Prawo cywilne Flashcards
Zdolność prawna
- Każdy człowiek od chwili urodzenia aż do śmierci ma zdolność prawną.
- Zdolność prawna daje nam możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków.
- Jest to niezależne od zdolności do czynności prawnych.
Zdolność do czynności prawnych
Pełnoletnim jest, kto
ukończył lat osiemnaście.
Zdolność do czynności prawnych
Przez zawarcie małżeństwa małoletni
uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Zdolność do czynności prawnych
Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się
z chwilą uzyskania pełnoletności.
Zdolność do czynności prawnych
Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które
nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie
Brak zdolności do czynności prawnych
Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych
jest nieważna
Brak zdolności do czynności prawnych
Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka
staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
Ograniczona zdolność do czynności prawnych
Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają
małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.
Ograniczona zdolność do czynności prawnych
Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od
potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela.
Ograniczona zdolność do czynności prawnych
Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może
sama potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.
Umowy z osobą o ograniczonej zdolności do czynności prawnych
Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego
- zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego.
- rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi.
Konsument
Za konsumenta uważa się
osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Niezwiązanie konsumenta umową
Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli
jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Niezwiązanie konsumenta umową
Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta
strony są związane umową w pozostałym zakresie.
Niezwiązanie konsumenta umową
Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy
na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.
Niezwiązanie konsumenta umową
Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na
spoczywa na tym, kto się na to powołuje.
Klauzule niedozwolone
W razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności:
1) wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie;
2) wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania;
3) wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności konsumenta z wierzytelnością drugiej strony;
4) przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy;
5) zezwalają kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta;
6) uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju;
7) uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, niemającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie;
8) uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta konsumenta;
Miejsce zamieszkania
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest
miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Należy pamiętać, że miejsce zamieszkania, to nie miejsce zameldowania!!!
Miejsce zamieszkania
Można mieć
tylko jedno miejsce zamieszkania.
Osoby prawne
Osobami prawnymi są
Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Są to przykładowo:
- Spółki kapitałowe (akcyjna i z o.o.),
- Jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo),
- Fundacje,
- Spółdzielnie,
- Przedsiębiorstwa państwowe itp.
Ustrój osób prawnych
Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych
określają właściwe przepisy; w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych organizację i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut.
Ustrój osób prawnych
Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną
z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Ustrój osób prawnych
Osoba prawna działa przez
przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.
Siedziba osoby prawnej
Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest
miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający.
Siedziba osoby prawnej
Jeżeli osoba prawna nie może być reprezentowana lub prowadzić swoich spraw ze względu na brak organu albo brak w składzie organu uprawnionego do jej reprezentowania
sąd ustanawia dla niej kuratora. Kurator podlega nadzorowi sądu, który go ustanowił.
Ułomne osoby prawne
Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się
odpowiednio przepisy o osobach prawnych.
Są to przykładowo osobowe spółki prawa handlowego:
- spółka jawna,
- spółka partnerska,
- spółka komandytowa,
- spółka komandytowo – akcyjna.
Przedsiębiorcy
Przedsiębiorcą jest
osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33.1 § 1 <u>, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. </u>
Przedsiębiorcy
Przedsiębiorca działa
pod firmą
Przedsiębiorcy
Firmę ujawnia się
we właściwym rejestrze, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
Oznaczenia przedsiębiorców
Firmą osoby fizycznej jest
jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.
Oznaczenia przedsiębiorców
Firmą osoby prawnej jest
jej nazwa
Oznaczenia przedsiębiorców
Firma zawiera
określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.
Nazwisko wspólnika
W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie, spółka
może zachować w swej firmie nazwisko byłego wspólnika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie jego śmierci – za zgodą jego małżonka i dzieci.
Nazwisko wspólnika
Kto nabywa przedsiębiorstwo
może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.
Nazwisko wspólnika
Firma nie może
być zbyta
Ochrona dóbr osobistych
Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska
pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Ochrona dóbr osób prawnych
Przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się
odpowiednio do osób prawnych.
Tak jak człowiek ma imię i nazwisko oraz wizerunek, to osoba prawna ma nazwę i logo.
Mienie
Mieniem jest
własność i inne prawa majątkowe.
Mienie
Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko
przedmioty materialne
Rzeczy nieruchome
Nieruchomościami są
części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Części składowe rzeczy
Część składowa rzeczy nie może być
odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
Części składowe rzeczy
Częścią składową rzeczy jest
wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Części składowe rzeczy
Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku
nie stanowią jej części składowych
Przynależności
Przynależnościami są
rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
Przynależności
Nie może być przynależnością rzecz
nienależąca do właściciela rzeczy głównej.
Przynależności
Przynależność nie traci tego charakteru przez
przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną.
Przynależności
Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek
także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych.
Nieważność czynności prawnej
Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że
właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
Nieważność czynności prawnej
Nieważna jest czynność prawna
sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Nieważność czynności prawnej
Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej
czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana
Oświadczenie woli
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być
wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).
Zawarcie umowy
Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi
stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
Zawarcie umowy
Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość
przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
Oferta w postaci elektronicznej
Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego
jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie.
Oferta w postaci elektronicznej
Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:
1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy;
2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty;
3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy;
4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie;
5) językach, w których umowa może być zawarta;
6) kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.
Oferta w postaci elektronicznej
Przepis § 2 < Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej> stosuje się odpowiednio, jeżeli
przedsiębiorca zaprasza drugą stronę do rozpoczęcia negocjacji, składania ofert albo do zawarcia umowy w inny sposób.
Oferta w postaci elektronicznej
Przepisy § 1–3 nie mają zastosowania do zawierania umów za pomocą
poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Nie stosuje się ich także w stosunkach między przedsiębiorcami, jeżeli strony tak postanowiły.
Sposoby zawierania umów
- złożenie oferty i jej przyjęcie;
- negocjacje czyli rokowania;
- aukcja;
- przetarg.
Forma czynności prawnej
Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy
jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
Forma czynności prawnej
Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest
nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
Forma dokumentowa
Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza
złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.
Forma dokumentowa
Dokumentem jest
nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.
Forma pisemna
Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza
złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.
Forma elektroniczna
Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza
złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Forma elektroniczna
Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z
oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej
Wady oświadczenia woli
Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która
z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.
Nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą
dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.
Kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej
ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.
W razie błędu co do treści czynności prawnej
można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli.
Jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie
uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.
Przedstawicielstwo i pełnomocnictwo
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej
można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.
Przedstawicielstwo i pełnomocnictwo
Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania
pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
Przedstawicielstwo i pełnomocnictwo
Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się
na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Pełnomocnictwo
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje
umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa
wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności
Pełnomocnictwo
Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma
pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
Pełnomocnictwo
Pełnomocnictwo ogólne powinno być
pod rygorem nieważności udzielone na piśmie
Odwołanie pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że
mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Odwołanie pełnomocnictwa
Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że
w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Dalsze pełnomocnictwa
Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy
umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Prokura
Prokura jest
pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Prokura
Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
Forma i treść prokury
Prokura powinna być
pod rygorem nieważności udzielona na piśmie
Forma i treść prokury
Prokurentem może być
osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Forma i treść prokury
Prokura może być udzielona
kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.
Forma i treść prokury
Prokura może obejmować
umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.
Przedawnienie
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe
ulegają przedawnieniu.
Przedawnienie
Po upływie terminu przedawnienia
ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
Przedawnienie
Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się
zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
Termin przedawnienia
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi
sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Termin przedawnienia
Terminy przedawnienia nie mogą być
skracane ani przedłużane przez czynność prawną
Przerwanie biegu przedawnienia
Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3) przez wszczęcie mediacji.
