PANANAKOP NG MGA KASTILA Flashcards

1
Q

Tatlong ekspedisyon na pinadala

A

Espanya

Laoisa (1525)

Saavedra (1527)
Villalobos (1542)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hindi nakarating ng Pilipinas ang ibang ekspedisyon

A

sapagkat
sinalakay sila ng mga Olandes na noong panahong iyon ay nasa Indonesya.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ang mga layunin ng Espanya sa pananakop ay ang mga sumusunod:

A

• Magpalaganap ang Kristiyanismo
• Magpayaman
• Magpalawak at magpalakas ng kapangyarihan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

MGA UNANG AKDANG PANRELIHIYON AT PANGKABUTIHANG ASAL

A

• DOCTRINA CRISTIANA (1593)
• NUESTRA SENORA DEL ROSARIO (1602)
• BARLAAN AT JOSAPHAT (1708)
• PASYON
• URBANA AT FELIZA
• MGA DALIT KAY MARIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ito ang kauna-unahang aklat na panrelihiyon na nalimbag sa Pilipinas. Ito’y nasulat sa Tagalog at Kastila.

SUMULAT
• Padre Juan de Plasencia
•Padre Domingo de Nieva

PAKSA
• Pater Noster • Ave Maria • Credo
•Regina Coeli • Katesismo • Pangungumpisal
• Mga Utos ng Santa Iglesia • Pitong Kasalanang Mortal
•Labing-apat na Pagkakawang gawa
• Pangungumpisal • Mga Utos ng Santa Iglesia
• Pitong Kasalanang Mortal
• Sampung Utos ng Diyos

A

DOCTRINA CRISTIANA (1593)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ang aklat na ito ang ikalawang nalimbag sa Pilipinas.
Sinulat ito ni Padre Blancas de San Jose at Tinulungan siya ni Juan de Vera isang mestisong intsik sa pagpapalimbag ng aklat.
Nilimbag ang aklat sa Limbagan ng Pamantasan ng Santo Tomas.

A

NUESTRA SENORA DEL ROSARIO (1602)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ito’y isang salaysay sa Bibliya na isinalin sa Tagalog ni Padre Antonio de Borja mula sa Griyego.
Naitalang mahabang akdang panrelihiyon.

A

BARLAAN AT JOSAPHAT (1708)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

• Ang awit na ito ay tungkol sa buhay ng ating Panginoong Hesukristo.
• Ang pagpaparangal na ito ay ginaganap kung Mahal na Araw.
Karaniwang nagtatagal ng dalawang araw at gabi o mahigit pa ang pag-awit ng pasyon.

Apat ang nagsisulat ng Pasyon:
• Padre Gaspar Aquino de Belen (1704)
• Don Luis Guian (1750)
• Padre Mariano Pilapil (1814)
• Padre Aniceto dela Merced (1856)

A

PASYON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

• Si Padre Modesto de Castro ay nataguriang “Ama ng Tuluyang Klasika sa Tagalog dahil sa pagkakasulat niya ng Urbana at Feliza
• Binubuo ito ng palitan ng liham ng magkapatid na Urbana at Feliza
• Ang isa ay nasa lalawigan at ang isa ay nag-aaral sa isang kolehiyo sa Maynila.

A

URBANA AT FELIZA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ang paksa ng mga sulat ay ang mga sumusunod:

Ng urbana at feliza

A

Sa Katungkulan ng Bayan - Sa Pagpasok sa Paaralan
- Ang Pakikipagkaibigan - Sa Piging
- Ang Salitaan - Paglagay sa Estado
- Puno ng mga pangaral ang sulat ng kapatid na nasa lalawigan sa kapatid na nag-aaral sa Maynila.
Lagi niyang ipinaaalaala ang mga dapat ugaliin ng kapatid sa iba’t ibang pagkakataon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

May kahulugang sinasagisag ang mga pangalan ng mga tauhan sa akda.

A

URBANA “Urbanidad” - kagandahang asal
FELIZA - “Feliz” (Kastila) - maligaya
Sinasagisag nito ang kaligayang matatamo ng isang tao sa pamamagitan ng pagpapakabuti at pagiging masunurin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Si Padre Mariano Sevilla, isang paring Pilipino ay sumulat ng mga dalit noong 1865.
Humalaw siya sa mga awit na “Mese de Maggio o Buwan ng Mayo.
Ang paksa ng mga awit ay pagpaparangal at pagpupuri sa Mahal na Birhen.

A

MGA DALIT KAY MARIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

ay mga salaysay tungkol sa kagitingan at pakikipagsapalaran ng mga hari, reyna, prinsipe’t prinsesa na ang layunin ay mapalaganap ang Kristiyanismo.

A

Ang mga awit at kurido

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ang salitang “kurido” ay nanggaling sa?

A

Mehikanong ‘corrido” na ang kahulugan ay kasalukuyang pangyayari (current event).

Nanggaling naman ang Mehikanong “corrido” sa Kastilang “occurido

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q
A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

PAGKAKATULAD NG AWIT AT KURIDO

A

Kapwa nagsisimula sa panalangin
Magkatulad ng paksa
Kapwa batay sa ‘Metrical Tales” ng Europa
Ang mga buod ay naaayon sa kakayahan at pananaw ng nagsisulat.

20
Q

PAGKAKAIBA NG AWIT AT KURIDO

A

AWIT - ay binubuo ng labindalawang (12) pantig sa bawat taludtod

Kurido - ay binubuo ng walong (8) pantig sa bawat taludtod

Kung awitin ang awit ay mabagal, ang kurido ay mabilis.

21
Q

MGA DULA SA PANAHON NG MGA KASTILA

A

• Moro-moro
• Karilyo
• Senakulo
• “Sugat” o salubong
• SARSWELA (ZARZUELA)
• MORIONES (Mindoro o Marinduque)
• Tibag
• FLORES DE MAYO (SANTA CRUZAN)
• PANGALULUWA
• PANUNULUYAN
• PANUBONG

22
Q

Itinatanghal sa entablado tuwing araw ng pista upang magdulot ng aliw.

Isang uri ng komedya na adapatasyon mula sa dula sa Europa na “comedia de capa y espada“

“moro-moro” ay nahangu sa salitang MORROCCO na ang ibig sabihin ay matatapang at may matibay na paninindigan.

23
Q

Pagpapagalaw ng anino ng mga pira-pirasong kartong hugis-tao sa likod ng kumot na puti na may ilaw.

Habang pinapagalaw ang mga pira pirasong karton ay sinasabayan ito ng sanaysay. kurido awit, dulang panrelihiyon o alamat.

24
Q

Nagsasalaysay ng buhay at kamatayan ni Hesu Kristo.
Ito ay pasyong itinatanghal sa entablado
Hango sa salitang “cenaculum”
Kadalasang ginaganap sa lansangan o sa bakuran ng simbahan

25
Q

Ito ay ginaganap tuwing araw ng pagkabuhay ni Kristo.
Ang salubong ay tumutukoy sa muling pagkikita ni Birhen Maria at ni Hesukristo.
May awitang mga anghel at pagpupuring tula at awitin na sinasambit.
Nahahati sa dalawang panig o grupo, ang mga kababaihan at ang kalalakihan

A

“Sugat” o Salubong

26
Komedya o melomadramang may kasamang awit at tugtog. May tatlong yugto at naghihingil sa mga punong damdamin ng tao. Ito may ay pag-ibig, kapopootan, paghihiganti, kasakiman, kalupitan o suliraning panlipunan o pampulitika
Sarswela ( Zarzuela )
27
Ito ay ginaganap tuwing mahal na araw, miyerkules hanggang biyernes santo. Nagsusuot ng maskarang may iba't-ibang kulay na kumakatawang sa Senturyong Romano.
MORIONES (Mindoro o Marinduque)
28
Pagtatanghal tuwing buwan ng mayo, sa paghahanap ni Reyna Elena Sa Krus na pinagpakuan kay Kristo
Tibag
29
Marangyang parada ng mga Sagala at Konsorte na kumakatawan sa iba't-ibang tauhan sa bibliya. Isang prusisyon na isinasagawa sa huling bahagi ng Flores de Mayo Isinalalarawan nito ang paghahanap sa Banal na Krus ni Reyna Elena, ang in ani constantino
FLORES DE MAYO (SANTA CRUZAN)
30
Kilala bilang "Todos Los Santos" Dulang panrelihiyon na ginagawa tuwing araw ng mga patay (Tados Los Santos) Bisperas palang nito ay gumagala na ang mga kaluluwa at bumibisita sa mga bahay-bahay at humihingi ng limos habang kumakanta
PANGALULUWA
31
Isinasagawa bago mag alas dose ng gabi ng kapaskuhan. Nagtutungkol ito sa paghahanap ni Maria at Jose upang iluwal ang sanggol na si Hesus.
PANUNULUYAN
32
Mahabang tula na nagpaparangal sa may kaarawan o kapistahan. Masasaksihan ito sa Quezon at Marinduque
PANUBONG
33
Ang Unang Makatang Tagalog
Fernando Bagongbanta Cecilio Apostol Pedro Suarez Ossorio Tomas Pinpin Jesus Balmori
34
Isa sa mga unang makatang Tagalog na taga Abucay, Bataan. Siya ang tumulong kay Padre Blancas de San Jose sa pagpapalımbag ng Artes y Reglas. Ang tula niyang natuklasan ng mga mananaliksik ay ang "Salamat nang Walang Hanggan." Ito'y nasusulat sa Tagalog at Kastila. Isa pang halimbawa ng tula ni Fernando Bagong banta ay ang kanyang parangal kay Padre Blancas de San Jose.
Fernando Bagongbanta
35
ay isang pangunahing makata, mananaysay, tagasalin, at editor sa wikang Español. Noong 1899, sumáma siya sa La Independencia na itinatag ni Antonio Luna. Nakapagsulat siya sa mga pahayagang nasyonalistiko tulad ng La Patria, La Fraternidad, La Democracia, El Renacimiento, at La Union.
Cecilio Apostol
36
Isang Filipino na nagmula sa Ermita, Maynila. Siya ay isa sa mga unang makatang ladino na nagsulat at naglathala ng tula. Ang kanyang tula na pinamagatang, "Salamat Nang Ualang Hoyang" ay nalathala sa aklat na "Explicacion de la doctrina christiana en lengua tagala" (1627) ni Padre Alonzo de Santa Ana. Ginamitan niya ito ng anyong dalit, o may sukat na wawaluhin at ng panawagan bilang isang estratehiyang panretorika.
Pedro Suarez Ossorio
37
Itinuturing na "Ama ng Paglilimbag" dahil siya ang unang nakilala na manlilimbag noong ipinasok ng mga Espanyol sa Pilipinas ang imprenta. Siya ay isang makatang ladino at makikita ito sa kanyang libro na pinamagatang. "Librong pagaaralan nang manga Tagalog nang uicang Castila" (1610). Ito ang unang aklat na inilimbag at isinulat ng isang Filipino.
Tomas Pinpin
38
Itinuturing na isa sa pangunahing makata ng Filipinas sa wikang Español, halos buong búhay ni Jesus Balmori ay nagugol sa pagsusulat. Kilala din siya sa alyas na "Batikuling" na ginamit sa pagsulat ng kolum na "Vida Manileña" sa La Vanguardia na nagtatanghal sa buhay Filipino sa nakatatawang paraan bago magkadigma.
Jesus Balmori
39
Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtuod na binubuo sa isang saknong.
SUKAT
40
MGA NAGSISULAT NG MGA AWIT AT KURIDO
Ang mga may-akda ng mga awit at kurido na naglathala ng kanilang mga pangalan ay sina: • Jose dela Cruz (Huseng Sisiw) • Francisco Baltazar (Balagtas) • Ananias Zorilla Eulogio • Julian de Tandiama
41
Isa itong katangian ng tula na hindi angkin ng mga akda sa tuluyan. Sinasabing may tugma ang tula kapag ang huling pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay magkakasingtunog. Lubha itong nakagaganda sa pagbigkas ng tula. Ito ang nagbibigay sa tula ng angkin nitong himig o indayog.
Tugma
42
Ang saknong ay isang grupo sa loob ng isang tula na may dalawa o maraming linya (taludtod). 2 linya-couplet 6 linya- seslet 3 linya- tercet 7 linya septet 4 linya-quatrain 8 linya octave 5 linya-quintet Ang couplets, tercets, at quatrains ang madalas na ginagamit sa mga tula.
SAKNONG
43
Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita upang masiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan. Halimbawa: Maganda - Marikit Mahirap – Dukha o Maralita
Kariktan
44
Uri ng Tugma
1. Tugma sa patinig – a,e,i,o,u (Ganap) 2. Tugma sa katinig (Di-ganap) Unang lipon b, k, d, g, p, s, t
46
Magandang basahin ang tulang di tiyak ang tumutukoy sa bagay na binabanggit. Ito ay isang sangkap ng tula na may kinalaman sa natatagong kahulugan ng tula. Halimbawa: Nag-agaw buhay Kabiyak ng Dibdib Alog na ang baba
Talinghaga