Onderwerp 1.1: Inleiding van finansiële bestuur Flashcards

1
Q

Wat is finansiële bestuur

A

Die optimale aanwending van finansiële hulpbronne deur optimale beleggingsbesluite ten einde welvaart te maksimeer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Die ontwikkeling van finansiële bestuur

A

Die ontwikkeling van die maatskappy vorm van ‘n besigheids organisiasie het die skeiding van eienaarskap en bestuur tot gevolg gehad.

Ontwikkel in 1950’s om die bestuur by te staan itv die optimisering van investering en finansiële besluite.

Behoefte het ontstaan vir vooruitbeplanning gebasseer op prestasie in die verlede

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Integrasie met ekonomie

A

In finansiële bestuur is finansiële kapitaal en die finansiële bestuurder is verantwoordelik om hierdie hulpbron te bestuur.

Finansiële bestuurder moet bewus wees van die GDP, betalings balans, buitelandse valuta, inflasiekoers, indiensname en rentekoerse.

Ekonomie is die bron dissipline vir finansiële bestuur.

“Omgewing waarbinne”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Integrasie met Rekeningkunde

A

Rekeningkunde is verantwoordelik om inligting te verskaf vir besluitneming en om prestasie te meet

“afgelope prestasie”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Die omgewing van finansiële bestuur is in konstante verandering

A

Rentekoerse, Inflasie, Wisselkoerse, Belastings, Afgeleide finansiële instrumente, Besigheids
ontwrigtings, Demografie, en Klimaat veranderinge……en ander

Moet in ag geneem word voordat finansiële bestuur prinsiepe toegepas word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Rentekoerse

A

Verhoging in rentekoerse lei tot ‘n verhoging in die maatskappy se koste van kapitaal. Dit verlaag die waarde van projekte.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Inflasie

A

Verteenwoordig die verhoging in pryse wat mag lei na ‘n verhoging in die koste van kommoditeit insette en wat lei na ‘n hoër bedryfskoste (bv. arbeid)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Geldeenheid en wisselkoerse

A

SA is oop ekonomie.

Rand is ‘n likiede en wisselvallige geldeenheid.

Invoere en uitvoere is geäffekteer deur die geldeenheid en so ook die buitelandse beleggings gemaak deur Suid-Afrikaanse firmas.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Belasting

A

Lande het meer kompiterend geraak in terme van korporatiewe belastingskoerse om buitelandse beleggings te lok

Kapitaalwinsbelasting sal langtermyn-effekte hê, maar die laer kbt-koers sowel as die uitstel daarvan tot realisering sal verdere investering aanmoedig.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Groei in die gebruik van finansiële afgeleide instrumente

A

Die beskikbaarheid van termynkontrakte en opsies beteken dat maatskappye sulke instrumente kan verskans teen prysrentekoers-valuta- en kommoditeitsprysrisiko’s.

Die gebruik van afgeleide instrumente kan egter aansienlike verliese tot gevolg hê wanneer dit vir spekulasiedoeleindes gebruik word.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Besigheid ontwrigting

A

Besighede kan onderdruk word of selfs verouderd raak.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Demografie

A

Veroudering van die bevolking veroorsaak verskuiwings in vraagpatrone vir produkte en het implikasies vir openbare besteding

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Klimaat veranderinge

A

Het ‘n impak op finansiële besluite, operasionele kostes en vraag na besigheid se produkte.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Besighiedsvorme

A

Geen beperkte aanspreeklikheid: Eenmansaak, Vennootskap

Beperkte aanspreeklikheid: Beslote korporasie, Private maatskappy, Publieke maatskappy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Belastings

A

Kapitaalwins belasting
Dividend terughoubelasting
Belasbare inkomste

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kapitaal wins belasting

A

Individue en MPY’e is onderhewing aan kapitaalwins belasting, wat belasting op opbrengs van langtermyn bates verteenwoordiig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Belasbare inkomste

A

Werk met ‘n glyskaal, hoogste is 45%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Dividend terughoubelasting

A

20%, belasting op aandeelhouers

Dit beteken dat ‘n MPY 20% van die betaalbare dividende van ‘n aandeelhouer sal terughou, maar dit verteenwourdig die belasting op die aandeelhouers.

Nie van toepassing op ‘n Suid-Afrikaanse inwoner maatskappy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Fundamentele doel van Finansiële Bestuur?

A

Doel is om die waarde van die firma te maksimaliseer = om die aandeelhouers se waarde te verhoog

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Waarom is wins maksimering nie die uiteindelike doel nie

A

Maatskappy winsgewendheid is belangrik vir die aandeelhouers en die bestuurders. Daar word baie gehoor van bestuurders wat net die wins van die MPY wil verhoog.

  • Manipulering van rekeningkundige winste – bv opleiding en bemarkinskoste of voorsienings
  • Rekeningkundige winste en die koste van kapitaal
  • Risiko
  • Aandeelhouers verwag bestuur moet waarde maksimeer
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Waarom is wins maksimering nie die uiteindelike doel nie

Manipulering van rekeningkundige winste

A

Bestuurders kan bv wins verhoog deur kostes te verlaag (advertensies).

Bestuurders kan bv rekeningkundige winste maksimaliseer deur winste te behou en te herbelê in projekte wat slegs lae opbrengste op belegging bied.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Waarom is wins maksimering nie die uiteindelike doel nie

Rekeningkundige winste en die koste van kapitaal

A

Rekeningkundige winste sluit nie ‘n aanpassing vir die koste van ekwiteitsfinansiering in nie. In die praktyk word rekeningkundige winste dikwels in terme van die maatskappy se verdienste per aandeel gerapporteer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Waarom is wins maksimering nie die uiteindelike doel nie

Risiko

A

Wins maksimering ignoreer die impak van risiko op waarde. Aandeelhouers sal minder risiko verkies en sal ‘n MPY waardeer nie net in terme van kontantvloei nie, maar ook in terme van die risko van daai kontantvloei.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Waarom is wins maksimering nie die uiteindelike doel nie

Aandeelhouers verwag bestuur moet waarde maksimeer

A

Bestuur moet die belang van aandeelhouers in die MPY maksimaliseer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Die fokus van finansiële bestuur in besluitneming

A

2 veranderlikes: verwagte opbrengs en (perceived) risiko

Infrormasie sisteme en sagteware dra by

  1. Bestturders met investerings maak wat ‘n groter opbrengs bied as die koste van kapitaal
  2. Koste van kapitaal sal die onderliggende risiko’s van die maatskappy in rekening hou
  3. Die waarde van die firma sal verhoog soos die koste van kapitaal verlaag.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Ekonomiese Waarde toevoeging (EVA)

A

Om te bepaal of die MPY waarde toegevoeg het oor ‘n periode deur ‘n vergelyking te maak tussen MPY se opbrengs op kapitaal en koste van finansiering.

Operasionele wins na belasting min koste van kapitaal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Etiek en waarde maksimering

A

Risiko van reputasie

Etiese standaarde is essentiaal om korporatiewe finansiering en maak sin oor die langtermyn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Tweeledig

A

Streef na beleggingsgeleenthede wat welvaart skep en die tweede is om fonde te vind om hul beleggings te finansier

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?
Geleenthede om waarde te genereer

A

Die eerste rol van die finansiële bestuurder is om beleggingsgeleenthede te verken binne die konteks van die tipe sakebedrywighede waarin die maatskappy betrokke is.

Sulke geleenthede word dan geëvalueer om vas te stel of dit winsgewend is deur te bepaal of dit waarskynlik die waarde sal verhoog van die besigheid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?
Belegging in operasionele bates

A

Operasionele bates is enige vorm van tasbare of ontasbare bate met die oog daarop om elke bates uit die finansiële bestuursperspektief ‘n wins terug te gee.

Nie-bedryfsbates: om goedere of dienste te produseer wat deur die besigheid verkoop word

Bedryfskapitaal: nie - bedryfsbates benodig ondersteunende bedryfsbates om die bedryfsiklus te voltooi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Belegging in finansiële bates

A

Belegging in ekwiteitsaandele, voorkeuraandele en effekte sowel as ander finansiële instrumente soos die afgeleide en geldmark investerings word geklassifiseer as finansiële bates.

Finansiële bestuurder moet in staat wees om ‘n waarde op finansiële bates te plaas om besluite oor sulke bates te neem.

32
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Bepaling van die optimale finansierings struktuur / kombinasie

A

Doelwit met die werwing van finansieringsalternatiewe sou wees om fondse teen die laagste koste te bekom

Die koste van finansiering uit die oogpunt van die belegger sal gewoonlik bepaal word deur die risiko wat blykbaar met die belegging geassosieer word.

33
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Finansiering uit die kapitaalmarkte

A

Kapitaalmarkte is markte waarin langtermyn finansiële instrumente gekoop en verkoop word.

Uitreiking van aandele: as ‘n maatskappy langtermyn, gewone aandeelhouers staar die uiteindelike risiko in die gesig dat hulle die laaste sal wees wat terugbetaal word in die geval van likwidasie

Skuld van ‘n maatskappy: MPY na die kapitaalmark gaan om langtermyn skuld in te samel

34
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Finansiering uit die kapitaalmarkte

A

Geld markte speel ‘n belangrike rol in die korttermyn finansierings behoeftes.

Hierdie behoefte ontstaan ​​die meeste as gevolg van die sikliese of seisoenale aard van baie sakeondernemings.

Geldmark skep die geleentheid vir korttermynlenings en korttermynbeleggings van surplus kontant

35
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Die wisselwerking tussen beleggings en finansieringsbesluite.

A

Die interaksie van beleggings- en finansieringsbesluite blyk uit die Staat van
Finansiële posisie van ‘n maatskappy.

Die finansiële bestuurder is dus besig met a
dinamiese strategie om beleggingsgeleenthede te ondersoek wat met die besigheid se doelwitte ooreenstem en om te verseker dat die optimale mengsel van ekwiteit, skuld en krediteure gebruik word om
die winsgewende geleenthede te finansier.

36
Q

Die rol van die Finansiële Bestuurder?

Toepassing: BHP, Shoprite, Truworths, Vodacom en Pioneer Foods

A

Truwoths: verklaar in sy 2023 geïntegreerde verslag dat dit waardeskepping meet as die opbrengs op
belê kapitaal groter is as die geweegde gemiddelde koste van kapitaal.

BHP: bepaal dat bestuursvergoeding afhang van besigheid en individuele prestasie
wat volgehoue ​​aandeelhouerswaarde genereer. BHP het vergoeding Incenuves Lu geïmplementeer
belyn senior uitvoerende belonings met langtermyn volhoubare waardeskepping van aandeelhouers.

Vodacom:Vodacom stel sy prioriteite uiteen om aandeelhouerswaarde te verbeter, wat die bereiking van leierskap insluit
in vaste en mobiele, versnel en diversifiseer sy opbrengste en verhoog samelewingswaarde.

37
Q

Konsepte in Korporatiewe Finansies
Huidige waarde

A

Die huidige waarde konsep stel ons in staat om die waarde vandag van verwagte toekomstige kontant vloei te bepaal.

Dit beteken dat ons beleggings kan vergelyk met verskillende kontantvloeie wat sal voorkom
op verskillende tye in die toekoms.

Hierdie konsep is gebaseer op die uitgangspunt dat daar aktiewe
kapitaalmarkte is om ten einde toepaslike vereiste opbrengste of verdiskonteringskoerse te bepaal.

38
Q

Konsepte in Korporatiewe Finansies
Tydwaarde van geld

A
  • Die waarde van enige belegging word bepaal deur beide die grootte van die toekomstige kontantvloei en die
    tydsberekening van die kontantvloei.
  • Beleggers verkies om kontantvloei vroeër eerder as later te ontvang, omdat hierdie kontantvloei kan herbelê word om ‘n opbrengs te verdien.
  • Die gebruik van ‘n afslagkoers om die huidige waarde te bepaal
    sal ‘n aanpassing insluit en die tydwaarde van geld in ag neem.
39
Q

Konsepte in Korporatiewe Finansies
Risiko en opbrengs

A
  • Wanneer ons ‘n vereiste opbrengs of afslagkoers toepas om die huidige waarde van toekomstige kontantvloei te bepaal, sal die vereiste opbrengs bestaan ​​uit ‘n risikovrye koers wat die rentekoers weerspieël op staatseffekte, en ‘n risikopremie wat ‘n aanpassing vir risiko insluit.

Die risikovrye koers weerspieël die tydwaarde van geld.

Vereiste opbrengs = Risikovrye koers + Risikopremie

40
Q

Konsepte in Korporatiewe Finansies

Die geen arbitrage beginsel

A

Arbitrage vind plaas wanneer ons dieselfde goed in verskillende markte koop en verkoop
om voordeel te trek uit enige prysverskil.

Vind plaas wanneer ons is
in staat is om risiko-vrye winste te maak of wanneer ons in staat is om winste te maak met geen belegging.

In korporatiewe finansies, die geen arbitrage
beginsel is belangrik vir die bepaling van pryse vir kommoditeite, effekte, afgeleide instrumente en aandele.

In eenvoudige terme verseker die “geen arbitrasie” beginsel dat pryse aanpas om risikovrye wins in finansiële markte te voorkom, wat billikheid en doeltreffendheid bevorder.

Daar
is twee tipes arbitrage-geleenthede.

41
Q

Konsepte in Korporatiewe Finansies

Effektiewe markte

A

Die doeltreffende markte-hipotese (EMH) stel voor dat sekuriteitemarkte onmiddellik reageer
en sonder vooroordeel teenoor alle nuwe inligting.

Die EMH neem aan dat pryse alle beskikbare inligting volledig weerspieël.

As die EMH in werklikheid van toepassing is, is dit onmoontlik vir enige belegger om dit te doen
verdien ‘n konsekwente opbrengs wat meer is as die opbrengs wat deur die risikoklas van die belegging geregverdig word.

42
Q

Daar
is twee tipes arbitrage-geleenthede.

A

Geen Netto Belegging: Maak dadelik ‘n wins sonder om enige van jou eie geld vooraf te belê.
Netto Belegging vir
Toekomstige Wins: Beleg nou om later ‘n gewaarborgde wins te maak, soos in die voorbeeld waar jy ooreenstem om ‘n aandeel in die toekoms teen ‘n hoër prys te verkoop.

43
Q

Geen Gratis Middagete

A

Hierdie beginsel beklemtoon dat as twee bates dieselfde toekomstige kontantvloeie of uitbetalings bied, hul huidige waardes gelyk moet wees. Dit beteken essensieel dat jy nie iets vir niks kan kry in die finansiële markte nie.

44
Q

Konsepte in korporatiewe finansies

Portefeulje teorie

A

Hierdie stuk sê eintlik dat dit ‘n slim idee is om nie al ons geld in een ding te steek nie. As ons slim wil optree, moet ons ons beleggings versprei sodat ons risiko verminder. Portefeuljeteorie het hierdie konsep verder ondersoek en dit het ‘n impak op finansiële bestuur gehad. ‘n Praktiese manier om risiko en die effek van diversifikasie wiskundig te kwantifiseer is ontwikkel. Belangriker nog, daar is verdere ontwikkeling in beleggingsbeginsels wat van toepassing is op die aanhou van aandeelportefeuljes. In wese kan risiko verminder word deur ‘n kombinasie van bates in portefeuljes van aandele in verskillende sektore van die ekonomie te hê.

45
Q

Konsepte in korporatiewe finansies

Capital Asset Pricing model (CAPM)

A

Die ontwikkelinge wat uit portefeuljeteorie voortgespruit het, het gelei tot ‘n wyd aanvaarde teorie vir die prysbepaling van kapitaalbates wat bekend staan as die kapitaalbatesprysmodel.

Hierdie model sê dat ‘n sekere vlak van risiko van toepassing is op alle kapitaalbates in ‘n mark en deur die belegger gedra moet word, terwyl ander risiko spesifiek is vir die betrokke bate en deur diversifikasie uitgeskakel kan word.

46
Q

Konsepte in korporatiewe finansies

Finansiële analise

A

In korporatiewe finansies is dit nodig om ‘n begrip te hê van finansiële state. Finansiële bestuurders word dikwels verwag om met finansiële state te werk en die effek van rekeningkundige beleide te verstaan, of ten minste finansiële syfers te ontleed om by kontantvloei te kom. Alhoewel ons die beperkinge van die gebruik van rekeningkundige syfers aangedui het, is die werklikheid dat hulle dikwels ons eerste aanspreekpunt sal wees. Om toekomstige kontantvloei te bepaal, kan ons fokus op finansiële state en die nodige aanpassings maak, soos die byvoeging van afskrywing om ‘n maatskappy se kontantvloei uit operasies te bepaal.

Die ontleding van die Verklaring van Finansiële Posisie dui die besluite aan wat deur bestuur geneem is.

47
Q

Tree bestuur in aandeelhouers se belang op?

A

Die skeiding van bestuur en eienaarskap beteken dat die bestuurders van baie groot gelyste maatskappye ‘n baie klein deel van die aandele van die maatskappy besit. Dit beteken dat aandeelhouers en bestuur ‘n agentskapsverhouding het. In ‘n agentskapsverhouding tree die bestuurders op as agente vir die aandeelhouers, maar hulle kan hul eie belange eerste plaas.

Hoe verseker aandeelhouers ‘n nader aanpassing van die doelwitte van aandeelhouers en bestuur? Om konflikte van belang te vermy, en te verseker dat bestuur nie hul eie doelwitte volg nie, sal aandeelhouers moniteringskoste dra wat beheer en insentiewe sal insluit om bestuur aan te moedig om besluite te neem wat aandeelhouers se welvaart maksimeer. Hierdie beheermaatreëls en insentiewe weerspieël agentskapskoste.

Vergoedingsplanne
verskaf aansporings wat ‘n belyning van die belang van verseker
aandeelhouers en bestuur.

48
Q

Tree bestuur in aandeelhouers se belang op?

Bestuur insentiewe, aandeelopsies en die finansiële krisis

A

‘n Ander kwessie hou verband met onbedoelde gevolge van bestuursinsentiewe. Aandele-opsies het die grootste komponent van bestuursvergoeding geword. In teorie behoort dit die belange van bestuur met die belange van aandeelhouers in lyn te bring. In werklikheid sal aandele-opsies dit slegs doen as die opsies diep in die geld is op uitreikingsdatum, maar dit sal dikwels nie die geval wees nie. Aandele-opsies kan daartoe lei dat bestuur aangemoedig word om hoër risiko’s as optimaal vanuit die oogpunt van aandeelhouers te neem.

Dit is waar dat die belange van bestuur en aandeelhouers in terme van die fokus op die aandeelprys ooreenstem. Tog kan bestuur deur aandele-opsies aangemoedig word om hoër risikoprojekte te aanvaar. Natuurlik kan hierdie konflik tot op ‘n sekere mate gebalanseer word deur bestuur ook aansienlike salarisse en ‘n vaste vergoeding aangebied te word. Dit is ‘n wonderlike wêreld vir bestuur. Aandele-opsies het ‘n rol gespeel in die finansiële krisis. Tog is dit ook waar dat ons nie bloot bestuur kan blameer nie. Dit gaan alles oor die skep van die regte insentiewe. Jy kry wat jy aanmoedig! King IV het die rol erken wat op aandele gebaseerde insentiewe kan speel en gestel dat deelname beperk moet word tot werknemers en uitvoerende direkteure. Nie-uitvoerende direkteure moet nie aandele-opsies of ander insentieftoekennings wat op die aandeelprys gemik is, ontvang nie. Die toekenning van regte moet nie minder as drie jaar wees nie. Daar behoort geen herprysing van opsies wat onder die water is, te wees nie.

49
Q

Verdere agentskap probleem: Aandeelhouers en effektehouers

A

Meer skuld uitreik, omdat dit die waarde van bestaande skuld verminder.
Dividende verhoog, wat beteken dat die skuldhouders minder sekuriteit sal hê.
Die risiko van die bates verhoog, aangesien die volle voordele na die aandeelhouers sal vloei terwyl die verliese gedeeltelik deur die skuldhouders gedra sal word.

50
Q

Korporatiewe Bestuur en King IV

A

Maatskappye moet rapporteer volgens die King IV-kode. Alhoewel dit ‘n vrywillige kode is wat tot effektiewe korporatiewe bestuur behoort te lei, maak die JSE dit verpligtend vir gelyste maatskappye om aan die King IV-beginsels en -praktyke te voldoen.

  • Inklusiewe kapitalisme. Dit beteken dat daar ‘n drievoudige konteks vir ‘n maatskappy se werksaamhede is - die ekonomie, die samelewing en die omgewing.
  • Langtermyn volhoubare kapitaalmarkte. Volhoubaarheid behels natuurlik ‘n tyddimensie en waarde moet op ‘n volhoubare manier geskep word.
  • Geïntegreerde verslagdoening. Alhoewel jaarlikse finansiële state krities is vir aandeelhouers en ander belanghebbendes om ‘n maatskappy se finansiële prestasie en finansiële posisie te evalueer, is dit nie genoeg nie.
51
Q

Korporatiewe Bestuur en King IV

A

King IV dui aan dat die raad stuur en strategiese rigting bepaal, beleid en beplanning goedkeur, die implementering en uitvoering deur bestuur oorsien en monitor, en verantwoordelikheid vir prestasie op die basis van verslagdoening en openbaarmaking verseker.

Die verhouding tussen bestuur, aandeelhouers, direkteure en belangegroepe.

‘n Maatskappy behoort binne die drievoudige konteks te opereer en moet die behoeftes, belange en verwagtinge van relevante belanghebbendes in ag neem.

52
Q

King 4 beginsels

A
  1. Die Raad moet eties en doeltreffend lei.
  2. Die Raad moet die etiek van die organisasie regeer op ‘n wyse wat die ontwikkeling van ‘n etiese kultuur ondersteun.
  3. Die Raad moet verseker dat die organisasie ‘n verantwoordelike korporatiewe burger is en so gesien word.
  4. Die Raad moet die kerndoel van die organisasie, sy risiko’s en geleenthede, strategie, besigheidsprestasie en volhoubare ontwikkeling as onafskeidbare elemente van die waardeproses erken.
  5. Die Raad moet verseker dat die inligting wat deur die organisasie verskaf word, belanghebbendes in staat stel om ‘n ingeligte beoordeling van die prestasie en langtermyn vooruitsigte van die organisasie te maak.
  6. Die Raad moet dien as die fokuspunt en bewaarder van die bestuur in die organisasie.
  7. Die Raad moet ‘n geskikte balans van kennis, vaardighede, ervaring, diversiteit en onafhanklikheid hê om sy rolle en verantwoordelikhede objektief en doeltreffend te vervul.
  8. Die Raad moet verseker dat sy reëlings vir delegasie binne sy eie geledere onafhanklike oordeel bevorder en help met die balans van mag en die doeltreffende vervulling van sy pligte.
  9. Die Raad moet verseker dat die evaluering van sy eie prestasie en dié van sy komitees, die voorsitter en individuele lede voortdurende verbetering in sy prestasie en doeltreffendheid ondersteun.
  10. Die Raad moet verseker dat die aanstelling van en die delegasie aan bestuur bydra tot rolverheldering en die doeltreffende uitoefening van gesag en verantwoordelikhede.
  11. Die Raad moet risiko op ‘n manier regeer wat die organisasie ondersteun om sy strategiese doelwitte te stel en te bereik.
  12. Die Raad moet tegnologie en inligting op ‘n manier regeer wat die organisasie ondersteun om sy strategiese doelwitte te stel en te bereik.
    13.Die Raad moet die nakoming van toepaslike wetgewing, en aanvaarde, nie-bindende reëls, kode en standaarde op ‘n manier regeer wat die organisasie ‘n etiese en goeie korporatiewe burger maak.
    14.Die Raad moet verseker dat die organisasie eerlik, verantwoordelik en deursigtig vergoed, sodat dit die bereiking van strategiese doelwitte en positiewe resultate op die kort-, medium- en langtermyn bevorder.
    15.Die Raad moet verseker dat versekeringsdienste en -funksies ‘n effektiewe beheeromgewing moontlik maak, en dat dit die integriteit van inligting vir interne besluitneming en van die organisasie se eksterne verslaggewing ondersteun.
  13. In die uitvoering van sy bestuursrolle en -verantwoordelikhede, moet die Raad ‘n belanghebbende-inklusiewe benadering aanneem wat die behoeftes, belange en verwagtinge van relevante belanghebbendes balanseer, in die beste belange van die organisasie oor tyd.
  14. (van toepassing op institusionele beleggers) Die Raad van ‘n institusionele belegger moet verseker dat verantwoordelike belegging deur die organisasie beoefen word om goeie bestuur en die skepping van waarde deur die maatskappye waarin dit belê word, te bevorder.
53
Q

King 4 kode

Ouditkomitee

A
  • Volgens die Maatskappywet, 2008, is dit ‘n vereiste vir alle gelyste en openbare maatskappye om ‘n ouditkomitee te hê.
  • Volgens King IV moet alle lede van die ouditkomitee onafhanklike nie-uitvoerende direkteure wees.
  • Die ouditkomitee moet die eksterne ouditeur nomineer en ooreenkomste oor fooie bereik, sowel as die aard van nie-ouditdienste bepaal.
  • Die ouditkomitee moet die finansiële state hersien en die integriteit van die geïntegreerde verslag verseker, insluitend die betroubaarheid van die verslagdoening oor volhoubaarheidskwessies.
  • Die ouditkomitee moet ‘n risikogebaseerde interne oudit oorsien.
54
Q

Die King4 verslag

Direkteure en die skeiding van Hoof Uitvoerende Beampte (CEO) en Voorsitter rolle

A
  • Die meerderheid direkteure behoort nie-uitvoerende direkteure te wees waarvan die meerderheid onafhanklik behoort te wees.
  • Dit is belangrik dat die funksies van die CEO en die voorsitter geskei word. Waarom? Die voorsitter is verantwoordelik vir die bestuur van raadsvergaderings en om die raad van direkteure te help om die prestasie van die CEO te evalueer. As die CEO en die voorsitter dieselfde persoon is, word dit baie moeiliker vir die raad om die prestasie van die CEO te evalueer, die CEO se vergoeding te bepaal en, indien nodig, die CEO af te dank. Effektief gesproke, sou die CEO homself evalueer en dit sou onwaarskynlik ‘n objektiewe assessering wees. Dit is belangrik om ‘n sterk, onafhanklike voorsitter te hê.
  • Bestuur behoort nie insentiewe te skep wat korttermynwins beloon ten koste van langtermynprestasie nie.
55
Q

Etiek en die King I tot IV

Volhoubaarheid en geïntegreerde verslagdoening

A
  • Die direksie deur sy ouditkomitee moet die verslagdoening van volhoubaarheidskwessies in die geïntegreerde verslag hersien, verseker dat dit betroubaar is en daar geen konflik is met die finansiële inligting nie.
  • Voldoende inligting oor die maatskappy se finansiële en volhoubaarheidsprestasie moet voorsien word en daar moet kommentaar gelewer word oor die resultate en planne om die prestasie-evaluering in te bou.
  • Daar is die globale verslagdoeningsinisiatief (GRI) wat riglyne vir volhoubaarheidsverslagdoening bied.
  • Suid-Afrikaanse maatskappye word beskou as wêreldleiers wanneer dit kom by volhoubaarheid en drievoudige onderlynverslagdoening. Tog staar Suid-Afrika voor ontmoedigende omgewingsuitdagings, nie net as gevolg van die effekte van klimaatsverandering nie, maar ook as gevolg van die impak van sy mynerfenis. Die impak van goudmynbou op Gauteng se watertafel word verwag om aansienlike omgewingsimpakte te hê. Suid-Afrika staar aansienlike uitdagings in die gesig met betrekking tot ongelykheid, werkloosheid, gesondheidsorg, opvoedkundige standaarde, misdaad en ander sosiale dimensies wat die korporatiewe sektor en die regering moet aanspreek om die volhoubaarheid van Suid-Afrika se ekonomiese model te verseker.
56
Q

Etiek en die King I tot IV

Risiko bestuur

A

Risikobestuur vorm ‘n sleutelkomponent van King IV. Die raad is verantwoordelik vir die bestuur van risiko’s en moet rapporteer oor die doeltreffendheid en proses van risikobestuur, sowel as die doeltreffendheid van die maatskappy se interne beheerstelsel. Interne oudit moet rapporteer en ‘n assessering maak van ‘n maatskappy se interne beheerstelsels en risikobestuur.

57
Q

Die rol van IEtiek en die King I tot IV

Inligtingstegnologie in korporatiewe finansies

A
  • IT is krities vir finansiële bestuur omdat die doeltreffende werking van kapitaalmarkte afhang van IT-stelsels.
  • Finansiële modelle en programme speel ‘n sleutelrol in die ontwerp van finansiële instrumente, risiko-analise en waardasies
  • Ons verwys na die gebruik van Excel finansiële modelle vir toepassings soos leningsafskrywings, portefeuljebou, opsieprysmodelle, projektevaluering en waardasies. Metodes soos datatabelle, doelsoek, scenariosbestuur en Monte Carlo-simulasie word gebruik. Belangrike verskaffers van Ondernemingshulpbronbeplanning en
  • Belangrike verskaffers van Ondernemingshulpbronbeplanning en Kliënteverhoudingsbestuurstelsels sluit in Oracle, SAP en Microsoft. Cyber-sekuriteit is ‘n belangrike bekommernis, maar data-analise en AI-toepassings soos ChatGPT en BARD sal produktiwiteit verbeter en ‘n bron van waarde word.
  • Wanneer ons maatskappye analiseer en waardeer, moet ons die vermoe van die maatskappy om IT-risiko’s te bestuur en sy vermoe om IT te gebruik om waarde te skep, in ag neem.
58
Q

Die rol van IEtiek en die King I tot IV

Solvabiliteit en likiditeit toetse

A
  • Die Maatskappywet, 2008, plaas pligte op direkteure om solventie- en likiditeitstoetse toe te pas ten opsigte van transaksies soos die uitbetaling van dividende of uitdelings aan aandeelhouers, aandele-terugkoop, finansiële bystand aan derdepartye vir die verkryging van die maatskappy se aandele, en lenings en finansiële bystand aan verwante partye.
  • Essensieel is dit dat die raad tevrede moet wees dat na die transaksie die maatskappy se bates (eerlik gewaardeer) sy skuld oorskry en dat die firma in staat sal wees om sy skulde te betaal soos hulle oor die volgende 12 maande betaalbaar word.
  • Andersins kan die direkteure persoonlik aanspreeklik wees vir enige verlies.
  • In korporatiewe finansies word hierdie toetse gewoonlik toegepas wanneer die maatskappy oorweeg om dividende uit te betaal of aandele terug te koop, of wanneer die maatskappy korporatiewe herstrukturering oorweeg.
59
Q

Etiek en die King I tot IV

Besigheidsredding

A

ie Maatskappywet plaas ‘n plig op die raad om oorweging te gee aan die instelling van sakesaneringsprosedures, soos uiteengesit in die Maatskappywet, indien die maatskappy finansieel benoud is.

60
Q

Etiek en die King I tot IV

Is korporatiewe bestuur die moeite werd?

A

‘n Aantal studies het bevind dat daar positiewe effekte is vir maatskappye wat fokus op die verbetering van hul korporatiewe bestuursstrukture. Die opbrengs op bates was 19% beter vir goed-bestuurde maatskappye en die opbrengs op eie-vermogen was 24% beter. Maatskappye met effektiewe korporatiewe bestuursstrukture behaal hoër waardasies.

61
Q

Etiek en die King I tot IV

Ouditeure

A

Beleggers en finansiële bestuurders vertrou op die integriteit van finansiële state. In korporatiewe finansies gebruik ons finansiële state om maatskappye te waardeer en beleggingsbesluite te neem, en ons vertrou op ouditeure om te sertifiseer dat die finansiële state die finansiële prestasie en posisie van ‘n maatskappy regverdig voorstel.

Ouditeure was nie baie effektief om bedrog op te spoor nie. ‘n Groot VSA-studie het bevind dat ouditeure slegs 11% van bedrogte ontbloot. Werknemers, die media, analiste en kortverkopers is meer effektief om bedrogte te ontbloot. Dit is waar dat beleggers waarde heg aan ouditeerde finansiële state en die rol van die oudit in die beskerming van die integriteit van finansiële state. ‘n Ongekwalifiseerde ouditverslag bied redelike versekering oor die integriteit van finansiële state. Dit is belangrik as ‘n eerste stap in enige analise om te bevestig dat die verslag van die ouditeur stel dat die finansiële state eerlik, in alle materiële opsigte die finansiële posisie en prestasie van ‘n maatskappy voorstel en dat die finansiële state in ooreenstemming met die Maatskappywet en die Internasionale Finansiële Verslagdoeningsstandaarde voorberei is.

62
Q

Netcare is ‘n gesondheidsorgmaatskappy wat verskeie beginsels van goeie korporatiewe bestuur nakom:

A

Beginsel 1:

Die besturende liggaam moet effektief en eties lei.
Opgeneem in die FTSE/JSE Top 30 Verantwoordelike Beleggings-indeks.
Opgeneem in die Dow Jones Emerging Markets Index.
Deur MSCI ESG Research Inc. geassesseer en met ‘n AA-gradering beoordeel.
Beginsel 5:

Verseker dat uitgereikte verslae belanghebbendes in staat stel om die organisasie se kort-, medium- en langtermynprestasie en vooruitsigte te beoordeel.
Die FY2022 geïntegreerde verslag gepubliseer.
Die 2021 Geïntegreerde Verslag het derde geëindig in die EY Uitmuntendheid in Verslaggewing Toekennings.
Versekerings ontvang oor finansiële en sekere nie-finansiële prestasie-indikators.
Beginsel 13:

Verseker nakoming van toepaslike wette en aanvaarde nie-bindende reëls, kode, en standaarde om eties en ‘n goeie korporatiewe burger te wees.
Geen betekenisvolle boetes of strafmaatreëls is tydens FY2022 opgelê vir oortredings of nie-nakoming van regulatoriese verpligtinge nie.
Beginsel 14:

Verseker dat die organisasie regverdig, verantwoordelik, en deursigtig vergoedings toepas om die bereiking van strategiese doelwitte en positiewe uitkomste op die kort-, medium- en langtermyn te bevorder.
‘n Vergoedingsbeleid en implementeringsproses wat in lyn is met die Groep se strategiese aansporings en belanghebbende belange.
94.5% & 86.4% van aandeelhouers het in 2022 ten gunste van die vergoedingsbeleid en implementeringsverslag gestem.
Formeel geïmplementeerde Enkelinsentiefplan

63
Q

Etiek en die King I tot IV

Toepassing:Charlie Munger

A

Charlie Munger, die vennoot van Warren Buffett, het ‘n ander siening.
Munger glo in eenvoudigheid en minder beheer eerder as meer. Hy stel dat:
‘N Groot aantal mense dink dat as jy net meer prosesse en meer nakoming het - kontroles en dubbelle kontroles ensovoorts - jy ‘n beter resultaat in die wêreld skep. Wel, Berkshire het prakties geen proses nie. Ons probeer net in ‘n naadlose netwerk van verdienste vertroue funksioneer en versigtig wees wie ons vertrou.

64
Q

Korporatiewe Strategie

Porter se vyf kragte model

A

Michael Porter van Harvard, gebaseer op uitgebreide navorsing en onderhoud met maatskappye, het die vyf kragte uitgelê wat ‘n impak het op die winsgewendheid van korporasies en industrieë. Dit is:

  1. Die vlak van mededinging onder bestaande maatskappye in die sektor;
  2. Die bestaan en bedreiging van vervangende produkte;
  3. Die bedreiging van nuwe intreders en die bestaan van toegangshindernisse;
  4. Die onderhandelingsmag van ‘n maatskappy se kliënte; en
  5. Die onderhandelingsmag van ‘n maatskappy se verskaffers.
65
Q

Porter se vyf kragte model

  1. Die vlak van mededinging onder bestaande maatskappye in die sektor;
A

‘n Hoë groei in die industrie behoort maatskappye in staat te stel om ‘n hoër vlak van winsgewendheid te behaal, aangesien bestaande maatskappye nie hoef te kompeteer om te groei nie. ‘n Langsame markgroei sal lei tot ‘n hoër vlak van mededinging en laer winsgewendheid, aangesien maatskappye slegs kan groei deur markaandeel van hul mededingers weg te neem.

66
Q

Porter se vyf kragte model

  1. Die bestaan en bedreiging van vervangende produkte
A

Die bestaan van vervangende produkte beperk die vermoë van maatskappye in ‘n industrie om pryse te verhoog. Vervangende produkte kom van buite die industrie, maar verrig ‘n soortgelyke funksie. In die dranksektor word die vermoë om buitengewone winste uit die verkoop van aluminiumblikke te genereer beperk as gevolg van die bestaan van glas- en plastiekbottelhouers wat dieselfde funksie vervul.

67
Q

Porter se vyf kragte model

  1. Die bedreiging van nuwe intreders en die bestaan van toegangshindernisse;
A

As ‘n maatskappy opereer in ‘n industrie met hoë toegangshekke, sal die risiko van bedryf in die sektor laer wees, aangesien hoër opbrengste volhoubaar sal wees. Tog sal hoë toegangshekke ‘n hoër vlak van risiko en hoë aanvangskoste vir maatskappye beteken wat probeer om toegang tot ‘n spesifieke industrie sektor te verkry. Hoë toegangshekke bestaan waar ekonomieë van skaal vereis dat nuwe maatskappye groot bedrae belê om ‘n betekenisvolle mark teenwoordigheid te verkry.

68
Q

Porter se vyf kragte model

  1. Die onderhandelingsmag van ‘n maatskappy se kliënte
A

As daar baie verskaffers is en net ‘n paar kopers, sal kopers geneig wees om die prys en terme van die verhouding te bepaal. As ‘n koper ‘n aansienlike hoeveelheid van die maatskappy se produksie koop, sal die koper die prys bepaal. As produkte nie gedifferensieer is en oorskakelingskoste laag is nie, sal kopers geneig wees om aggressief te wees in die bepaling van pryse en kwaliteitstandaarde. ‘n Ander faktor is dat die produk ‘n groot persentasie van die koste aan die koper moet verteenwoordig om die gepaste vlak van aandag te trek.

69
Q

Porter se vyf kragte model

  1. Die onderhandelingsmag van ‘n maatskappy se verskaffers.
A

As daar net ‘n paar verskaffers is en baie kliënte, sal die mag van verskaffers hoog wees. Byvoorbeeld, die mag van Intel en Microsoft ten opsigte van die PC-vervaardigers is hoog. In Suid-Afrika is Tiger Brands ‘n belangrike verskaffer van gebrandmerkte voedselprodukte, maar hierdie mag word teëgebalanseer deur die mag van die kleinhandelkettings. De Beers (nou deel van Anglo American) was vir baie jare die belangrikste verskaffer van diamante wêreldwyd en verkoop steeds sowat twee derdes van die wêreldproduksie van edelstene.

70
Q

Korporatiewe Strategie

SWOT analise

A

‘n Maatskappy staar dikwels interne en eksterne kragte in die gesig wat positief of negatief die maatskappy se prestasie beïnvloed. SWOT-analise word gebruik om ‘n maatskappy se interne sterktes en swakheid en ‘n maatskappy se eksterne geleenthede en bedreigings uiteen te set. ‘n Maatskappy behoort te fokus op strategieë en besluite wat die meeste uit sy sterktes maak en besluite te vermy wat sy swakhede na vore sal bring

71
Q

Definieer SWOT analise

A

Strenghts: Sterk handelsname, IT-vermoëns en -sisteme, produkgehalte, distribusiekanale, menslike hulpbronne, moderne toerusting, bestuurspan, lojaliteitsprogramme vir klante, lae skuld, akkreditasies, pryse, sertifisering, en voorsieningskettingbestuur.

Swakheid: Gebrek aan vaardighede, swak handelsname in sekere segmente, probleme met klantbehoud, onbetroubare verskaffers, gebrek aan nuwe produkontwikkeling, probleme met produkgehalte, gebrek aan opleiding, swak voorsieningsketting, oormatige afhanklikheid van die uitvoerende hoof, gebrek aan IT-vermoëns, swak finansiële posisie en gebrek aan kapitaal vir uitbreiding.

Geleenthede: Nuwe tegnologieë, dalende rentekoerse, veranderende demografie, veranderende verbruikersvoorkeure, ‘n toenemende swart middelklas, opening van Afrika-markte, verbeterde logistiek en verbeterings in distribusiekanale, vermindering van tariewe, toegang tot oorsee-markte, vertikale integrasie.

Bedreigings: Veranderinge in tegnologie kan produkte verouderd maak, veranderinge in verbruikersvoorkeure, stygende rentekoerse, veranderinge in die wisselkoers, inflasie, tarief- en belastingverhogings, veranderinge in regeringsregulasies, klimaatsverandering, seisoenale faktore, verlies van sleutelpersoneel.

72
Q
A

PESTEL (PESTLE) analise verwys na ‘n raamwerk om die Politieke, Ekonomiese, Sosiale, Tegnologiese, Omgewings- en Regsfaktore te oorweeg wat ‘n materiële impak sal hê op ‘n maatskappy se bedrywighede en vlak van winsgewendheid. Hierdie faktore sluit in:

Politieke: belasting, tariewe, arbeidswetgewing, omgewingsregulasies, handelshindernisse, impak van regeringsbeleid soos inkomstegrante, voorsiening van behuising, gesondheidsorgregulasies, onderwys en infrastruktuur.

Ekonomiese: rentekoerse, ekonomiese groeikoers, inflasiekoers, wisselkoerse. Laer rentekoerse kan ‘n groter vlak van beskikbare inkomste en groter besteding deur verbruikers beteken

Sosiaal: bevolkingsgroei, veranderende demografie en ouderdomsverdeling, fokus op veiligheid, ‘n stygende middelklas, veranderende waardes, gebruik van krediet, fokus op voedselkwaliteit en gesondheid, toename in die vraag na reis

Tegnologiese: vooruitgang in sagteware en IT-vermoëns, navorsing en ontwikkeling, outomatisering, robotte, tempo van verandering in prosesse.

Omgewing: Klimaatsverandering en die impak van Suid-Afrika se mynerferfenis sal ‘n impak hê op die landbousektor en ander sektore wat ‘n materiële gebruik van waterbronne maak.

Regs: Toenemend het regsriskos wat verband hou met mededingingsreg, omgewingsreg, verbruikers-, werks- en arbeidswette, gesondheids- en veiligheidsbeskermingswette, toegang tot kredietwette, regulasies ‘n materiële impak op korporatiewe strategieë.

73
Q

Korporatiewe Strategie

Volhoubaarheid

A

Die JSE het sy Maatskaplik Verantwoordelike Belegging (SRI) Indeks in 2004 bekendgestel. In 2015 het die JSE die SRI vervang met die FTSE/JSE Verantwoordelike Belegging Indeks (J113) en die FTSE/JSE Verantwoordelike Belegging Top 30 Indeks (J110). Die eerste is ‘n eweredige gewig indeks, en die laaste is ‘n markkapitalisasie-gewig indeks. Die J110 bestaan uit die top 30 maatskappye wat volgens die FTSE/SE Russell graderingsproses gerangskik is, en sluit maatskappye in soos Woolworths, Truworths, Clicks, Netcare, Sasol, African Rainbow Minerals en MTN. Maatskappye word geëvalueer op die bestuur van die drie pilare wat verband hou met omgewings-, sosiale- en bestuurskwessies. Daar is 14 temas waarvolgens bestuurders geëvalueer word op die bestuur van kwessies wat verband hou met elke pilaar. Die temas binne elke pilaar word soos volg uiteengesit:

  1. OMGEWING (biodiversiteit, klimaatvernadering, vervuiling en hulpbronne, voorsieningsketting en watersekuriteit)
  2. SOSIAAL
    (Klantverantwoordelikheid, Gesondheid & Veiligheid, Menseregte & Gemeenskapsbetrokkenheid, Arbeidsstandaarde en voorsieningsketting
  3. BESTUUR
    (Anti-korrupsie, Risiko Bestuur, Korporatiewe beheer, deursigtigheid)

Internasionaal is die Global Reporting Initiative (GRI) ‘n organisasie wat riglyne stel vir volhoubaarheidsverslagdoening. Die GRI-richtlyne sluit ekonomiese, omgewings- en sosiale kategorieë in.

Die Ekwatorbeginsels is van toepassing op banke wat hoofsaaklik in ontwikkelende ekonomieë uitleen.

74
Q

Korporatiewe Strategie

VN Volhoubare Ontwikkeling Doelwitte

A
  1. Beëindig armoede in alle vorme oral waar.
  2. Beëindig honger, bereik voedselsekerheid en verbeterde voeding, en bevorder duursame landbou.
  3. Verseker ‘n gesonde lewe en bevorder welstand vir alle op alle ouderdomme.
  4. Verseker inklusiewe en billike gehalte-onderwys en bevorder lewenslange leergeleenthede vir alle.
  5. Bereik geslagsgelykheid en bemagtig alle vroue en meisies.
  6. Verseker beskikbaarheid en duursame bestuur van water en sanitasie vir almal.
  7. Verseker toegang tot bekostigbare, betroubare, duursame en moderne energie vir almal.
  8. Bevorder volhoubare, inklusiewe en volhoubare ekonomiese groei, volle en produktiewe indiensneming en ordentlike werk vir almal.
  9. Bou weerstandige infrastruktuur, bevorder inklusiewe en volhoubare industrialisering en bevorder innovasie.
  10. Verminder ongelykhede binne en tussen lande.
  11. Maak stede en menslike nedersettings inklusief, veilig, veerkragtig en volhoubaar.
  12. Verseker volhoubare verbruiks- en produksiepatrone.
  13. Neem dringende aksie om klimaatsverandering en sy impakte te bekamp.
  14. Bewaar en gebruik die oseane, seeë en mariene hulpbronne volhoubaar vir volhoubare ontwikkeling.
  15. Beskerm, herstel en bevorder die volhoubare gebruik van ekosisteme, bestuur bosse duursaam, bekamp woestynvorming, en stop en keer landafbreking en biodiversiteitsverlies.
  16. Bevorder vreedsame en inklusiewe samelewings vir volhoubare ontwikkeling, voorsien toegang tot regstelsel vir almal, en bou doeltreffende, verantwoordbare en inklusiewe instellings op alle vlakke.
  17. Versterk die middele van implementasie en herleef die globale vennootskap vir volhoubare ontwikkeling.
75
Q

Gedragsfinansies

Hoe beinvloed psigologie finansiële besluitneming?

A

Beleggingsgedrag is hoe sielkunde finansiële besluite beïnvloed. Dit is gebaseer op die aanname dat beleggers en finansiële bestuurders nie altyd rasioneel is nie en dat finansiële markte nie altyd effektief is nie. Daar kan beperkinge wees tot arbitrasie en pryse weerspieël nie altyd alle beskikbare inligting nie. Ons is menslik en onderhewig aan foute van oordeel en vooroordele en ons plaas te veel vertroue op reëls van duim (heuristieke) en kortpaaie wat tot suboptimale finansiële besluitneming kan lei. Dit is belangrik om vooringenomdhede soos oorvertroue, selftoedrag, konserwatisme, bevestiging, anker en verliesafkeer te vermy of te hanteer om optimale finansiële besluitneming te verseker.