Rada Ministrów i administracja terenowa

Question 1

Rada ministrów

Answer 1

Rada Ministrów jest kolegialnym organem władzy wykonawczej

2. Skład

a. prezes Rady Ministrów (premier)

– stoi na czele rządu i kieruje jego pracami

– koordynuje pracę członków rządu

– kieruje i organizuje pracę terenowych organów administracji

– sprawuje nadzór nad samorządem

b. wiceprezesi Rady Ministrów

c. ministrowie

– minister jest naczelnym organem władzy wykonawczej

– ministrowie kierują określnymi działami administracji państwowej (tzw. resortami) lub

– wykonują zadania zlecone przez premiera (tzw. minister bez teki)

d. przewodniczący komitetów określonych w ustawach (np. Komitetu Badań Naukowych i Komitetu Integracji Europejskiej)

Question 2

Tryb powoływania

Answer 2

premiera i ministrów mianuje prezydent, ale gabinet z nich utworzony musi cieszyć się zaufaniem sejmu

b. trzy warianty powoływania Rady Ministrów

– wariant I (prezydencki) – prezydent desygnuje premiera, który wybiera ministrów, a sejmu udziela wotum zaufania większością bezwzględną głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

– wariant II (sejmowy) – posłowie wybierają premiera, a na jego wniosek ministrów; sejmu udziela wotum zaufania większością bezwzględną w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

– wariant III (prezydencki) prezydent powołuje premiera, który wybiera ministrów, a sejmu udziela wotum zaufania zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

– gdyby trzeci wariant nie zakończył się powołaniem rządu, prezydent obligatoryjnie skraca kadencję Sejmu i zarządza nowe wybory parlamentarne.

Question 3

Odpowiedzialność Rady Ministrów i członków Rady Ministrów

Answer 3

odpowiedzialność polityczna – wotum nieufności (patrz. pkt. 6.d.)

c. odpowiedzialność konstytucyjna – postawienie członka Rady Ministrów w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu

– wniosek o postawienie przed Trybunałem Stanu może złożyć co najmniej 1/4 posłów (115) lub Prezydent RP

– decyzja zapada, jeśli zagłosuje za nią co najmniej 3/5 ustawowej liczby posłów (276)

Question 4

Uprawnienia i zadania Rady Ministrów

Answer 4

prawo inicjatywy ustawodawczej

b. wykonywanie ustaw

c. wydawania rozporządzeń

d. kontrolowanie i koordynowanie prac organów administracji państwowej

e. uchwalanie projektu budżetu i kierowanie jego wykonaniem

f. ochrona interesów skarbu państwa

g. zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz porządku publicznego

h. sprawowanie ogólnego kierownictwa w stosunkach z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi

i. zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego kraju i ogólne kierowanie obronnością

j. w celu zapobieżenia katastrof naturalnych lub awarii może wprowadzić stan klęski żywiołowej

Question 5

Okoliczności dymisji Rady Ministrów

Answer 5

rząd podaje się po dymisji każdorazowo po ukonstytuowaniu się po wyborach parlamentarnych nowego sejmu

b. nieuchwalenie przez sejm wotum zaufania

c. rezygnacja prezesa Rady Ministrów – prezydent może dymisji nie przyjąć

d. wyrażenie wotum nieufności przez sejm rządowi, premierowi lub ministrowi

– tzw. konstruktywne wotum nieufności – wniosek musi zawierać nazwisko nowego premiera

– wniosek musi być złożony przez co najmniej 46 posłów

– wniosek może być poddany pod głosowanie dopiero po upływnie 7 dni od momentu jego zgłoszenia

– sejm wyraża Radzie Ministrów wotum nieufności większością konstytucyjnej liczby posłów (za musi głosować co najmniej 231 posłów)

– w przypadku nieuchwalenia wotum zaufania, następne może zostać zgłoszone dopiero po trzech miesiącach, chyba że nowy wniosek o zgłosi co najmniej 115 posłów

e. złożenie premiera z urzędu na mocy wyroku Trybunału Stanu

Question 6

Administracja rządowa i terytorialne

Answer 6

Administracja rządowa składa się z organów naczelnych i centralnych

a. organy naczelne

– powoływane są przez prezydenta RP lub sejm

– ich właściwość obejmuje terytorium całego kraju

– zaliczamy do nich: Rada Ministrów, prezes Rady Ministrów, ministrowie, szefowie komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów

b. organy centralne

– są centralne organy administracji rządowej podległe bezpośrednio organom naczelnym i przez nie nadzorowane

– najczęściej noszą nazwy: prezes, przewodniczący, szef, główny inspektor, kierownik, dyrektor generalny, dyrektor

2. Urzędy

a. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (urząd Rady Ministrów) – urząd państwowy obsługujący działalność Rady Ministrów

b. ministerstwo – aparat pomocniczy ministra, składający się z departamentów, na czele których stoją dyrektorzy, poprzez których wykonuje on swoje kompetencje

3. Administracja rządowa w terenie

a. na czele lokalnym przedstawicielem rządu jest powołany przez premiera wojewoda

b. podział administracji rządowej w terenie:

– administracja zespolona – organy podporządkowane są bezpośrednio wojewodzie

– administracja niezespolona – organy podlegające poszczególnym ministrom, np. urzędy skarbowe, komendy policji