Overige hematologische problematiek

Question 1

Wat is thalassemie?

Answer 1

Een kwantitatieve afwijking van hemoglobine
- α-thalassemie: tekort aan α-ketens
– β-thalassemie: tekort aan β-ketens

Question 2

Wat is sikkelcelziekte (HbSS)?

Answer 2

Het is een autosomaal recessieve aandoening met een kwalitatieve hemoglobine afwijking. Er zijn 2 α-ketens en 2 gemuteerde β-ketens t.g.v.
puntmutatie in β-globine gen (HBB gen) op
chromosoom 11 (11p15.5).

Question 3

Waarom komt het vooral in Afrika voor?

Answer 3

Dragerschap van sikkelcelziekte was evolutionair gunstig voor de bescherming tegen malaria.

Question 4

Wat zijn kenmerken van sikkelcelziekte?

Answer 4

Chronische hemolytische anemie
– Hb 4-6 mmol/L
– Afbraak van erytrocyten: verhoogd bilirubine, LDH
– Compensatoir veel aanmaak van nieuwe bloedcellen, dus toename beenmergactiviteit
en in het bloed meetbaar toename van reticulocyten
> Vermoeidheid, bleek zien, geel zien, verminderd uithoudingsvermogen

Question 5

Wat zijn uitlokkers van sikkelcelziekte?

Answer 5

koorts, kou, pijn, infectie, uitdroging, hoogte, vermoeidheid en stress

Question 6

Wat zijn klachten van sikkelcelziekte?

Answer 6

• vaso-occlusieve crisen
• aplastische crise
• functionele asplenie
  > verhoogde kans op infecties
• Acute miltsequestratie

Question 7

Hoe screen je op orgaanschade bij sikkelcelziekte?

Answer 7

• Retinopathie > screening bij oogarts middels fundoscopie
• Pulmonale hypertensie/hartfalen > echo hart
• Nefropathie > urinescreening op proteïnurie/microalbuminurie
• Herseninfarct > transcranieel doppler onderzoek voor screening snelheden in grote vaten, zo nodig MRI/MRA

Question 8

Waarom is de stollingsneiging verhoogd bij sikkelcelziekte?

Answer 8

• PS expressie op erytrocyten ↑ > adhesie aan vaatwand
• Endotheel activatie / tissue factor expressie ↑
• NO ↓
• Trombocytenactivatie ↑
• Pro-coagulante factoren ↑
• Anti-coagulante factoren ↓

Question 9

Hoe behandel je sikkelcelziekte?

Answer 9

• symptomatisch/preventief let je vooral op pijnstilling, preventie van infecties, ruim vocht, wisseltransfusies.
• medicamenteus zijn er een aantal opties:
  1. Hydrea: remt aanmaak van DNA-synthese, zorgt voor beenmergsuppressie. Hierdoor treedt een verhoging van he HbF op.
  2. Crizanlizumab: bindt p-selectine > minder adhesie vaatwand > vaso-occlusieve crise ↓
  3. L-Glutamine: verminderen oxidatieve stress > vaso-
  occlusieve crise ↓
  4. Voxelotor > verhogen van Hb, verminderen hemolyse door verhoogde affiniteit voor O2

Question 10

Wat is de definitie van massaal bloedverlies?

Answer 10

 Transfusie van >10 E bloed/24 uur
 Verlies van meer dan 1x circulerend bloedvolume in 24 uur
 Verlies van meer dan 50% van het circulerend bloedvolume in 3 uur
 Bloedverlies >150ml/min

Question 11

Welke factoren zijn van belang bij massaal bloedverlies?

Answer 11

o Chirurgische controle
o Voldoende stollingsfactoren
o Voldoende trombocyten
o pH: belangrijk voor de zuurstofdissociatie. Lage pH? Zuurstof laat makkelijk los
o Temperatuur: niet onderkoelen!
o Calcium: activatie stollingsfactoren en …
o Hematocriet

Question 12

Wat is het protocol bij massaal bloedverlies?

Answer 12

Stap I
 Anti-stolling couperen
 Afname lab (Hb, Ht, blg, stolling etc.)
 Voorkom/behandel hypothermie
Stap II
 Start ery transfusie (na 5 EC: 2 FFP)
 Overweeg DDAVP
Stap III
 Evt pre-emptief transfusie beleid (3 EC:3 FFP:1trombo
concentraat)
 Calcium correctie (geïoniseerd> 1,10 mmol/L)
 Suppleer stolfactoren (fibrinogeen >1,0 g/L, evt Co-fact®)
 Corrigeer acidose (pH >7,20)
 Overweeg starten van fibrinolyse remmers

Question 13

Wat is ITP?

Answer 13

Er is een geïsoleerde trombopenie (T< 100x10^9/L) aanwezig zonder duidelijke onderliggende oorzaak. Plasmacellen/B-cellen maken antistoffen tegen de bloedplaatjes en in de milt worden ze weggevangen en afgebroken. Antistoffen kunnen ook aan de megakaryocyt binden, wat ook voor een aanmaak probleem zorgt. Het afbraakprobleem staat op de voorgrond.

Question 14

Hoe behandel je ITP?

Answer 14

• Met prednison of dexamethason
• splenectomie
• rituximab: doodt B-cellen > minder antistoffen.
• TPO receptor agonist

Question 15

Wat voor beeld geeft TTP?

Answer 15

• Micro-angiopathische hemolyse
  ▪ Trombopenie
  ▪ Koorts
  ▪ Microtrombi waardoor klinische verschijnselen kunnen ontstaan
  (nierfunctie problemen, beeld CVA, myocardinfarct)

Question 16

Wat zijn de 3 pijlers van de behandeling van TTP?

Answer 16

• Plasma wisseling
  ▪ Start prednison
  ▪ Start caplacizumab: Antilichaam dat bindt aan vWF en voorkomt binding
  trombocyt aan vWF

Question 17

Activiteit van welk enzym is verlaagd bij TTP?

Answer 17

ADAMTS13

Question 18

Wat is de dosering van FVIII en FIX concentraat?

Answer 18

FVIII: Met 1 eenheid per kg gaat het FVIII 2% omhoog

FIX: 1% met 1 eenheid per kilogram.