Öndun Flashcards

1
Q

Hver eru markmið hjúkrunar fyrir öndun?

A

Að viðhalda opnum öndunarvegi, bæta og létta öndun og viðhalda öndun og súrefnisþröf líkamans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvert er helsta hlutverk öndunarfæranna?

A

Það eru loftskipti þ.e. að flytja súrefni úr andrúmsloft og losa líkamann við koldíoxíð.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hversu oft andar heilbrigður einstaklingur á mínútu?

A

Hann andar áreynslulaust og jafnt 12-20 sinnum á mínútu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvaða einstaklingar eru það sem mæði er algengt einkenni?

A

Sjúklingar með langvinna lungnateppu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Aukin mæði er eitt af einkennum…?

A

bráðaöndunarbilunar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Í hverju er súrefnismettun mikilvægur þáttur?

A

Það er mikilvægur þáttur í mati okkar á starfsemi hjarta og öndunar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvað er það sem súrefnismettun er að mæla?

A

Hlutfall súrefnis sem bundið er rauðra blóðkorn í slagæðablóði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað er það sem getur komið í veg fyrir að súrefnismettun er rétt?

A

Naglalakk, sólarljós og kaldir fingur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvar annarsstaðar er hægt að mæla súrefnismettun en á fingrum?

A

Eyrnasneplum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvað kallast það öndunarmynstur þar sem einstaklingur á í erfiðleikum við að koma lofti út, sem dæmi fólk með obstructiva lungnasjúkdóma?

A

Air-trapping

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvað kallast það öndunarmynstur þar sem einstaklingur er með hraða, djúpa og erfiða öndun?

A

Kussmaul

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvað kallast það öndunarmynstur þar sem einstaklingur er með órelgulega, misdjúpa og pásur á milli öndunar, oft einstaklingar sem eru með aukin innankúpuþrýsting eða heilaskaða?

A

Biot

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvað kallast það öndunarmynstur sem er meiri órelguleg öndun en Biot?

A

Ataxic

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvað kallast hæg öndun?

A

Bradypnea

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvað kallast hröð öndun?

A

tachypnea

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hversu oft eru þeir einstaklingar sem eru með bradypneu að anda á mínútu?

A

< 12 sinnum á mínútu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

hverstu oft eru þeir einstaklingar sem eru með tachypneu að anda á mínútu?

A

> 20 sinnum á mínútu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvað kallast það öndunarpróf sem notað er til þess að greina stigun á einstaklingum með COPD?

A

Spirometria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Þegar verið er að taka upplýsingasöfnun og einstaklingur skorar 1 í öndun, hvað merkir það?

A

Ófullnægjandi öndun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Þegar verið er að taka upplýsingasöfnun og einstaklingur skorar 2 í öndun, hvað merkir það?

A

Ófullnægjandi loftskipti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Þegar verið er að taka upplýsingasöfnun og einstaklingur skorar 3 í öndun, hvað merkir það?

A

Ófullnægjandi hreinsun öndunarvegar

22
Q

Hvað er súrefni?

A

Súrefni er lofttegund sem er litarlaus, lyktarlaus og bragðlaus

23
Q

Hversu mikið af súrefni er í andrúmslofti við sjáfarmál?

A

21%

24
Q

Hvaða einstaklingum skal einungis gefa súrefni?

A

Sjúklingum með súrefnisskort –> hypoxia

25
Q

Hverju er súrefnisflutningur til vefja háður?

A

Hann er háður öndun, loftskiptum og blóðflæði

26
Q

Hvað á súrefnismettun hjá heilbrigðum einstaklingi að vera?

A

94-100%

27
Q

Hvað á súrefnismettun hjá einstaklingi með COPD að vera?

A

88-92%

28
Q

Hverjar eru ábendingar fyrir súrefnismeðferð?

A

Bráður súrefnisskortur í slagæðablóði skv mettunarmæli og við blóðþurrð. Einnig þegar einstaklingur hefur loftbrjóst og fyrir og eftir skurðaðgerðir

29
Q

Hver eru einkenni súrefnisskorts?

A

Blámi, hraður hjartsláttur, lækkandi súrefnismettun, hröð, grunn öndun, andþyngsli, vaxandi óróleiki, svimatilfinning, slappleiki, nasavængjablakt og aukin öndunarvinna

30
Q

Hvenær skal nota raka við súrefnisgjöf?

A

Þegar gefnir eru meira en 4 lítra af súrefni

31
Q

Hversu mikið magn af súrefni geta einföld súrefnisgleraugu gefið einstaklingi?

A

Frá 0,4 - 6 L/mín

32
Q

Hvað gefa einföld súrefnisgleraugu mikinn súrefnisstyrk?

A

24 - 44%

33
Q

Hversu mikið magn af súrefni geta high flow súrefnisgleraugu gefið einstaklingi?

A

Frá 6 - 15 L/mín

34
Q

Hvað gefa high flow súrefnisgleraugu mikinn súrefnisstyrk?

A

39 - 98%

35
Q

Hvernig veistu að þú ert að nota high flow súrefnisgleraugu?

A

Slangan á high flow súrefnisgleraugunum er græ á litinn og sverari en í einföldum súrefnisgleraugum

36
Q

Hversu mikið magn af súrefni geta einfaldir súrenismaskar gefið einstaklingi?

A

Lágmark 5 - 6 L/mín

37
Q

Hvað gefur einfaldur súrefnismaski mikinn súrefnisstyrk?

A

40 - 60%

38
Q

Fyrir hvaða sjúklinga er einfaldur súrefnismaski ætlaður?

A

Fyrir sjúklinga sem ekki geta notað gleraugu eða þurfa nákvæmari súrefnisstyrk

39
Q

Hvað þarf að passa þegar non-rebreather maskinn er notaður?

A

Að fylla pokan af súrefni áður en hann er settur á sjúkling

40
Q

Hvað gefur non-rebreather maskinn mikinn súrefnisstyrk?

A

80 - 100%

41
Q

Hversu mikið magn af súrefni getur non-rebreather maskinn gefið einstaklinig?

A

Frá 10 - 15 L/mín

42
Q

Afhverju eru non-rebreather maskarnir notaðir?

A

Ef sjúklingur þarf að fá háan styrk í stuttan tíma og einnig í bráðatilfellum

43
Q

Hversu mikið magn af súrefni getur rakatjaldið gefið einstaklingi?

A

8 - 10 L/mín

44
Q

Hvað er slæmt við rakatjaldið með tilliti til annarra súrefnisgjafaleiða?

A

Að ekki er hægt að tryggja nákvæma súrefnisgjöf með þessum máta en mest um 50% súrefnisflæði

45
Q

Hvaða berkjuvíkkandi lyf eru mest notuð í loftúða?

A

Ventolin og Atrovent

46
Q

Hvað er gott við loftúða?

A

Að það er til að gefa fljótvirk berkjuvíkkandi lyf og virka þessi lyf mjög fljótt á einstaklingin

47
Q

Hvernig skal taka lyf til innöndunar?

A

Sitja vel uppi og anda rólega frá sér, vörunum er þrýst að munnstykki, anda djúpt að sér í gegnum munninn, halda niðri í sér andanum í 5 - 10 sek og anda svo frá sér

48
Q

Hvað er mikilvægt að muna þegar einstaklingur tekur steralyf til innöndunar?

A

Að skola munn eftir notkun til að koma í veg fyrir sveppasýkingu í munni

49
Q

Hverjar geta verið aukaverkanir af berkjuvíkkandi lyfjum?

A

Hraður hjartsláttur, skjálfti í hönum, munnþurrkur og fleira

50
Q

Hvaða meðferðir eru notaðað vegna öndunartruflana í svefni?

A

CPAP - það er stöðugur jákvæður loftblástur sem heldur öndunarvegi sjúklings opnum
BiPAP - það er tveggja þrepa jákvæður þrýstingur
Súrefni
Vél

51
Q

Hver eru einkenni kæfisvefns?

A

Öndunarhlé, órólegur svefn, hrotur, nætursviti, dagsyfja, höfuðverkur, kvíði, þunglyndi og einbeitingaskortur

52
Q

Hvenær er fólki skaffað svefnöndunartæki?

A

Þegar einstaklingur er með kæfisvefn, minnkaða öndun/vanöndun og þegar einstaklingur er með miðlæg öndunarhlé