Opvoedondersteuning Flashcards
Wat is opvoeden?
iedere invloed die mensen onbedoeld,of bedoeld uitoefenen op de ontwikkeling en het functioneren van een kind
Wanneer ontstaat het opvoedingsproces?
Wanneer kinderen in verschillende fases in hun ontwikkeling, verschillende vragen stellen
Wanneer ontstaat het ontwikkelingsproces
Wanneer mensen bereid zijn interacties met kinderen aan te gaan, zodat kinderen antwoorden kunnen vinden
Begrip: Zelfregulatie
een proces dat zich zelf regelt, zichzelf in stand houdt en geen sturing van buitenaf nodig heeft.
Het opvoedproces kenmerkt zich door:
Zelfregulatie, Coregulatie en Adaptatie
Begrip: Coregulatie
het proces word beheerst door zowel het kind als de ouder.
niet alleen de ouders bepalen hoe de opvoeding eruit ziet. kind heeft ook invloed op hoe de opvoeiding, bijv. door temperament.
Begrip: wederzijdse sturing
interacties tussen ouder en kind. opvoeders reageren op een bepaalde manier op kinderen. Kinderen reageren op een bepaalde manier op ouders.
Begrip: Adaptatie
Aanpassen. Aanpassen aan de omgeving.
het opvoed proces past zich aan aan de omgeving waarin het plaatsvind
Het is een ingebouwd doel van de opvoeding om het gezin in staat te stellen te functioneren in de actuele en specifieke materiele en sociale context waarin ze leven.
8 sociale systemen waarin het kind opgroeit, een actieve rol moet vervullen en zich staande moet houden.
- het gezin
- leeftijdsgenoten
- kinderopvang
- onderwijs
- publieke ruimte
- vrijetijdsclubs
- internet
- werk
wat zijn de effecten van coregulatie en adaptatie op het kind
Door het proces van coregulatie binnen het gezin en de aanpassingen aan nieuwe contexten doet het kind ervaringen op die leerzaam zijn.
- kind leert vaardigheden
- ontwikkelt competenties
- doet kennis op
- ontwikkelt zich als individu
Stelling: Opvoeden is tijd en cultuurgebonden
de juiste opvoeding bestaat niet.
Opvoeden moet kinderen in een bepaalde ontwikkelingsfase voorbereiden op de bestaande en specifieke context waarin het moet leven. wat de ene keer is goed is, kan de andere keer fout zijn.
Begrip: Sensitiviteit
Correct herkennen van signalen van het kind.
vb: als een kind huilt inschatten waarom dat is.
Begrip: Responsiiviteit
Adequaat reageren op de herkende signalen van her kind.
vb. kind eten geven als het huilt omdat het honger heeft
Begrip: Sensitieve Responsiviteit
om emotionele steun te kunnen bieden moet je de signalen van het kind zien en op de juiste manier interpreteren om er tijdig en adequaat op te kunnen reageren.
Effecten Sensitieve responsiviteit
Er ontstaat een veilige hechting tussen ouder en kind. dit hangt samen met positieve ontwikkelingsuitkomsten.
het kind voelt zich begrepen, geborgen en geaccepteerd.
Begrip: Hechting
een veilige hechting levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van een kind.
vind niet alleen in moeder-kind relatie plaats, maar in alle relaties
Begrip: Intern werkmodel
in dit werkmodel worden fundamenten gelegd voor menselijke waarden zoals “houden van”, zelfwaarde, zelfvertrouwen en respect voor anderen.
Hoe werkt het interwerkmodel?
Kinderen leren vanaf hun geboorte hoe de wereld in elkaar zit door de manier waarop anderen met hen omgaan. Ze creeren een sociale contstructie
het kind is vanaf de geboorte gericht op het maken van sociale contacten en het uitlokken van sociale reacties hierop.
Als een kind opgroeit in een omgeving waar zijn signalen worden opgemerkt, begrepen en tot reacties leiden , leert het dat het de moeite waard is en dat andere een postieve betekenis voor hem hebben.
het kind leert zijn emoties aan te beheersen en zich aan te passen aan anderen. Wederkerigheid
Gevolgen positief intern werkmodel
Het creeert vertrouwen om nieuwsgierig te worden en de omgeving actief te verkennen, zich aan de wereld aan te passen, nieuwe uitdagingen aan te gaan.
Wanneer gebruikt een kind zijn intern werkmodel.
bij iedere situatie als eerste hypothese.
Is het intern werkmodel een vaststaand gegeven?
Nee. postieve en negatieve ervaringen kunen van invloed zijn. bv. echtscheiding, vriendschappen
Wat is van invloed op de manier waarop kinderen in het leven participeren?
De manier waarop in het gezin de processen van Coregulatie en Adaptatie verlopen
en
Het intern werkmodel
Noem de maatschappelijke gevolgen van kindermishandeling
Hoge kosten in zorg en hulpverlening.
maatschappelijke schade in de vorm van criminaliteit.
Noem de 7 belangrijkste gevolgen van kindermishandeling.
- Schooluitval
- Criminaliteit
- Verslaving
- Geweld
- zwerfgedrag
- Psychisch lijden
- Risicofactor lichamelijke ziektes.
Wat zijn de definities van opvoedingsondersteuning.
- Hermans: opvoeders helpen opvoeden
- Brede: het ondersteunen van alle opvoeders
- smalle: het ondersteunen van ouders
- verzamelnaam voor preventieve interventies en activiteiten die tot doel hebben de opvoedingcompetenties van ouders te vergroten en de opvoedingssituatie te verbeteren.
Wat is het doel van opvoedondersteuning?
de ontwikkeling en het functioneren van kinderen te bevorderen door ouders vroegtijdig te helpen en te ondersteunen om escalatie van problemen te voorkomen.
Wat is de participatie visie van opvoedingsondersteuning?
Opvoeders helpen bij het laten opgroeien van kinderen tot burgers die meedoen in de samenleving.
Aan wie vragen ouders steun?
- Familie en vrienden
- internet
- huisarts/professionals
Waar hebben ouders belangstelling voor als het gaat om opvoedingsondersteuning?
- Themabijeenkomsten
- opvoedcursussen
- Persoonlijk advies
Waar hebben ouders behoeften aan, als het gaat om opvoedingsondersteuning?
- Informatie en advies
- Emotionele en praktische steun
ouders ervaren vaak een gat tussen wat zij wensen aan steun en wat zij krijgen
Noem de 4 concrete functies/doelen van opvoedingsondersteuning.
Inclusief voorbeelden van ondersteuning
- informatie en voorlichting geven
vb; folders, oudercursussen, themabijeenkomsten - bevorderen van sociale steun en zelfhulp rondom opvoeding en omgaan met kinderen.
vb: opvoedwinkels, spel-o-theken, lotgenotengroep - vroegtijdig signaleren en verwijzen
vb: vragen beantwoorden - pedagogische advisering.
vb: spreekuur, hulp aan huis, videohomtraining
Noem voorbeelden van opvoedingsondersteuning in of dichtbij huis.
Partner vrienden familieleden opvoedtelefoon internet
Noem voorbeelden van opvoedingsondersteuning in de buurt.
Buren Kinderopvang Scholen buurtcentra opvoedsteunpunt ouder en kind centra
Wat zijn de 4 pedagogische basisdoelen?
- het bieden van emotionele veiligheid
- gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie
- gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van sociale competentie
- overdracht van waarden en normen.
wat zijn de interactievaardigheden die ouders nodig hebben om positief bij te dragen aan de opvoeding?
- emotioneel ondersteunen
- respect voor autonomie van het kind
- structuur bieden en grenzen stellen
- informatie en uitleg geven.
Noem 2 eigenschappen die een belangrijke rol spelen bij het bieden van emotionele veiligheid.
- sensitiviteit
2. responsiviteit
wat is informele opvoedingsondersteuning?
Vrienden, familie, buren en kennissen. ondersteuning dicht bij huis.
wat is formele opvoedingsondersteuning?
van uit de overheid of particulier gefinancierde officiële instanties
alle plekken waar je heen kunt met opvoedingsvragen.
Bij wie ligt de verantwoordelijkheid voor opvoedingsondersteuning?
de gemeentes
Wat zijn de meest voorkomende opvoedingsvragen/zorgen?
- ongehoorzaam gedrag
- druk of agressief gedrag
- grenzen stellen
- ontwikkeling kind
- gezondheid
Wat is pedagogische preventie?
medisch model waarbij specifieke oorzaken voor een probleem zijn aan te wijzen.
de hulpverlener heeft een sturende functie en bied compenserende hulp
wat zijn de gradaties binnen pedagogische preventie?
Primaire preventie
secundaire preventie
tertiaire preventie
Wat is primaire preventie?
het voorkomen van problemen
Wat is secundaire preventie?
gericht op signaleren en onderkennen van problemen om zo te voorkomen dat er problemen ontstaan.
Wat is tertiaire preventie?
nadelige gevolgen van reeds geconstateerde problemen tot een minimum beperken.
Wat is preventie?
activiteiten die worden verricht om ernstige opgroei en opvoedingsproblemen te voorkomen
wat is het verschil tussen pedagogische preventie en opvoedingsondersteuning?
- bij opvoedingsondersteuning worden problemen in een bredere context geplaatst. er hoeven niet altijd oorzaken voor problemen te zijn
- opvoedingsondersteuning is activerend ipv. compenserend.
ouders worden gestimuleerd in zelfstandigheid en het vergroten van hun vaardigheden als ouders.
Wat is de pedagogische visie voor opvoeden?
opvoeden moet tot adaptatie leiden
Wat zijn de opvoedingsdoelen?
assimilatie
emancipatie
participatie
opvoeden is een samenspel tussen deze 3 doelen en een balans vinden.
Beschrijf assimilatie als opvoeddoel.
- Kerntaak opvoeders is: het inwijden van kinderen en jongeren in de bestaande en als stabiel beschouwde wereld van volwassenen.
- de jeugd moet zich houden aan de algemeen geldende normen en waarden.
- opvoeding is eenrichtingsverkeer
- het leven heeft een voorspelbaar verloop
- kinderen worden als onaffe volwassenen gezien
Nadelen van Assimilatie als opvoeddoel?
- afwijken van het gemiddelde is een probleem
- problemen ontstaan als volwassenen denken te weten wat goed is voor kinderen terwijl tijden veranderen
- creëert een generatiekloof
Voordelen van Assimilatie als opvoeddoel?
Geeft houvast en richting aan de ontwikkeling van de jeugd. kinderen weten waar ze aan toe zijn.
duidelijkheid en zekerheid
Beschrijf emancipatie als opvoeddoel.
- individualisering, diversiteit en informalisering zijn de geldende waarden.
- ontplooiing van ieders eigen individuele mogelijkheden staan voorop.
- weinig grenzen. de jeugd heeft veel vrijheid en maakt eigen keuzes
- grote tolerantie voor afwijken van het gemiddelde.
noem de voordelen van emancipatie als opvoeddoel.
grote tolerantie van afwijken van het gemiddelde
- potenties en individuele talenten van de jeugd worden beter benut.
- achtergrond, sekse en afkomst zijn minder bepalend.
- hulp is gericht aan individuele problemen.
Wat zijn de opvoedtaken van ouders binnen het emancipatie opvoeddoel?
Zelfvertrouwen creëren
omgaan met eigen gevoelens
ontwikkelen van de persoonlijkheid,
geven van mogelijkheden om eigen potentieel te realiseren.
noem de nadelen van emancipatie als opvoeddoel.
de sociale cohesie word aangetast door het individualisme
- kinderen worden stuurloos de wereld ingezonden
- ouders zetten zichzelf buitenspel
beschrijf het opvoeddoel participatie
- een opvoeddoel van het NU
- creëren van sociale cohesie en bindingen
- kinderen worden gezien als gelijkwaardige medeburgers
- ontwikkelen is een proces van toenemend dialoog en meedoen
- iedereen moet de kans krijgen om mee te doen en invloed te hebben op bestaande sociale systemen.
- gezin is een onderhandelingshuishouding
Nadelen van participatie als opvoeddoel.
- het is een probleem als er geen productieve binding is tussen de sociale systemen en de jeugd.
- het bijzondere aanbod word ondergebracht in het reguliere aanbod
- als ouder en kind de vaardigheden, tijd en energie om te communiceren niet hebben, heeft het kind niks.
- in een minder stabiele samenleving moeten kinderen in sterk verschillende contexten leren participeren.
wanneer is een opvoeding gericht op participatie erg belangrijk?
in een samenleving waarin de ontwikkelingen snel en schoksgewijs plaatsvinden.
Hoe zag de opvoeding in de jaren 50 eruit?
- 3 R’s. rust, reinheid en regelmaat
- grote sociale controle
- de regels waren helder en werden door iedereen nageleefd
- goede maneren.
Welk opvoedingsdoel gelde na WOII?
Assimilatie
Welk opvoedingsdoel gelden na ‘60?
Emancipatie
welk opvoedingsdoel geld er in de 21ste eeuw?
Participatie
Wat zijn de 4 opvoedingsdoelen op het niveau van de samenleving?
1 kinderen leren actief en productief deel te nemen aan de sociale verbanden binnen de samenleving
- ze moeten binding met de samenleving ontwikkelen
- verantwoordelijkheid willen en kunnen nemen voor de samenleving
- kinderen moeten bereid zijn de regels van het spel te leren. samenleving moet bereid zijn kinderen deze te leren. (tweerichtingsverkeer)
Voordelen van participatie als opvoeddoel?
kinderen moeten als volwassenen leren functioneren in een samenleving die onbekend is.
het leren meedoen, vaardigheden en competenties leren om actief te kunnen bijdragen aan nieuwe contexten of oude contexten in nieuwe situatues, is de beste voorbereiding op zo een toekomst.
Wat betekend het hebben van een onbekende toekomst voor de opvoeding?
- gedeelde normen en waarden moeten op de maatschappelijke agenda blijven bestaan.
- individuele competenties, vaardigheden en het maken van eigen keuzes zijn erg belangrijk
- opvoedingsdoelen die betrokkenheid bij de samenleving bevorderen zijn belangrijk.
Wat is objectief omschrijven?
- alleen dat opschrijven wat je hebt geobserveerd
- geen subjectieve woorden gebruiken
- gebaseerd op feiten.
Waarom is objectief omschrijven belangrijk?
- opvoedingsondersteuning is het meest werkzaam als het goed aansluit bij de situatie
- om onterechte oordeelvorming te voorkomen
- om verwarring tussen verschillende professionals te voorkomen
wat zijn opvoedingsoriëntaties?
ideeën en opvattingen over opvoeding
wat zijn opvoedingsdoelen?
Handelen ten opzichte van het kind aan de hand van de belangrijkste ideeën en opvattingen (opvoedingsoriëntaties)
Noem de 4 opvoedingsoriëntaties.
- Autonomie
- Sociaal gevoel
- Conformiteit
- Prestatiegerichtheid
Wat houdt de opvoedingsoriëntatie Autonomie in? en voorbeelden
Deze is gericht op persoonlijkheidsontwikkeling van het kind.
ontwikkelen van zelfvertrouwen, dragen van verantwoordelijkheid, kritisch denken, vormen van eigen oordeel, rechtvaardig zijn, omgaan met gevoelens en emoties.
Wat houdt de opvoedingsoriëntatie Sociaal gevoel in? en voorbeelden
gericht op sociale persoonlijkheidsontwikkeling.
als het sociaal gevoel niet voldoende word gestimuleerd kan dit leiden tot egoïsme, individualisme.
leren van verdraagzaam zijn, rekening houden met anderen, respect hebben voor anderen, niet discrimineren.
Wat houdt de opvoedingsoriëntatie conformiteit in? en voorbeelden
gericht op aanpassen aan de sociale omgeving.
gehoorzaam zijn, leren luisteren naar volwassenen , goede manieren hebben
Wat houdt de opvoedingsoriëntatie Prestatiegerichtheid in?
gericht op prestaties op het gebied van Status. opleiding, werk, sociale relaties.
Wat zijn de 4 opvoedingsstijlen?
Permissief,
autotarief
autoritair
verwaarlozend
Wat zijn de kenmerken van een permissieve opvoedingsstijl?
Empathisch, genegenheid, aandacht, contact betrokkenheid toegevend
Begrip: Empatisch
inlevingsvermogen
Wat is het opvoedgedrag dat past bij een permissieve opvoedingstijl?
veel genegenheid, gelijkwaardigheid verwennen gemakkelijk toegeven weinig regels of leiding niet consequent conflict vermijdend
Wat is de relatie tussen ouder en kind bij een permissieve opvoedingstijl?
Warm, gezellig, vriendjes-relatie
Wat is de gezinsstructuur bij een permissieve opvoedingstijl?
regels veranderen, instabiel, inconsistent, gezag problemen, rommelig
Wat zijn de effecten op het kind bij een permissieve opvoedingstijl?
dwingend, tiran, onzeker, egocentrisch, impulsief
Hoe kan je een permissieve opvoedingstijl het beste omschrijven?
Er is warmte en steun, maar geen controle
Hoe kan je een Autoritatieve opvoedingstijl het beste omschrijven?
Er is warmte en steun en controle
Wat zijn de kenmerken bij een Autoritatieve opvoedingsstijl?
empathisch, betrokkenheid, contact, overleggen, begrenzen.