Podwzgorze, przysadka Flashcards

1
Q

układ podwzgórzowo-przysadkowy

A

podwzgórze –> wypsutki nerwowe –> płat tylny przysadki

podwzgórze –> naczynia włosowate –> przedni płat przysadki mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

hormony przedniego płata przysadki

A

GH, ACTH, PRL, FSH, LH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

hormony tylnego płata przysadki mózgowej

A

ADH, OXY, liberyny i statyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

nowotwory

A

dają efekt nadczynności lub niedoczynnosci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

pierwotny zespół pustego siodła

A

ucisk przez oponę pajęczą –> rozpłaszczenie przysadki na siodle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wtórny zespół pustego siodła

A

leczenie farmakologiczne, chirurgiczne usunięcie –> brak przysadki mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

typowy pacjent z zespołem pustego siodła

A

otyła kobieta, z nadciśnieniem tętniczym, ewentualnienniewielkie nadciśnienie śródczaszkowe, zaburzenia miesiączkowania, często wieloródka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ryzyko innych chorob u osob z zespolem pustego siodla

A

guz przysadki produkujacy GH, PRL, ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

diagnostyka zespolu pustego siodła

A

RTG, ale rozstrzygajacy TK lub NMR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

powikłania zespołu pustego siodła

A

możliwy ucisk na skrzyżowanie wzrokoweblub nerwy III, IV, V, VI (gdy ucisnieta zatoka jamista)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

niedoczynnosc przedniego plata przysadki mozgowej charakterystyka

A
  • gdy nie dziala 75% gruczolu

- zwykle niedobor wszystkich hormonow, rzadko niedobor izolowany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

nowotwory bedace przyczyna niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A
przysadki - nieczynne hormonalnie guzy, torbiele
podwzgórza - czaszkogardlak, zarodczak
oponiak
glejak
przerzutowe (np. raka piersi, rzadko)
histiocytoza X
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

przyczyny niedokrwiennej martwicy przysadki

A

zespół Sheehana (poporodowa), tętniaki, choroby naczyniowe mózgu (udar przysadki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

przyczyny niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A

nowotwory, martwica niedokrwienna przysadki, przewlekłe zapalne, inne choroby z naciekaniem przysadki, urazy czaszki i przyczyny jatrogenne, zaburzenia rozwojowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

przewlekłe zapalne schorzenia mogace byc przyczyna niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A

gruzlica, kila, sarkoidoza, zapalenie mozgu/opon mozgowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

choroby z naciekaniem przysadki

A

amyloidoza, hemochromatoza, mukopolisacharydozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

urazy czaszki, przyczyny jatrogenne (zwiazane z niedoczynnoscia przedniego plata przysadki)

A

urazowe uszkodzenia podwzgorza, przerwanienszypuly przysadki przy zlamaniu podstawy czaszki, uszkodzenia okolooperacyjne lub po napromienianiu glowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

zaburzenia rozwojowe przy ktorych moze wystapic niedoczynnosc przedniego plata przysadki

A

zespol pustego siodla, zespol Kallmana (izolowany hipogonadyzm +wrodzony brak wechu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

choroba Glińskiego-Simmondsa

A

niedobór wszystkich hormonow przysadki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

objawy niedoczynnosci przedniego plata przysadki -ogolnie

A

pierwsze objawy wynikaja z braku FSH i LH, nieco pozniej TSH, GH, ostatecznie ACTH, co jest najgrozniejsze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

objawy niedoczynnosci przedniego plata przysadki

A

-uszkodzenie szupuly/podwzgorza –> niedobor ADH
- niedobor FSH/LH:
° kobieta brak miesiaczek, zanik drugorzedowych cech plciowych, bezplodnosc
° mezczyzna impotencja, zanik jader, zanikndrugorzedowych cech plcioywch, ograniczenie spermatogenezy, bezplodnosc
- niedobor TSH niedoczynnosc tarczycy
- niedobor ACTH - niedoczynnosc nadnerczy –> oslabienie miesniowe, nieodcisnienie, nietolerancja stresu i zakazen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

niedobor FSH i LH

A

moze wystapic wtorniendo nadprodukcji PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

guzy przysadki

A

najlatwiej rozpoznac w okresie dojrzewania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

zespol Sheehana

A

poporodowo
wskutek niedokrwienia pacjentki
łatwe meczenie, utrata owlosoenia lonowegon i pod pachami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

nadczynnosc przedniego plata przysadki mozgowej

A

powodowana przez guzy przysadki, wyrozniamy makro i mikrogruczolaki. Makrogruczolaki moga spowodowac ucisk pobliskich struktur, szczegolnie nerwow

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

patomechanizm w nadczynnosci przedniegon plata przysadki mozgowej

A

mutacja bialka G –> nadmierne pobudzenie dla receptora GHRH –> rozrost komorek przysadki

27
Q

nadmiar GH charakterystyka

A
  • pierwotny

- wtorny: przewod pokarmowy/ rakowiak –> wzrost somatoliberyny–> hipersomatotropizn wtorny

28
Q

hipersomatotropizm przed zamknieciem nasad chrzestnych kosci dlugich

A

gigantyzm przysadkowy

29
Q

hipersomatotropizm po zamknieciu nasad koaci dlugich

A

akromegalia

30
Q

gigantyzm przysadkowy

A

charakteryzuje sie nadmiernym wzrostem i opoznionym dojrzewaniem plciowym

31
Q

akromegalia

A

3-5 dekada zycia
zgrubienia rysow twarzy
obrzeki tkanek miekkich dloni i stop
nadmierne owlosienie
grubsza, ciemniejsza skora
nasilenie czynnosci gruczolow lojowych i potowych
prognatyzm zuchwy
ochryply pogrubialy glos (przerost chrzastek krtani)
rozrost jezyka, malzowin usznych, chrzestnej czesci nosa
pozno przerost zeber, wczesniej chrzastek stawowych

32
Q

akromegalia cdn

A

ucisk przez obrzekle tkanki na nerwy –> uszkodzenie nerwow obwodowych
duzy guz –> ucisk struktur nerwowych –> zaburzenie widzenia, uporczywe bole glowy
organomegalia
GHbpobudza wcglanianie foforanow w cewkach nerkowych –> hiperfosfatemia
cukrzyca u 10% chorych, wzrost insulinooporności watroby i tkanek obwodowych
wzrost IGF-1
impotencja/brak miesiaczek

33
Q

zespol Cushinga

A

nadmiar ACTH

34
Q

zespol Nelsona

A

pierwotny guz przysadki produkujacy ACTH, rozwija sie u chorych po obustronnej adrenalektomii

35
Q

nadmiar PRL

A

prolaktoma - fizjologoczna produkcja zostaje zahamowana (przez dopaminę=prolaktostatynę)

36
Q

przyczyny nadmiaru PRL

A

pierwotny guz, blokery receptorów dopaminowych, nadmiar TRH (niedoczynnosc tarczycy), nieywdolnosc watroby i nerek

37
Q

nadmiar PRL a hipogonadyzm

A

nadmiar PRL –> blokada wydzielania GnRH –> spadek FSH i LH –> hipogonadyzm

38
Q

dodatkowe objawy w nadmiarze PRL

A
  • mlekotok 80% kobiety 20% mezczyzni

- spadek gestosci kosci

39
Q

moczowka prosta

A

poliuria + polidypsja

40
Q

pochodzenie moczowki prostej

A

cnetralne, nerkowe, psychogenne

41
Q

moczowka prosta centralna

A

wrazliwa na wazopresyne, polega na zaburzeniu osi podwzgorzowo-przysadkowej

42
Q

moczowka prosta centralna przyczyny

A
  • idiopatyczna
  • urazy
  • nowotwory
  • histiocytoza
  • ziarniniak
  • uszkodzenie naczyn krwionosnych
  • zakazenia
43
Q

moczowka prosta centralna calkowita

A

uszkodzenie jader podwzgorza/szlaku nerwowego przekazujacego ADH do tylnego plata przysadki

44
Q

moczowka prosta centralna czesciowa

A

uszkodzenie tylnego plata

45
Q

moczowka prosta nerkowa

A

defekt receptora v2 dla akwaporyn, polekowo, nadmiar mineralokortykoidow

46
Q

moczowka prosta ciazowa (nerkowo-centralna)

A

nasilenie katywnosci wazopresynazy produkowanej takze przez lozysko

47
Q

objawy moczowki prostej

A

poidypsja
poliuria - 3-15 l/24 h
mocz jest rozcienczony d<1,005, < 200mOsm/l
nykturia, moczenie nocne
odwodnienie, hipowolemia -> gdy nienuzupelnia sie utraconej wody
hipernatremia

48
Q

hipernatremia w moczowce prostej

A

utarta wody przewyzsza utrate sodu

powolna hipernstremianpozwala na adaptacje, ale gwaltowna powoduje powazne zmiany

49
Q

zmiany zwiazane z hipernatremia w moczowce prostej

A

spadek reakcji na bodzce, mioklonie, napady padaczkowe, spiaczka

50
Q

moczowka prosta - wtorniendo utraty wody

A

powiklania CSN: odwodnienie neuronow –> mikrowylewy

51
Q

SIADH

A

prawidlowe/nadmierne uwalnianie ADH + hiponatremia +hipoosmolarnosc plynow ustrojowych przy prawidlowej objetosci krwi krazacej

52
Q

rozpoznanie SIADH

A

hiponatremia hipourykemia hipoosmolarnosc osocza, spadek kreatyniny, kwasu moczowego, mocznika bez cech hipowolemii, uszkodzeniannerek, niedoczynnosci kory nadnerczy czy tarczycy

53
Q

przyczyny SIADH

A

nowotwory, choroby CSN, choroby płuc, leki

54
Q

nowotowry mogace byc przyczyna SIADH

A
rak oskrzela (zwlaszcza drobnokomorkowy)
rak dwunastnicy
rak trzustki
rak pecherza moczowego
rak prostaty
bialaczki
chloniaki
55
Q

przyczyny uszkodzenia CSN (SIADH)

A
guzy, ropnie, krwotoki
infekcje
encephalis meningitis
zaniks tarczy mozgu
wodoglowie
uraz
delirium tremens
ostre psychozy
choroby demielinizacyjne, zwyrodnieniowe i zapalne
56
Q

choroby pluc zwiazane z SIADH

A

gruzlica, kila, sarkoidoza, zapalenie mozgu/opon mozgowych

57
Q

leki mogace byc przyczyna SIADH

A

wazopresyna, chlorpropamid, klofibrat, karmazepina

58
Q

patomechanizm SIADH

A

zaburzenie rownowagi przyjmowanie/wydalanie sodu i wody –> hiponatremia

niedoczynnosc kory nadnerczy –> utrata sodu –> utrudnienie utraty odpowiedniej ilosci wody –> spadek pewnej ilosci wody –> uwalnianie ADH –> dalsze zatrzymanie wody –> poglebienie hiponatremii

59
Q

hiponatremia nerkowa

A

podaz hiperoosmolarnych plynow –> przesuniecie wody z komorek do ECF

60
Q

SIADH pochodzenia plucnego

A

spadek impulsacji z baroreceptorow plucnych w niewydolnosci oddechowejni gruzlicy

61
Q

SiADH pochodzenia urazowego

A

przerwanie drog hamujacych uwalnianie wazopresyny na skutek urazu czaszkowo-mozgowego

62
Q

leczenie SIADH

A

ograniczenie przyjmowania wodyni leczenienchorob pluc/CSN

63
Q

objawy SIADH

A

neurologiczne - oslabienie sily miesniowej, mioklonie, napady padaczkowe, spiaczka - etorne do przesuniec plynow, wzrostu cisnienia srodczaszkowego i obrzeku mozgu