onomastiek Flashcards
balda, bald, boud
koen (=dapper), stoutmoedig
bercht, brecht, bert
schitterend
her, er
leger
frid, fridu
vrede
gairu, ger
speer
hade
strijd
hardu, hard, herd, erd
dapper
haidu, heid
gestalte
hilti
strijd
lead, liud, leudi, leut
volk
rie, rig, rik
vermogend, vorst
rod
roem
theod, theo, deut, diet
volk
wald, walt, wolt
regerend, macht
wig
strijd
wini, win
vriend
Keltisch: mu(d)so
vocht, bv. Maas
Keltisch: legia
waterloop, bv. Leie
Keltisch: dorma
woelige beek, bv. Durme
Keltisch: isaros
fris, bv. IJzer
Latijns: castellum
versterkte burcht, bv. Kassel
Latijn: castrum
versterkt kamp, bv. Kester
Latijn: kiel
beek + trajectum = overtocht, bv. Kieldrecht
Frankisch: haim
bv. Ada(= geslachtsnaam) –> Adingahaim –> Adegem, Edegem
Frankisch: zele
sala = woning, groot zaalgebouw
muiden
waternaam (Saksiche-Friese vorm van monde)
beek
waternaam
ven
waternaam
zee
waternaam
vliet
waternaam
zwin
= kreek, geul
waternaam
a, aa, e, ee, ij
waternaam
ijde
haven
waternaam
dam
waternaam
ligging bij/strijd met water
dijk
waternaam
sluis
waternaam
scheur
waternaam
schor
waternaam
shone
waternaam
ham
waternaam
berg
hoogten en laagten
leeuw
(graf)heuvel (laagten en hoogten)
duin
zandheuvel (laagten en hoogten)
dal
(laagten en hoogten)
hul, hil
heuvel (laagten en hoogten)
maal, mal
plaats waar recht gesproken werd/ laagte in het terrein
lo en hout
woudbenamingen
lee, le, el
woudbenamingen
-bos
woudbenamingen
(van jongere datum)
haag
kreupelbos
(woudbenamingen)
rode, rooi
gerooide grond, open plek vrijgemaakt in woeste heide of bos-gebieden
(woudbenamingen)
laar
geschikte plek in het bos voor bewoning/ bosachtig moerassig terrein
(woudbenamingen)
eik, eek
(woudbenamingen)
heide
(woudbenamingen)
broek
moeras
(woudbenamingen)
moer
(woudbenamingen)
donk
heuvel bestaande uit dekzand/ hoogte in moerassig gebied
baar, bar
ontbost
(woudbenamingen)
boek
beuk
(woudbenamingen)
hassel
hazel(aar)
(woudbenamingen)
hees
kreupelhout
(woudbenamingen)
dries
braakland
(bouw- en weiland)
akker
(bouw- en weiland)
aard
veld, open plaats
(bouw- en weiland)
veld
niet gecultiveerd land
(bouw- en weiland)
meers
meers d.i. laag weiland
(bouw- en weiland)
beemd
weiland
(bouw- en weiland)
drecht, trecht, tricht
overtocht
(verkeerswezen)
voorde
waardbare plaats
(verkeerswezen)
hem, gem, em, kum, kom
heem, tehuis
(woningen)
zeel of sel
woning, groot zaalgebouw
(woningen)
burg
kasteel
(woningen)
hof
boerderij
(woningen)
dorp
(woningen)
wijk
(woningen)
het T-suffix
duidt plaats aan
bv. Aalst –> plaats waar aals groeit
Hasselt–> plaats waar hazelaar groeit
Voor alles is tijd nodig
Keulen/Aken zijn niet op 1 dag gebouwd. / Rome is niet op 1 dag gebouwd.
Toen hij dat nieuws hoorde, was hij stomverbaasd.
Hij stond te kijken alsof hij het in Keulen hoorde donderen.
Men kan op verschillende manieren zijn doel bereiken.
Alle wegen leiden naar Rome.
Het voornaamste heeft hij niet gezien.
Hij is in Rome geweest en heeft de paus niet gezien.
Er bestaat niets mooier.
Napels zien en sterven.
Hij is gek.
Hij komt van/ moet naar Geel.
Hij ziet er ellendig uit.
Hij ziet eruit als de dood van Ieperen.
Hij heeft een gemakkelijk en goed leven.
Hij leeft als God in Frankrijk.
Dat weet geen mens.
Dat mag Joost weten.
Domme, truttige vrouw
een domme trien
nieuwsgierige vrouw
een nieuwsgierig Aagje
iedereen
Jan en alleman
de kleine man, de arbeider
Jan met de pet
afkeurende benaming voor iemand die nooit aan kattenkwaad wil meedoen
een brave Hendrik
iemand die niet gemakkelijk iets gelooft
een ongelovige Thomas
werknemer met een modaal inkomen
Jan Modaal
man voor wie een meisje de ware liefde kan voelen
de ware Jozef
het gemene volk, gespuis
Jan Rap en zijn maat
zeer kuise vrouw
een kuise Suzanna
gemene volk, gespuis
janhagel
de dood
Magere Hein
de duivel
Heintje Pik
boos, kwaad wijf
een boze Griet
actieve strijdster voor vrouwenemancipatie
een dolle Mina
een mal figuur slaan, niets weten te zeggen
voor Piet Snot staan
-ing, -ynck, -inge, -ung, -ong, -inga
zoon/nakomeling
patronymica
-zoon, -soen, -son, -sen, -se, -sz, -s
patronymica
Ser-
patronymica
bv. Serclaes
Ver-
der vrouwe
metronymica