Panahon ng katutubo Flashcards
pinaka unang anyo ng dula ng bansa
Katutubong sayaww at ritwal ng mga baybaylan
kauna-unahang mga naninirahan ay ang mga
Negrito o Ita
sumasaklaw sa
pasalita o pasulat na nagpapahayag ng mga
damdaming ukol sa mga
gawi at kaugaliang
panlipunan, paraan ng pamumuhay, kaisipang
pampulitika, at mga paniniwalang panrelihiyon, ang
kanilang mga adhikain, ang kanilang mga pangarap
mula pa sa bukang liwayway ng kanilang mga
kabihasnan hanggang sa kasalukuyan.
iilan na lamang ang mga natagpuan ng mga
arkeologo sapagkat batay sa kasaysayan, Ipinasunog
ng mga prayleng espanyol ang mga naisulat na
panitikan ng ating mga ninuno. Ang iba’y ipinaanod sa
ilog sapagkat ayon sa kanila ang mga iyon raw ay gawa ng demonyo. Saan nakasulat ang mga panitikan sa panahon na ito?
nasulat sa mga piraso ng
kawayan, matitibay na kahoy at makinis na bato.
ang mga alamat at iba
pang panitikang nagpasalin salin lamang sa bibig ng
mga taong-bayan ay hindi nila nasira.
sinaunang alpabeto ng mga katutubong Pilipino bago pa dumating
ang mga Español at maituro ang alpabetong Romano
Baybayin
Saan nanggaling ang salitang Baybayin?
Mula ito sa salitâng
“baybáy
”ng mga
Tagalog na nangangahulugan ng lupaing nása gilid ng dagat at ng
“pagbaybáy”
na nangangahulugan ng ispeling.
Ang baybayin ay nása anyong?
saan karaniwang gamit na sulatan ng sinaunang Tagalog?
pantigan na may tatlong
patinig (a,e-i,o-u) at umabot sa 14 katinig. Balát ng punong kahoy at kawayan ang
karaniwang gamit na sulatan ng mga sinaunang Tagalog at iniuukit dito ang mga titik sa
pamamagitan ng matulis na bagay.
Pinakamataas na antas ng tao
Datu (Sultan -Mindanao)
Unang nanirahan sa ating mga pulo
Ita o Negrito
Kilala sa katawagang Ita, Aetas, Negrito o Baluga
Lumipas ang 4,000 taon dumating sila sa
ating bansa
Ang kanilang mga kabahayan noon ay gawa
sa kahoy
Sila ay hinde gaano maitim, matatangkad,
patpatin at may hawas sa mukha
Ang mga Indones
Sila ay nakatira sa kabundukan
Sila ang mga ninuno ng mga igorot
Sila ang nagturo sa ating mga ninuno ng
alpabeto na tinatawag na Alifbata o Alibata
May tatlong pangkat ng malay na sunod
sunod na dumating dito sa bansang pilipinas
ANg mga Malay
Tatlong pangkat ng Malay
IGOROT, BONTOK AT TINGUIANES O MAS KILALANG ITNEG.
TAGALOG, BISAYA AT ILOKANO
MALAY NA MUSLIM
Sila ay nagdala ng wika kung kayat mahigit
600 salitang Intsik ay bahagi ng wikang
Pilipino. Ang salitang gusi,susi,kawali,talyasi,
mangkok, kawa, bakya, tingi, Ingkong, bayaw,
Inso,Diko, Sangko at iba pa ay nanggaling sakanila
Intsik
dumating dito sa pilipinas noong
ikalabing dalawang taon (ikaw-12 dantaon)
Nagdala rin sila ng wika sa Pilipinas gaya ng mga
salitang guro,bansa,mukha, likha, hukom, dukha at
iba pa
Sa kanilang unang pag dating dito sa burneo dala
nila ang pananampalatayang budismo
Sa pangalawang pag dating nila dala namn nila
ang pananampalatayang bramanistik
Ang mga Bumbay
Sinasabing pag-aari ng bayan at masasabi nating salamin ng mayamang kultura,
kamalayan, at paniniwala ng ating mga ninuno.
Salaysay ito hinggil sa mga likhang isip lamang.
Ang kuwentong bayan ay nagmula sa isang tiyak na pook o rehiyon ng isang
bansa o lupain.
Kwentong Bayan
Tatlong mahahalagang pangkat ng kwentong bayan
Mito - ito ay kuwento o salaysayin hinggil sa pinagmulan ng tao, kalipunan at iba
’t
ibang paniniwala sa mga diyos at diyosa, mga taong may kapangyarihan, at mga
katutubong bayani.
Alamat - Isang uri ng kathang nagsasalaysay ng pinagmulan ng isang bagay, pook
o lunan, mga halaman, bagay o pangalan na ang mga pangyayari ay likhang-isip
lamang at tungkol sa naging simula ng bagay-bagay.
Salaysayin - Kwentong kumakatawan bilang tauhan ng salaysay ay mga hayop at
sa kabuuan ay nagbibigay-aral o moral sa mga mambabasa (maihahalintuad sa
Pabula)
Mga akdang patula na nagsasaad ng kabayanihan ng Isa sa kinikilalang bayani
ng lahi ng isang pook o bayan.
Naglalaman ng mga kababalaghan o
‘di kapanipaniwalang mga pangyayari.
Epiko
Tatlong uri ng epiko
Microepic - sumasaklaw mula sa pagsilang hanggang kamatayan ng bayani.
Macroepic - nagsasalaysay ng mahalagang bahagi ng buhay ng isang bayani.
Mesoepic - tumatalakay sa masasalimuot na bahagi ng buhay ng bayani.
tinatawag ding
“Kantang Bayan
”
isang genre ng musika na pinapahalagahan ang mga tradisyon,
kultura at buhay ng mga Filipino.
gawa ito ng sariling bayan o ng mga iba
’t-ibang rehiyon ng Pilipinas
at sumasalaysay tungkol sa iba
’t-ibang aspeto ng buhay ng mga
tao sa lugar na iyon.
tuloy-tinig (survival) ng kalinangan sa pamamagitan ng saling-dila.
dito natin maaaninag ang mga gawi ng ating mga ninuno.
Awiting Bayan
Elemento ng awiting bayan
Tugtugin, liriko, tema
binubuo ng salawikain, sawikain,
bugtong, palaisipan, at bulong.
Karunungang bayan
– ay may sukat at tugma, patalinghagang pahayag na
ginagamit ng mga matatanda noong unang panahon na
kinapapalooban ng mabuting payo tungkol sa kagandahang-asal
Salawikain
Ang mga sawikain ay salita o grupo ng mga salita na
patalinghaga at ‘di tuwirang naglalarawan sa isang bagay,
sitwasyon, o pangyayari. Ito ay matatalinghagang pahayag na kung
minsan ay nagpapahiwatig ng sentimyento ng isa o grupo ng mga
tao.
Sawikain
ay isang larong patula na kawili-wili. Ito ay isang paraan
ng pagpapalawak ng talasalitaan at pagsasanay sa mabilis na
pag-iisip na nagpapasalin-salin sa bibig ng mga ninuno. Ang
tagalog ang pinakamayaman dito
Bugtong
