Niedożywienie Flashcards
Rozpoznanie
1 kryterium fenotypowe + 1 kryterium etiologiczne
Kryteria fenotypowe
- Niezamierzona utrata mc
- Spadek BMI
- Spadek masy mięśniowej
Niezamierzona utrata mc
> 5% w okresie ost. 6 msc
10% w >6 msc.
Spadek BMI
<20 dla <70rż
<22 dla >70 rż
Spadek masy mięśniowej
DXA, BIA, TK, MRI
obwód ramienia/łydki
siła ścisku dłoni
Kryteria etiologiczne
- Spadek ilości przyjmowanych pokarmów lub zaburzenia wchłaniania
- Zapalenie
Spadek ilości przyjmowanych pokarmów lub zaburzenia wchłaniania
- ≤50% zapotrzebowania energetycznego
>1tydz - lub jakiekolwiek ↓ w okresie > 2 tyg
- lub przewlekłe zaburzenia przewodu
pokarmowego utrudniające
przyjmowanie i wchłanianie pokarmów
Zapalenie
związane z ostrą chorobą lub urazem
(acute disease/injury-related)
lub związane z przewlekłą chorobą
(chronic disease-related)
Ocena stopnia nieożywienia
Kryteria fenotypowe
Stopień 1 - niedożywienie umiarkowane
Wymagane 1 kryterium
Utrata mc: 5%-10% w okresie
ostatnich 6 miesięcy
lub 10%-20% w okresie
ponad 6 miesięcy
BMI: <20 jeśli <70rż
<22 jeśli ≥70rż:
utrata masy mięśniowej:łagodna/umiarkowana
Stopień 2 - ciężkie niedożywienie
Wymagane 1 kryterium
utrata mc:>10% w okresie ostatnich
6 miesięcy
lub >20% w okresie
ponad 6 miesięcy
BMI: <18.5 jeśli <70rż
<20 jeśli ≥70rż
utrata masy mięśniowej: ciężka
Marasmus (niedożywienie
białkowo-energetyczne typu
prostego)
występuje w sytuacjach i stanach
chorobowych bez obecności stanu zapalnego
przebiegających z długotrwałym głodzeniem i
niedostateczną podażą energii, białka i
składników odżywczych
* Charakteryzuje się stopniowym
zmniejszeniem masy ciała i innych wskaźników
antropometrycznych i immunologicznych, przy
prawidłowych stężeniach białka i albumin w
surowicy, które ulegają zmniejszeniu dopiero
w krańcowym stadium niedożywienia.
* W organizmie dochodzi do spowolnienia
procesów metabolicznych i zużywania
głównie rezerw tłuszczu
Kiedy występuje marasmus?
choroby z brakiem lub małym zapaleniem
głodzenie z przyczyn socjoekonomicznych/środowiskowych
Kwashiorkor (niedożywienie
białkowo-energetyczne ostre)
niedożywienie ostre, w którym szybko (nawet w
ciągu kilku do kilkunastu godzin) dochodzi do
istotnego spadku poziomu białka i albumin z
następczymi obrzękami, retencją płynów,
zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej i
kwasowo-zasadowej, z gwałtownym pogarszaniem
się stanu pacjenta, bez widocznego spadku masy
ciała, a wręcz przeciwnie – ze jej wzrostem z
powodu zatrzymania wody w organizmie.
* W odróżnieniu od niedożywienia prostego w
organizmie dochodzi do nasilenia procesów
katabolicznych i w pierwszej kolejności zużywania
białek wykorzystywanych do glukoneogenezy i
produkcji białek ostrej fazy.
Współistnieje katabolizm z ograniczeniem/brakiem przyjmowania pokarmu
Kiedy Kwashiorkor?
choroby lub urazy z dużym stanem zapalnym
Kacheksja (wyniszczenie)
złożony zespół metaboliczny
* charakteryzujący się m.in. utratą masy ciała ≥ 10% (często
maskowaną przez zatrzymanie płynów),
* brakiem apetytu,
* zmęczeniem,
* obecnością zapalenia (wzrost stężenia białka C-reaktywnego ≥
10 mg/l i interleukiny 6),
* opornością na insulinę,
* zwiększonym rozpadem białek mięśni,
* niedokrwistością niedobarwliwą (Hb < 12 g/dl),
* hipoalbuminemią (< 3,2 g/dl).
Screening ryzyka niedożywienia
największa czułość i swoistość
MNA
≥12 - git
≤11 - możliwe niedożywienie
Pełne MNA
<17 - niedożywienie
17-23,5 - ryzyko niedożywienia
24-30 - OK
Inne skale w screeningu
NRS-2002
SNAQ
Ocena stanu odżywienia
pomiar bilansu składników pokarmowych
ocena budowy organizmu
zaawansowanie choroby i aktywność stanu zapalnego
ocena funkcjonalna
Złoty standard do aktualnego zapotrzebowania energetycznego
Kalorymetria pośrednia
Nadwaga/otyłość - wskaźnik WHR
≥ 0,8 u kobiet lub ≥ 1,0 u mężczyzn -typ androidalny,
< 0,8 u kobiet lub < 1,0 u mężczyzn -typ ginoidalny
Otyłość trzewna
Pomiar obwodu talii
u kobiet ≥ 80 cm, mężczyzn ≥ 94 cm
zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
Obwód ramienia w niedożywieniu (MAC)
<22
