Pathologie Flashcards
Wat is pathologie ?
De leer van het lijden
Ziekteleer
Wat is het verschil tussen indicatie en contra indicatie ?
Indicatie voor een bepaalde behandeling is de reden /aanwijzing die een bepaalde behandeling wenselijk maakt
Contra indicatie is een tegen aanwijzing .
Reden waarom bepaalde behandeling wordt ontraden
Oorzaken van ziekten
Wat is endogeen ?
Noem enkele voorbeelden .
Als de oorzaak in het lichaam zelf zit
.Erfelijk .Aangeboren .Degeneratieve .Hormonale .Stofwisseling oorzaak
( er kan ook combinatie endogeen en exogeen zijn)
Oorzaken van ziekten
Wat is exogeen?
Noem enkele voorbeelden .
Wanneer de oorzaak van ziekte door invloed van buitenaf ontstaat
(Combinaties endogeen en exogene factoren is ook mogelijk)
Voorbeelden exogeen:
.Fysische
(Mechanisch/thermisch/elektrisch)
.Chemische
.Microbiologische
Fysische exogene factoren
Mechanisch, thermisch,elektrisch
Mechanisch .wat betekent dit?
Door mechanische krachtenontstaan : oa botbreuken, kneuzingen,snij en schaafwonden
Er ontstaat trauma /letsel
Fysische exogene factoren
Mechanisch, thermisch,elektrisch
Thermisch .wat betekent dit?
Brandwonden of onderkoelingsverschijnselen
Fysische exogene factoren
Er zijn 3 typen:
Mechanisch, thermisch,elektrisch
Elektrische factor :wat betekent dit?
Wanneer een elektrische stroom de weefsels passeert kan dit grote beschadiging opleveren
Functie uitval v hersenen / hart of bv zenuw of spierweefsel raakt beschadigd
Wat zijn Chemische factoren ?
Door inwerking van chemische stoffen kunnen huid, longen , maag en darmen ernstig beschadigen
Wat zijn Microbiologische factoren ?
Pathogene en apathogene micro-organismen
Ziekte verwekkers zoals bv infectieziekten
Wat zijn micro organismen ?
Zeer kleine voor het oog onzichtbare levende organismen
Soms eencellig ,meestal onschadelijk
Pathogeniteit
Het ziekteverwekkend vermogen van een schadelijk micro organisme ( microben)
Pathogeen
Schadelijk voor de gezondheid vd mens
Apathogeen/ nonpathogeen
Onschadelijk voor de gezondheid vd mens
Prokaryoot
Bacteriën,schimmels ,gisten
Plantaardige oorsprong
Eencellig
Protozoën
Micro organismen , Dierlijke ziekteverwekkers
Symbiose
Als samenleven van mens en microbe voordeel geeft
Mens ( gastheer) microbe ( gast )
Commensalen
Aanwezige bacteriën in ons lichaam waar we niet ziek van worden
Zijn in symbiose
Parasiet
Een organisme dat ten koste van de gastheer profiteert
Pathogene micro organismen zijn te verdelen in 4 groepen .
Noem de 4 groepen
- bacteriën: (eencellig,in meerdere vormen )
- schimmels (fungi )en gisten(fermenta/saccharomyces)
- virussen
- protozoën
Hoe kunnen ziekteverwekkers het lichaam binnendringen.
via de lucht (aërogeen)
via het spijsverteringskanaal (enteraal)
via de huid of slijmvliezen (cutaan)
via het bloed (hematogeen).
Stafylokokken
Bolvormige bacterie in vorm van druiventrosje
steenpuisten ,huidontstekingen
Streptokokken
Bolvormig . Bacterie waarbij de kokken in kralensnoer liggen .
( belroos , roodvonk )
Gonokokken
Bol maar aangeven als koffieboonvormige kokken .liggen 2 aan 2 bij elkaar .
Veroorzaken Gonorroe
Meningokokken
Bolvormige bacterie ( kok). Verwekker van nekkramp( ernstige vorm van hersenvliesontsteking ).
Pneumakokken
Bolvormige bacterie .( kok)
Veroorzaakt pneumonien en bronchitis
Bacillen
Staafvormige bacterien .
Bewegen zich voort dmv trilharen .
Groot aantal is pathogeen ( schadelijk).
Verwekker van oa .salmonella,difterie,tbc,tyfus
Colibacil
Bevind zich in de darmen en kan nuttig zijn maar ookdarminfectie veroorzaken
Spirillen
Ook wel spirocheten genoemd .
Kurketrekkerachtige bacterien
Veroorzaken oa ziekte van Weil en Syfillis
Vibrionen
Kommavormige bacterien.
Veroorzaken oa cholera
Lactobacterien
Komen veelvuldig voor in het organisme en spelen een grote rol bij de spijsvertering .
Onder lactobacterie groep valt ook propionzuurbacterie die acne veroorzaakt .
Rickettsia
Bacterie bij geleedpotigen .
Wanneer door zo n dier gebeten dan kan een levensgevaarlijke infectie ontstaan .( papagaaienkoorts ,vlekkenkoorts)
Groep bacterien waaruit antibiotica kan worden gewonnen
Ijzer, zwavelbacterien ,slijmbacterien ,actinomycetes.
Groeivoorwaarden voor bacterien
Temperatuur niet te hoog of te laag
Neutrale zuurgraad
Bacterien hebben water nodig
Anaerobe bacterien
Oude bacterien die niet in een zuurstofrijke atmosfeer kunnen leven
(ontstaan voordat de aarde zuurstof bevatte .)
Schimmels ( fungi)
Iedereen draagt schimmels bij zich
Microscopisch kleine plantjes die zich voortplanten door sporen
Eencellig ( micro organisme ) maar ook meercellig
Veelal giftig .niet giftige zijn een goede eiwitbron.
Er zijn meer dan 30.000 soorten.
Dermatofyten
Eencellige schimmel, schadelijk voor de mens
Berucht ivm dermatomycosen ( huidschimmel ) en favus( aandoeningen vd hoofdhuid)
Candida
Schadelijk voor de mens .eencellige schimmel.
Leeft voornamelijk in de slijmvliezen .
Candida albican is de meest beruchte ( veroorzaakt .witte vloed in vrouwelijke geslachtsorganen).
Mycelium
Meercellige schimmel die vlak onder de grond lange draden weeft
Gisten (sacharomyces)
Zowel als aerobe en als anaerobe organisme .
Belangrijkste functie is het omzetten van zetmeel in suikers.
Protozoen
Voorloper van dierenrijk.
Leven meestal in zeeen en zoetwatergebieden .
Worden verdeeld in manier van voortbewegen .
Voorbeelden : rhizopoda,ciliofora ,mastigofora
Amoeben .
Behorende tot rhizopoda.
Veranderen voortdurend v vorm.
Zeer schadelijk ,
Veroorzaken oa malaria ,toxoplasmose.
Virus
Eencellig organisme ( geen levend wezen)met incomplete
DNA streng .
Veelal pathogeen .
Heeft andere cel nodig om in te nestelen .gebruik een gastheer .
Zonder gastheer kan het niet overleven .
Virus is kleiner dan bacterie .
Virusbesmetting of infectie
Ontstaat door binnendringen van pathogene micro organismen via lucht,drinkwater,voedsel.
Overdracht vind plaats via direct contact,bloed ,speeksel.
Virussen veroorzaken diverse ziekten .
Noem enkele :
Griep,pokken,mazelen,AIDS,hepatitus .
Waarom werkt antibiotica niet bij virussen?
Zij kunnen de intracellulaire virussen niet bereiken .
AIDS
Virusziekte dat de witte bloedcellen en het afweersysteem aantast.
Wordt overgebracht door bloed en sperma.
Hepatitus
Ontsteking van de lever door verschillende virussen.
Drie soorten.
A,B,C.
Hepatitus A
Hepatitus ( ontsteking vd lever)Epidemica .
Vooral bij kinderen,jonge mensen.
Overdracht door fecale besmetting( uitwerpselen vd mens)
Incubatietijd : enkele weken .
Men wordt niet altijd ziek als gevolg van besmetting ,
wanneer men wel ziek wordt dan ontstaat volgende ziektebeeld:koorts,misselijkheid en daarna geelzucht .
Meestal volgt genezing na aantal weken .
Hepatitus B
Serum hepatitus .( ontsteking vd lever)
Ernstiger verloop dan type A en in klein percentage blijvende schade .
Overdracht door : bloed, bloedproducten .en door geslachtsverkeer en speeksel.
Incubatietijd : enkele maanden .
Geelzucht en leverstoornissen.
Bij hevige hepatitus B kan de ziekte dodelijk zijn .
Gedeelten vd lever worden necrotisch .
Hepatitus C
Hepatitus ( ontsteking vd lever ) type C
Heviger ziekteverloop dan type A en B .
Zelfde ziekteverschijnselen maar ernstiger.
Overdracht : door bloedtransfusie .
Preventie
Voorkomen van ziekte door :
Persoonlijke hygiene en desinfecteren.
Besmetting
Binnendringen van pathogene micro organismen
Infectie
Bij vermenigvuldigen en verspreiden van pathogene micro organismen waarmee het organisme is besmet .
Wat is belangrijk voor het ontstaan van daadwerkelijke ziekte bij besmetting ?
De aard vd microbe ( eigenschappen)
En het afweermechanisme van het lichaam.
Lichamelijk afweermechanisme
Inwendig en uitwendig afweermechanisme
Inwendig :fagocyten en antilichamen
Uitwendig :hoornlaag,een goed huid milieu,en de verdedigingsystemen van ogen,mond ,oren en luchtpijp.
Toxinen
Pathogene of ziekteverwekkende bacterien zijn zelf niet schadelijk . De afvalstoffen ( toxinen ) zijn de boosdoeners.
Bacterie kenmerken
Groter dan virus .
Vermenigvuldigd zich door deling .
Meestal onschuldig
Heeft juiste temperatuur / zuurtegraad en voedsel nodig
Kunstmatig immuniceren kan op 2 manieren .welke?
Actieve immunisatie:via vaccinatie sterk afgezwakte of dode bacterien in het lichaam te brengen .
Hierdoor wordt men niet echt ziek maar maakt het lichaam antistoffen aan( afweer houdt lang stand )
Passieve immunicatie :Dan worden actieve antitoxinen ingespoten die het lichaam helpen met het betrijden van schadelijke toxinen .
( de afweer is van korte duur )
Inenten
Ander woord voor vaccinatie .
!Tegen virusinfecties kan nog niet altijd inenting plaatsvinden .
Dierlijke besmettingsbronnen
Huisdieren kunnen allerlei micro organismen bij zich dragen.
Besmetting kan via :
Ontlasting ,Huidschilfers,luizen,vlooien,via de poten kan besmet materiaal binnenkomen, bij vogels via de stof uit vleugels .
Besmettingsbronnen
Dierlijk,
Binnen een huishouden :matrassen,vochtige doeken,etensresten op vloeren,niet goed afgewassen bestek,te lang bewaarde of te kort gekookte voedingsmiddelen .
Ontsteking (inflammatio)
Reactie van het lichaam op weefselbeschadiging .
Ontstekingsverschijnselen
Calor,Dolor,functio laesa,Rubor,Tumor
Plus verschijnselen als :koorts , lusteloosheid ,algehele malaise. Versnelde pols,verlies van eetlust .
Calor
Warmte
Dolor
Pijn
Functio laesa
Gestoorde werking door verstoring van de doorbloeding of noodzakelijke zenuwprikkel
Rubor
Roodheid
Ten gevolge van plaatselijke bloedtoevoer toename
Tumor
Zwelling
Door wildgroei van cellen,vocht / weefselophoping door invloeden van binnenuit en ontstekingen.
Verschillende soorten ontsteking
- Plaatselijk( open ) door fysische en chemische oorzaak of door micro organismen
- Steriel(gesloten) door straling ,stoten ,wrijving,drukken waardoor slijmbeurs infectie ontstaat (bursa mucosa)
- Chemisch:door inwerking van chemische stoffen .er kan allergie,overgevoeligheid of vergiftiging ontstaan.
- Bacterieel ( meestal open) door bacterie ( dan heet het een infectie ).
Pus / etter
Roomachtige substantie uit dode weefselcellen vermengd metdode en levende bacterien,dode witte bloedcellen enandere bloedbestanddelen .
( ettervocht wordt door het bloed en lymfe afgevoerd)
Bij onvoldoende afvoer kan abces of flagmone ontstaan
Flegmone
Acute ontsteking in het onderhuids weefsel
Abces
Opeenhoping van pus in niet voorafbestaande afgekapselde holte
Lymfangitus
Lymfevatontsteking :ontstaat wanneer binnengedrongen bacterien in de bloedbaan of lymfebaan terechtkomen
Lymfeknopen en cellen zullen proberende bacterien te doden .
Wanneer dit niet lukt komen bacterien in de bloedbaan en ontstaat sepsis
Sepsis
Als bacterien in de bloedbaan doordringen en zich gaan delen
Atrofie
Verkleining , verschrompeling van weefsel
Bij ouderdom : atrofie van botweefsel. Osteoporose
Bij chronische reuma :atrofie rond aangetaste gewrichten .
Deformatie
Wildgroei of misvorming van een bestaande vorm
Door aangeboren of verworven endogene factoren.
Degeneratie
Ziekelijke. Verandering in cellen of weefsels .
Kwaliteit gaat achteruit
Dystrofie
Abnormaal functioneren van cellen,Weefsels, organen door een groeistoornis van de cellen .
Hypertrofie
Bovenmatige groei in dikte en omvang van weefsels of organen
Neoplasma
De groei van cellen of weefsels tot goed of kwaadaardige tumoren
Kanker
Kwaadaardige tumoren
Regeneratie
De natuurlijke vervanging van beschadigde cellen door cellen van dezelfde soort met zelfde functie .
Bv vorming van nieuwe bloedcellen .
Reparatie
Beschadigd weefsel wordt vervangen door granulatieweefsel .
Er ontstaat een litteken .
