Naoorlogse organisaties (betekenissen toevoege

Question 1

Rechokiem

Answer 1

Een kleine groep joden die vaak geen lid van een joods kerkgenootschap waren en gemengd huwden. Deze mensen hielden zich vaak ook niet aan joodse gebruiken en veranderden hun achternaam in iets wat Nederlandser klonk. De joodse bestuurders vonden hen “marginale joden” en “verafstaanden.

Question 2

NZB

Answer 2

Nederlandse Zionistenbond

Question 2

Marginale joden

Answer 2

Rechokiem/verafstaande joden die niet meededen met joodse gebruiken, hun naam veranderden en geen lid waren van een joodse kerkgemeenschap.

Question 3

WIZO

Answer 3

Women’s International Zionist Organization. Na 1949 was dit een belangrijke speler in joods Nederland

Question 4

Sjeliechiem

Answer 4

Joden uit Palestina/Israël die naar Nederland werden gestuurd om joodse jongeren op te leiden zodat Nederlandse joden wisten hoe Israël precies functioneerde en een Israëlische sfeer ontstond binnen joodse jongerenorganisaties.

Question 5

NZSO

Answer 5

Nederlandse Zionistische Studenten Organisatie. Een studentenvereniging voor joden die jonge joden opriep om naar Israël te gaan, of nog even te wachten met de voorwaarde dat ze gingen studeren om zichzelf later nuttig te maken in Israël. Erg actief in Delft en Wageningen

Question 6

Bne Akiwa

Answer 6

Jeugdorganisatie die ontstond uit de orthodoxe leden van de Joodse Jeugdfederatie (JJF). Bné Akiwa zette zich o.a. in tegen antisemitisme

Question 6

Haboniem

Answer 6

Een jeugdorganisatie van de socialistische leden van de Joodse Jeugdfederatie (JJF). Deze organisatie was erg links en zette zich in tegen antisemitisme.”

Question 7

Hasjalsjelet

Answer 7

Een orthodoxe organisatie die niet zionistisch was maar wel sjeliechiem (afgezanten) uit Israël lieten komen om emigratie naar Israël onder joodse jongeren te stimuleren.

Question 8

Hasjomer Hatsair

Answer 8

Een linkse seculiere organisatie die sjelechiem (afgezanten) lieten komen om joodse jongeren te overtuigen om naar Israël te emigreren.

Question 9

Tarboetressort

Answer 9

Een organisatie die in heel Nederland cursussen organiseerde waar mensen modern Hebreeuws konden leren met het idee dat mensen dan goed naar Israël konden emigreren.”

Question 10

Minhag

Answer 10

Benaming voor de oude lokale religieuze gebruiken van een joodse gemeenschap. De regeling hiervan was vaak in handen van rabbijnen die langzaamaan meer algemene joodse gebruiken toelieten (zoals de Israëlische uitspraak van het Hebreeuws ipv de Amsterdamse uitspraak

Question 11

Agoedisten

Answer 11

organisatie die vond dat Zionisme verkeerd was. Israel moest volgens hun niet door politiek geneuzel gesticht worden maar door de Messias

Question 12

Jesjieve

Answer 12

Een “talmoedhogeschool” in het buitenland voor jongens. Deze zorgden soms voor wrijving tussen verschillende tradities en introduceerde andere joodse stromingen in Nederland.

Question 13

Beis Yaakov-school

Answer 13

Een religieuze joodse meisjesschool (soms) in het buitenland. Veel joodse meisjes gingen hier na de middelbare school naartoe en introduceerden nieuwe joodse stromingen in Nederland.

Question 14

Chalav Jisrael

Answer 14

Melk die tijdens het hele bereidingsproces wordt gecontroleerd door een jood of het rabbinaat. Deze melk is dan hoogstwaarschijnlijk kosjer en dus veilig om te drinken.

Question 15

Chozriem bitsjoeva

Answer 15

Seculiere joden die overstappen naar een orthodoxe levensstijl. Dit is in Nederland sinds 1970 sporadisch te vinden.

Question 16

Chabad-beweging

Answer 16

Chabad-beweging die door de jesjieves in Nederland kwam. Het is een chassidische beweging die heldere standpunten, moderne media en missie gebruikte om veel invloed in Nederland te krijgen. Chabad is nu nog steeds goed vertegenwoordigd in het rabbinaat en veel orthodoxe rabbijnen zijn verbonden met Chabad.

Question 17

Galoet

Answer 17

Hebreeuws woord voor de joodse diaspora. Zionisten zagen antisemitisme in de galoet als onvermijdelijk en vonden daarom dat de galoet moet verdwijnen omdat het antisemitisme dan ook verdwijnt. Iedereen woont dan immers in Israël.

Question 18

Alija

Answer 18

Hebreeuws woord voor emigreren naar Israël en de naam voor een organisatie die de emigratie naar Israël regelt.

Question 19

JOKOS

Answer 19

De “Stichting Joodse Kerkgenootschappen en Sociale Organisaties in Nederland voor Schadevergoedingsaangelegenheden”. JOKOS regelde de uitkering van de herstelbetalingen van Duitsland voor de Holocaust aan de joden in Nederland.

Question 20

Jad achat

Answer 20

Een stichting, opgericht door het NIK, die de algemene joodse cultuur in Nederland moest verspreiden. Hierdoor onstonden allerlei Joodse culturele centra waar joodse activiteiten, winkels, sportvoorzieningen etc waren.

Question 21

Refusnik

Answer 21

Joden in de Sovjet-Unie die door de communistische leiders werden vastgehouden.

Question 22

Jewish Defense League

Answer 22

Een rechtse organisatie die zich op politiek gebied inzette voor joodse belangen en niet vies was van geweld.

Question 23

Stiba

Answer 23

De Stichting Bestrijding Antisemitisme die antisemitisme aan het licht bracht door o.a. Holocaustontkenners aan te klagen.

Question 24

Werkgroep Israel

Answer 24

Een gemixte (joods en niet-joods) organisatie die zich inzette voor de tweestatenoplossing (Israël EN Palestina). Deze organisatie werd door pro-Israëlische en pro-Palestijnse groepen geconfronteerd.

Question 25

KZ-syndroom

Answer 25

Een psychologisch idee dat de concentratiekampen psychisch doorwerkten en de ex-gevangenen mentaal sloopten. Ook bekend als “postconcentratiekampsyndroom”

Question 26

Ba’al tesjoeva

Answer 26

Niet-religieuze joden die “terugkeren” naar het jodendom en orthodox worden.

Question 27

Cheider

Answer 27

Joodse kindergemeenschap die veel tijd maakte voor joods onderwijs, het gebruik van Oost-Jiddisch, gescheiden klassen etc. Stond in Amstelveen.

Question 28

Leerhuisbeweging

Answer 28

Organisatie waarin joden, katholieken, protestanten en humanisten bij een breed publiek joodse kennis en geschiedenis verspreidden.

Question 29

OJEC

Answer 29

Het Overlegorgaan Joden en Christenen, een organisatie die mbv christenen en joden zich inzette tegen antisemitisme en voor de ontwikkeling van joodse kennis voor christenen.

Question 30

ICN

Answer 30

Het Israël Comité Nederland, een christelijke organisatie die politieke acties, demonstraties en inzamelingen organiseerde voor joodse doelen.

Question 31

JMNA

Answer 31

Het Joods-Marokkaans Netwerk Amsterdam, een organisatie van moslims en joden in Amsterdam die probeerde dialoog en ontmoetingen tussen de twee religies te organiseren.

Question 32

NIHS

Answer 32

De Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge is de asjkenazisch-orthodoxe gemeente in Amsterdam. Erg orthodoxe organisatie die vaak overhoop lag met liberale organisaties.

Question 33

Noesach

Answer 33

Portugese minhag die een religieus-muzikale traditie is. Aangeboden door de Portugees-Israëlitische Gemeenschap

Question 34

CJO

Answer 34

Het Centraal Joods Overleg Externe Belangen waarin belangrijke joodse kerkgenootschappen samenwerkten om algemene joodse doelen te bereiken.

Question 35

WJC

Answer 35

Het World Jewish Congress, een organisatie die vond dat joden in Nederland veel harder moesten zijn omtrent herstel van de Holocaust.

Question 36

Individuele Marorgelden

Answer 36

Een stichting die uitkeringen regelde voor overlevenden en nabestaanden van de Holocaust.

Question 37

Struikelstenen

Answer 37

Kleine bronzen stenen met de namen en geboorte- en sterfdata van vermoorde joden in de Holocaust. Deze liggen op de stoep voor de huizen van deze joden.

Question 38

EAJG

Answer 38

Een Ander Joods Geluid is een joodse organisatie die kritiek levert op de Israëlische politiek en vaak samenwerkt met pro-Palestijnse groepen

Question 39

Joods Educatief Centrum Crescas

Answer 39

Het centrale Nederlandse centrum voor joodse kennis. Het organiseert cursussen, bijeenkomsten en festivals.

Question 40

Species hollandia judaica

Answer 40

Een aparte “soort” joden die in Nederland woonden en goed geïntegreerd waren in de maatschappij maar geïsoleerd waren van de rest van de joden.

Question 41

Yom HaShoah

Answer 41

de dag van de Holocaust-herdenking

Question 42

CIDI

Answer 42

Centrum Informatie en Documentatie Israel, bestrijder van antisemitisme

Question 43

JECC

Answer 43

Joods Educatief Centrum, gericht op kennisoverdracht binnen Joods Nederland.