla którego wykonał słynną Salierę,
czyli złotą solniczkę
Benvenuto Cellini Perseusz
Rzeźba wykonana we Florencji na
zamówienie Cosima I de Medici miała upamiętnić przyjęcie
przez niego tytułu wielkiego księcia Toskanii. Perseusz
depcze ciało Meduzy, trzymając w prawym ręku miecz,
a w lewym odciętą głowę potwora. Rzeźba miała
wymowę polityczną, będąc wyrazem podziwu dla
księcia, który odciął się od republikańskich rządów
uosabianych przez Meduzę. Posąg umieszczony
jest na bogato dekorowanym – zgodnie z tendencją
horror vacui – cokole. Rzeźbiarz zastosował
typowe dla manieryzmu opracowanie muskularnej postaci bohatera, które Włosi określają jako
titanismo (wł. ‘tytanizm’), a którego źródłem inspiracji była rzeźbiarska twórczość Michała Anioła.
Artysta wykazał się także maestrią w opracowaniu detali. Wykonany z brązu posąg mitycznego herosa
o wysokości 3,20 m artysta stworzył do Loggii
dei Lanzi we Florencji ok. 1454 roku. Obecnie
oryginał znajduje się w Muzeum
Narodowym Bargello we Florencji,
a w jego pierwotnym miejscu
eksponowana jest kopia.
Benvenuto Cellini Saliera
Saliera (wł. ‘solniczka’) ma 26,0 cm wysokości i 33,5 cm długości. Została
wykonana w latach 1540–1543 i symbolizuje planetę Ziemię. Siedzące
postacie mężczyzny i kobiety uosabiają Morze i Ląd, czyli Posejdona
(boga mórz) i Demeter (boginię ziemi). Cellini opisał samą solniczkę
i okoliczności jej zamówienia w swoim pamiętniku. Arcydzieło waży blisko
5 kg, wykonane jest ze złota i częściowo zdobione emalią. Podstawa zrobiona
jest z hebanowego drewna. Dzieło cechuje horror vaccui i atektonika,
gdyż obie wyrzeźbione postacie są przedstawione w niestabilnych pozach.
Znajduje się w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu
Giambologna Porwanie Sabinek
Artysta należący do Akademii Sztuki
Rysunku wykonał tę marmurową rzeźbę
o wysokości 3,97 m dla Loggii dei Lanzi
we Florencji. W przedstawieniu tym artysta zastosował spiętrzoną, spiralną
kompozycję nawiązującą do układu figura serpentinata stosowanego przez Michała Anioła. Tematem dzieła jest mit
dotyczący początków Rzymu. Rzymianie
zorganizowali igrzyska, na które zaprosili
pobliski lud Sabinów, by w ustalonym
momencie porwać Sabinki i zapewnić żony
rzymskim mężczyznom. Artysta przedstawił
kulminacyjny moment wydarzenia.
Wyszukane gesty i pozy postaci są typowe
dla sztuki florenckiego manieryzmu.
Najwybitniejszym rzeźbiarzem włoskim drugiej połowy XVI
wieku był Giambologna.
Artysta przerwał naukę w Antwerpii,
by udać się do Rzymu w celu studiów nad antykiem. Ostatecznie osiadł we Florencji i związał się z dworem Medyceuszy.
Tworzył zarówno monumentalne formy ogrodowe, jak
i drobne rzeźby w marmurze i brązie.
Dziełem Giambologny
jest fontanna Neptuna w Bolonii,
w której artysta połączył
elegancję i zaczerpnięty ze sztuki niderlandzkiej realizm Atletyczny bóg ukazany jest w skręcie ciała charakterystycznym dla manieryzmu. Cokół okalają postacie czterech harpii, z których piersi tryskają strumienie wody – wyrafinowany erotyzm był charakterystyczny dla nowego stylu.
Giambologna Merkury
Niemal wszystkie cechy manieryzmu można odnaleźć w innym dziele artysty – posągu
Merkury. Zaskakuje poza, którą – ze względu na oparcie całości w jednym punkcie – cechuje
atektonika kompozycji, czyli pozorna niestabilność, i wrażenie lekkości – sprezzatura.
Uwagę zwraca też pełen finezji, teatralny gest boga. Posąg z brązu o wysokości 1,75 m wykonany ok. 1564 roku przedstawia mitycznego boga – patrona
handlu i zysku, będącego też posłańcem bogów. Merkury sprawia wrażenie, jakby nie podlegał
prawom ciążenia. W lewej dłoni trzyma kaduceusz – skrzydlaty kij opleciony przez dwa węże, który
miał moc uśmierzania sporów. Posąg znajduje się w Muzeum Narodowym Bargello we Florencji.
