Oplossingen Arbeidersvraagstuk Flashcards
Wat is het arbeidersvraagstuk?
een antwoord vinden op de uitbuiting (van de massa arme arbeiders) uit de industrialisatie
Proletariaat
Bezitlozen / loonarbeiders
Wie zijn de werkevers
De burgerij
Wat is eigenlijk de klassenmaatschapij?
- kapitalistische ondernemers: burgerij
- middenstanders: kleine burgerij
- loonarbeiders: proletariaat
- landarbeiders ↓
- industriearbeiders ↑
Arbeidsomstandigheden
••zeer lange werkdagen
••ongezond werk
••gevaarlijk werk
••lage lonen
••vrouwen en kinderarbeid
••geen verlof
•• 6 dagen op 7 werken
••geen arbeidsvreugde
(mechanisatie)
Leefomstandigheden
••armoede
••eenzijdige slechte voeding
••slechte huisvesting
(beluiken, cholera-epidemieën)
••alcoholisme
Structurele bevoogding ( systemen waardoor ze weining kunnen doen om hun situatie te veranderen)
•• Cijnskiesrecht (alleen rijke stem)
•• analfabetisme ( kunnen niet lezen of schrijven)
•• coalitie en stakingsverbod (Wet Le
Chapelier 1791)
•• werkmansboekje
•• truckstelsel ( arbeider moet spullen kopen in de winkel van zijn baas)
•• geen sociale verzekering
(ziekte. werkloosheid.
arbeidsongeval, ouderdom)
Wat was volgens Marx het probleem van de kapitalistische maatschappij?
••Er is een grote kloof tussen de rijke kapitalist en de arme proletarier
••De grondoorzaak van dit onrecht ligt in de economie die sinds de industrialisatie kapitalistisch is.
••Daarin gaat de meerwaarde die de arbeid toevoegt als winst naar de kapitalist
••Door de mechanisatie en het lage loon vervreemdt de arbeider van zichzelf (geen eigenwaarde)
••Deze economische onderbouw is ook bepalend voor de maatschappelijke bovenbouw:
materialistisch (geschiedenis wordt bepaald door materie ≈ productiemiddelen)
Hoe zal de crisis van het kapitalisme ontstaan volgens Marx?
Door de uitbuiting → kapitalisten steeds rijker → productie ↑ maar proletariërs steeds armer → overproductie = crisis van het kapitalisme
Klassenstrijd
revolutie = opstand met geweld waarbij het proletariaat de
productiemiddelen in handen neemt en dus de kapitalisten onteigent
Hoe zal het einde van de kapitalisme gebeuren volgens marx
Door uitbuiting kloof tussen 2 klassen ↑ ➡︎ klassenstrijd ➡︎ vertegenwoordiging proletariaat neemt de macht & verdeelt de meerwaarde rechtvaardig ➡︎ staat wordt overbodig = klassenloze maatschappij geen privébezit ➡︎ einde kapitalisme
Wat wil de sociaal democratie en hoe?
•• willen een geleidelijke hervorming
= evolutie i.p.v. revolutie
=reformistisch
••langs parlementaire weg: via socialistische pers -> rellen & stakingen -> Algemeen Stemrecht
afdwingen -> via sociale wetgeving het arbeidersvraagstuk oplossen
•• strijden voor betere werk- en leefomstandigheden door vakbonden, mutualiteiten, nationalisaties…
Wat wil anarchisme en hoe?
- streeft naar een klasseloze maatschappij met vrijheid en gelijkheid vanuit solidariteit, niet vanuit de staat
- principes:
•• mens is van nature goed & sociaal (werkt vrijwillig samen & komt zo tot eerlijke overeenkomsten, op een zo laag mogelijk niveau)
•• zijn tegen elke vorm van organisatie, want vernietigen de persoonlijke vrijheid
Wat deed de kerk? En wat dacht het?
••de Kerk kan niet achterblijven:
- socialisme = groot succes
- socialisme: “godsdienst = opium van het volk”
➡︎ Rerum Novarum (pauselijke encycliek, 1891):
••verwerpt dus de klassenstrijd en pleit voor klassenverzoening en solidariteit
•• privébezit = natuurrecht, maar overheid moet het beperken
••overheid en vakbonden moeten zorgen voor rechtvaardigheid
••nieuwe weg tussen kapitalisme/liberalisme en socialisme/marxisme
Wat waren de 2 strekkingen binnen het katholicisme?
•• conservatieven; verzetten zich tegen de emancipatie van de arbeiders en willen paternalistisch (arbeiders blijven afhankelijk vd werknemers) blijven optreden via liefdadigheid
•• chisten-democraten: progressieven: willen onmiddellijk sociale hervormingen en vinden dat
de overheid via wetgeving sociale problemen oplost (staatsinterventie) -> zullen uiteindelijk het laken naar zich toetrekken
