Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Biologija 2 > Odgovaranje 1 > Flashcards

Odgovaranje 1 Flashcards

1
Q

Humoralni imunitet

A

Humoralni imunitet podrazumeva razgradnju antigena delovanjem antitela.
Humoralni imunitet se ostvaruje B limfocitima, koji sintetišu antitela, i efektorskim i memorijskim ćelijama.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kako rade T limfociti?

A

Oni vrše fagocitozu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Šta rade pomoćne ćelije?

A

Aktiviraju druge ćelije imunog sistema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Šta rade citotoksični T limfociti?

A

Uništavaju ćelije inficirane virusom i tumorske ćelije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ćelijski imunitet

A

Ćelijski imunitet čine T limfociti, pomoćne ćelije, cititoksićni T limfociti i memorijske T ćelije.
T limfociti vrše fagocitozu.
Pomoćne ćelije pomažu u imunom odgovoru tako što aktiviraju druge ćelije imunog sistema.
Citotoksični T limfociti uništavaju ćelije inficirane virusom i tumorske ćelije.
Memorijske T ćelije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Šta rade pomoćne ćelije?

A

Pomoćne ćelije pomažu u imunom odgovoru tako što aktiviraju druge ćelije imunog sistema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Šta rade citotoksični T limfociti?

A

Uništavaju ćelije inficirane virusom i tumorske ćelije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Pasivni/aktivni imunitet (sa primerima)

A

Pasivni imunitet je imunitet koji se stiče prenosom gotovih antitela jedne osobe ili životinje na drugu. Najčešći primer je prenos antitela od majke plodu preko posteljice.
Aktivan imunitet podrazumeva izloženost stranim telima. Organizam sam sintetiše antitela koja ostaju u njemu i posle preležane infekcije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Šta podrazumeva pasivan imunitet?

A

Prenos antitela iz jednog organizma na drugi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Šta podrazumeva aktivan imunitet?

A

Organizam sam sintetiše antitela tokom izloženosti stranim telima, i ta tela ostaju i posle preležane infekcije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Prirodni/veštački imunitet (sa primerima)

A

Prirodni imunitet stiče se ili prelaskom antitela majke u krvotok ploda, ili preležanom infekcijom.
Veštački imunitet se može steći unošenjem seruma (već stvorenih antitela) ili vakcinacijom (unošenje umrtvljenih ili na drugi način oslabljenog antigena)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kako se stiče veštački imunitet?

A

Prelaskom antitela iz krvotoka majke u krvotok ploda preko posteljice ili preležanom infekcijom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kako se stiče veštački imunitet?

A

Serum (gotova antitela) ili vakcina (oslabljen virus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Prva linija odbrane imunog sistema

A

Prvu liniju odbrane čine koža, odnosno, sluzokoža, koja sprečava patogene da uđu u organizam i interferoni.
Interferoni su proteini koji stvaraju naše ćelije pri virusnoj infekciji, a njihova uloga je da spreče razmnožavanje patogena, tako što signaliziraju neinficiranim ćelijama da razgrade RNK i smanje sintezu proteina, a inficiranim ćelijama da podlegnu apoptozi. Tako inhibiraju replikaciju patogena, a uz to podstiču produkciju proteina koji sprečavaju translaciju virusne NK.
Međutim, interferoni se ne sintetišu u dovoljnim količinama da odbrane organizam, te oni dalje aktiviraju makrofage i prirodne ćelije ubice

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Šta su interferoni?

A

Proteini koje stvaraju naše ćelije pri virusnoj infekciji, a njihova uloga je da spreče razmnožavanje patogena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kojoj liniji odbrane pripadaju interferoni?

A

Prvoj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kako rade interferoni?

A

Sprečavaju razmnožavanje patogena tako što signaliziraju neinficiranim ćelijama da razgrade RNK i smanje sintezu proteina, a inficiranim ćelijama da podlegnu apoptozi. Uz to podstiču produkciju proteina koji sprečavaju translaciju virusne NK.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Druga linija odbrane imunog sistema

A

Druga linije odbrane je, kao i prva, nespecifična i urođena.
Podrazumeva stvaranje leukocita: neutrofila, bazofila, eozinofila, monocita

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Koji leukociti čine drugu liniju odbrane imunog sistema?

A

Neutrofili, bazofili, eozinofili, monociti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kada se sintetišu neutrofili?

A

Najviše pri bakterijskim i gljivičnim infekcijama, praćeni su nastankom gnoja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kada se sintetišu bazofili?

A

Kod parazitskih infekcija i alergija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kada se sintetišu eozinofili?

A

Pri alergijama, astmi i pojedinim infekcijama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Treća linija odbrane imunog sistema

A

Treća linija odbrane je specifična i stečena.
Ostvaruje se preko humoralnog imuniteta, koji čine B limfociti (koji sintetišu antitela) i efektorske i memorijske ćelije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Specifični imuni odgovor

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Nespecifični imuni odgovor
26
Poremećaji imunog sistema
Najčešći poremećaj imunog sistema jesu alergije; organizam sintetiše antitela kao odgovor na alergen. Osim alergija, poremećaji imunog sistema su autoimune bolesti: Hašimoto sindrom, multipla skleroza, lupus, Kronova bolest, **Hašimoto sindrom** je poremećaj gde imuni sistem uništava ćelije štitne žlezde Kod **multiple skleroze** propada mijelinski omotač. **Lupus** je sistemska bolest, mogu biti zahvaćeni bilo koji organi. **Kronova bolest** pogađa digestivni sistem, u bilo kom delu od usne duplje do debelog creva
27
Tipovi razmnožavanja i razlike
Tipovi razmnožavanja su polno, bespolno i partenogeneza. Kod polnog razmnožavanja spajaju se polne ćelije, i tako se genetički dobija nova jedinka. Bespolno razmnožavanje može biti deobom, pupljenjem, fragmentacijom tela, preko spora... Partenogeneza je oplođenje bez spermatozoida, dobija se ćelija slična majci. Partenogenezom se, na primer, razmnožavaju pčele
28
Kako se može ostvariti bespolno razmnožavanje?
Deobom, pupljenjem, fragmentacijom tela, preko spora...
29
Tipovi oplođenja i razlike
Oplođenje može biti spoljašnje ili unutrašnje. Unutrašnje oplođenje se dešava u organizmu ženske jedinke, a spoljašnje - u spoljašnjoj sredini. Unutrašnje oplođenje daje veću šansu za oplođenje i nije potrebna vodena sredina
30
Gonohoristi/hermafroditi
Gonohoristi su jednopolni organizmi, odnosno, imaju samo ženske ili samo muške polne organe, dok hermafroditi imaju i muške, i ženske polne organe. Ljudi su gonohoristi, ali se u retkim slučajevima može sresti lažni hermafroditizam, gde su prisutni organi oba pola, ali je po pravilu jedan par organa nefunkcionalan
31
Načini razvoja embriona i razlike
Embrion se može razvijati viviparno, ovoparno ili ovoviviparno. Viviparno razviće je u telu majke i na račun majke. Ovoparno razviće se odvija van tela majke i embrion energiju dobija iz žumanceta. Ovoviviparno razviće se odvija u telu majke, ali na račun žumanceta
32
Šta je viviparno razviće?
U telu majke, na račun majke
33
Šta je ovoparno razviće?
Van tela majke, embrion energiju dobija iz žumanceta
34
Šta je ovoviviparno razviće?
U telu majke, ali na račun žumanceta
35
Građa muškog reproduktivnog sistema
Muški reproduktivni sistem čine: **Par polnih žlezda** (gonada) testisa tj. semenika **Semeni kanali** **Prostata** **Semevod** **Kopulatorni organ**, penis i prateće žlezde
36
Građa ženskog reproduktivnog sistema
Ženski reproduktivni sistem čine: Par gonada, jajnici Jajovodi Materica Kopulatorni organ i prateće žlezde
37
Polni hormoni u muškom/ženskom reproduktivnom sistemu
Polni hormoni u ženskom polu su estrogen i progesteron, a u muškom testoteron i androgeni hormoni.
38
Uloge polnih hormona u muškom reproduktivnom sistemu
**Testosteron** ima ulogu u spermatogenezi i u nastanku i razvoju primarnih i sekundarnih polnih karakteristika. **Androgeni hormoni**...
39
Uloge polnih hormona u ženskom reproduktivnom sistemu
**Estrogen** ima ulogu u oogenezi i u nastanku i razvoju primarnih i sekundarnih polnih karakteristika u ženskom polu (slično testosteronu) **Progesteron** je ključan hormon koji utiče na zadebljanje zida materice i održava trudnoću. Oba hormona utiču na ovarijalni i menstrualni ciklus, s tim da je u prvom delu ciklusa dominantniji estrogen, a u drugom delu - progesteron.
40
Hormoni adenohipofize
Hormoni adenohipofize koji upravljaju reproduktivnim sistemom su folikostimulirajući i luteinizirajući hormoni. Oni postoje i u muškom i u ženskom polu. U muškom polu luteinizirajući hormon utiće na sintezu testosterona, a folikustimulirajući hormon zadržava testosteron u semenim kanalićima.
41
Koja je uloga LH i FSH u muškom polu?
LH utiče na sintezu testosterona, a folikulstimulirajući hormon zadržava testosteron u semenim kanalićima
42
Koja je uloga LH i FSH u ženskom polu?
!!!
43
Šta je žuto telo?
Žuto telo nastaje nakon pucanja folikula. Njegova uloga je produkcija estrogena.
44
Ovarijalni ciklus
Ovarijalni ciklus se odnosi na ciklične promene u jajnicima: oogeneza, odnosno stvaranje jajne ćelije, sazrevanje i pucanje folikula - ovulacija. Prvi dan ovarijalnog ciklusa poklapa se sa prvim danom menstrualnog ciklusa, i imaju isto trajanje.
45
Menstrualni ciklus
Menstrualni ciklus se odnosi na **ciklične** promene u materici, odnosno promene unutrašnje strane zida materice. Cilj menstrualnog ciklusa je priprema zida materice da bi, eventualno, oplođena jajna ćelija mogla da se poveže sa njim. Na početku ciklusa zid materice je tanak, a zatim dolazi do podebljanja i postaje rastresitiji i prokrvljen. Prvi dan menstrualnog ciklusa je prvi dan menstruacije, koja traje oko 5 do 7 dana. Menstrualno krvarenje podrazumeva odvajanje i izbacivanje zadebljalog sloja zida materice. Zatim dolazi do sazrevanja folikula i jajne ćelije. Ovulacija, pucanje folikula, traje od 12. do 16. dana ciklusa. U četvrtoj, poslednjoj fazi menstrualnog ciklusa formira se žuto telo i materica se priprema za menstruaciju.
46
Koji je cilj menstrualnog ciklusa?
Priprema zida materice da bi oplođena jajna ćelija mogla da se poveže sa njim
47
Sterilnost
Sterilnost je nemogućnost ostavljanja potomstva zbog narušenja funkcija polnih organa i ćelija. U muškom polu sterilitet podrazumeva smanjenu pokretljivost ili smanjen broj spermatozoida. U ženskom polu uzrok steriliteta mogu biti različite infekcije, pregrada ili izrasline na zidu materice, zapušenje ili priraslice jajovoda, kao i poremećaji kao što su policistični jajnici ili endometrioza
48
Koji su uzroci steriliteta u muškom polu?
Smanjena pokretljivost ili broj spermatozoida
49
Koji su uzroci steriliteta u ženskom polu?
Različite infekcije, pregrada ili izrasline na zidu materice, zapušenje ili priraslice jajovoda, kao i poremećaji kao što suu endometrioza i policistični jajnici
50
Spermatogeneza
Spermatogeneza je proces stvaranja spermatozoida. !!!
51
Koji su prekidi u oogenezi?
Prvi prekid je u profazi mejoze I, gde primarne oocite ostaju do puberteta, i drugi prekid je u metafazi mejoze II, gde sekundarna oocita čeka oplođenje.
52
Oogeneza
Oogeneza je proces stvaranja jajne ćelije. Odvija se u jajnicima. Na samom početku oogeneze, u embrionalnom periodu razvića, matične ćelije ulaze u mitozu. Te ćelije nazivamo **oogonije** i one su haploidne. Mitozom se uvećava njihov broj. Zatim, diferencijacijom, oogonija postaje **primarna oocita**. Između oogonija i primarnih oocita jedina razlika je u čitanju genetičkog materijala, ali se sam gen. materijal ne menja. Od primarnih oocita mejozom I nastaje **sekundarna oocita sa polarnim telom**. Međutim, primarne oocite ostaju u **profazi mejoze I** od embrionalnog perioda razvića do puberteta, i tek tada se mejoza I nastavlja. Od sekundarne oocite se mejozom II slično dobijaju ootida i polarno telo. Polarna tela su rezultat neravnomernih citokineza u telofazi mejoze I i mejoze II, što je takođe uzrok tome što je jajna ćelija značajno veća od telesnih ćelija. Drugi prekid u oogenezi je u **metafazi mejoze II**, na stadijumu sekundarne oocite, do oplođenja. Ako se ne oplodi, sekundarna oocita se izbacije menstrualnim krvarenjem.
53
Oogeneza - KRATKO
Oogonije (2n) - [mitoza] -> **Oogonije** (2n) - [diferenc.] -> **Primarna oocita** (2n) - [mejoza I] -> **Sekundarna oocita** (n) + polarno telo - [mejoza II (?)] -> **Ootida** (n) + polarno telo - [diferenc.] -> **Jajna ćelija** (n)
54
Folikulogeneza
Folikulogeneza je proces stvaranja folikula. Odvija se u jajnicima. Proces folikulogeneze kontroliše folikustimulirujući hormon. !!!Pročitati
55
Folikulogeneza - KRATKO
Primordijalni folikul -> primarni folikul -> sekundarni folikul -> zreo De Grafov folikul -> žuto telo
56
Građa spermatozoida
Spermatozoid se sastoji iz tri osnovna dela: glave, vrata i repa. U glavi spermatozoida se nalazi akrozom i nukleus. Akrozom Između glave i vrata nalazi se par centriola. U vratu se nalazi veliki broj spiralnih mitohondrija. Rep spermatozoida je bič.
57
Građa jajne ćelije
Jajna ćelija je obavijena slojem **folikularnih ćelija**. Ispod tog sloja je **vitelinski omotač**. Unutar vitelinskog omotača nalazi se citoplazma jajne ćelije, u kojoj se nalazi **jedro, žumancetne granule i iRNK**. Poslednja dva su važna za sam početak razvića embriona. Uz sam vitelinski omotač, u citoplazmi jajne ćelije, se nalaze **kortikalne granule** koje sprečavaju ulazak više spermatozoida.
58
Prva faza oplođenja
U prvoj fazi se spermatozoid i jajna ćelija prepoznaju i uspostavljaju kontakt. Prepoznavanje i uspostavljanje kontakta se ostvaruje preko specifičnih hemijskih materija koje oslobađa jajna ćelija i preko receptora koji se nalaze na površini gameta.
59
Da li ceo spermatozoid ulazi u jajnu ćeliju?
Ne, samo jedro i par centriola. Akrozom se razlaže pri ulasku.
60
Šta je kapacitacija?
Kada je spermatozoid ušao u ženski reproduktivni sistem, mora se desiti proces kapacitacije da bi došlo do oplođenja. Kapacitacija se još zove i maturacija spermatozoida. Posle spermatogeneze spermatozoidi još uvek ne mogu da uđu u jajnu ćeliju jer su receptori pokriveni, a razotkrivaju se hemijskim materijama u ženskom reproduktivnom sistemu
61
Druga faza oplođenja
U drugoj fazi spermatozoid kontrolisano ulazi u jajnu ćeliju. Ostvaruje se **akrozomalnom reakcijom**, koja dovodi do razlaganja vitelinskog omotača, čime se omogućuje ulazak spermatozoida u jajnu ćeliju i njena aktivacija. Tokom ove faze realizuje se i **kortikalna reakcija** koja onemogućava ulazak drugih spermatozoida u jajnu ćeliju.
62
Akrozomalna reakcija
Akrozomalna reakcija je reakcija kojom spermatozoid probija vitelinski omotač. Spermatozoid lako prolazi kroz folikularne ćelije probijanjem, ali vitelinski omotač može da probije samo akrozomalnom reakcijom. U akrozomalnoj reakciji akrozom puca, a enzimi iz njega razgrađuju vitelinski omotač na tom mestu.
63
Treća faza oplođenja
U ovoj fazi se spajaju muško i žensko jedro. Glava spermatozoida ulazi u citoplazmu jajne ćelije. Završava se mejoza II. Jedro spermatozoida se kreće ka centru jajne ćelije, gde se vrši spajanje muškog i ženskog nukleusa i nastaje zigot sa 2n garniturom hromozoma
64
Faze embrionalnog razvića - KRATKO
1. Brazdanje 2. Blastulacija 3. Gastrulacija 4. Organogeneza 5. Histogeneza
65
Tipovi jajnih ćelija
Tipovi jajnih ćelija: **izolecitne, telolecitne, centrolecitne**
66
Kakve su centrolecitne jajne ćelije?
Imaju veliku količinu žumanceta smeštenog u centralnom delu, dok se citoplazma nalazi oko njega kao omotač. Jedro je smešteno u samom centru žumanceta u jednom ostrvcu citoplazme, a povezano je citoplazmatskim mostićima sa površinskom citoplazmom (insekti)
67
Kakve su izolecitne jajne ćelije?
Imaju malu, ravnomerno raspoređenu, količinu žumanceta
68
Kakve su telolecitne ćelije?
Imaju veću količinu žumanceta nego izolecitne ćelije, ali je ona neravnomerno raspoređena, te razlikujemo dva pola: **animalni i vegetativni**. Na vegetativnom polu se nalazi više žumanceta, a na animalnom više citoplazme.
69
Kako delimo telolecitne ćelije?
1. Neznatno telolecitna ili mezolecitna - mala količina žumanceta (vodozemci) 2. Umereno telolecitna - nešto veća količina (ribe) 3. Izrazito telolecitna - velika količina žumanceta, ono zauzima skoro čitavu citoplazmu osim malog vršnog dela sa jedrom (gmizavci i ptice)
70
Brazdanje.
Brazdanje je serija uzastopnih mitotičkih deoba na samom početku razvića. Između ovih deoba nema rasta ćelije, ali se broj novonastalih ćelija uvećava geometrijskom progresijom. Kada se dostigne određeni broj ćelija, **blastomera**, specifičan za vrstu, ćelije se pomeraju ka površini, ostavljajući šupljinu između sebe. Tako nastaje **blastula**, koju čine šupljina, **blastocel** i **blastoderm**, šupljina i sloj ćelija na površini.
71
Holoblastično brazdanje
**Holoblastično** ili **potpuno** brazdanje karakteristično je za ćelije sa malom i umerenom količinom žumanceta - ono ne utiče na deobu. **Deobna brazda** se prostire kroz celu ćeliju.
72
Meroblastično brazdanje
**Meroblastično** ili **nepotpuno** brazdanje karakteristično je za ćelije bogate žumancetom, koje smeta pri deobi, te se deli samo animalni deo - citoplazma sa jedrom
73
Blastulacija. Tipovi blastule
Proces nastajanja blastule. Tipovi: **celoblastula, blastocist, amfibioblastula, diskoblastula**
74
Gastrulacija. Promene embriona u toku gastrulacije
75
Šta je primitivna traka?
Primitivna traka je privremena struktura koja se formira kod ptica i sisara tokom gastrulacije. Preko nje se vrši kretanje ćelija u različite delove embriona.
76
Gastrulacioni pokreti
**Invaginacija** - uvlačenje dela blastoderma u unutrašnjoj blastule **Involucija** - povlačenje ćelijskih slojeva preko ivice blastoderma **Ingresija** - pojedinačno upadne blastomera u blastocel **Delaminacija** - raslojavanje **Epibolija** - širenje jednog sloja ćelija preko drugih
77
Građa gastrule
78
Embrionalna indukcija
79
Morfogeni (šta su i uloga)
80
Amniote/anamniote
Amniote su životinje koji imaju strukture kao što su amnion, horion, alantois i žumancetna kesa. Pripadaju im viši kičmenjaci: sisari, ptice i gmizavci, dok su niži kičmenjaci: ribe i vodozemci, anamniote, odnosno, ne poseduju navedene strukture. Amniote jaja, ako imaju, mogu da polažu na kopnu, dok je anamniotama potrebna vodena sredina.
81
Žumancetna kesa
Žumancetna kesa je rezervoar hranljive energije za embrion. Kod sisara je žumancetna kesa manje nego kod ptica, jer kod nas žumancetna kesa ispunjava tu ulogu samo dok se ne formira placenta. Posle od žumancetne kese nastaju polne i krvne ćelije.
82
Amnion
Amnion je tanka opna koja zatvara embrion u amniotsku duplju. Sadrži plodovu vodu, u kojoj je specifičan sastav elektrolita. Amnion obezbeđuje razvoj embriona u tečnoj sredini, i, eventualno, amortizuje udarce
83
Horion
84
Placenta
Placenta (posteljica) je zajednički organ embriona i majke.
85
Oblici postembrionalnog razvića
86
Kod ljudi: način razmnožavanja, oplođenja, razvoja embriona, tip jajne ćelije, blastule, periodi u embrionalnom razviću
Razmnožavanje: polno Oplođenje: unutrašnje Jajna ćelija: izolecitna Blastule: ?? Periodi u embrionalnom razviću: ??
87
Tipovi brazdanja i razlike
**Holoblastično** ili **potpuno** brazdanje karakteristično je za ćelije sa malom i umerenom količinom žumanceta - ono ne utiče na deobu. **Deobna brazda** se prostire kroz celu ćeliju. **Meroblastično** ili **nepotpuno** brazdanje karakteristično je za ćelije bogate žumancetom, koje smeta pri deobi, te se deli samo animalni deo - citoplazma sa jedrom

Biologija 2 (10 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions