europa Flashcards
przyjęta granica między europą a azją
a) osiowa linia pasma Ural
b) rzeka ural
c) morzekaspijskie
d) osiowa część pasma kaukaskiego
e) przez morze azowskie
f) Cieśnina Kerczeńska
baseny morza śródziemnego
1.adriatyckie
2. egejskie
3. jońskie
4. tyreńskie
5. algiersko-prowansalski
zachodnio medyteranskie 4+5
podłoża bsenów morza sródziemnomorskiego
adriatyckie+ egejskie - baseny na skorupie kontynentalnej (epikontynentalne)
jońskie - stara skorupa oceaniczna tetydy
zachodnio medyteriańskie - młoda skorupa (neogeńskie baseny załukowe)
płyta anatolijska
północna granica: północny uskok anatolijski (uskok transformacyjny) - powoduje trzęsienia w Grecji i Turcji
wschodnia granica: uskok wschodnio anatolijski
południowa granica: strefa subdukcji resztkowej tetydy (pod płytę anatolijską)
strefa heleńsko cypryjska - w morzu jońskim - pryzma akrecyjna
morze egejskie - basen załukowy
w morzu jońskim - pryzma akrecyjna
jest wypychana na zachód bo napiera na nią płyta arabska
morze adriatyckie - basen przedgórski
Południowa granica płyty euroazjatyckiej
uskok anatolijski
strefa kolizji z Afryką
budowa europy
a) platforma europejska (archaik) - kraton wschodnioeuropejski
b) timanidy/kadomidy - prekambr/kambr
c) kaledońskie elementy (staropaleozoiczne)
d) elementy młodopaleozoiczne hercyńskie/waryscyjskie/obszar uralski
f) alpidy - aktywne pasma fałdow
granice kratonu wschodnioeuropejskiego
kaledonidy
timanidy
uralidy
TT
gdzie jest strefa tt
> powyżej kila skorupowego - pozostałość szwu kolizyjnego z czasów tworzenia sie Rodini (orogeneza grenwilska 1 miliard)
skorupa kontynuuje się dalej
miąższość skorupy
duża na terenie kratonu i alpejskich pasm
mała w morzu śródziemnym
kraton wschodnioeuropejski
1. co nie jest kraton wschodnieuropejskim
2. podział
- > jego elementami NIE SĄ : timanidy i kadomidy
baltica TO NIE SYNONIM kratonu wschodnioeuropejskiego (timanidy i kadomidy były częścią baltici) - KRATONY/TERRANY
a) fennoscandia
b) sarmatia
c) volgouralia
- połączone orogenami kolizyjnymi 2 miliardy temu
aulakogen
zamarły ryft
fennoskandia
składa się z części
1. archaicznej
2. paleoproterozoicznej (akrecja)
południowo zachodnia częścć: OROGEN SFEKOFEŃSKi (powstanie kolumbi?)
historia kratonu wschodnioeuropejskiego
2.1-20.5: kolizja Sarmati i Volgo-Uralii
1.8-1.7: kolizja Volgo-Sarmatia i Fennoscandii
Meso-Neoproterozoic: ryfting na wcześniejszych szfach (zarzucony - aulakogeny)
1.2-1.0: orogeneza sfekonorweska (Dalslandian)
timanidy
> orogen kolizyjny
> neoptroterozoik/kambr - orogeneza kadomska ( inne ruchy górotwócze tego samego wieku w afryce - orgoeneza panafrykańśka)
na powierzchni widać pasmo fałdowo nasunięciowem (nasunięte na kraton wschodnioeuropejski)
> subdukacja kolizja z kratonem wschodnioeuropejskim Kolizja Baltiki z terranem PeczoryBarentsii i oceanu Timanidy
> składają się z : pasma fałdowo nasunięciowego, wewnętrznej części orogenu (Peczory), terran egzotyczny : bolshezemelskaya, terran (jakiś chyba bez nazwy)
kaledonidy
podział:
brytyjsko skandynawskie
środkowoeuropejskie
kaledonidy na powierzchni:
1. orogen skandynawski/kaledonidy skandynawskie
2. kaledonidy brytyjskie (reprezentują pełen orogen)
3. svalbard
kaledonidy skandynawskie
> część jest w granlandi pod nazwą: pasmo wschodnio Grenladzkie
4 płaszczowiny (dolna środkowa górna najwyższa)
kiedyś pod miąższą warstwą osadu (dlatego teraz mocno zmetamorfizowane)
Podział tektonostratygraficzny
kaledonidów skandynawskich
Dolna i środkowa płaszczowina – szelf i podniesienie
rzykontynentalne Baltiki
Górna płaszczowina – ‘oceaniczne’ sekwencje [+ ofiolity; łuki wulkaniczne; sekwencje basenów marginalnyhch]przyległe do kontynentu Baltiki
Najwyższa płaszczowina – ‘elementy laurentyjskie’
Elementy paraautochtoniczne kaledonidów skandynawskich
- Starszy paleozoik rowu Oslo
- ryft paleozoiczny
- północna część basenu
Rów Oslo
a) Najbardziej na północ wysunięty fragment basenu czerwonego spągowca Europy środkowej
b) Rów Oslo jest kontynentalnym ryftem o długości całkowitej ok. 500 km,
c) powstałym w ostatniej fazie orogenezy waryscyjskiej (faza asturyjska) na przełomie KARBONU I PERMU
d) Rów Oslo należy do ryftów z wysoką aktywnością
wulkaniczną
e) Rów wypełniają utwory najwyższego karbonu i permu
(permskie batolity; wulkanity i osady), przykrywające
prekambryjskie podłoże oraz staropaleozoiczną sekwencję kaledońską
f) Ryft Oslo składa się z 4, niesymetrycznych rowów, z głównymi uskokami ograniczającymi występującymi naprzemiennie: Skagerrak (podmorski); Vestfold,
Akershus i Rendalen
g) Klasyczny Rów Oslo obejmuje tylko
rowy Vestfold i Akershus
ewolucja ryftu Oslo
- Etap proto-ryftu: kontynentalne sekwencje osadowe (nieliczne ingresje morskie); późny karbon; nieliczne sille
- Etap inicjalnego ryftingu: lawy bazaltowe i sekwencje wulkanoklastyczne; przełom karbonu/permu
- Zasadniczy etap ryftowy: główny etap erupcji wulkanicznych; wulkanizm szczelinowy
- Etap dojrzałego ryftu: pojawienie się erupcji centralnych
- Etap magmatyzmu sjenitowego
- Zakończenie procesów ryftowych (małe
intruzje granitowe)
jakiego wieku jest atlantyk
kenozoiczny
co to islandia
wytwór plamy gorąca
przemieszczająca się na SE
Wiek: miocen (jako wyspa ok. 14-15 mln lat)
Północnoatlantycka prowincja magmowa (North Atlantic Igneous Province)
jan mayen
wyspa, fragment kontynentalnej grenlandii po zmianie przebiegu ryftu
eocen i oligocen
Terranowa budowa
wysp brytyjskich
A) terran Hebrydzki - laurentyjski
Nasunięcie Moine
B) Northern Highland (terran Gór Kaledońskich; Moine) - lsurentyjski
Uskok Great Glen
C) Central Highland (terran środkowoszkocki; grampiański) - laurentyjski
Uskok brzeżny
D) Middland Valley - oceaniczny
Uskok Wyżyny Południowoszkockiej
E) Southern Upland - oceaniczny (południowoszkocki)
SOLWAY LINIE - PO ZAKMKNIĘCIU LAPETUSA
F) terrany awalońskie/godwańskie?