onderzoek en bronnen Flashcards
EBP voluit
evidence-based practice
waarom is wetenschappelijk onderzoek nodig? (3)
- voor kwalitatief goede zorg
- om theoretisch te onderbouwen waarom je iets doet
- juridische aansprakelijkheid
componenten EBP
- wetenschappelijk bewijs (evidence)
- klinische expertise vd behandelaar
- wensen en ervaringen v patient
definitie EBP
zoektocht naar bewijs om het klinisch handelen te onderbouwen
kenmerken wetenschappelijk onderzoek(3)
- moet systematisch worden uitgevoerd
- er moet een bepaalde vorm van controle zijn
- het moet generaliseerbaar zijn.
doelen v onderzoek (4)
- omschrijven v een bepaalde problematiek
- exploratie (relaties, niet perse causaal)
- verklaren (van verbanden)
- toetsend onderzoek
algemeen doel v onderzoek
kennis verwerven
definieer descriptief onderzoek
onderzoek dat bepaald probleem/fenomeen beschrijft
beperkingen v onderzoek (7)
- tijd
- budget
- grootte v onderzoeksgroep (representatief)
- ethische en morele beperkingen
- complexiteit vd mens (gedrag, houding)
- methode v meten (alles moet gestandariseerd zijn)
- controlegroep
RCT definintie (Eng + NL)
- randomized clinical trial
- randomixed controlled trial
- gerandomiseerde gecontroleerde klinische studie
randomisatie
wanneer mensen bij een onderzoek willekeurig worden ingedeeld in controlegroep of interventiegroep
bronnen =
documentaties of publicaties die je raadpleegt tijdens het zoeken naar informatie
gedrukte bronnen =
boek, artikel in wetenschappelijk tijdschrift
voordeel gedrukte bronnen
bewaarbaar, achteraf oorspronkelijke vorm raadpleegbaar
niet-gedrukte bronnen=
digitale bronnen, video, webpagina, mail, blog etc.
nadeel niet-gedrukte bronnen
- vluchtig
- eenvoudig te veranderen
dagblad =
bron die dagelijks verschijnt
tijdschrift =
bron die (twee)wekelijks, maandelijks of (half)jaarlijks verschijnt = journal
tijdschriften worden ingedeeld op
- jaargang
- volumenummer (=jaargang, vb. 63e)
- issuenummer; nr binnen volume
boeken=
bronnen die eenmalig gepubliceerd worden
voordeel en nadeel v boeken
voordeel= grondiger en gedetailleerder beschreven nadeel= productie duurt lang, info minder actueel
verzamelwerken=
eenmalige publicatie, verschillende auteurs
encyclopedieën =
verzamelwerken afgestemd op algemene kennis of bepaald deel ervan
wat wordt er beschreven in een handboek?
(deel van) een wetenschap
monografie
bron die beperkt onderwerp op zeer grondige wijze beschrjft
primaire bronnen=
wetenschappelijke bronnen die nog het originele materiaal bevatten die nog door niemand samengevat of geïnterpreteerd werd
secundaire bronnen =
primaire publicaties geëvalueerd, geïnterpreteerd of samengevat
literaire bronnen =
alles wat over een bepaald onderwerp of vakgebied beschreven is
statische bronnen =
bevatten kwantitatieve gegevens, cijfermateriaal in de vorm v een tabel of grafiek
overheidspublicaties =
publicaties die uitgaan van één of andere overheid
conventionele literatuur
literatuur identificeerbaar dmv unieke code (ISBN, ISSN)
ISBN
= international standaard boek nummer
= identificatie voor boeken
ISSN
= internationaal standaard serieel nummer
= identificatie voor tijdschriften
onconventionele literatuur
niet-identificeerbare literatuur, ‘grijze literatuur’
DOI
= digital object identifier
= uniek en blijvend identificatie nummer voor internet
uit welke 2 delen bestaat een DOI code
- databanknummer dat verwijst naar uitgever
2. naam v tijdschrift + jaargang + artikelnummer
Kwaliteitscriteria voor websites (6)
- geldigheid
- actualiteit
- accuraatheid
- status
- volledigheid
- dekking
HON =
= Health on the Net Foundation
= kwaliteitslabel websites gebied v gezondheidszorg
HON principes
- deskundigheid
- aanvullende informatie (vervangt niet contact pat-beh)
- privacywetgeving
- attributie (bronnen zoveel mogelijk bekend maken)
- rechtvaardigheid (producten)
- toegankelijkheid
- financiering
- openheid in advertentie-/redactioneel beleid
peer-review-systeem =
methode om de kwaliteit van (geschreven) werk te verbeteren, verifiëren of controleren door kritische blik v een aantal gelijken (meestal vakmensen)
kenmerken verloop peer-review proces (3)
- anonieme reviewers
- verschillende rondes (kritiek-corrigeren)
- accepted, revision, declined (minor, major)
welke kritiek is er op peer-review-systeem
- falen v anonimisering
- reviewer conserveren eigen vakgebied
- geloofwaardigheid nieuwe publicaties in twijfel om carrièrekansen te vergroten
waarom is er vaak maar een kleine groep reviewers bij het peer-review systeem
omdat er meestal maar een kleine groep individuen de peer-review kan verrichten door vergaande specialisatie
wat betekent funded by
sponsors die hebben meegewerkt aan een onderzoek
definitie impactfactor =
= kwantitatief middel om wetenschappelijke tijdschriften te rangschikken en te evalueren
wat wil een hoge impactfactor zeggen?
het wetenschappelijk tijdschrift wordt veel gelezen en geciteerd
wat kunnen we met de impactfactor berekenen?
de frequentie waarmee een gemiddeld artikel in een wetenschappelijk tijdschrift wordt geciteerd in een bepaald jaar
hoe berekenen we de impactfactor?
aantal citaties in jaar X (naar artikels die in de voorbije 2 jaar zijn gepubliceerd in Y) /
totaal aantal artikels vd voorbije 2 jaar in tijdschrift Y
definitie cited half life
maat voor de tijd waarin naar artikels uit een tijdschrift wordt verwezen (mediaan gekozen)
definitie immediacy index
maat voor de snelheid v verwijzen naar artikels in een tijdschrift
hoe berekenen we de immediacy index?
n verwijzingen/ n artikels
defintie Hirsch-index
een wetenschapper heeft index h, als h van zijn N publicaties minstens h keer geciteerd worden (terwijl geen van de overige N-h publicaties meer dan h keer geciteerd wordt)
wat vertelt een h-index van 50
Een h-index van 50 vertelt ons dat een onderzoeker minimaal 50 artikelen schreef die elk minstens 50 keer geciteerd zijn
encarta =
onlince encyclopedie, niet gratis
wiki =
een open website waarin iedereen zijn beschrijving vh onderwerp kan invullen/bewerken
waarom mag je wiki(pedia) nooit gebruiken als bron bij papers etc?
omdat de wetenschappelijke correctheid niet gegarandeerd kan worden
hoe zoek je een woordengroep in een bepaalde volgorde?
door het tussen aanhalingstekens te plaatsen ‘’ ‘’
waar kun je op zoeken als je alleen een deel vh woord weer?
het gekende stuk vervolgen met een asterisk *
waar kun je op zoeken als je twijfelt over de spelling v een woord?
een letter vervangen door een vraagteken (par?
boleaanse op. AND =
+ geeft alleen resultaten waar beide zoektermen in staan
boleaanse op. OR =
l geeft resultaten waarin tenminste 1 van de ingegeven zoektermen instaat
boleense op. NOT =
- geeft alleen resultaten weer waar de andere trefwoorden niet instaan
wat kun je gebruiken om zoekacties te vergroten(5)
- naar het Engels vertalen
- synoniemen
- verwante termen
- spellingsvarianten
- afkortingen
PICO methode
manier om onderzoeksvraag op te stellen/ analyseren P = patient, population, problem I = intervention C= comparison O= outcome
DDO methode
manier om onderzoeksvraag op te stellen/ analyseren
D = Domein (patient, ziekte)
D = Determinant (behandeling)
O = Outcome (effect)
2 nadelen peer-review systeem
- experts blijven in hun eigen ideeën vastzitten
2. dient anoniem verdeelt te worden over experts maar is vaak zo specifiek dat dit niet lukt
MeSH-terms
= Medical Subject Headings
= bestaande woordenlijst met hoofdkernwoorden
2 delen vd mesh-terms lijst
- alfabetische lijst v trefwoorden met verwijzingen
2. hierarchisch opgestelde lijst v dezelfde termen in systematisch verband
redenen om MeSH terms te gebruiken (3)
- om synoniemen en woordvarianten op te zoeken
- om trefwoord in een breder kader te plaatsen
- onderwerp preciseren door andere termen te gebruiken
Major MeSH terms :
indexeren inhoudelijke zwaartepunten
Minor MeSH terms:
geven aan waarover het artikel slechts sporadisch/ occasioneel handelt
verschil mediatheek - biblliotheek
mediatheek heeft vaak ook audiovisueel materiaal
withdrawal =
terugtrekken uit publicatie (vaak ivm wetenschapsfraude)
zoekmethoden (2)
- sneeuwbalmethode
2. systematische methode
sneeuwbalmethode =
Zoeken door 1 publicatie als uitganspunt te nemen.
Hiervan de literatuurlijst bekijken voor relevante publicaties
= Tijdrovend
systematische zoekmethode =
dmv. trefwoorden
aanvullende zoekfilters
- bepaalde auteurs
- bepaald tijdschrift
- jaargang
- taal
- publicatietype
open acces =
vrije toegang van digitale informatiebronnen (gratis)
repository =
digitale plaats waar gegevens en data opgeslagen is, voor iedereen vrij toegankelijk
voordelen open acces (5)
- wereldwijde verspreiding
- geen beperking door budget school/land
- vergemakkelijkt zoeken en meta-analyse
- geen speciale toegang nodig
- citatie-impact v open-acces artikels is groter
meta-analyse =
nieuwe onderzoeken en resulterende cijfers betrouwbaar samengevat
wanneer stop je met zoeken? (3)
- afhankelijk v probleemstelling en factoren
- elk boek/ elke index vermeldt hetzelfde
- telkens verwijzingen naar dezelfde belangrijke bronnen
wanneer verwijzen naar literatuur?
- bij letterlijk overnemen (citeren)
2. bij stukken die je nodig hebt voor onderbouwing (refereren)
wat vermelden in literatuurlijst? (4)
- naam auteur (+ initialen)
- volledige titel
- boeken = plaats en jaar v uitgave
- tijdschriften = jaar uitgave, jaargang, paginanr, uitgever
(artikels uit verzamelbundels apart vermelden)
wanneer schrijf je et all (e.a.)
bij meer dan 3 auteurs
3 verschillende notatiesystemen
- vancouver stijl
- harvard stijl
- APA stijl
Opsomming Vancouverstijl
[auteurs]. [titel]. [tijdschrift] [publicatiejaar], [volume] ([issue-nr]): [beginpagina]-[eindpagina].
notatiesysteem elektrische bronnen (8)
- auteur
- titel
- titel medium (naam tijdschrift, type medium) (online)
- jaar v publicatie
- bezocht op:
- volumenr
- # pagina’s
- beschikbaar op: URL
