Qan Sistemi Flashcards
1
Q
Hematokrit ədədi nədir?
A
Formalə elementlərin faizlə miqdarını ifadə edən kəmiyyət
2
Q
Oliqositemik normovolemiya
A
Eritrosit hemolizi,aplastik anemiya,kəskin qanitirmədən 1-2 gün sonra
3
Q
Polisitemik normovolemiya
A
Eritosit infuziyası,xronik hipoksiya
4
Q
Sadə hipovolemiya
A
Kəskin qanitirmə 1.mərhələsi
5
Q
Oliqositemik hipovolemiya
A
Massiv hemoliz,Addison-Birmer(eritropoez zəifləməsi)
6
Q
Polisitemik hipovolemiya
A
Orqanizm susuzlaşması(ishal,qusma,şiddətli tərləmə,hiperventilyasiya,poliuriya,böyük sahəli yanıqlar),şok zamanı
7
Q
Sadə hipervolemiya
A
Qan köçürmə,fiziki iş zamanı
8
Q
Oliqositemik hipervolemiya
A
Plazmaəlavəedicilərindən istifadə,Böyrək ekskretor funksiyasının pozulması,ADH hipersekresiyası
9
Q
Polistemik hipervolemiya
A
Hipoksiya ilə nəticələnən xəstəliklər(Ağciyər emfizeması,ürək qüsurları),Vakez-Osler xəstəliyi
10
Q
Qan özüllüyü nə zaman artır
A
Susuzlaşma,polisitemiya,hiperproteinemiya,eritrosit deformasiya və aqreqasiya xüsusiyyəti pozulduqda,hemokoaqulyasiya amillərinin fəallaşması
11
Q
Qan özüllüyü nə zaman azalır?
A
Hidremiya,anemiya,hipoproteinemiya
12
Q
Osmos təzyiqinə qarşı yüksək rezistentdir
A
Hədəfəbənzər hüceyrələr
13
Q
Osmos təzyiqinə qarşı zəif rezistentdir
A
Stomatositlər
14
Q
Osmos təzyiqinə qarşı rezistentlik azalır
A
Hemolitik anemiyalar zamanı(stomatositoz,iri sferositoz),hemablastozlar,bronxopnevmoniya,sirroz zamanı
15
Q
Osmotik təzyiqə qarşı rezistentlik artır
A
Mexaniki sarılıq,hiperxolesterinemiya,dəmir defisitli anemiya,talassemiya,hemoqlobinoz S ,massiv qanitirmə
16
Q
Şizosit nədir?
A
Ölçüsü 2 mkm-dan kiçik olan eriteosit hissəciyi
17
Q
Drepanosit
A
Aypara şəkilli eritrosit
18
Q
Akontosit
A
Çıxıntılı səthə malik eritrosit
19
Q
Anulosit nədir
A
Periferik hissə intensiv,mərləzi hissə zəif rənglənən eritrosit
20
Q
MHCH nə zaman artır, nə zaman azalır
A
Sferositozlar zamanı artır,Hem sintezinin pozulması ilə geden anemiyalar zamanı azalır
21
Q
Jolli cisimciyi
A
Nüvə qalığı
22
Q
Kebot halqalarl
A
Nüvə membranının qalığı
23
Q
Heyns cisimcikləri
A
Eritrosit daxilində denaturasiyaya uğramış Hb hissəcikləri
24
Q
Mütləq birincili eritositoz
A
Xronik leykoz(HƏQİQİ POLİSTEMİYA,VAKEZ-OSLER xəstəliyi
25
Birincili mütləq eritrositoz zamanı eritropoetin miqdaeı nece deyisir
Deyismir
26
Birincili Mütləq eritrositoz zamanı qanın rəng göstəricisi necə dəyişir
Azalır ,hipoxrom
27
Birincili mütləq eritrositoz zamanı hemostaz nece deyisir
Hemorragiyalar baş verir(fibrinogen sərfinin artması nəticəsində),mikrotromblar əmələ gəlir
28
İkincili mütləq eritrositoz müşahidə edilə bilər
Tirotoksikoz,İtsenko-Kuşinq,Hiperaldosteronizm,hiperandrogenemiya,feoxromositoma,ağciyər xəstəlikləri ,ürək patologiyaları zamanı,methemoqlobinemiyalar zamanı,bəzi şiş xəstəlikləri zamanı
29
Nisbi eritrositoz
Qaysbek sindromu,kəskin qan itirmənin damar reflektor fazasında,plazmanın azalması ilə müşahidə edilən patologiyalar
30
Kəskin qanitirmənin damar reflektor mərhələsi
Aorta və karotid sinusda yerləşən refleksogen zonaların qıcıqlanması—> hiperkatexolaminemiya—>qan dövranının mərkəziləşməsi—>böyrəklərə az qan gəlməsi—>renin-angiotenzin-aldosteron sisteminin fəallaşması
31
Kəskin qanitirmənin damar reflektor mərhələsində qanın rəng göstəricisi
Normal olur
32
Kəskin qanitirmənin hidremiya mərhələsi
Toxuma mayesinin qana keçməsi,vahid həcmdəki eritrosit və Hb miqdarının proqressiv azalması,normoxrom normositar anemiya,2.-3. gündə toxumarası zülallların limfa ikə qana daşınması,4.gündən etibarən qaraciyərdə zülal sintezi
33
Kəskin qanitirmənin sümük iliyi mərhələsi
Eritropoetin təsirindən qanyaranmanın baş vermesi,Hiperregenerator anemiya,anizositoz,poykilositoz,hipoxrom anemiya
34
Xronik posthemorragik anemiya
Hipoxrom,mikrositar,poykilositoz,hiporegenerator,dəmir defisitli anemiya
35
Dəmir enterositin apikal səthindən sitoplazmaya nece kecir
DMT 1 vasitəsilə
36
Ferritin təekibindəki Fe bazolateral səthdən plazmaya necə keçir
Ferroportin hesabına
37
Plazmada Fe nəyin hesabına oksidləşir
Hephaestin və seruloplazmin
38
Orqanizmdə Fe miqdarı hansı zülal vasitəsilə tənzimlənir
Hepsidin
39
Dəmir defisitli anemiya
Hiporegenerator anemiya,hipoxrom anemiya,mikrositoz anemiya,poykilositoz,leykopeniya,qan zərdabında dəmirin,ferritinin,transferrinin Fe ilə birləşmə səviyyəsinin azalması ,qan zərdabının ümumi dəmirbirləşdirici xüsusiyyətinin artması
40
Dəmir defisitli anemiya zamanı baş verən “göy sümük iliyi fenomeni”
Bazofil və polixromafil normositlərin sayının artması ,oksifil normositlərin sayının azalması
41
Dəmir defisitli anemiya zamanı baş verən hipoksiya
Hemik və toxuma
42
Dəmir refrakter anemiya
Sideroblast və ya sideroaxrestik anemiya
43
Sideroaxrestik anemiya nə zaman ola bilər
B6(PALF) çatışmazlığı zamanı,koproporfinogen dekarboksilaza fermentinin çatışmazlığı,Pb ilə zəhərlənmələr zamanı
44
B12 və fol t defisitli anemiyada qanın mikroskopik görüntüsü ,əlamətlər
Anizoaitoz,poykilositoz,Jolli cisimciyi,Kebot halqaları,pansitopeniya,hiperseqmentləşmiş gigant neytrofillər,makrositoz,hiperxrom anemiya,bilrubinemiya və sarılıq
45
Axrestik B12 anemiyası
İzraels-Vilkinson anemiyası,sümük iliyinin B12 mənimsəyə bilməməsi
46
İrsi hipoplastik anemiya
Erlix sindromu
47
Total aplasrik anemiya
Fankoni anemiyası,Estren-Dameşek anemiyasl,
48
Parsial aplastik anemiya
Blekfen -Daymond
49
Hipo- və aplastik anemiya zamanı müşahidə olunur
Normoxrom,normositar(bəzən makrositar) anemiya,pansitopeniya ,hemorragiyalar,retikulosit miqdarı azalır,splenomeqaliya olmur!!,qanyaranmada Fe istifadə edilimir,Fe eritroblastlarda və hüceyrə xaricində artır
50
Hemolitik anemiyalar regenerasiya xüsusiyyətinə görə hansı növə aiddir?
Regenerator və eritroblastik
51
İrsi hemolitik anemiyaların növləri
Membranopatiyalar,enzimopatiyalar,hemoqlobinopatiyalar
52
İrsi sferositoza aiddir
Minkovski Şoffar da adlanır
Autasom dominant
Spektrin,Ankirinlə bağlı defektlər
Damardan xaeic hemoliz
53
Qlükoza -6-fosfat dehidrogenaza fermentinin çatışmazlığı
X xromosomu ilə resessiv
Heyns ciaimcikləri
Həm intravaskulyar həm ekstravaskulyar hemoliz
Dişlənmiş hüceyrələr
54
Orağabənzər hüceyrəli anemiya
Keyfiyyət Hemoqlobinopatiyasıdır
Hemoqlobinin B zəncirinin qlütamatın valinlə əvəz olunması
Autosom kodominant
Hemoqlobinoz S
55
Beta-talassemiya zamanı baş verir
Sərbəst alfa zəncirlərin aqreqatlar əmələ gətirərək hüceyrə membranənı zədələməsi
Effektsiz hemopoez
Hepsidin səviyyəsi azalır—>Fe artır—> hemaxromatoz
Süümk iliyi deformasiyaları
56
Eritrositlərin mexaniki hemolitik anemiyaları
YDL,sistem qırmızı qurdeşənəyi,trombositopenik purpura,hemolitik-uremik sindrom,bədxassəli hipertenziya,xərçəng
57
Eritrositin Rh antigeninin əleyhinə olan autoanticisim nə zaman yaranır
Alfa metildofa istifadəsi zamanı
58
Fizioloji leykositoz nə zaman baş verə bilər
Emosional,miogen(ağır fiziki iş zamanı),statik,alimentar,hamiləlik zamanı və yenidoğulmuşlarda
59
Neytrofiliya nə zaman müşahidə edilir
Kəskin bakterial infeksiyalar zamanı,irinli iltihabi proseslər zamanı,miokard infarktı,zəhərli həşəratların sancması,kəskin qanitirmədən sonra,emosional və alimentar fizioloji leykositoz zamanı
60
Eozinofiliya nə zaman müşahidə edilir
Allergik xəstəliklər zamanı,qurd invaziyaları zamanı,dəri patologiyalarında(psoriaz,ekzema),kollagenozlarda(revmatizm,dermatomiozit),hemoblastozlarda(xronik mieloleykoz,limfaqranulomatoz),bəzi endokrinopatiyalarda(hipofizar kaxeksiya,miksödema),skarlatina,sflis ,vərəm,bir sıra preparatların istifadəsi zamanı(antibiotiklər ,sulfanilamidlər)
61
Bazofiliya nə zaman müşahidə edilir
Xronik xoralı kolit,1.tip allergik reaksiyalar,vaksinasiya,hemolitik anemiya,hemofiliya,endokrinopatiyalar(şəkərli diabet,miksödema),xroniki mieloleykoz
62
Limfositoz nə zaman müşahidə olunur
10 yaşa qədər uçaqların ağır fiziki işdğn sonra,vegeterian pəhrizli şəxslərdə,qarın yatalağı,göyöskürək,parotit,malyariya,brusellyoz,infeksion mononukleoz,vərəm ,sflis,virus hepatit,xroniki limfoleykoz,alimentar distrofiya,bronxial astma,bəzi endokrinopatiyalar(yevnuxoidizm,miksödema,akromeqaliya)
63
Monositoz nə zaman müşahidə edilir
Xroniki bakterial və virus infeksiyaları zamanı (vərəm,infeksion mononukleaz,qızılca,məxmərək)iltihabi xəstəliklərdə(q.spesifik xoralı kolit,spru,kollagenozlar),hemablastozlarda,bədxassəli şişlər zamanı, splenoektomiya zamanı
64
Reaktiv leykositozun mexanizmləri
2 mexanizmi var:
1.leykopoetin(CSF) sümük iliyinə təsir etməsi
2.İL-1,TNF-alfa və balterial endotoksinlərin təsirindən ehtiyatda olan leykositlərin sümük iliyindən qana keçməsi
65
Leykomoid reaksiyakarın növləri
Mieloid tip(neyrtofilli,eozinofilli) və Limfoid tip(infeksion mononukleaz)
66
Leykomoid reaksiyaya aid olanları de
Reaktiv xarakter daşıyır,leykoza bənzəyir,amma qana normal hüceyrələr keçir(mutant yox!!),leykositkərin yetişmiş formaları ilə yanaşı ,yetişməmiş formaları da qana keçir
67
İrsi leykopeniyalara aiddir
Çediak -Xiqaşi,Kostman neytropeniyası,tənbəl leykosit sindromu
68
Patogenezinə görə Leykopeniyaların növləri
Leykostilərin sümük iliyindən qana keçməsinin pozulması
Leykositlərin qanda qalm müddətinin qısalması,qanın yenidən paylanması nəticəsində yaranan leykopeniyalar
69
Hapten mexanizmilə baş verən leykosit destruksiyası
Amidopirin neytropeniyası
70
Neyteopeniya hesabına baş verən ümumi leykositlərin miqdaeının azalçasə necə adlanır
Aqranulositoz
71
Aqranulositozun mexanizmləri
2 mexanizmi var:
1.qranulopoezin pozulması
2.immun mexanizm
72
Aqranulositozun əsas təzahür forması
Xoralınekrotik angina
73
Limfositopeniya
Limfoqranulematoz ,şüa xəstəliyində,miliar vərəmdə,pnevmoniyada,sepsisdə,kollagenoz
74
Eozinopeniya
Miokard İngarktının kəskin dövründə və AKTH yeridilən zaman
75
Monositopeniya
Ağır sepsis hallarında
76
Leykositlərdə vakuolizasiya
Xromatində rəngsiz ləkələrin olması
77
Ridder formaları
İkinüvəli limfositlərin görünməsi
78
Botkin -Qumprext kölgələri
Nüvəsi parçalanmış limfosit qalıqları
79
Knyazkov Dele cisimcikləri
Mavi rəngli yumru törəmələr
80
Auer çubuqları
Qırmızı çubuqlar
81
Sitoplazmanın vakulizasiyası müşahidə edilir
Sepsis,Abses və Şüa xəstəliyi zamanı
82
Knyazkov Dele cisimcikləri müşahidə edilir
Septisemiya,Skarlatina,qızılca,pnevmoniya,yanıq xəstəliyi
83
Hiperseqmentləşmiş neytrofillər
B12-Fol defisitli anemiyalar zamanı
84
Botkin Qumprext kölgələri nə zaman
Xronik Limfoleykoz
85
Nüvə təmayülü indeksi
Qandakı meamielositlərin və çubuqnüvəli neytrofillərin ,seqmentnüvəli neytrofillərə nisbəti
86
Neyteofillərin sola təmayülünün növləri
Regenerativ təmayül,hiperregenerativ təmayül,degenerativ təmayül,regenerativ-degenerativ təmayül
87
Degenerativ sağa təmayül müşahidə edilir
Addison Birmer,Şüa xəstəliyi ,bəzən sağlam şəxslərdə
88
Hemoblastozların qrupları
Leykozlar və hematosarkomalar
89
Leykoz patogenezi
Monoklonal şiş(leykoz klonu)—>monoklonal şiş heterogenlik əldə edir—>Ekstramedulyar qanyaranma ocaqları əmələ gəlir
90
Leykosit miqdarından asılı olaraü leykozların növləri
Leykemik
Subleykemik
Aleykemik
Leykopenik
91
Differensiasiya qabiliyyətini itirmiş ,sürətkə proliferasiya edən şiş
Kəskin Leykoz
92
Differensiasiya qabiliyyətini saxlamış eyni zamanda sürətli proliferasiya edən şiş
Xronik Leykoz
93
Blast krizi nədir
Xronik leykozun differensiasiya qabiliyyətini itirməklə kəskin Letkoza keçməsi
94
Kəskin leykozlar hansı hüceyrələrdən başlanğıc götürür
Qanyaradıcı hüceyrələrin ilk 4 sinifindən
95
Xronik leykozlar hansı hüceyrələrdən başlanğıc götürür
5.sinif qanyaradıcı hüceyrələrdən
96
İlk 3 sinifdən başlanğıc götürən leykoz
Kəskin differensiasiya etməmiş leykoz
97
Kəskin leykoz növləri
Differensiasiya erməmiş,limfoblast,plazmoblast,monoblast,mieloblast,eritromieloblast,meqakarioblast leykozlar
98
Xronik leykozların növləri
Mielositar,monositar,limfositar
99
Leykemik uçurum (hiatus leucemicus) hansı leykozda rast gəlinir
Kəskin
100
Kəskin leykozlar leykosit miqdarına uyğun olaraq hansı qruplara aid olur
Aleykemik,Leykopenik
101
Kəskin monoblast Leykoz
Xoralı nekrotik dəyişikliklər(ağız b)
102
Xronik mieloleykoz
Eozinofiliya,bazofiliya,hiperregenerator sola təmayül,qələvi fosfataza aktivliyinin aşağı olması,spesifik xromosom markeri(Ph1),Filadefiya xromosomu
103
İdiopatik mielofibroz(subleykemik leykoz)
Qranulositar,eritroid,meqakariositar sıranın şiş mənşəli hiperplaziyası.Sümük iliyinin fibrozu,sklerozu.Bazofiliya,Eozinofil dəyişmir.Qələvi fosfataza aktivliyi yüksək olur.
104
Xronik limfoleykoz
Limfositoz,Botkin-Qumprext kölgələri,Xronik miololeykozdan fərqli olaraq sitotaksik preparatlara rezistentlik müşahidə olunmur
105
Paraproteinemik hemoblastozlar
Mieloma(plazmositoma),Valdenstrem makroqlobinemiyası,Ağır zəncirlər xəstəliyi
106
Mieloma xəstəliyinə aiddir
Hiperkalsiemiya(İl-1,TNF-alfa,TNF-beta osteoklastları fəallaşdırır)
20% ehtimalda yalnız yüngül zəncir sintez edilir—>bpyrək yumaqcıqlarından asanlıqla süzülür(Bens-Cons)
Böyrək parenximasında toplanması—> böyrək amiloidozu
107
Valdenstrem makroqlobinemiyası
İrimolekullu İg toplanması(İgM), qanın özüllüyü ,EÇS artır,slac fenomeni,tromboza meyillilik,hemorragik sindrom.Anemiya,neyteopeniya,monositoz,trombositopeniya.Cuzi!!! Bens-Cons
108
Hematosarkomaların növləri
Hockin və q.Hockin
109
Hockin limfoması
Epşteyn -Barr virusu
Rid-Şternberq hüceyrələrinin tapılması
Hansı hüceyrədən başlanğıc götürməsi məlum deyil
110
Q.Hockin
Hansı hüceyrədən başlanğıc götürdüyünü müəyyən etmək olur
Bütün limfa sistemini əhatə edir
111
Randyu-Osler sindromu
Ailəvi hemorragik teleangiektaziya
Autosom-dominant
Damar divarının birləşdirici toxuma irsi çatışmazlığı
112
Şenleyn Genox
Hemorragik vaskulit
Sistem xarakterli hiperhəsasslıq reaksiyası
Birləşdirici toxuma elemntlərinə qarşı immun komplekslərin əmələ gəlməsi
113
Ehler-Danlos
Kollagenin irsi çatışmazlığı
Hiperleastik dəri
Hemmoragiyalar
Yaraların gec sağalması
Əzələ tonusunun zəifləməsi
114
Trombositlər zədələnir
Hipersplenizm,Verlhof xəstəliyi,Hemangiomalar və ürəyə suni qapaqlae qoyulması zamanı
115
Trombositlərin sərf olunması nə zaman artır?
Trombotik Trombositopenik Purpura(TTP) zamanı,Hemolitik-Uremik sindrom(HUS),YDL sindromu
116
Trombotik Trombositopenik Purpura
Trombositopeniya
Mikroanfiopatik hemolitik anemiya
Nevroloji pozulmalar
Böyrək çatışmazlığı
Mikrodamarlarda hialin tromblar
Qızdırma
Əsasən yetkin qadınlarda
PT,PTT normal
117
Hemolitik-Uremik sindrom
Əsasən uşaq yaşlarda keçirilmiş respirator və ya bağırsaq infeksiyalarından sonra
Damarlarda Hialin tromblar
Kəskin böyrək çatışmazlığı
Mikroangiopatik hemolitik anemiya
PT ,PTT normal
118
İrsi trombositopatiyaların qrupları
3 qrupu var
Adheziya
Aqreqasiya
Deqranulyasiya pozulması
119
Trombosit adheziyasının pozulması ilə əlaqəli xəstəliklər
Villebrand xəstəliyi(autasom dominant) endotel Villebrand amili
Bernard-Sulye(autasom resessiv)GP 1b
120
Trombositlərin aqreqasiyasının pozulması
Qlansman GPIIb /IIIa autasom resessiv
121
Qazanılmış trombositopatiyalar
Aspirin və q.steroid iltihab əleyhinə preparatlardan istifadə nəticəsində —> Tx A2 sintez olunmur—> aqreqasiya pozulur
122
Hemofiliya A
VIII amil çatışmır(Vilebrand ilə kompleks)
X xromosomu ilə resessiv
123
Hemofiliya B
Kristmas amili(IX) çatışmır
X resessiv
124
Hemofiliya C
Rozental xəstəliyi
XI çatışmır
Autasom resessiv
125
Afibrinogenemiya
Qanda fibrinogen olmur
Autasom resessiv
126
Disfibrinogenemiya
Fibrinogen keyfiyyət dəyişikliyi
Autasom dominant
127
Qazanılmış koaqulopatiyalar
K vitaminin çatışmazlığı
Qaeaciyər xəstəlikləri
128
Beynbric refleksi
Boş venalarda və ağciyər venalarında venoz durğubluq olduqda mexanoreseptorların qıcıqlanması və taxikardiya yaranması—>dəqiqəlik həcm artır
129
Ürəyin dəqiqəlik həcmi və ürək indeksi nə zaman artır
Tirotoksikoz,anemiya,emfizema zamanı
130
Ürəyin dəqiqəlik həcmi və ürək indeksi nə zaman azalır
Ürək damar çatışmazlığı zamanı
131
Kəskin sol mədəcik çatışmazlığı necə təzahür edir
Ürək astması və ağciyər ödemi
132
Xronik sol mədəcik çatışmazlığı necə təzahür edir
Təngnəfəslik və öskürək
133
Kəskin sağ mədəcik çatışmazlığı nə zaman müşahidə edilir
Ağciyər arteriyasının emboliyası,mədəciklərarası çəpərin cırılması,sağ mədəcik infarktı
134
Kəskin sağ mədəcik çatışmazlığı zamanı müşahidə edilir
Qaraciyərin böyüməsi,böyük qan dövranında durğunluq,ödemlər
135
Xronik sağ mədəcik çatışmazlığı
Sianoz,dəri t düşməsi,gizli ödemlər,gecə diurezləri,ağrılı və böyümüş qaraciyər,durğunluq sirrozu,ağciyər ürəyi
136
Ağciyər ürəyi nə zaman müşahidə edilə bilər
Ağciyər arteriyasının trombemboliyası,pnevmotoraks,asmatik status,krupoz pnevmoniya
137
Besold Yariş
Mədəcik və qulaqcıqlardakı mexano- və xemoreseptorların qıcıqlanması nəticəsində azan sinirin (parasimpatik) tonusunun artması və periferik arteriolaların genişlənməsi,bradikardiya —>sol mədəcik yükünün azalması
138
Kitayev
Sol qulaqcıqda təzyiqin artması nəticəsində ağciyər arteriolalarının reflektor spazmı—> ağciyər arteriyasında təzyiqin artmasına və kiçik qan dövranı hipertenziyasına səbəb olur
139
Parin refleksi
Ağciyər arteriyasının kiçik şaxələrinin emboliyası nəticəsində sağ mədəcikdəki mexanoreseptorlar oyanır,impuls vss in parasimpatik şöbəsinin tonusunu artırır —> damarlar tonusdan düşür ,genişlənir,AT enir,sağ mədəciyin artıq qanla yüklənməsindən qoruyur
140
Ürəyin diffuz sklerotik dəyişkənliyi
Aterosklerotik kardioskleroz
141
Ürəyin ocaqlə sklerotik dəyişkənliyi
İnfarktdan sonrakı kardioskleroz
142
Stenokardiya zamanı hansı nahiyələrdə ağrı hiss edilir
Sol qol,sol çiyin,sol köroücükaltı nahiyə,epiqastral nahiyə
143
Stenokardiyanın növləri
Stabil(tipik),Prinsmetal,Q.Stabil
144
Stabil stenokardiya
Emosional və ya ağır fiziki işdən sonra baş verir,koronarolitiklərdən istifadə zamanı ağrılar keçir
145
Prinsmetal stenokardiya
Əsasən yuxu zamanı azan sinirin tonusunun artması nəticəsində stenokardial tutmalar baş verir,koronarolitiklərdən istifadə zamanı keçir
146
Q.Stabil Stenokardiya
Sakitlil vəziyyətində tez tez təkrarlanan və uzunmüddətli davam edən ,koronarolitiklərdən istifadə zamanı keçməyən ağrılar,infarktpnü vəziyyət
147
Stenokardiya tutması zamanı EKQ
Mənfi T dişciyi və izoelektrik xəttindən aşağı enmiş ST intervalı
148
Miokard infarktının əsas klinik təzahürləri
Ağrı sindromu
Miokard yığılma qabiliyyətinin azalması
Aritmiyalar
Rezorbsion-Nekrotik sindrom
149
Miokard infarktı zamanı baş verən rezorbsion nekrotik dəyişikliklər
Qızdırma,Neyrofiliya,EÇS artması,fermentasiya(qana bəzi fermentlərin keçməsi—LDH,KFK,ASAT),hipermioqlobinemiya,TnT və Tnİ aşkarlanması ,Dressler sindromu
150
Nekroz ocağının lokalizasiyasından asılı olaraq, miokard infarktının növləri
Subendokardial,subepikardial,intramural,transmural
151
Miokard infarktı zamanı EKQ
Mənfi T dişciyi
ST seqmentinin izoelektrik xətdən yuxarı qalxması
Q-dişciyinin dərinləşməsi
R dişciyinin amplitudasının azalması və tədricən qısalıb itməsi—>QS kompleksinin əmələ gəlməsi
152
Miokard infarktənın erkən ağırlaşmaları
Kəskin ürək çatışmazlığı,kardiogen şok,kəskin anevrizma,ürəyin tamponadası,trombemboliya,ürək ritminin və keçiriciliyin pozulması
153
Miokard infarktının gecikmiş çatışmazlığı
Dressler sindromu,ürəyin xronik anevrizması,xronik ürək çatışmazlığı
154
Kardiogen şokun növləri
Reflektor,Hipokinetik,Diskinetik,Aritmiya
155
Kardiosklerozun növləri
Aterosklerotik,infarkt,miokardit
156
Kardiomiopatiyaların növləri
Dilatasion,hipertrofik,restriktiv
157
Mitral qapaq çatışmazlığı
Sol qulaqcığın tonogen dilitasiyas və hipertrofiyası
Sol mədəciyin də tonogen dilitasiyası ,hiperfunksiyası və hipertrofiyası
158
Mitral stenoz
Revmatik endokardit nəticəsində
Sol qulaqcıqdan sol mədəciyə qanın keçməsi çətinləşir
Kitayev refleksi nəticəsində ağciyər arteriolalarının spazmı baş verir
Kiçik qan dövranında hipertenziya—>mitral ağciyər—>ağciyər elastikliyinin itməsi
159
Aorta qapağının çatışmazlığı nə zaman baş vere bilər
Revmatik valvulitdən,septik endokarditdən,aorta aterosklerozundan,sifilitik aortitdən,aortanın anevrizmasından,döş qəfəsi travmasından sonra
160
Aortal qapaq çarışmazlığı zamanı nə baş verir
Sol mədəcik dilitasiyası,nisbi mitral çatışmazlıq,ağciyər arteriyasında təzyiqin yüksəlməsi,sağ və sol mədəcik çatışmazlığı
161
Simpatoadrenal təsir artması ilə Sinus taxikardiyasına səbəb olur
Emosional stres,fiziki gərginlik,kəskin arterial hipotenziya,ürək çatışmazlığı,hipertermiya,qızdırma
162
Sinus tadikardiyasına səbəb olan müxtəlif amillər
Miokardit,Miokard İnfarktı,perikardit,mexaniki travma,kardioskleroz
163
Sinus bradikardiyasına parasimpatik təsiri artıraraq səbəb olur
Çermak refleski,Besold-Yariş refleksi,Danini-Aşner refleksi,mədəcikdaxili təzyiq artdıqda,kəllədaxili təzyiq artdıqda
164
Sinus aritmiyasına nə zaman rast gəlinir
Ensefalit,Stenokardiya,zəhərlənmələr,nevrozlar zamanı
165
Ləng qulaqcıq ritmi
Nevrozlar,anadangəlmə və qazanılmış ürək qüsurları,kardiomiopatiyalar zamanı
166
Ürəyin oyanmasının pozulması ilğ bağlı yaranan aritmiyaların növləri
Ekstrasistoliya,Paroksizmal tadikardiya
167
Ektopik ocağın lokalizasiyasına görə ekstrasistoliyaların növləri
Sinus,qulaqcıq,qulaqcıq-mədəcik,mədəcik
168
Sinus ekstrasistoliyası EKQ
T-P intervalı qısalır.
Diastola müddəti qısalır—>nəbz dalğasının gərginliyi azalır
169
Qulaqcıq ekstrasistoliyasında EKQ
Vaxtından əvvəl kiçik voltajlı P dişciyi
Atrioventrikulyar düyünə yaxın sahədə yaranan impuls zamanı —mənfi P dişciyi
170
Qulaqcıq-Mədəcik ekstrasistoliyası
Yuxarı və orta hissədə olduqda— mədəciklərə normal,qulaqcıqlara retroqrad yayılma(QRS kompleksindən sonra mənfi P dişi),diastola müddəti uzanır
Bəzən eyni anda qulaqcıq və mədəcik yığılması
Aşağı hissədə olduqda—kompensator pauza
171
Mədəcik esktrasistoliyası
Kompensator pauza
Dəyişilmiş QRS kompleksi
172
Blokadaların növləri
Sinoaurikulyar,qulaqcıqdaxili,atrioventrikulyar,mədəcikdaxili
173
Ürəyin köndələn blokadası
Aşof-Tavar düyünü səviyyəsində köndələn istiqamətdə keçiriciliyin pozulmasl
174
Ürəyin uzununa blokadası
Hiis dəstəsinin hər hansı bir ayaqcığının keçiriciliyinin pozulması
175
Arborizasiya
Ürəyin zirvəsində Purkinye lifləri səviyyəsində keçiriciliyin pozulması
176
Sinoaurikulyar blokada
EKQ- də ayrı ayrı ürək tsiklərinin itirlməsi,RR məsafəsinin artması
177
Qulaqcıqdaxili blokada
P dişinə sərf edilən müddətin artması
178
I dərəcəli köndələn blokada
EKQ-də P-Q intervalı uzanır
179
II dərəcəli köndələn blpkadanın tipləri
Mobits I
Mobits II
180
Mobits I
PQ intervalı o qədər uzanır ki, 1 QRS kompleksi itir
Siklik davam edir—> Venkebax Samoylov dövrləri
181
Mobits II
PQ intervalının proqressivləşən uzanması baş vermir
QRS kompleksi itir(2 və daha çox)
Daha ağır forma
Transmural Miokard infarktı və ürəyin keçirici sisteminin xronik degenerativ zədələnməsi zamanı
182
III dərəcəli kpndələn blokada
Tam blokada
EKQdə P dişciyi, QRS kompleksindən çox olur
Qulaqcıq öz ritmində,mədəcik isə idioventrikulyar ritmdə döyünür
183
Morqani-Adams Stoks sindromu
II tip kpndələn blokadanın tam blokadaya keçməsi zamanı baş verən mədəcik asistoliyası zamanı beynə az qan gəlməsi və epileptik tutmalara bənzər tutmaların olması
184
Mədəcikdaxili blokada nə zaman baş verə bilər
Mədəciklərarası çəpər infarktı, revmatik endokardit,digər ürək xəstəlikləri
185
Mədəcikdaxili blokada zamanı EKQ
QRS kompleksi uzanır
186
Paladino -Kent dəstəsi
Ateioventrikulyar düyün ətrafındakə dəyişikliyə uğramış miokard toxuması
187
Mahaym dəstəsi
Hiss dəstəsinin yuxarı hissəsini mədəciklə əlaqələndirir
188
Ceyms dəstəsi
Qulaqcığı atrioventrikulyar düyünün aşağı şöbəsi və Hiss dəstəsi ilə əlaqələndirir
189
Volf-Parkinson-Vayt(wpw) sindromu
Paroksizmal taxikardiya,qulaqcıq və mədəcik titrəməsi,
Qulaqcıq və mədəcik eyni anda yığılır
Mədəcik ekstrasistoliyası meşahidə edilə bilər
190
WPW sindromunda EKQ də baş verən dəyişikliklər
PQ intervalının qısalması
QRS kompleksinin genişlənməsi
R-dişciyinin qalxan hissəsinin deformasiyası(delta dalgalar
191
Klerk-levi-Kritesko
Ceyms lifləri heaabına impulsun tez ötürülməsi
PQ intervalının qısalmasl
Taxikardiya
192
Qulaqcıq Titrəməsi EKQ
P dişciyinin yerinə F dişciklərinin olmasl
193
Qulaqcıq səyriməsi
Nəbz defisiti
400-600
194
Mədəcik titrəməsi
QRS kompleksinin deformasiyası
S-T seqmentinin və T dişciyinin ayırıla bilinməməsi
195
Ürəyin yığılmasının pozulması
Nəbzin alyerasiyası
Müəyyən nahiyələrin yığılmaması(refrakter dövr uzanması)
196
Menkeberq arteriosklerozu
Orta(media) təbəqəsinin zədələnməsi
197
Enditelin-1
Kəskin vazokonstriktor
198
Endotelin sintezini inhibə edir
Prostasiklin,NO,PGE,Natriumuretik faktor
199
Endotelin sintezini artırır
Angiotenzin-II, katexolaminlər,trombin
200
Hipertoniyanın patogenezi hansı konsepsiyaları?
Disrequlyasiya və Membran
201
Essensial hipertoniyanın patogenezinin fazaları
Hiperkinetik—> hiperkatexolaminemiya/renin-angiotenzin-aldosteron—>vazopressin⬆️
Hipokinetik—>saya əzələlərin hipertrofiyası,arterioskleroz
202
Böyrək mənşəli hipertenziyaların əsasında duran mexanizmlər
Renopressor
Renopriv
203
Renoprov mexanizm
Böyrəklərin beyin maddəsində PHE və PGA sintezinin azalması
204
Aortanın koarktasiyası
Döş aortasının enən hissəsinin anadangəlmə seqmentar daralması
Gövdənin yuxarı hissəsində hipertenziya
Gövdənin aşağı hissəsində hipotenziya
205
Xronik arterial hipotenziyaların növləri
Birincili—hipotenziv tipli neyrosirkulyator distoniya
İkincili-simptomatik
206
Reflektor neyrogen hipotenziyalar
Neyrosifilis,yan amiotrik skleroz,sirinqomeliya
