europa Flashcards

1
Q

przyjęta granica między europą a azją

A

a) osiowa linia pasma Ural
b) rzeka ural
c) morzekaspijskie
d) osiowa część pasma kaukaskiego
e) przez morze azowskie
f) Cieśnina Kerczeńska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

baseny morza śródziemnego

A

1.adriatyckie
2. egejskie
3. jońskie
4. tyreńskie
5. algiersko-prowansalski

zachodnio medyteranskie 4+5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

podłoża bsenów morza sródziemnomorskiego

A

adriatyckie+ egejskie - baseny na skorupie kontynentalnej (epikontynentalne)
jońskie - stara skorupa oceaniczna tetydy
zachodnio medyteriańskie - młoda skorupa (neogeńskie baseny załukowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

płyta anatolijska

A

północna granica: północny uskok anatolijski (uskok transformacyjny) - powoduje trzęsienia w Grecji i Turcji

wschodnia granica: uskok wschodnio anatolijski

południowa granica: strefa subdukcji resztkowej tetydy (pod płytę anatolijską)
strefa heleńsko cypryjska - w morzu jońskim - pryzma akrecyjna
morze egejskie - basen załukowy
w morzu jońskim - pryzma akrecyjna

jest wypychana na zachód bo napiera na nią płyta arabska
morze adriatyckie - basen przedgórski

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Południowa granica płyty euroazjatyckiej

A

uskok anatolijski
strefa kolizji z Afryką

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

budowa europy

A

a) platforma europejska (archaik) - kraton wschodnioeuropejski
b) timanidy/kadomidy - prekambr/kambr
c) kaledońskie elementy (staropaleozoiczne)
d) elementy młodopaleozoiczne hercyńskie/waryscyjskie/obszar uralski
f) alpidy - aktywne pasma fałdow

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

granice kratonu wschodnioeuropejskiego

A

kaledonidy
timanidy
uralidy
TT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

gdzie jest strefa tt

A

> powyżej kila skorupowego - pozostałość szwu kolizyjnego z czasów tworzenia sie Rodini (orogeneza grenwilska 1 miliard)
skorupa kontynuuje się dalej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

miąższość skorupy

A

duża na terenie kratonu i alpejskich pasm
mała w morzu śródziemnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

kraton wschodnioeuropejski
1. co nie jest kraton wschodnieuropejskim
2. podział

A
  1. > jego elementami NIE SĄ : timanidy i kadomidy
    baltica TO NIE SYNONIM kratonu wschodnioeuropejskiego (timanidy i kadomidy były częścią baltici)
  2. KRATONY/TERRANY
    a) fennoscandia
    b) sarmatia
    c) volgouralia
    - połączone orogenami kolizyjnymi 2 miliardy temu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

aulakogen

A

zamarły ryft

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

fennoskandia

A

składa się z części
1. archaicznej
2. paleoproterozoicznej (akrecja)
południowo zachodnia częścć: OROGEN SFEKOFEŃSKi (powstanie kolumbi?)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

historia kratonu wschodnioeuropejskiego

A

2.1-20.5: kolizja Sarmati i Volgo-Uralii
1.8-1.7: kolizja Volgo-Sarmatia i Fennoscandii
Meso-Neoproterozoic: ryfting na wcześniejszych szfach (zarzucony - aulakogeny)
1.2-1.0: orogeneza sfekonorweska (Dalslandian)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

timanidy

A

> orogen kolizyjny

> neoptroterozoik/kambr - orogeneza kadomska ( inne ruchy górotwócze tego samego wieku w afryce - orgoeneza panafrykańśka)
na powierzchni widać pasmo fałdowo nasunięciowem (nasunięte na kraton wschodnioeuropejski)

> subdukacja kolizja z kratonem wschodnioeuropejskim Kolizja Baltiki z terranem PeczoryBarentsii i oceanu Timanidy

> składają się z : pasma fałdowo nasunięciowego, wewnętrznej części orogenu (Peczory), terran egzotyczny : bolshezemelskaya, terran (jakiś chyba bez nazwy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

kaledonidy

A

podział:
brytyjsko skandynawskie
środkowoeuropejskie

kaledonidy na powierzchni:
1. orogen skandynawski/kaledonidy skandynawskie
2. kaledonidy brytyjskie (reprezentują pełen orogen)
3. svalbard

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

kaledonidy skandynawskie

A

> część jest w granlandi pod nazwą: pasmo wschodnio Grenladzkie
4 płaszczowiny (dolna środkowa górna najwyższa)
kiedyś pod miąższą warstwą osadu (dlatego teraz mocno zmetamorfizowane)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Podział tektonostratygraficzny
kaledonidów skandynawskich

A

Dolna i środkowa płaszczowina – szelf i podniesienie
rzykontynentalne Baltiki

Górna płaszczowina – ‘oceaniczne’ sekwencje [+ ofiolity; łuki wulkaniczne; sekwencje basenów marginalnyhch]przyległe do kontynentu Baltiki

Najwyższa płaszczowina – ‘elementy laurentyjskie’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Elementy paraautochtoniczne kaledonidów skandynawskich

A
  1. Starszy paleozoik rowu Oslo
  2. ryft paleozoiczny
  3. północna część basenu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Rów Oslo

A

a) Najbardziej na północ wysunięty fragment basenu czerwonego spągowca Europy środkowej
b) Rów Oslo jest kontynentalnym ryftem o długości całkowitej ok. 500 km,
c) powstałym w ostatniej fazie orogenezy waryscyjskiej (faza asturyjska) na przełomie KARBONU I PERMU
d) Rów Oslo należy do ryftów z wysoką aktywnością
wulkaniczną
e) Rów wypełniają utwory najwyższego karbonu i permu
(permskie batolity; wulkanity i osady), przykrywające
prekambryjskie podłoże oraz staropaleozoiczną sekwencję kaledońską
f) Ryft Oslo składa się z 4, niesymetrycznych rowów, z głównymi uskokami ograniczającymi występującymi naprzemiennie: Skagerrak (podmorski); Vestfold,
Akershus i Rendalen
g) Klasyczny Rów Oslo obejmuje tylko
rowy Vestfold i Akershus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ewolucja ryftu Oslo

A
  1. Etap proto-ryftu: kontynentalne sekwencje osadowe (nieliczne ingresje morskie); późny karbon; nieliczne sille
  2. Etap inicjalnego ryftingu: lawy bazaltowe i sekwencje wulkanoklastyczne; przełom karbonu/permu
  3. Zasadniczy etap ryftowy: główny etap erupcji wulkanicznych; wulkanizm szczelinowy
  4. Etap dojrzałego ryftu: pojawienie się erupcji centralnych
  5. Etap magmatyzmu sjenitowego
  6. Zakończenie procesów ryftowych (małe
    intruzje granitowe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

jakiego wieku jest atlantyk

A

kenozoiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

co to islandia

A

wytwór plamy gorąca
przemieszczająca się na SE
Wiek: miocen (jako wyspa ok. 14-15 mln lat)
Północnoatlantycka prowincja magmowa (North Atlantic Igneous Province)

23
Q

jan mayen

A

wyspa, fragment kontynentalnej grenlandii po zmianie przebiegu ryftu
eocen i oligocen

24
Q

Terranowa budowa
wysp brytyjskich

A

A) terran Hebrydzki - laurentyjski
Nasunięcie Moine
B) Northern Highland (terran Gór Kaledońskich; Moine) - lsurentyjski
Uskok Great Glen
C) Central Highland (terran środkowoszkocki; grampiański) - laurentyjski
Uskok brzeżny
D) Middland Valley - oceaniczny
Uskok Wyżyny Południowoszkockiej
E) Southern Upland - oceaniczny (południowoszkocki)
SOLWAY LINIE - PO ZAKMKNIĘCIU LAPETUSA
F) terrany awalońskie/godwańskie?

25
Orogeneza grampiańska kiedy
środkowy ordowik do laurencji dobija Middland Valley
26
z jakich części składa się wielka Brytania
1. godwańskie 2. Laurentyjskie (3 terany grampiański, Hebrydzki, północnych wyżyn 3. terrany oceaniczne (midland, południowej wyżyny)
27
linia Solway
szew oceanu lapetus dzieli kaledonidy na laurentyjskie i godwańskie
28
Terran hebrydzki;
ma strukture platformową 1. gnejsy lewizyjskie na dole 2. orogen grenwilski 3. pokrywa osadowa
29
Terran Moine
1. gnejsy lewizyjskie na dole 2. pokrywa osadowa
30
waryscydy
późnopaleozoiczne struktury Europy Środkowej i Zachodniej (uralidy powstały w tym samym czasie ale w wyniku innej kolizji) północ graniczy ze strukturami kaldeńskimi a od południa nasunięte na nie są alpidy
31
podział waryscydów
STREFY KOSMATA: 1. REŃSKO-HERCYŃSKA ( na N) - pasmo fałdowo nasunięciowe ardeny, irlandie południową, zew sudety 2. SASKO TURYŃSKA - wewnętrzna część sudetó 3. STREFA MOLDANUBSKA - masyw czeski, shardzwald, Wogezy
32
Reńskie Góry Łupkowe
a) w strefie reńsko-hercyńskiej b) W – Ardeny; od E – niecka Heska; od S. niecka Saary (wzdłuż regionalnej dyslokacji); od N – niecka westfalska; oraz basen dolnego Renu c) Pasmo fałdowo-nasunięciowe (wergencja ku N) d) Podłoże: kaledonidy (Avalonia) e) głębokowodne utwory z MORB bazaltami w spągu
33
Elementy MGCH
NE krawędź Zespołu Terranów Armorykańskich (ATA) a) Skały silnie zmetamorfizowane (wysokociśnieniowe) b) S/D aktywność magmowa (typu łuku wysp) c) C1/2 plutonizm typu łuku wysp d) Duża zmienność oboczna e) Obszar alimentacyjny dla S strefy RH
34
Waryscydy europejskie
a) są kolażem terranów pochodzenia gondwańskiego (Avalonia + zespół terranów armorykańskich), dokujących stopniowo do Laurusii (do laurusji przybiły terrany armorykańskie) b) Późnodewońsko-karbońskie subdukcje i kolizje utworzyły heterogeniczny orogen, z dwiema strefami subdukcji na N i jedną na S;
35
budowa warsyscydów
a) awalonia - podłoże na któym rzeczy sie działy szew rheic b) północna strefa felitowa - zapis subdukcji basenu rheic szew reńsko hercyński c) terrany/mikrokontynenty - nie wiadomo cy to był jeden blok, czy odzielne (bohemia jest ich częścią) szew sasko turyngijski d) bohenia szew moldanubski - strefa kolizji e) godwana
36
Oceany waryscyjskie
a) Rheic: otwarcie - ordowik; zamknięcie - S/D zapis: – Grzbiet Środkowo- Niemiecki i południowa krawędź RGŁ (północna strefa fyllitowa) b) Reno-Hercyński: otwarcie – ems lub wcześniej, wczesny dewon – wizen – wulkanizm; zamknięcie – wczesny karbon; początek subdukcji – środkowy fran; c) Sakso-Turyngijski: otwarcie: kambr-ordowik; ekstensja – sylur – wczesny fran; ostateczne kolizja z końcem dewonu d) Moldanubski: otwarcie - ; zamknięcie – dewon ?późny
37
Ocean Rheic
1. Avalonia odryftowała od Gondwany w ordowiku, otwierając na zapleczu ocean Rheic; 2. w końcu ordowiku Avalonia dokowała już do Baltiki; na pograniczu syluru i dewonu 3. Rheic został zamknięty w wyniku subdukcji śródoceanicznej, tworząc oceaniczny łuk wulkaniczny, tkwiący obecnie w grzbiecie środkowo-niemieckim i w południowej części RGŁ
38
Ocean reńsko-hercyński:
1. otwarcie w emsie); otwarcie datują najstarsze osady leżące na lawach poduszkowych; 2. trzy epizody wulkaniczne: wczesny dewon (riolity); żywet/fran i turnej/wizen (bazalty); 3. już w we franie miała miejsce subdukcja w południowej strefie marginalnej oceanu czyli (grzbiet środkowoniemiecki) 4. Ostateczne zamknięcie jest datowane momentem dostarczania szarogłazów (flisz) na obszar przedpola awalońskiego; 5. we wczesnym karbonie aż po namur deformacje i synorogeniczne osady przemieszczały się dalej ku N
39
Ocean sakso-turyński:
1. powstał w czasie kambru/ordowiku poprzez odryftowanie Bohemii od Sakso-Turyngii. 2. Wulkanizm sylurski, wczesnodewoński, i franski wskazuje na ekstensję w tym czasie. 3. Subdukcja (ku S) rozpoczęła się we wczesnym dewonie (ems) [wysokocisnieniowy metamorfizm w północnej krawędzi Bohemii] oraz w elementach allochtonicznych na terranie sasko-turyngijskim; 4. ostateczne zamknięcie dokumentowane przez średnio-cisnieniowy metamorfizm (fran).
40
uralidy
zderzenie baltici, mugodjarian mikrokontynentu, łuku wulkaniczego i kazachstanu karbon-perm
41
alpidy zachodniomedyterańskie
Apeniny Apeniny sycylijskie wszystko na S (bez pireneji i atlasu)
42
pireneje
a) wnętrze - waryscyjskie b) pasmo fałdowo nasunięciowe - kreda- paleogen c) nie ma magmatyzmu d) symetryczny orogen kolizyjny (płat subdukcji nie osiągnął dobrej głębokości) e) wynik subdukcji płyty iberyjskiej pod płytę euroazjatycką (kolizja w kredzie) f) iberia się rotowała
43
pasmo krymsko kaukaskie budowa
Zapadlisko przedkaukazkie Antyklinorium wielkiego Kaukazu Zapadlisko rionokurskie Mały Kaukaz
44
pasmo krymsko kaukaskie
a) wynik subdukcji płyty tureckiej (anatolijskiej?) pod płytę sycylijską (fragment płyty europejskiej) b) morze czarne - basen załukowy c) wysoki kaukaz- wielkie antyklinorium, starszy struktura waryscyjska? d) mały kaukaz - powstaje współcześnie
45
atlas
a) trzy różne struktury 1. Atlas Tellski- Rif - pasmo fałdowo nasunięciowe - neogeńskie 2. atals zachodni - wysoki - najwyższy, bez wulkanizmu, - struktura inwersyjna ryftu! 3. Antyatlas (SW) - waryscyjskie
46
ryft atlaski
z czasu otwierania się atlantyku jeden z równoległych ryftów
47
alpy
a)kolizja z oderwanym fragmentem z afryki b) linia insubryjska - strefa szwu pasma alpejskiego, szew po tetydzie! c) na S od tej lini Alpy południowe płaszczowiny: - helweckie (najnższe) - pienińśkie - austroalpejskie (najwyższe) - d) N - podłoże awaloni -linia insubryjska - tetyda S - w podłożu gondwana e) wschodnie są starsze niż zachodnie
48
Główne Jednostki Tektoniczne Karpat
1. wschodnie - do zawijasa granica polsko ukraińska 2. zachodnie 3. południowe - reszta a) zewnętrzne granica wyznaczona przez pieniński pas skałkowy b) wewnętrzne
49
karpaty wewnętrzne
a) łuk wulkaniczny b) basen Panońska/ kotlina Panońska c) różnorodne podłoże
50
pasmo bałkańskie
a) orogen paleozoiczny? b) wergencja północna c) pasmo fałdowo nasunięciowe
51
alpidy zachodniomedyteriańśkie
góry betyckie, rif, atlas telski (magrebidy), sycylia, apeniny, góry iberyjskie a) pasma alpejskie wokół basenu zachodniomedyteriańśkiego b) jednolita geneza: ewolucja rozrzeszającego się basenu załukowego (neogen) c) radialny rozkład kierunków, w środku skorupa oceaniczna d) płyta jońska porusza się na N ale sycyalia porusza się na E - retrogrejsa e) powiązane wulkany: stromboli, wezuwiusz, etna wulkanizm: sycylia, S apeniny - teraźniejszy najstarszy wulkanizm: oligocen
52
retrogresja strefy ryftowej
baseny marginalne rozwijają się w wyniku subdukcji STAREJ płyty kontynentalnej --> subdukcja pod dużym kątem --> płyta górna podgrzewa się i rozrzerz powodujaj jej 'ruch' (pojawia się basen marginalny ze skorupą oceaniczną)
53
dynarydy
a) pasmo fałdowo nasunęciowe b) uskok przesuwczu c) szereg płaszcowin d) subdukcja tetydy
54
kaledonidy
do baltici dobija awalonia (balonia) a potem laurencja --> zamknięcie oceanu tornlepetus (sylur/dewon)