nw h7 Flashcards
cytoplasma
inhoud vd cel
cytosol
water waarin stoffen opgelost zn
celorganel
onderdelen vd cel met specifieke functies
celmembraan
elk cel is begrensd met een celmembraan
celwand
beschermend
transport v stoffen
ondersteunend
ribosoom
aanmaak proteïnen
kernmembraan
scheidt inhoud van cytoplasma
kernporiën
uitwisseling vn stoffen tssn cytoplasma en celkern
nucleolus
draagt genetische informatie
ER (endoplasmatisch reituculum)
uitgebreid netwerk van membranen
SER
lipide synthese
RER
eiwitsynthese
Golgi- apparaat
eiwitten worden afgewerkt
lysosoom
afbraak vn moleculen,bacteriën en verouderde cellen
mitochondrion
maken E vrij
chromoplast
geeft pigmenten aan vruchten,bladeren,…
leukoplast
opslagfunctie
vacuole
opslag: water,afvalstoffen en bruikbare stoffen
centriool
organisatie vn celonderdelen, basis celbeweging en celdeling
celdifferentiatie
wnr cellen een specifieke vorm en functie hebben en daardoor vn elkaar schillen
stamcel
cel die in staat is om in een ander celtype te veranderen of te differenciëren
totipotente stamcel
uitgroeien tot een organisme
pluripotente stamcel
otwikkelen tot alle soorten lichaamscellen
multipotente
beperkt aantal celtypes kunnen differentiëren
unipotente stamcellen
noch slechts in staat zn tot 1 celtype te differentiëren
weefsels
steunweefsel
epitheelweefsel
spierweefsel
zeenuwweefsel
enzymen
reacties versnellen
organische stoffen
zn covalente verbindingen die bijna altijd opgebouwd zijn van koolstof en waterstof. ze hebben een beperkt # heteroatomen namelijk zuurstof,zwavel,stikstof,fosfor en halogenen
=koolstofverbinding
brutoformule
geeft weer uit hvl atomen in een verbinding bestaan. Gn info over hoe atomen gebonden zijn
lewisformule
e- formule met e- paar
structuurformule
e-formule zonder e-paar
skeletnotatie
enkel de binding tssn de koolstofatomen en de functionele groepen. C- en H atomen nt meer voorgesteld
cyclische verbindingen
gesloten keten
-carbocyclische verbinding
-heterocyclische verbinding
acyclische verbinding
open koolstofketen, eventueel onderbroken door heteroatomen
verzadigde verbindingen
4 bindingspartners. elke koolstofatomen vormt dus 4 enkelvoudige bindingen
onverzadigde verbindingen
meervoudige bindingen
bindingsvermogen is nt bereikt.
aromatische bindingen
cyclische bindingen met een geconjugeerd systeem
geconjugeerd systeem
is een afwisseling van dubbele en enkelvoudige bindingen in de koolstofketen
alifatische verbindingen
alle andere verbindingen
monofunctionele koolstofverbinding
naast koolstof- en waterstofatomen zijn er ook heteroatomen
alkeen
dubbele binding
alkijn
3 bindingen
koolstofwaterstoffen
uitsluitend uit koolstof- en waterstofatomen
-verzadigde koolwaterstoffen: alkaan
-onverzadigde koolwaterstoffen: alkeen en alkijn
alkanen
verzadigde koolwaterstoffen enkel tssn koolstof- en waterstofatomen
alkenen
onverzadigde koolwaterstoffen, dubbele binding tssn koolstofatomen
halogeenalkaan
naast koolstof- en waterstofatomen is er ook halogeenatomen
ozonlaag
beschermt ons van schadelijke uv-stralen
cfk’s
chloorfluorkoolwaterstoffen: ozonlaag afgebreekt
gebruikt alk koelmiddel
ethanol
alcoholische drinken
methanol
giftig
-blind worden
-spiritus: branders van fondue- of gourmetstellen
glycol
antivriesmiddel
glycerol of glicerine
vetzuren omzetten naar lipiden
ether
vet- en lijm verwijderen
ontvlambaar
anesthesiemiddel
aminen
visgeur
aceton
oplosmiddel
nagellakverwijderaar
vet- en lijmresten
formol
bewaren vn organen en organische stoffen
boterzuur
bestanddelen zweet
mierzuur
pijnlijk gevoel door brandnetels
azijnzuur
bewaarmiddel
esters
typische geur van fruit en bloemen
structurele proteïnen
keratine zit in haren en nagels
collageen zit in pezen en botten
hormonale proteïnen
insuline en glucagon
antilichamen
beschermen van het lichaam tegen lichaamsvreemde indringers zoals bacteriën en virussen
enzymen
reacties regulariseren en versnellen
transportproteïnen
hemoglobine zorgt voor transport vn zuurstof door ons lichaam