Bago Ang Mga Kastila Flashcards
ALIBATA O BAYBAYIN
Ang alibata ay hango sa Alpabetong Arabo na “Alif-ba-ta” at kalauna`y naging alibata.
Ang baybayin naman ay mula sa salitang “baybay” na ibig sabihin ispelling.
Binubuo ng labimpitong (17) titik, tatlong (3) patinig at labingapat (14) na katinig.
Mga dayuhang dumaong sa Pilipinas bago dumating ang mga Kastila
- Mga Negrito o Ita
- Indonesyo (2 pangkat)
- Malay (3 pangkat)
- Intsik
- Bumbay
- Arabe at Persiyano
Ang kauna-unahang mga nanirahan sa Pilipinas.
Wala silang nalalaman sa agham, sa paghahanap buhay, sa pamahalaan, sa sining, sa pagsusulat at sa pamumuhay.
Sa panitikan ay wala silang nalalaman kundi ilang awitin at pamahiin.
ay ang Negrito o Ita
Ang unang sapit ng mga Indonesyo ay may lahing Mongol at Kaukao kaya’t sila’y mapuputi at manilaw-nilaw ang mga balat.
Ang pagdating ng mga indonesyo
Ang unang sapit ng mga Indonesyo ay may lahing Mongol at Kaukao kaya’t sila’y mapuputi at manilaw-nilaw ang mga balat.
Ang pagdating ng mga indonesyo
Pagkaraan ng 4000 taon ay dumating naman ang ikalawang sapit.
Iba ang mga hitsura nito kaysa mga unang Indonesyong nandarayuhan sa atin. May dalang panitikang gaya ng epiko, kuwentong bayan, mga alamat, mga pamahiin at pananampalatayang pagano. Sila ang mga ninuno ng mga Ipugaw.
Indonesyo
Ang unang pangkat ay nagdala ng kanilang pananampalatayang pagano at mga awiting pangrelihiyon. Sila’y nakatira sa kabundukan ng Luzon at sila ang mga ninuno ng mga Igorot, Bontok at Tinguianes.
ng mga Malay
ay nagdala ng kanilang wika. kaya’t mahigit sa 600 salitang Intsik ay bahagi nang wikang Pilipino.
Ang mga salitang gusi, susi, mangkok, talyasi, kawali, kawa, bakya, tingi, Ingkong, Impo, bayaw, inso, kuya, diko, sangko at mga iba pa ay nanggaling sa kanila
Ang mga Intsik
Nagdala sila ng pananampalatayang Bramanistiko at panitikang epiko, awiting bayan at liriko.
Marami ding mga salitang o Hindu na bahagi na ng wikang Pilipino. Ang mga ito’y, guro, bansa, mukha, likha, hukom, dukha at iba pa.
Impluwensya ng mga Bumbay
Nagdala sila ng mga epiko, kuwentong bayan, dula at alamat
Mga Arabe at Persiyano
Dalawang bahagi ng matandang panitikan
• Panahon ng mga Alamat at mga katangian nito
• Kapanahunan ng mga Epiko
Ang panahon ng mga ________ ay sumasakop mula sa panahon ng pagdating ng ikalawang pangkat ng mga Malay.
Ang kanilang panitikan ay pasalita lamang na binubuo ng mga mitolohiya, alamat, kuwentong bayan, mahiya, seremonya sa pananampalataya’y sumasamba sila sa punongkahoy, sa araw at sa iba pang mga anito. Naniniwala rin sila sa pamahiin.
panahon ng mga alamat
Nagsimula sa pali-palibot ng mga taong 1300 A.D. at nagtatapos sa panahon ng pananakop ni Legazpi noong taong 1565.
Kapanahunan ng mga Epiko
MGA PANITIKANG UMUSBONG BAGO DUMATING ANG MGA KASTILA
• Alamat
• Epiko
• Bulong
• Kwentong Bayan
• Bugtong
• Awiting Bayan
• Salawikain
• Sawikain
• Kasabihan
• Palaisipan
Karaniwang pumapaksa ng isa bagay , pook, kalagayan o katawagan. Ito ay likhang isip lamang kaya`t salat sa katotohanan at di kapani-paniwala.
ALAMAT
Ito ay kwento ng kabayanihan. Punong puno ito ng mga kagila-gilalas na pangyayari.
Halimbawa
Biag ni Lam-ang ( Epiko ng Ilokano)
Hudhud ( Epiko ng Ifugao)
Ibalon ( Epiko ng Bicol)
Epiko
Isang uri ng tradisyonal na dula at ito ay labis na pinaniniwalaan ng mga unang Pilipino. Isa pang pagbulong ay paghingi ng pahintulot sa pinaniniwalaan nilang nuno sa punso.
Tabi tabi po
bulong
Ito ay nagpasalin-salin sa bibig ng tao. Madalas itong nangyayari sa paligid-ligid lamang ng ating lugar.
Ang kwento ay nauukol rin sa pakikipagsapalaran, pag-iibigan, katatakutan.
Kwentong Bayan
Ang Diwata sa Karagatan – Kwentong Bayan ng Ilocos
Naging Sultan si Pilandok – Kwentong Bayan ng Maranaw
Ang Duwende – Kwentong Bayan ng Bikol
Ang , pahulaan o patuturan ay isang pangungusap o tanong na may nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan.
bugtong
Isang tulang inaawit na nagpapahayag ng damdamin, kaugalian, karanasan, pananampalataya, gawain o hanapbuhay ng mga naninirahan sa isang pook.
Awiting Bayan
Mga Halimbawa
Oyaye o hele, Dalit, Kundiman, Diona, Dung-aw, Soliranin, Kutang-kutang at marami pang-iba.
Ito ay isang patalinhagang pahayag na ginagamit ng mga matatanda noong unang panahon upang mangaral at akayin ang mga kabataan sa mabuting asal.
SALAWIKAIN
ay salita o grupo ng mga salitang patalinhaga ang gamit. Ito`y nagbibigay ng di tuwirang kahulugan.
Ang sawikain o idioma
Ginagamit sa pagpuna sa isang gawi o kilos ng isang tao. Nagbibigay ng moral o aral sa kabataan.
KASABIHAN