Ortograpiyang Pambansa - Aralin 4 Flashcards
pinakamaliit na yunit o bahagi ng isang sistema ng pagsulat
Grafema
Uri ng Grafema
Titik
Di-titik
- Dalawampu’t walong (28) titik
- Binibigkas o binabasa sa tunog Ingles maliban sa Ñ
Titik o letra
Di-titik
Binubuo ng tuldik at bantas
gabay sa paraan ng pagbigkas ng mga salita
Tuldik o asento
kumakatawan sa mga patlang at himig ng pagsasalita sa pagitan ng mga titik at pantig
Bantas
isang yunit ng tunog na binubuo ng isang patinig o kambal-patinig at isa o mahigit pang katinig
pantig (syllable)
paraan ng paghati sa isang salita alinsunod sa mga pantig na ipinambuo dito
pagpapantig
Karaniwan, kung hiram mula sa Español ang nga digrapo gaya ng ___________________ etc. magkasama ito sa isang pantig at hindi pinaghihiwalay
BR, TR, KR, etc.
Ang dating 20 titik ng Abakada ay nadagdagan ng walo pang titik:
C, F, J, Ñ, Q, V, X , Z
apat na titik ba mula sa nga wika ng ibang bansa
C, Ñ, Q, X
apat na titik na mula sa nga wika sa Filipinas:
F, J, V, Z
ipantig ang espesyal
es ● pes ● yal
ipantig ang aklat
ak ● lat
ipantig ang ospital
os • pi• tal
ipantig ang pansit
pan • sit
ipantig ang sobre
so • bre
ipantig ang litro
lit • ro
ipantig ang okra
ok • ra
ipantig ang libro
li • bro
karaniwan, kung hiram mula sa Español ang mga _______ gaya ng __, __, __ etc. magkasama ito sa isang pantig at hindi pinaghihiwalay
digrapo; BR, TR KR
ipantig ang eksperto
eks • per • to
ipantig ang transfer
trans • fer
ipantig ang inspirasyon
ins • pi • ras • yon
ipantig ang timbre
tim • bre
ipantig ang templo
tem • plo
ipantig ang sentro
sen • tro
ipantig ang inuulit na plano
map • pa • pla • no
ipantig ang inuulit na trabaho
mag • ta • tra • ba • ho
ipantig ang inuulit na close
i • pa • ko-close
Napakaimportante ng walong bagong titik sa Filipino
upang maigalang ang mga kahawig na tunog sa mga katutubong wika
gamit ang walong bagong titik sa
pagbabaybay
ibaybay ang selfie
selfi
ibaybay ang projector
projektor
ibaybay ang visa
visa
ibaybay ang zigzag
zigzag
ibaybay ang level
level
ibaybay ang fern
fern
ibaybay ang jam
jam
di na irereispel pag
sa mga pangngalang pantangi
sa mga katawagang siyentipiko at teknikal
sa mga mahirap dagliang ireispel
ireispel ang chart
tsart
ireispel ang taxi
taksi
ireispel ang stand by
istambay
ireispel ang schedule
iskedyul
ireispel ang police
pulis
ireispel ang boxing
boksing
ireispel ang recess
rises
ireispel ang grocery
groseri
ireispel ang underpass
anderpas
ireispel ang highway
haywey
ireispel ang traffic
trapik
ireispel ang graduate
gradweyt
ireispel ang corny
korni
ireispel ang armalite
armalayt
huwag magreispel kapag:
- kakatwa o kakatawa ang anyo
- higit na mahirap basahin kaysa orihinal
- nasisira ang kabuluhang kultural
- higit nang popular ang anyo sa orihinal
ireispel ang scholar
iskolar
ireispel ang style
istayl
ireispel ang abstract
abstrak
ireispel ang addict
adik
ireispel ang connect
konek
ireispel ang correct
korek
ireispel ang subject
sabjek
sa panghihiram ng salita,
Español muna bago Ingles
mga salitang hindi Epañol at hindi rin Ingles
hindi matukoy ang pinagmulan
Siyokoy
ireispel ang aspect
aspekto
ireispel ang image
imahen
ireispel ang contemporary
kontemporaneo
ireispel ang endorse
endoso
ireispel ang champion
kampeon
ireispel ang benefit
benepisyo
ireispel ang individual
indibidwal
ireispel ang teniente
tenyente
ireispel ang aguador
agwador
ireispel ang tia
tiya
ireispel ang piano
piyano
ireispel ang pieza
piyesa
ireispel ang force/fuerza
puwersa
ireispel ang viuda
biyuda
ireispel ang cuento
kuwento
ireispel ang hostia
ostiya
ireispel ang leccion
leksiyon
ireispel ang biscuit
biskuwit
ireispel ang infierno
impiyerno
ireispel ang election
eleksiyon
ireispel ang encuentro
engkuwentro
ireispel ang magic/magia
mahiya
ireispel ang idea
idea
ireispel ang convention
kumbensiyon
ireispel ang conference
kumperensiya
ireispel ang combulsion
kumbulsiyon
ireispel ang confidencial
kumpidensiyal
magkakasama at magkakasabay kumain
salo-salo
isang piging o handaan para sa naraming tao
salusalo
paglalarawan sa daan na maraming bato
bato-bato
ibon, isang uri ng ilahas na kalapati
batubato
pinagsama-sama
halo-halo
pagkaing may yelo at iba pang sangkap
haluhalo
mga gamit ng nang:
- kasingkahulugan ng “noong”
- kasingkahulugab ng “upang” o “para”
- pang-angkop ng inuulit na salita
- para sa pagsasabi ng paraan
mga gamit ng “ng”:
- para maipakilala ang tagatanggap ng kilos
- upang tukuyin ang ugnayan o relasyon
- para matukoy o makilala ang gumagawa ng kilos na balintiyak
- oras at petsa
sumasagot sa tanong na paano at gaano
Nang
sumasagot sa tanong na ano o sino/sino
Ng
tuldik ba dapat gamitin sa malumay
pahilis (‘)
tuldik na gamitin sa malumi
paiwa (`)
tuldik na gamitin sa mabilis
pahilis (‘)
tuldik na gamitin sa maragsa
pakupya (^)
- tunog na matatagpuan sa Meranaw, Pangasinan, Ilokano etc.
- dagdag ito sa mga tuldik na paiwa, pahilis at pakupya
Schwa
Gamit ng Gitling
- sa inuulit na salita
- paghihiwalay ng katinig ag patinig
- kapag inuunlapian ang panggalang pantangi
- kapag salitang banyaga at naaa orihinal na baybay ang kasunod
- sa kasunod ng “De”
- sa kasunod ng “Di”
