Partie i systemy partyjne Flashcards
Partia polityczna
grupa celowa, posiadająca strukturę organizacyjną, działająca na podstawie określonego programu, zmierzająca do zdobycia i utrzymania władzy w państwie
Historyczny rozwój partii politycznych
koterie arystokratyczne
– funkcjonowały w XVII i XVIII w.
– głównym celem zdobycie władzy
b. kluby polityczne
– centrum klubu stanowili posłowie zasiadający w parlamencie
– posiadały przywódców i program polityczny
– skupiały ludzi o podobnych poglądach politycznych
c. partie masowe
– narodziły się w połowie XIX w.
– powstały w związku z demokratyzacją prawa wyborczego
– posiadały rozbudowane struktury organizacyjne
– były nastawione na pozyskiwanie jak największej liczby członków
d. partie wyborcze
– nastawienie na wygrywanie wyborów
Funkcje partii politycznych
udział w wyborach
b. sprawowanie rządów
c. kształtowanie opinii publicznej i postaw politycznych
d. wyrażanie interesów obywateli i grup społecznych
e. rekrutacja elit politycznych
f. utrzymanie zdolności organizacyjnej
Klasyfikacja partii politycznych
a. ze względu na strukturę organizacyjną:
– komitetowe
– rozwinięte
b. ze względu na liczbę członków:
– kadrowe
– masowe
c. ze względu na podział władzy w strukturach partyjnych:
– scentralizowane
– zdecentralizowane
d. ze względu na program polityczny:
– konserwatywne
– chrześcijańskie
– liberalne
– socjalistyczne i socjaldemokratyczne
– komunistyczne
– wiejskie
– etniczne
– skrajnie prawicowe
– ekologiczne
Systemy partyjne
wszystkie partie działające w danym kraju oraz całokształt zachodzących między nimi zależności i powiązań
a. system jednopartyjny – w państwie działa tylko jedna partia
b. system partii hegemonicznej – formalnie istnieje wiele partii, ale jedna ma zagwarantowane przywództwo, a pozostałe pełnią rolę podporządkowanych sojuszników.
c. system dwupartyjny – w państwie działa wiele partii, ale dwie liczą się w wyborach
d. system dwuipółpartyjny – istnieją dwie silne partie, ale żadna nie jest w stanie rządzić samodzielnie i wchodzi w koalicję z trzecią partią
e. system wielopartyjny bez partii dominującej – działa wiele partii, z których dwie lub trzy mają szansę zdobycia władzy
f. system wielopartyjny z partią dominującą – o zdobycie władzy walczy kilka partii, ale tylko jedna w wielokrotnie wygrywa wybory
g. system dwublokowy – istnieje wiele partii, ale podczas wyborów łączą się w dwa rywalizujące bloki
System partyjny a system wyborczy
system wyborczy to zespół norm określający sposób przeprowadzenia wyborów
b. normy określające sposób przeprowadzenia wyborów ustalone są w ordynacji wyborczej
c. ordynacja proporcjonalna sprzyja rozwojowi systemu wielopartyjnego
d. ordynacja większościowa sprzyja rozwojowi systemu dwupartyjnego
