ogólnie

Question 1

Hipotezy i teorie geotektoniczne

Answer 1

1. Hipotezy stabilistyczne
   – hipoteza kontrakcji [de Beaumont, 1852; zmodyfikowana przez Suessa i Heima]. - w wyniku utraty ciepła ziemia się kurczy jak jabłko
   – hipoteza ekspansji [Lindemann 1927, Bogolepow 1930, Hilgenberg 1933]
   [współczesna wersja: Carey 1976, Owen 1976, Wijermaars 1986].
   – hipoteza oscylacyjna; geotumory i geodepresje [Haarman 1930]
   – hipoteza pulsacyjna; rozszerzanie i kurczenie się Ziemi [Bucher 1933; rozwinięta przez Usowa i Obruczewa 1940]
   – hipoteza radiomigracyjna [Biełousow 1975, 1979]
   * Hipotezy mobilistyczne
   – hipoteza dryfu kontynentów [Wegener 1915] [mechanizm:
   – tektonika płyt [=nowa tektonika globu; = neomobilizm]

Question 2

czym tektonika płyt różni się od drytfu kontynentu

Answer 2

1. dryft kontynentu
   - brak dobrego mechanizmu ruchu
   - ruszały się kontynenty
   - SIAL poruszał się na SIGMIE - tak sie nie da i było to wiadomo za czasów wegnera
2. tektonika płyt
   - element ruchu: płyty litosferyczne (tektonika płyt litosferycznych a nie kontynentów)

Question 3

CO TO PŁYTA LITOSFERYCZNA (CZĘSTO NA EGZAMINIE)

Answer 3

SKORUPA PLUS PŁASZCZ PODSKORUPOWY
wektor ruchu płyty stanowi o jej samodzielności
granice płyt wyznaczone są przez:
(1) strefy ryftowe [strefy spredingu; dywergentne]
(2) strefy subdukcji [strefy konwergentne]
(3) Uskoki transformacyjne

Question 4

trzy typy kolizji:

Answer 4

a. ocean-ocean
b. ocean-kontynent (andyjska)
c. kontynent-kontynent (himalajski)

Question 5

baseny marginalne

Answer 5

• określają dynamikę stref kolizji, stan skorupy
• tworzą się one w skorupie górnej, powyżej strefy subdukcji
• płyta subdukuje pod dużym kątem - tworzy się komórka konwekcjyjna
• JEST BASENEM ZAŁUKOWYM
• np. zachodni pacyfik, ocean atlantycki

Question 6

krawędzie kontynetów

Answer 6

1. aktywne
   - krawędź płyty litodferycznej
2. pasywne
   - daleko od strefy ryftu

Question 7

wiek sudetów, tatr, swiętokrzyskicj

Answer 7

sudety: waryscyjskie
tatry: środokowo kredowe
świętokrzyskie: kaledońskie

Question 8

gdzie jest łuk wulkaniczny

Answer 8

na płycie górnej

Question 9

gdzie jest pryzma akrecyjna

Answer 9

na obszarze przedłukowym na płycie dolnej

Question 10

jakie osady znajdują się w basenie przedłukowym

Answer 10

• to ten na górnej płycie
  materiał wulkaniczny, materiał pryzmy akrecyjnej, autogeniczny, materiał węglanowy

Question 11

pasma w orogenie

Answer 11

1. przedłukowe - pryzma akrecyjna
2. wewnętrzne - magmowo metamorficzne
3. załukowe - pasmo fałdowo nasunięciowe

Question 12

model orogenu

Answer 12

basen przedgórski (peryferyczny) / pasmo zewnętrzne (pasmo fałdowo nasunięciowe) / pasmo wewnętrzne (magmowo metamorficzne) / pasmo wewnętrzne (ładowo nasunięciowe) / basen przedgórski (wsteczny)

Question 13

wielosakleowe struktury Ziemi

Answer 13

1. nieaktywne obszary kontynentalne - platformy (platforma z czasem konsolidacji w prekambrze- kraton)
2. aktwyne pasma fałdowe
3. Rowy oceaniczne
4. Grzbiety śródceaniczne