Evolucija Flashcards

1
Q

Šta izučava evoluciona biologija?

A

Nastanak i razvoj živog sveta; promene genetičkog materijala koje se prenose kroz generacije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Da li evolucija podrazumeva usložnjavanje osobina?

A

Nekad se tako mislilo, ali ne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Koji je nivo proučavanja evolucione biologije?

A

Populacija, kroz dug vremenski period

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Šta je populacija?

A

Populacija je grupa jedinki iste vrste koja naseljava određeni prostor i mogu međusobno da se razmnožavaju dajući potomstvo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Šta podrazumevamo pod univerzalnošću genetičkog koda?

A

Aminokiseline se zapisuju istim tripletima za sve biološke vrste

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Šta je genetički kod?

A

'’Jezik’’ za prenošenje genetičke poruke od DNK do proteina, a sadržana je u redosledu nukleotida na lancu DNK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zašto je univerzalnost genetičkog koda važna za evolucionu biologiju?

A

Ukazuje da postoji zajednički evolucioni jezik, koji se i pored stotina miliona godina evolucije malo promenio.
U izvesnom smislu ljudski genetički kod ima mnogo sličnosti sa kodom bakterija ili biljaka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Da li postoje izuzeci za univerzalnost genetičkog koda?

A

Da, ali su retki: na primer, virusi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kada je nastao prvi živi sistem?

A

Pre 3.8 milijarde godina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kada je nastala Zemlja?

A

Pre 4.5 milijarde godina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Odakle dobijamo podatke o evoluciji?

A
  1. Fosili
  2. Uporedno-anatomske analize (homologije, analogije, konvergentna evolucija)
  3. Biogeografija
  4. Biologija razvića
  5. Genetika
  6. Molekularna biologija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Koje su prednosti, a koje mane fosila kao podataka o evoluciji?

A

Najpouzdaniji su dokazi da je neka grupa organizama živela i daju podatke o anatomiji, ali je mana što ih ima malo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

U kojim oblastima evolutivna biologija može naći primenu?

A

U medicini, poljoprivredi, zaštiti životne sredine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Šta je fosil?

A

Fosili su okamenjeni ostaci organizama koji su nekada živeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kako nastaju fosili?

A

POGLEDAJ U UDŽBENIKU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kako se određuje starost fosila?

A

POGLEDAJ U UDŽBENIKU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Šta su anatomske analize?

A

Anatomske analize su analize koje se vrše na grupama organizama koji trenutno žive i upoređuju se sa srodnicima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kako određujemo vreme kada je neka grupa organizama živela?

A

Po određivanju starosti fosila

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Koja je razlika između konvergentne i divergentne evolucije?

A

POGLEDAJ U UDŽBENIKU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Šta su homologije?

A

pogledaj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Šta su analogije?

A

Pogledaj

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kako se genetički utvrđuje srodnost između vrsta?

A

Po sličnosti u redosledu baza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Koji je kriterijum srodnosti vezan za razviće?

A

Tip embrionalnog razvića

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Da li jedinka od predaka nasleđuje osobine?

A

Ne nasleđuju se osobine, već geni!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Koje teorije evolucije danas postoje?

A

Lamarkova, Darvinova i savremena teorija evolucije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Šta teorija evolucije kaže o nastanku života?

A

Ne mešati teoriju evolucije sa teorijama o nastanku života! Teorije evolucije ne govore kako je živi svet nasstao, već kako se menja!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Koja je prva teorija evolucije?

A

Lamarkova (1809)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Zašto pominjemo Lamarkovu teoriju?

A

Zbog promene u tadašnjem načinu razmišljanja - mislilo se da se živi svet generalno ne menja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Da li se Lamarkova teorija danas prihvata?

A

Generalno, ne, ali se prihvata jedna stvar - spoljašnja sredina utiče na to da se živi svet menja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Šta se danas prihvata iz Lamarkove teorije?

A

Jedino to, da spoljašnja sredina utiče na to da se živi svet menja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Koji je značaj Lamarkove teorije?

A

Uticaj životne sredine na promene živog sveta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Šta je uočio Lamark?

A

Zavisnost promena uslova u sredini i promena živog sveta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kako je Lamark posmatrao evoluciju?

A

Kao neprestano usložnjavanje orgganizama, smatrao je da postoji urođena težnja ka povećanju složenosti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Koji je ‘‘mehanizam’’ evolucije koji je predložio Lamark?

A

Menjaju se uslovi u sredini
-> menjaju se potrebe organizama
-> usled izmenjenih potreba organizama, menja se njihovo ponašanje (upotreba/neupotreba organa)
-> promena ponašanja dovodi do morfoloških promena
-> morfološke promene se prenose na naredne generacije (nasleđivanje stečenih osobina)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Zašto Lamark nije bio u pravu oko usložnjavanja organizama?

A

Što je organizam složeniji, teže se menja, te pri drastičnim promenama ne može opstati

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Na čemu je Lamark bazirao svoju teoriju?

A

Na eksperimentima nad životinjama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Čime Lamarrk objašnjava svoju teoriju?

A

Upotrebom/neupotrebom organa (ono što je potrebno se usložnjava, a ono što nije, nestaje)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Šta je problem sa Lamarkovom tezom o nasleđivanju stečenih osobina?

A

Stečene osobine se ne prenose na naredne generacije, već se jedino mogu naslediti određene predispozicije u genetičkom kodu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Koji je najpoznatiji primer na kome se objašnjava Lamarkova teorija?

A

Primer sa žirafama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Opiši Lamarkovu teoriju na primeru sa žirafama

A

Na početku su žirafe imale kratke vratove, ali, kada je usledila suvlja klima, šume su se povukle, a njih su zamenile savane. Ostalo je lišće samo na višim granama, te su žirafe morale da izdužuju vratove

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Rezime: koji deo Lamarkove teorije se danas ne prihvata?

A
  1. Težnja živog sveta ka većoj složenosti
  2. Menjanje živog sveta, zato što su se promenili uslovi u sredini
  3. Nasleđivanje stečenih osobina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

U kom delu je predstavljena Darvinova teorija?

A

U delu O poreklu vrsta (1859.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Šta se znalo u vreme objavljivanja Darvinove teorije?

A

Votson i Krik su otkrili sekundarni oblik DNK,
Mendel postavlja osnovne principe genetike, ali tek 1900. bivaju prihvaćeni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Koji događaj iz Darvinovog života je imao značajan uticaj na njegovu teoriju?

A

Putovanja južnom hemisferom (Galapagos, arhipelag vulkanskih ostrva)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Kako se zvao brod na kom je plovio Darvin?

A

Bigl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Kako je zasnovana Darvinova teorija?

A

Darvinova teorija je zasnovana hipotetički-deduktivno - na činjenicama i zaključcima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Koja je prva Darvinova činjenica?

A

U prirodi postoji tendencija da se brojnost populacije povećava geometrijskom progresijom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Koja je Darvinova druga činjenica?

A

Uprkos tendenciji da se brojnost populacije povećava geometrijskom progresijom, vrste imaju manje-više konstantnu brojnost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Koji je prvi Darvinov zaključak (dedukcija)?

A

Usled nedostatka resursa u sredini, jedinke iste vrste se bore za opstanak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Koja je treća Darvinova činjenica?

A

Jedinke koje pripadaju istoj vrsti se međusobno razlikuju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Kako je Darvin mislio da se ‘‘nasleđuju osobine’’?

A

Tzv. ‘‘genule’’ u telesnim tečnostima se mešaju i prenose osobine na potomstvo (mešano nasleđivanje)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Treća Darvinova činjenica: jedinke koje pripadaju istoj vrsti se međusobno razlikuju.
Šta je Darvin mislio o tim razlikama?

A

Pretpostavljao je da su te morfološke razlike između jedinki u populaciji genetski određene i da se nasleđuju
(npr. kljun kod zeba, dužina vrata kod kornjača)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Objasni mešano nasleđivanje

A

Tzv. ‘‘genule’’ u telesnim tečnostima se mešaju i prenose osobine na potomstvo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Koji je drugi Darvinov zaključak (dedukcija)?

A

Pošto se jedinke u populaciji razlikuju po osobinama koje im utiču na sposobnost reprodukcije i preživljavanja, jedinke u populaciji imaju različite šanse da prežive i da se reprodukuju - prirodna selekcija favorizuje jedinke koje imaju veću šansu da prežive ili da se reprodukuju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Kako bi primer sa žirafama glasio po Darvinovoj teoriji?

A

Krećemo od populacije žirafa gde postoje žirafe sa kratkim i dugim vratovima. Usled promene klime, žirafe sa dugim vratovima su bile prilagođenije, te su one opstale i ostavile potomstvo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Kako i kada nastaje savremena teorija evolucije?

A

Nastaje radom većeg broja naučnika, 30-ih i 40-ih godina prošlog veka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Na čemu se bazira savremena teorija evolucije?

A

Na radovima Darvina i Mendela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Šta je savremena teorija evolucije preuzela od Darvina?

A

Zavisnost sredine i promena živog sveta, kao i uticaj prirodne selekcije (++)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Koja su četiri evolutivna mehanizma u savremenoj teoriji evolucije?

A
  1. Prirodna selekcija
  2. Mutacije
  3. Genetički drift
  4. Protok gena
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Šta je savremena teorija evolucije preuzela od Mendela?

A

Principe nasleđivanja (po Mendelu i odstupanja od Mendela)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Koja dva nova evolutivna organizma uvodi savremena teorija evolucije?

A

Genetički drift i protok gena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

U kom su odnosu evolutivni mehanizmi?

A

Ne postoji najznačajniji evolutivni mehanizam, već se u različitim periodima evolutivni mehanizmi manje ili više ističu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Koji evolutivni mehanizam je najizraženiji u periodima drastičnih klimatskih promena?

A

Genetički drift

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Koji evolutivni mehanizam je najizraženiji u periodima migracija?

A

Protok gena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Koja su dva osnovna principa Mendela?

A

Rastavljanje alela i njihovo nezavisno kombinovanje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Koje načine ukrštanja smo radili?

A

Monohibridno ukrštanje/ Dihibridno ukrštanje/ Trihibridno ukrštanje
1. Dominantno-recesivno nasleđivane (po Mendelu)
2. Kodominantno nasleđivanje (ABO sistem krvnih grupa, aleli Ia, Ib, i)
3. Intermedijarno nasleđivanje (boja cveta zevalice - crveni AA, beli aa i roze Aa)

  1. Komplementarnost dominantnih alela (cvet ukrasnog graška - ljubičast akko ima A i B)
  2. Komplementarnost recesivnih alela (sva semena su trouglasta osim aabb)
  3. Dominantna epistaza (nasleđivanje boje očiju kod ljudi - A je braon, B je zelena, aa i bb su plava)
  4. Recesivna epistaza (??)
  5. Aditivnost
  6. Tipovi nasleđivanja vezani za pol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Koji faktori određuju da li će se ispoljiti hromozom od majke ili oca?

A

Ne nasleđujemo cele hromozome od roditelja!!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Koji faktori utiču na osobine jedinke?

A

Genetika i spoljašnja sredina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Da li spoljašnja sredina ima veći uticaj na osobine koje su određene sa jednim ili više gena?

A

Spoljašnja sredina ima veći uticaj na ispoljavanje nekog od gena; ako je osobina određena jednim genom, spoljašnja sredina ne utiče na ispoljavanje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Koji je primer za prirodnu selekciju po savremenoj teoriji evolucije?

A

Biberasti moljac. Dve forme: izrazito tamna i svetlo siva. Pred razviće industrije svetle jedinke bile su dominantne. …

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Kako prirodna selekcija utiče na genetičku raznovrsnost?

A

Smanjuje je

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Kako mutacije utiču na genetičku raznovrsnost?

A

Povećavaju je

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Šta je genetički drift?

A

Genetički drift predstavlja slučajne promene u učestalosti postojećih gena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Kako genetički drift utiče na genetičku raznovrsnost?

A

Smanjuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Po savremenoj teoriji evolucije, koji su oblici prirodne selekcije?

A

Direkciona, stabilizaciona i disruptivna selekcija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Koja je x, a koja y osa kad se crtaju grafici prirodne selekcije?

A

x osa je raspodela kvantitativne osobine, a y osa je učestalost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Na šta utiču evolutivni mehanizmi?

A

Menjaju učestalost alela i utiču na genetičku raznovrsnost populacije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Koji evolutivni mehanizmi povećavaju genetičku raznovrsnost populacije?

A

Mutacije i protok gena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Koji evolutivni mehanizmi povećavaju genetičku raznovrsnost populacije?

A

Prirodna selekcija i genetički drift

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Šta proučava populaciona genetika?

A

Proučava genetičku strukturu populacije (koja predstavlja učestalost gena u nekoj populaciji)

79
Q

Šta je genetička struktura populacije?

A

Genetička struktura populacije predstavllja učestalost alela i učestalost kombinacije alela (odnosno genotipova)

80
Q

Kada deluje direkciona selekcija?

A

Direkciona selekcija deluje kada se duži vremenski period menjaju uslovi spoljašnje sredine (npr. pad temperature) u jednom pravcu

81
Q

Kako deluje direkciona selekcija?

A

Direkciona selekcija favorizuje jedan od ekstrema, te se srednja vrednost(kvantitativne) osobine

82
Q

Kada deluje stabilizaciona selekcija?

A

Stabilizaciona selekcija deluje kada se uslovi u spoljašnjoj sredini bitnije ne menjaju.

83
Q

Kako deluje stabilizaciona selekcija?

A

Stabiilizaciona selekcija favorizuje najprolagođenije jedinke u tom trenutku, što je prosečna jedinka, i njihov broj se povećava

84
Q

Kada deluje disruptivna selekcija?

A

Disruptivna selekcija deluje u heterogenim sredinama (na istom staništu su različiti uslovi)

85
Q

Kako deluje disruptivna selekcija?

A

Favorizuju se oba ekstrema, a broj jedinki sa prvobitnom srednjom vrednošću se smanjuje

86
Q

Usled dovoljno drastičnih uslova, do čega može dovesti disruptivna selekcija?

A

Do stvaranja novih vrsta (mada to nije poenta)

87
Q

Šta je Hardi-Vajnbergov princip?

A

Matematički model koji dokazuje da procesi nasleđivanja ne menjaju učestalost alela i genotipova u uzastopnim generacijama, čime je populacija u ravnoteži

88
Q

Kada (kako) se primenjuje Hardi-Vajnbergov princip?

A

Primenjuje se na (koliko može biti) idealnu populaciju

89
Q

Šta kod primene Hardi-Vajnbergov principa predstavlja idealna populacija?

A

Velika (‘beskonačna’) populacija
Slučajno ukrštanje jedinki
Ne deluju evolutivni mehanizmi

90
Q

Šta u HV principu predstavlja p?

A

Učestalost dominantnog alela

91
Q

Šta u HV principu predstavlja q?

A

Učestalost recesivnog alela

92
Q

Kako se u HV principu predstavlja učestalost dominantnog alela?

A

p

93
Q

Kako se u HV principu predstavlja učestalost recesivnog alela?

A

q

94
Q

Šta u HV principu predstavlja P?

A

Učestalost dominantnog homozigota

95
Q

Šta u HV principu predstavlja Q?

A

Učestalost recesivnog homozigota

95
Q

Šta u HV principu predstavlja H?

A

Učestalost homozigota

96
Q

Kako se u HV principu predstavlja učestalost dominantnog homozigota?

A

P

97
Q

Kako se u HV principu predstavlja učestalost recesivnog homozigota?

A

Q

98
Q

Kako se u HV principu predstavlja učestalost heterozigota?

A

H

99
Q

Koje su formule HV principa?

A

P=p^2
Q=q^2
H=2pq

P+Q+H=1

100
Q

Kako glasi Hardi-Vajnbergov princip?

A

Učestalost alela i genotipova se ne menja kroz generacije (populacija je u ravnoteži) ukoliko je populacija dovoljno velika, u njoj se jedinke slučajno ukrštaju i na populaciju ne deluju evolutivni mehanizmi

101
Q

Šta je koevolucija?

A

Koevolucija je uzajamna evolucija dve ili više vrsta (vrste žive u interakciji sa drugim vrstama, ne izolovano, te evolucione promene jedne vrste dovode do evolucionih promena u drugoj vrsti)

102
Q

Koji su tipovi koevolucije?

A

Mutualizam (+/+), komensalizam (+/0), amensalizam (0/-), predatorstvo (+/-), parazitizam (+/-)

103
Q

Koji je primer za mutualizam?

A

Oprašivači i cvetnice.
Biljke prilagođavaju oblik, boju, miris cveta,
a oprašivači se razvijaju tako da što lakše pronađu cvet, da pokupe polen sa cveta…

104
Q

Šta je komensalizam?

A

Odnos jedinki različitih vrsta gde jedan član ima korist, a za drugog člana taj odnos je neutralan (dok se ne ‘‘pretera’’)

105
Q

Šta je amensalizam?

A

Odnos jedinki različitih vrsta gde jedan član ima korist, a za drugog člana taj odnos je štetan

106
Q

Koji je primer za komensalizam?

A

Visoka tropska drveća i lijane

107
Q

Koji je primer za amensalizam?

A

Najčešće se javlja kod zemljišnih organizama.
Produkti metabolizzma jednog člana, izlučeni u spoljašnju sredinu (npr. materije sa antibiotskim svojstvima koje produkuju gljive) deluju negativno na druge organizme (npr. razne mikroorganizme), inhibirajući njihov rast ili reprodukciju ili čak imaju letalan efekat

108
Q

Koja je razlika predatorstva i parazitizma?

A

Predator ubija plen zarad hrane, a parazit ne ubija domaćina, već ga koristi

109
Q

Objasni koevoluciju na primeru parazitizma

A

Parazit razvija strategije za pronalaženje domaćina, ulazak u ćeliju domaćina, korišćenje njegovih resursa…
Plen razvija strategije za odbranu od parazita (evolucija imunog sistema…)

110
Q

Objasni koevoluciju na primeru predatorstva

A

Predator razvija strategije za što efikasnije hvatanje plena, a plen razvija strategije za beg

111
Q

Šta je specijacija?

A

Proces u kome nastaju nove vrste tako što se postojeća vrsta promeni tako da se sprečava reprodukcija između jedinki

112
Q

Šta su mehanizmi reproduktivne izolacije?

A

Prirodni mehanizmi koji sprečavaju ukrštanje jedinki različitih vrsta

113
Q

Kako se dele mehanizmi reproduktivne izolacije?

A

Na preoplodne i postoplodne

114
Q

Koji su tipovi specijacije?

A

Alopatrička (geografska) i simpatrička

115
Q

Koji su preoplodni mehanizmi?

A

Nepoklapanje gameta, razmnožavanje u različito vreme, razlike u ponašanju, različita staništa

116
Q

Koji su postoplodni mehanizmi?

A

Sterilnost hibrida ili prekid razviča hibrida

117
Q

Šta je mula?

A

Mladunče ženke konja i mužjaka magarca

118
Q

Šta je mazga?

A

Mladunče ženke magarca i mužjaka konja

119
Q

Kako deluje alopatrička specijacija?

A

Sprečava reprodukciju između jedinki jedne populacije nastankom geografske barijere (more, pustinja, planinski masiv…)

120
Q

Kako deluje simpatrička specijacija?

A

Poliploidija, delovanje disruptivne selekcije

121
Q

Šta je poliploidija?

A

122
Q

Koje vrste se mogu dobiti poliploidijom?

A

Samo biljne, one jedine mogu da prežive

123
Q

Koji je najčešći tip specijacije?

A

Alopatrička (geografska)

124
Q

Koje su dve osnovne teorije o nastanku života?

A

Teorija abiogeneze i teorija biogeneze

125
Q

Šta tvrdi teorija abiogeneze?

A

Da je živi svet nastao od žive materije

126
Q

Do kog veka je bila zastupljena teorija abiogeneze?

A

Do 17. veka

127
Q

Radovi kojih naučnika su doprineli razvoju teorije biogeneze?

A

Frančesko Redi, Anton van Levenhuk, Luj Paster

128
Q

Kako se zove savremena teorija o nastanku života?

A

Teorija biogeneze

129
Q

Koji naučnici su postavili osnove teorije biogeneze?

A

Oparin i Holdejn

130
Q

Koje su faze nastanka živog sveta po teoriji biogeneze?

A

Hemijska i biološka evolucija

131
Q

Kada je nastala Zemlja?

A

Pre oko 4.5 milijardi godina

132
Q

Kada je nastao živi svet?

A

Pre oko 3.8 miliona godina

133
Q

Kako se zove eksperiment koji je rekreirao nastanak aminokiselina?

A

Milerov eksperiment

134
Q

Kakvi su bili prvobitni organizmi?

A

Jednoćelijski, prokariotski, anaerobni

135
Q

Koji je prvi polimer koji je nastao, po Oparinu i po Holdejnu?

A

Oparin je smatrao da je prvo nastao protein, a Holdejn tvrdi da su prvo nastale aminokiseline

136
Q

Da li je u pravu Oparin ili Holdejn, u tome šta je prvo nastalo?

A

Holdejn, smatramo da su prvo nastale aminokiseline

137
Q

Kako su nastali prvi proteini?

A

RNK ima sposobnost da se udvaja. Pri nastajanju novih RNK molekula dešavale su se česte greške. Tako su nastale stabilnije RNK i one su imale sposobnost da katalizuju povezivanje aminokiselina

138
Q

Da li organizam može da ima DNK, a da nema RNK?

A

Ne može, osim virusa, valjda

139
Q

Kako se, po Oparinu, nazivaju preteče ćelija?

A

Koacervati

140
Q

Šta su koacervati?

A

Koacervati su kapljice organskih materija u vodi (moru) - nukleinske kiseline i proteini oko kojih je stvoren sloj lipida

141
Q

Ko je prvi pomenuo koacervate?

A

Oparin

142
Q

Koji domeni postoje?

A

Arhee, eubakterije, eukarioti

143
Q

Koji domen je danas najzastupljeniji?

A

Eubakterije

144
Q

Kako su poređane geološke ere?

A

Prekambrija, paleozoik, mezozoik, kenozoik

145
Q

Kada je bila prekambrija?

A

Od pre 4.5 milijarde godina do pre 570 miliona godina

146
Q

Kada je bio paleozoik?

A

Od pre 570 do pre 350 miliona godina

147
Q

Kako se deli paleozoik?

A

Kambrija, ordovik, silur, devon, karbon, perm

148
Q

Kako se deli mezozoik?

A

Trijas, jura, kreda

149
Q

Kada je bio mezozoik?

A

Od pre 250 do pre65 miliona godina

150
Q

Kada je bio kenozoik?

A

Od pre 65 miliona godina do danas

151
Q

Koji su uzroci maovnih izumiranja?

A
  1. Vulkanske erupcije (kraj perma, čitav mezozoik)
  2. Globalno zahlađenje/otopljenje (krajem ordovika, devona, trijasa)
  3. Pad asteroida (krajem krede)
  4. Anoksikacija mora (krajem perma, krajem trijasa)
  5. Podela kontinentalne mase i kretanje kontinenata
152
Q

Koji su najbliži srodnici čoveka?

A

Gorilla, Pongo (orangutani), Pan (šimpanze)

153
Q

Šta su hominoide?

A

Zajednički naziv za čovekolike majmune i čoveka

154
Q

Koji je najstariji zajednički predak čoveka i čovekolikog majmuna (tipa) ?

A

Dryopithecine

155
Q

Kad su živele Dryopithecine?

A

Pre oko 15 miliona godina

156
Q

Kako su živele Dryopithecine?

A

Živeli su u krošnjama drveća, hranili su se plodovima sa istih. Kretali su se četvoronožno

157
Q

Kako su se kretale Dryopithecine?

A

Četvoronožno

158
Q

Kako su poređani hronološki preci čoveka?

A

Dryopithecine, Australopythecine, Australopitecus (africanus)
Homo habilis, Homo erectus, arhaični Homo Sapiens, + Homo sapiens neanderthalis

159
Q

Koji su najstariji hominidi?

A

Australopithecine

160
Q

Kada su živele Australopithecine?

A

Pre oko 4 do 1.2 miliona godina

161
Q

Kako je klima uticala na život Australopithecina?

A

Prešli su iz šuma u savane

162
Q

Kojoj vrsti je pripadala ‘Lusi’?

A

Austhralopitecus

163
Q

Kako su se kretale Australopithecine?

A

Dvonožno

164
Q

Koji predak čoveka je prvi počeo da se kreće na dve noge?

A

Australopithecine

165
Q

Koji predak čoveka je prvi počeo da koristi ruke, a da nije za kretanje?

A

Australopithecine

166
Q

Koje dve varijante Australopithecina postoje?

A

Australopithecine Afarenzis i Australopithecine Africanus

167
Q

Koje kosti ukazuju na uspravan hod?

A

Karlica i butne kosti, razvijenost kičmenice i donjih ekstremiteta

168
Q

Koji su važni faktori u proučavanju lobanja predaka čoveka?

A

Kranijalni deo, kosti lica, vilica

169
Q

Kako su se hranile Dryopithecine?

A

Plodovima, herbivorna ishrana

170
Q

Kako su se hranile Australopithecine?

A

Razvili su karnivoran način ishrane

171
Q

Koji predak čoveka je prvi počeo da jede meso?

A

Australopithecine

172
Q

Koliki je bio kranijalni kapacitet Australopithecina?

A

380-430 cm^2

173
Q

Koje su novine Australopithecusa_

A

Ništa posebno. Nešto veći kranijalni kapacitet: 420-500cm2 , prilagođeniji dvonožnom načinu kretanja

174
Q

Kada je živeo Australopitecus africanus?

A

Živeo je pre 3.5 -2.5 miliona godina

175
Q

Da li dvonožne vrste imaju širu ili užu karlicu?

A

Širu, ali se sužava

176
Q

Kada i gde se prvi put pojavio Homo habilis?

A

Pre 2.4 miliona godina, u južnoj i istočnoj Africi

177
Q

Koji čovekov predak je prvi koristio oruđe od kamena?

A

Homo habilis

178
Q

Koji čovekov predak je prvi počeo da živi u grupama?

A

Homo habilis

179
Q

Koliki je kranijalni kapacitet Homo habilisa?

A

600cm2

180
Q

Kod kog pretka čoveka se vidi smanjenje vilice?

A

Homo habilis

181
Q

Kada i gde se prvi put pojavio Homo erectus?

A

Pojavio se pre oko 1-8 miliona godina na afričkom kontinentu

182
Q

Koji je prvi predak čoveka koji je napustio Afriku?

A

Homo erectus

183
Q

Gde je migrirao Homo erectus?

A

Iz Afrike u 3 pravca: ka pustinjama, Mediteranu i umerenom pojasu

184
Q

Koji je prvi čovekov predak koji je imao izraženu sposobnost govora?

A

Homo erectus

185
Q

Koji je prvi čovekov predak koji je koristio vatru?

A

Homo erectus

186
Q

Koji je kranijalni kapacitet Homo erectusa?

A

Oko 1000cm2

187
Q

Kada se prvi put pojavio arhaični Homo sapiens?

A

Pre oko 500.000 godina

188
Q

Koje su novine kod arhaičnog Homo sapiensa?

A

Znatno povećanje mase mozga u odnosu na prethodne vrste, mada je još uvek manji nego kod savremenog čoveka.
Zubi i skelet su masivniji nego kod savremenog čoveka

189
Q

Opiši izgled Homo sapiens neanderthalensis?

A

Niži je od savremenog čoveka, lobanja je izduženija, sa izbačenom vilicom i sredinom lica, a donja vilica je uvučena

190
Q

Koliki je bio kranijalni kapacitet Homo sapiens neanderthalesisa?

A

Oko 1400cm2

191
Q

Kako su živeli neandertalci?

A

Bili su dobri lovci, imali su razvijenu kulturu. Brinuli su o članovima porodice, verovali u zagrobni život

192
Q

Kada su živeli Homo sapiens neanderthalesis?

A

Pre oko 230.00 godina do 30.000 godina

193
Q

Koji čovekov predak je praktikovao pećinsko slokarstvo?

A

Kromanjonci

194
Q

Kada se prvi put pojavio Homo sapiens?

A

Pre oko 130.000 godina

195
Q

Koliki je kranijalni kapacitet savremenog čoveka?

A

Oko 1350cm2